Τρέφονται Πολλοί Μέσω των Χεριών των Λίγων
«Αφού έσπασε τα ψωμιά, [ο Ιησούς] τα μοίρασε στους μαθητές, οι δε μαθητές στα πλήθη».—ΜΑΤΘ. 14:19.
1-3. Περιγράψτε πώς έθρεψε ο Ιησούς ένα μεγάλο πλήθος στην περιοχή της Βηθσαϊδά. (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)
ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ τη σκηνή. (Διαβάστε Ματθαίος 14:14-21) Είναι λίγο πριν από το Πάσχα του 32 Κ.Χ. Ένα πλήθος περίπου 5.000 αντρών, εκτός από τα γυναικόπαιδα, βρίσκονται με τον Ιησού και τους μαθητές του σε κάποιο ερημικό μέρος στην περιοχή της Βηθσαϊδά, ενός χωριού στη βόρεια ακτή της Θάλασσας της Γαλιλαίας.
2 Μόλις βλέπει ο Ιησούς τους ανθρώπους, τους σπλαχνίζεται, γι’ αυτό και θεραπεύει όσους είναι άρρωστοι ανάμεσά τους και τους διδάσκει πολλά πράγματα για τη Βασιλεία του Θεού. Όταν βραδιάζει, οι μαθητές προτρέπουν τον Ιησού να διαλύσει το πλήθος ώστε να πάνε στα γύρω χωριά και να αγοράσουν τρόφιμα για να φάνε. Αλλά ο Ιησούς λέει στους μαθητές του: «Δώστε τους εσείς να φάνε». Τα λόγια του πρέπει να τους προβληματίζουν, διότι οι προμήθειες που έχουν είναι πενιχρές—πέντε ψωμιά και δύο μικρά ψάρια.
3 Υποκινούμενος από συμπόνια, ο Ιησούς εκτελεί ένα θαύμα—το μόνο που αναφέρουν και οι τέσσερις Ευαγγελιστές. (Μάρκ. 6:35-44· Λουκ. 9:10-17· Ιωάν. 6:1-13) Ζητάει από τους μαθητές του να βάλουν τα πλήθη να πλαγιάσουν στο χλωρό χορτάρι σε ομάδες των 50 και των 100. Αφού λέει μια ευλογία, αρχίζει να σπάει το ψωμί και να κόβει τα ψάρια σε κομμάτια. Έπειτα, αντί να δώσει ο ίδιος τα τρόφιμα στους ανθρώπους, ο Ιησούς τα μοιράζει «στους μαθητές, οι δε μαθητές στα πλήθη». Κατά θαυματουργικό τρόπο, υπάρχει υπεραρκετή τροφή για όλους! Για σκεφτείτε: Ο Ιησούς έχει θρέψει χιλιάδες μέσω των χεριών των λίγων—των μαθητών του.a
4. (α) Τι είδους τροφή ενδιαφερόταν ακόμη περισσότερο να παρέχει ο Ιησούς, και γιατί; (β) Τι θα εξετάσουμε σε αυτό και στο επόμενο άρθρο μελέτης;
4 Ο Ιησούς ενδιαφερόταν ακόμη περισσότερο για την παροχή πνευματικής τροφής στους ακολούθους του. Γνώριζε ότι η πνευματική τροφή—οι αλήθειες που υπάρχουν στο Λόγο του Θεού—οδηγεί σε αιώνια ζωή. (Ιωάν. 6:26, 27· 17:3) Υποκινούμενος από την ίδια συμπόνια που τον ώθησε να δώσει ψωμί και ψάρια στα πλήθη, ο Ιησούς δαπανούσε πολλές ώρες διδάσκοντας προσωπικά τους ακολούθους του. (Μάρκ. 6:34) Ήξερε όμως ότι δεν θα έμενε πολύ καιρό στη γη και ότι θα επέστρεφε στον ουρανό. (Ματθ. 16:21· Ιωάν. 14:12) Πώς θα φρόντιζε από την ουράνια θέση του να τρέφονται καλά από πνευματική άποψη οι ακόλουθοί του εδώ στη γη; Θα ακολουθούσε παρόμοια τακτική—θα έτρεφε τους πολλούς μέσω των χεριών των λίγων. Αλλά ποιοι θα ήταν αυτοί οι λίγοι; Ας δούμε πώς χρησιμοποίησε ο Ιησούς λίγους για να προμηθεύσει τροφή στους πολλούς χρισμένους ακολούθους του τον πρώτο αιώνα. Κατόπιν, στο επόμενο άρθρο, θα εξετάσουμε την εξής ερώτηση που έχει ζωτική σημασία για τον καθένα μας: Πώς μπορούμε να προσδιορίσουμε τους λίγους μέσω των οποίων μας τρέφει σήμερα ο Χριστός;
Ο ΙΗΣΟΥΣ ΕΚΛΕΓΕΙ ΤΟΥΣ ΛΙΓΟΥΣ
5, 6. (α) Ποια βαρυσήμαντη απόφαση πήρε ο Ιησούς για να διασφαλίσει ότι οι ακόλουθοί του θα τρέφονταν καλά από πνευματική άποψη μετά το θάνατό του; (β) Πώς προετοίμασε ο Ιησούς τους αποστόλους του για να αναλάβουν έναν κεντρικό ρόλο μετά το θάνατό του;
5 Ο υπεύθυνος οικογενειάρχης κάνει διευθετήσεις ώστε να έχει η οικογένειά του την αναγκαία φροντίδα αν αυτός πεθάνει. Παρόμοια και ο Ιησούς—που θα γινόταν η Κεφαλή της Χριστιανικής εκκλησίας—έκανε διευθετήσεις για να διασφαλίσει ότι οι ακόλουθοί του θα λάβαιναν πνευματική φροντίδα μετά το θάνατό του. (Εφεσ. 1:22) Για παράδειγμα, περίπου δύο χρόνια πριν πεθάνει, πήρε μια βαρυσήμαντη απόφαση. Επέλεξε τους πρώτους από τους λίγους μέσω των οποίων θα έτρεφε αργότερα τους πολλούς. Εξετάστε τι συνέβη.
6 Έπειτα από ολονύχτια προσευχή, ο Ιησούς συγκέντρωσε τους μαθητές του και εξέλεξε από ανάμεσά τους 12 αποστόλους. (Λουκ. 6:12-16) Τα επόμενα δύο χρόνια, είχε ιδιαίτερη σχέση με αυτούς τους 12, διδάσκοντάς τους τόσο με τα λόγια όσο και με το παράδειγμά του. Ήξερε ότι είχαν πολλά να μάθουν—στην πραγματικότητα, συνέχισαν να αποκαλούνται «μαθητές». (Ματθ. 11:1· 20:17) Τους έδωσε πολύτιμες προσωπικές συμβουλές και εκτεταμένη εκπαίδευση στη διακονία. (Ματθ. 10:1-42· 20:20-23· Λουκ. 8:1· 9:52-55) Προφανώς τους προετοίμαζε για να αναλάβουν έναν κεντρικό ρόλο μετά το θάνατό του και την επιστροφή του στον ουρανό.
7. Πώς έκανε ο Ιησούς νύξη όσον αφορά το ποιο θα ήταν το πρώτιστο μέλημα των αποστόλων;
7 Ποιος θα ήταν ο ρόλος των αποστόλων; Καθώς πλησίαζε η Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ., ήταν σαφές ότι οι απόστολοι θα υπηρετούσαν σε «θέση επισκοπής». (Πράξ. 1:20) Ποιο θα ήταν, όμως, το πρώτιστο μέλημά τους; Μετά την ανάστασή του, ο Ιησούς έκανε μια νύξη σε κάποια συνομιλία του με τον απόστολο Πέτρο. (Διαβάστε Ιωάννης 21:1, 2, 15-17) Εις επήκοον και ορισμένων άλλων αποστόλων, είπε στον Πέτρο: «Βόσκε τα προβατάκια μου». Με αυτόν τον τρόπο, έδειξε ότι οι απόστολοί του θα ήταν ανάμεσα στους λίγους μέσω των οποίων θα παρείχε πνευματική τροφή στους πολλούς. Τι συγκινητική και καθησυχαστική ένδειξη των αισθημάτων που έχει ο Ιησούς για τα «προβατάκια» του!b
ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ
8. Πώς έδειξαν οι καινούριοι πιστοί την Πεντηκοστή ότι διέκριναν ξεκάθαρα τον αγωγό που χρησιμοποιούσε ο Χριστός;
8 Από την Πεντηκοστή του 33 Κ.Χ. και έπειτα, ο αναστημένος Χριστός χρησιμοποιούσε τους αποστόλους του ως τον αγωγό μέσω του οποίου έτρεφε τους υπόλοιπους χρισμένους μαθητές του. (Διαβάστε Πράξεις 2:41, 42) Οι Ιουδαίοι και οι προσήλυτοι που έγιναν χρισμένοι με το πνεύμα Χριστιανοί εκείνη την ημέρα διέκριναν ξεκάθαρα αυτόν τον αγωγό. Χωρίς επιφυλάξεις, «ήταν αφοσιωμένοι στη διδασκαλία των αποστόλων». Σύμφωνα με κάποιον λόγιο, η λέξη προσκαρτεροῦντες του πρωτότυπου κειμένου, η οποία αποδίδεται «αφοσιωμένοι», υποδηλώνει «σταθερή και αμετακίνητη προσήλωση σε μια συγκεκριμένη πορεία ενέργειας». Οι καινούριοι πιστοί είχαν μεγάλη πείνα για πνευματική τροφή και ήξεραν ακριβώς πού να στραφούν για να την ικανοποιήσουν. Με ακλόνητη οσιότητα, απέβλεπαν στους αποστόλους για να εξηγήσουν τα λόγια και τα έργα του Ιησού και να ρίξουν νέο φως στη σημασία των εδαφίων που εφαρμόζονταν σε εκείνον.c—Πράξ. 2:22-36.
9. Πώς έδειξαν οι απόστολοι ότι παρέμειναν επικεντρωμένοι στην ευθύνη που είχαν να τρέφουν τα πρόβατα του Ιησού;
9 Οι απόστολοι παρέμειναν επικεντρωμένοι στην ευθύνη που είχαν να τρέφουν τα πρόβατα του Ιησού. Λόγου χάρη, προσέξτε πώς χειρίστηκαν ένα ευαίσθητο ζήτημα που εγέρθηκε στη νεοσύστατη εκκλησία και θα μπορούσε να προκαλέσει διχασμό. Είναι ενδιαφέρον ότι το ζήτημα αυτό αφορούσε την τροφή—την υλική τροφή. Οι ελληνόφωνες χήρες παραβλέπονταν στην καθημερινή διανομή τροφής, όχι όμως και οι εβραιόφωνες. Πώς διευθέτησαν οι απόστολοι αυτό το λεπτό ζήτημα; «Οι δώδεκα» διόρισαν εφτά αδελφούς με τα κατάλληλα προσόντα για να επιβλέπουν «την αναγκαία αυτή εργασία», τη διανομή τροφής. Οι απόστολοι—η πλειονότητα των οποίων είχε αναμφίβολα συμμετάσχει στη διανομή της τροφής όταν ο Ιησούς είχε θρέψει θαυματουργικά τα πλήθη—κατανοούσαν ότι ήταν πιο σημαντικό να επικεντρωθούν στην παροχή πνευματικής τροφής. Ως εκ τούτου, αφοσιώθηκαν «στη διακονία του λόγου».—Πράξ. 6:1-6.
10. Πώς χρησιμοποιούσε ο Χριστός τους αποστόλους και τους πρεσβυτέρους στην Ιερουσαλήμ;
10 Το 49 Κ.Χ., τους εναπομείναντες αποστόλους είχαν πλαισιώσει και κάποιοι άλλοι πρεσβύτεροι με τα κατάλληλα προσόντα. (Διαβάστε Πράξεις 15:1, 2) “Οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι στην Ιερουσαλήμ” υπηρετούσαν ως κυβερνών σώμα. Ο Χριστός, ως η Κεφαλή της εκκλησίας, χρησιμοποιούσε αυτή τη μικρή ομάδα κατάλληλων αντρών για να τακτοποιούν δογματικά ζητήματα, καθώς επίσης να επιβλέπουν και να κατευθύνουν το κήρυγμα και τη διδασκαλία των καλών νέων της Βασιλείας.—Πράξ. 15:6-29· 21:17-19· Κολ. 1:18.
11, 12. (α) Τι δείχνει ότι ο Ιεχωβά ευλόγησε τη διευθέτηση με την οποία έτρεφε ο Γιος του τις εκκλησίες του πρώτου αιώνα; (β) Γιατί μπορούμε να πούμε ότι ο αγωγός που χρησιμοποιούσε ο Χριστός για την πνευματική τροφή ήταν ευδιάκριτος;
11 Ευλόγησε ο Ιεχωβά τη διευθέτηση με την οποία έτρεφε ο Γιος του τις εκκλησίες του πρώτου αιώνα; Και βέβαια! Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι; Το βιβλίο των Πράξεων αναφέρει: «Καθώς, λοιπόν, [ο απόστολος Παύλος και οι σύντροφοί του στα ταξίδια του] περνούσαν από τις πόλεις, παρέδιδαν σε εκείνους που ήταν εκεί τα διατάγματα τα οποία είχαν αποφασιστεί από τους αποστόλους και τους πρεσβυτέρους που ήταν στην Ιερουσαλήμ, για να τα τηρούν. Γι’ αυτό και οι εκκλησίες συνέχισαν να σταθεροποιούνται στην πίστη και να αυξάνουν σε αριθμό κάθε ημέρα». (Πράξ. 16:4, 5) Παρατηρήστε ότι εκείνες οι εκκλησίες ευημερούσαν επειδή συνεργάζονταν όσια με το κυβερνών σώμα στην Ιερουσαλήμ. Δεν αποδεικνύει αυτό ότι ο Ιεχωβά ευλόγησε τη διευθέτηση με την οποία έτρεφε ο Γιος του τις εκκλησίες; Ας θυμόμαστε ότι η πνευματική ευημερία είναι εφικτή μόνο με την πλούσια ευλογία του Ιεχωβά.—Παρ. 10:22· 1 Κορ. 3:6, 7.
12 Ως τώρα έχουμε δει ότι ο Ιησούς ακολουθούσε συγκεκριμένη τακτική για να παρέχει τροφή στους ακολούθους του: Έτρεφε τους πολλούς μέσω των χεριών των λίγων. Ο αγωγός που χρησιμοποιούσε για την παροχή πνευματικής τροφής ήταν ευδιάκριτος. Άλλωστε, οι απόστολοι—τα πρώτα μέλη του κυβερνώντος σώματος—μπορούσαν να παρουσιάσουν ορατές αποδείξεις ουράνιας υποστήριξης. «Μέσω των χεριών των αποστόλων συνέχισαν να γίνονται πολλά σημεία και θαυμαστά προμηνύματα ανάμεσα στο λαό», αναφέρει το εδάφιο Πράξεις 5:12.d Επομένως, όσοι γίνονταν Χριστιανοί δεν είχαν κανέναν λόγο να αναρωτιούνται: “Ποιοι είναι άραγε εκείνοι μέσω των οποίων τρέφει ο Χριστός τα πρόβατά του;” Αλλά στα τέλη του πρώτου αιώνα, η κατάσταση άλλαξε.
ΟΤΑΝ ΤΑ ΖΙΖΑΝΙΑ ΗΤΑΝ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΙΤΑΡΙ ΛΙΓΟΣΤΟ
13, 14. (α) Ποια προειδοποίηση έδωσε ο Ιησούς για κάποια επίθεση, και πότε άρχισαν να εκπληρώνονται τα λόγια του; (β) Από ποια δύο μέτωπα θα προερχόταν η επίθεση; (Βλέπε σημείωση.)
13 Ο Ιησούς προείπε ότι η Χριστιανική εκκλησία θα γινόταν στόχος επίθεσης. Θυμηθείτε πως, στην προφητική του παραβολή για το σιτάρι και τα ζιζάνια, προειδοποίησε ότι σε έναν αγρό που είχε σπαρθεί πρόσφατα με σιτάρι (χρισμένοι Χριστιανοί) θα σπέρνονταν και ζιζάνια (κατ’ απομίμηση Χριστιανοί). Οι δύο ομάδες, όπως είπε, θα αφήνονταν να αναπτυχθούν παράλληλα—χωρίς καμία παρέμβαση μέχρι το θερισμό, ο οποίος θα γινόταν στην “τελική περίοδο ενός συστήματος πραγμάτων”. (Ματθ. 13:24-30, 36-43) Πριν περάσει πολύς καιρός, τα λόγια του Ιησού άρχισαν να εκπληρώνονται.e
14 Η αποστασία είχε αρχίσει να εισχωρεί από τον πρώτο αιώνα, αλλά οι πιστοί απόστολοι του Ιησού ενεργούσαν «ως ανασταλτικός παράγοντας», αναχαιτίζοντας τη μόλυνση και την επιρροή των ψεύτικων διδασκαλιών. (2 Θεσ. 2:3, 6, 7) Ωστόσο, όταν πέθανε και ο τελευταίος απόστολος, η αποστασία ρίζωσε και φούντωσε σε μια μακρά περίοδο ανάπτυξης που διήρκεσε πολλούς αιώνες. Επιπλέον, στη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα ζιζάνια έγιναν πολλά και το σιτάρι ήταν λιγοστό. Δεν υπήρχε σταθερός, οργανωμένος αγωγός για τη διανομή πνευματικής τροφής. Αυτό τελικά θα άλλαζε. Αλλά το ερώτημα είναι: Πότε;
Ο ΚΑΙΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ—ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΔΙΕΝΕΜΕ ΤΗΝ ΤΡΟΦΗ;
15, 16. Ποιους καρπούς απέφερε η επιμελής μελέτη των Σπουδαστών της Γραφής, και ποια ερώτηση εγείρεται;
15 Καθώς κόντευε να τελειώσει η περίοδος ανάπτυξης, το ενδιαφέρον για τη Γραφική αλήθεια αναζωπυρώθηκε. Θυμηθείτε ότι, στη δεκαετία του 1870, μια μικρή ομάδα ειλικρινών εκζητητών της αλήθειας συσπειρώθηκαν και σχημάτισαν τάξεις για μελέτη της Γραφής, αποστασιοποιημένοι από τα ζιζάνια—τους κατ’ απομίμηση Χριστιανούς εντός των εκκλησιών και των αιρέσεων του Χριστιανικού κόσμου. Με ταπεινή καρδιά και ανοιχτή διάνοια, εκείνοι οι ειλικρινείς Σπουδαστές της Γραφής, όπως αυτοαποκαλούνταν, ερευνούσαν τις Γραφές με προσοχή και προσευχή.—Ματθ. 11:25.
16 Η επιμελής μελέτη των Σπουδαστών της Γραφής απέφερε πλούσιους καρπούς. Εκείνοι οι όσιοι άντρες και γυναίκες ξεσκέπασαν ψεύτικες δοξασίες και διέδωσαν πνευματικές αλήθειες, δημοσιεύοντας και διανέμοντας Γραφικά έντυπα σε ευρεία κλίμακα. Το έργο τους άγγιξε την καρδιά και έπεισε τη διάνοια πολλών που πεινούσαν και διψούσαν για την πνευματική αλήθεια. Εγείρεται λοιπόν μια ενδιαφέρουσα ερώτηση: Ήταν οι Σπουδαστές της Γραφής προ του 1914 ο διορισμένος αγωγός μέσω του οποίου θα έτρεφε ο Χριστός τα πρόβατά του; Όχι. Εκείνοι βρίσκονταν ακόμη στην περίοδο ανάπτυξης, και η διευθέτηση για έναν αγωγό που θα παρείχε πνευματική τροφή ήταν ακόμη υπό διαμόρφωση. Δεν είχε έρθει ο καιρός για το διαχωρισμό των κατ’ απομίμηση Χριστιανών, που ήταν όμοιοι με ζιζάνια, από τους αληθινούς Χριστιανούς, το σιτάρι.
17. Ποιες σημαντικές εξελίξεις άρχισαν να λαβαίνουν χώρα το 1914;
17 Όπως μάθαμε στο προηγούμενο άρθρο, η εποχή του θερισμού ξεκίνησε το 1914. Εκείνο το έτος, άρχισαν να λαβαίνουν χώρα ορισμένες σημαντικές εξελίξεις. Ο Ιησούς ενθρονίστηκε ως Βασιλιάς και άρχισαν οι τελευταίες ημέρες. (Αποκ. 11:15) Από το 1914 ως το πρώτο μέρος του 1919, ο Ιησούς συνόδευσε τον Πατέρα του στον πνευματικό ναό για να κάνει ένα πολύ απαραίτητο έργο επιθεώρησης και καθαρισμού.f (Μαλ. 3:1-4) Κατόπιν, το 1919, ήταν πια καιρός να αρχίσει η συγκέντρωση του σιταριού. Μήπως είχε έρθει τώρα ο καιρός για να διορίσει ο Χριστός έναν οργανωμένο αγωγό που θα διένεμε την πνευματική τροφή; Ναι, είχε έρθει!
18. Ποιο διορισμό προείπε ο Ιησούς ότι θα έκανε, και ποια ήταν η κρίσιμη ερώτηση καθώς είχαν αρχίσει οι τελευταίες ημέρες;
18 Στην προφητεία του για τον καιρό του τέλους, ο Ιησούς προείπε ότι θα διόριζε έναν αγωγό για να δίνει πνευματική “τροφή στον κατάλληλο καιρό”. (Ματθ. 24:45-47) Ποιος θα ήταν αυτός ο αγωγός; Σε αρμονία με την τακτική που ακολούθησε τον πρώτο αιώνα, για άλλη μια φορά ο Ιησούς θα έτρεφε τους πολλούς μέσω των χεριών των λίγων. Αλλά καθώς οι τελευταίες ημέρες είχαν μόλις αρχίσει, η κρίσιμη ερώτηση ήταν: Ποιοι θα ήταν οι λίγοι; Αυτή καθώς και άλλες ερωτήσεις σχετικά με την προφητεία του Ιησού θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο.
a Παράγραφος 3: Αργότερα, όταν ο Ιησούς έθρεψε θαυματουργικά 4.000 άντρες, εκτός από τα γυναικόπαιδα, έδωσε και πάλι την τροφή «στους μαθητές, οι δε μαθητές στα πλήθη».—Ματθ. 15:32-38.
b Παράγραφος 7: Τον καιρό που ζούσε ο Πέτρος, τα «προβατάκια» που θα βόσκονταν είχαν όλα την ουράνια ελπίδα.
c Παράγραφος 8: Εφόσον οι καινούριοι πιστοί ήταν «αφοσιωμένοι [προσκαρτεροῦντες, Κείμενο] στη διδασκαλία των αποστόλων», εξυπακούεται ότι οι απόστολοι δίδασκαν σε τακτική βάση. Μέρος της διδασκαλίας τους καταγράφηκε μόνιμα στα θεόπνευστα βιβλία που εμπεριέχονται στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές.
d Παράγραφος 12: Μολονότι και άλλοι εκτός των αποστόλων έλαβαν θαυματουργικά χαρίσματα του πνεύματος, φαίνεται πως στις περισσότερες περιπτώσεις τα θαυματουργικά χαρίσματα μεταβιβάζονταν σε άλλους απευθείας από κάποιον απόστολο ή παρουσία του.—Πράξ. 8:14-18· 10:44, 45.
e Παράγραφος 13: Τα λόγια του αποστόλου Παύλου που αναφέρονται στα εδάφια Πράξεις 20:29, 30 δείχνουν ότι η εκκλησία θα δεχόταν επίθεση από δύο μέτωπα. Πρώτον, κατ’ απομίμηση Χριστιανοί («ζιζάνια») θα “έμπαιναν ανάμεσα” στους αληθινούς Χριστιανούς. Δεύτερον, κάποιοι “από τους ίδιους” τους αληθινούς Χριστιανούς θα γίνονταν αποστάτες, λέγοντας «διεστραμμένα πράγματα».
f Παράγραφος 17: Βλέπε το άρθρο «Εγώ Είμαι Μαζί σας Όλες τις Ημέρες» στο ίδιο τεύχος, σελίδα 11, παράγραφο 6.