ΜΕΤΡΙΟΦΡΟΣΥΝΗ
Το να έχει κάποιος συναίσθηση των περιορισμών του. Η εβραϊκή ρίζα τσανά‛ αποδίδεται “είμαι μετριόφρων” στο εδάφιο Μιχαίας 6:8, τη μόνη περικοπή στην οποία αναφέρεται. Το συγγενικό επίθετο τσανούα‛ (μετριόφρων) εμφανίζεται στο εδάφιο Παροιμίες 11:2, όπου αντιδιαστέλλεται με την αυθάδεια. Μολονότι μερικοί σύγχρονοι λόγιοι πιστεύουν ότι αυτή η ρίζα σημαίνει «είμαι επιφυλακτικός, προσεκτικός, συνετός», πολλοί θεωρούν ότι έχει την έννοια «είμαι μετριόφρων». Για παράδειγμα, το Εβραϊκό και Αγγλικό Λεξικό της Παλαιάς Διαθήκης ([A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament] των Μπράουν, Ντράιβερ και Μπριγκς, 1980, σ. 857) αναφέρει ότι η ρίζα αυτή μεταδίδει την ιδέα ότι κάποιος είναι σεμνός, μετριόφρων ή ταπεινός.
Ενώπιον του Θεού. Όσον αφορά τη μετριοφροσύνη, με την έννοια της ορθής άποψης που πρέπει να έχει κάποιος για τον εαυτό του, οι Γραφές παρέχουν πολλές συμβουλές. «Η σοφία είναι με τους μετριόφρονες», λέει η παροιμία. Αυτό συμβαίνει επειδή ο μετριόφρων αποφεύγει την ατίμωση που συνοδεύει την αυθάδεια ή την καύχηση. (Παρ 11:2) Ακολουθεί την πορεία που επιδοκιμάζει ο Ιεχωβά και γι’ αυτό είναι σοφός. (Παρ 3:5, 6· 8:13, 14) Ο Ιεχωβά αγαπάει ένα τέτοιο άτομο και του χορηγεί σοφία. Μια από τις απαιτήσεις που υπάρχουν για να κερδίσει κάποιος την εύνοια του Ιεχωβά είναι το “να είναι μετριόφρων καθώς περπατάει με αυτόν”. (Μιχ 6:8) Κάτι τέτοιο περιλαμβάνει το να αντιλαμβάνεται ορθά τη θέση του ενώπιον του Θεού, αναγνωρίζοντας την αμαρτωλότητά του, όπως αυτή αντιδιαστέλλεται με τη μεγαλοσύνη, την αγνότητα και την αγιότητα του Ιεχωβά. Σημαίνει επίσης πως αναγνωρίζει ότι είναι δημιούργημα του Ιεχωβά, ότι εξαρτάται ολοκληρωτικά από Αυτόν και ότι υπόκειται στην κυριαρχία Του. Η Εύα ήταν ένα άτομο που δεν το αντιλήφθηκε αυτό. Διεκδίκησε πλήρη ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση. Η μετριοφροσύνη θα την είχε βοηθήσει να διώξει από τη διάνοιά της τη σκέψη να γίνει «σαν τον Θεό, γνωρίζοντας το καλό και το κακό». (Γε 3:4, 5) Ο απόστολος Παύλος συμβουλεύει να φυλαγόμαστε από την υπερβολική αυτοπεποίθηση και την αυθάδεια, λέγοντας: «Εξακολουθήστε να απεργάζεστε τη σωτηρία σας με φόβο και τρόμο».—Φλπ 2:12.
Για Ποια Πράγματα να Καυχιόμαστε. Η καύχηση είναι το αντίθετο της μετριοφροσύνης. Ο κανόνας είναι ο εξής: «Ας σε επαινεί ξένος, και όχι το στόμα σου· αλλοεθνής, και όχι τα χείλη σου». (Παρ 27:2) Ο ίδιος ο Ιεχωβά λέει: «Ας μην καυχιέται ο σοφός για τη σοφία του, και ας μην καυχιέται ο κραταιός για την κραταιότητά του. Ας μην καυχιέται ο πλούσιος για τον πλούτο του. Αλλά εκείνος που καυχιέται ας καυχιέται για το εξής πράγμα: για το ότι έχει ενόραση και έχει γνώση για εμένα, ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά, Αυτός που εκδηλώνει στοργική καλοσύνη, κρίση και δικαιοσύνη στη γη· διότι σε αυτά βρίσκω ευχαρίστηση».—Ιερ 9:23, 24· παράβαλε Παρ 12:9· 16:18, 19.
Ο Θεός Εκτιμάει τους Μετριόφρονες. Ο απόστολος Παύλος δείχνει ότι ο Θεός εκτιμάει τους μετριόφρονες, χρησιμοποιεί δε τη δική του διαγωγή μέσα στην εκκλησία ως υπόδειγμα μιας τέτοιας στάσης μετριοφροσύνης. Έγραψε στους Χριστιανούς στην Κόρινθο: «Διότι βλέπετε την κλήση που έχετε από αυτόν, αδελφοί, ότι δεν κλήθηκαν πολλοί σοφοί από σαρκική άποψη ούτε πολλοί δυνατοί ούτε πολλοί ευγενούς καταγωγής· αλλά ο Θεός εξέλεξε τα ανόητα του κόσμου για να ντροπιάσει τους σοφούς· και ο Θεός εξέλεξε τα αδύναμα του κόσμου για να ντροπιάσει τα ισχυρά· και ο Θεός εξέλεξε τα πράγματα του κόσμου που δεν έχουν ευγενή καταγωγή και τα περιφρονημένα, εκείνα που δεν είναι, για να εκμηδενίσει εκείνα που είναι, ώστε να μην καυχηθεί καμιά σάρκα ενώπιον του Θεού . . . όπως είναι γραμμένο: “Αυτός που καυχιέται ας καυχιέται για τον Ιεχωβά”. Γι’ αυτό και εγώ, όταν ήρθα σε εσάς, αδελφοί, δεν ήρθα κάνοντας επίδειξη στα λόγια ή στη σοφία, καθώς διακήρυττα σε εσάς το ιερό μυστικό του Θεού. Διότι αποφάσισα να μη γνωρίζω τίποτα ανάμεσά σας εκτός από τον Ιησού Χριστό, και αυτόν κρεμασμένο στο ξύλο. Και ήρθα σε εσάς με αδυναμία και με φόβο και με πολύ τρόμο· και ο λόγος μου και ό,τι κήρυξα δεν ήταν με πειστικά λόγια σοφίας, αλλά με εκδήλωση πνεύματος και δύναμης, ώστε η πίστη σας να είναι, όχι με σοφία ανθρώπων, αλλά με δύναμη Θεού».—1Κο 1:26–2:5.
«Μην Προχωρείτε Πέρα από Όσα Είναι Γραμμένα». Πιο κάτω στην επιστολή του ο Παύλος τόνισε την ανάγκη που υπήρχε να εκδηλώνουν όλοι μετριοφροσύνη, όπως ακριβώς είχε κάνει ο ίδιος, έχοντας ισορροπημένη άποψη για τον εαυτό του. Οι Κορίνθιοι είχαν πέσει στην παγίδα της καύχησης για ορισμένους ανθρώπους, παραδείγματος χάρη για τον Απολλώ, ακόμη δε και για τον ίδιο τον Παύλο. Ο Παύλος τους διόρθωσε, λέγοντάς τους ότι ενεργώντας έτσι ήταν σαρκικοί, όχι πνευματικοί, και ανέφερε: «Αυτά δε, αδελφοί, τα πήρα και τα εφάρμοσα στον εαυτό μου και στον Απολλώ για το καλό σας, ώστε από τη δική μας περίπτωση να μάθετε τον κανόνα: “Μην προχωρείτε πέρα από όσα είναι γραμμένα [δηλαδή μην προχωρείτε πέρα από τα όρια που θέτουν οι Γραφές για τους ανθρώπους ως προς την άποψη του ενός για τον άλλον και του καθενός για τον εαυτό του]”, για να μη φουσκώνετε από υπερηφάνεια ο καθένας ατομικά υπέρ του ενός και κατά του άλλου. Διότι ποιος σε κάνει να διαφέρεις από τον άλλον; Και τι έχεις το οποίο δεν έλαβες; Και αν το έλαβες, γιατί καυχιέσαι σαν να μην το έλαβες;» Έχοντας αυτά κατά νου, δεν θα υπερηφανευόμαστε ούτε θα καυχιόμαστε για τον εαυτό μας ή για κάποιον άλλον σε σχέση με την οικογενειακή καταγωγή, τη φυλή, το χρώμα ή την εθνικότητα, τη φυσική ομορφιά, τις ικανότητες, τις γνώσεις, την ευφυΐα, και ούτω καθεξής.—1Κο 4:6, 7.
Το Παράδειγμα του Ιησού Χριστού. Ο Ιησούς Χριστός αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα μετριοφροσύνης. Είπε στους μαθητές του ότι δεν μπορούσε να κάνει απολύτως τίποτα με δική του πρωτοβουλία, αλλά μόνο ό,τι έβλεπε να κάνει ο Πατέρας, και ότι ο Πατέρας του είναι μεγαλύτερος από εκείνον. (Ιωα 5:19, 30· 14:28) Ο Ιησούς αρνήθηκε να δεχτεί τίτλους που δεν του ανήκαν. Όταν κάποιος άρχοντας τον προσφώνησε με τη φράση «Δάσκαλε Αγαθέ», ο Ιησούς απάντησε: «Γιατί με αποκαλείς αγαθό; Κανείς δεν είναι αγαθός παρά μόνο ένας, ο Θεός». (Λου 18:18, 19) Επίσης είπε στους μαθητές του ότι ως δούλοι του Ιεχωβά δεν έπρεπε να φουσκώνουν από υπερηφάνεια είτε για τα πράγματα που επιτελούσαν στην υπηρεσία του Θεού είτε για την αξία τους ενώπιον του Θεού. Αντίθετα, αφού θα έκαναν όλα όσα τους είχαν ανατεθεί, η στάση τους έπρεπε να είναι η εξής: «Άχρηστοι δούλοι είμαστε. Κάναμε αυτό που οφείλαμε να κάνουμε».—Λου 17:10.
Επιπλέον, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ως τέλειος άνθρωπος στη γη, ήταν ανώτερος από τους ατελείς μαθητές του και κατείχε επίσης μεγάλη εξουσία την οποία έλαβε από τον Πατέρα του. Ωστόσο, στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόταν στους μαθητές του λάβαινε υπόψη τους περιορισμούς τους. Τους εκπαίδευε με λεπτότητα και τους μιλούσε με ευγένεια. Δεν τους επιφόρτιζε με περισσότερα από όσα μπορούσαν να αντέξουν εκείνη τη στιγμή.—Ιωα 16:12· παράβαλε Ματ 11:28-30· 26:40, 41· βλέπε ΤΑΠΕΙΝΟΦΡΟΣΥΝΗ.