ΧΡΙΣΤΟΣ
Ο ελληνικός τίτλος Χριστός αντιστοιχεί με τον εβραϊκό Μασίαχ, που σημαίνει «Μεσσίας· Χρισμένος». (Παράβαλε Ματ 2:4, υποσ.) Η λέξη «Χριστός» δεν είναι απλώς μια επωνυμία που προστίθεται για να διαφοροποιήσει τον Κύριο Ιησού από άλλους που έχουν το ίδιο όνομα, αλλά είναι επίσημος τίτλος.—Βλέπε ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ· ΜΕΣΣΙΑΣ.
Ο ερχομός του Χριστού, εκείνου τον οποίο ο Ιεχωβά θα έχριε με το πνεύμα του για να είναι ο Μεσσιανικός Βασιλιάς, είχε προειπωθεί αιώνες πριν από τη γέννηση του Ιησού. (Δα 9:25, 26) Εντούτοις, κατά τη γέννησή του, ο Ιησούς δεν ήταν ακόμη ο Χρισμένος, ή αλλιώς ο Χριστός. Καθώς ο άγγελος προέλεγε τη γέννησή του, έδωσε στον Ιωσήφ την εξής οδηγία: «Πρέπει να καλέσεις το όνομά του Ιησού». (Ματ 1:21) Αλλά όταν οι άγγελοι γνωστοποίησαν στους βοσκούς κοντά στη Βηθλεέμ την αναγγελία της γέννησής του τους ανέφεραν τα εξής σχετικά με το μελλοντικό του ρόλο: «Σωτήρας γεννήθηκε σήμερα σε εσάς, ο οποίος είναι Χριστός ο Κύριος», δηλαδή «ο οποίος πρόκειται να είναι Χριστός ο Κύριος».—Λου 2:11, υποσ.
Όταν το προσωπικό όνομα του Ιησού ακολουθείται από τον τίτλο Χριστός, ίσως στρέφεται η προσοχή σε αυτό καθαυτό το πρόσωπο και στο ότι αυτός είναι εκείνος που έγινε ο Χρισμένος του Ιεχωβά. Αυτό συνέβη όταν ο Ιησούς έφτασε στην ηλικία των 30 χρονών περίπου, βαφτίστηκε στο νερό και χρίστηκε με το πνεύμα του Ιεχωβά το οποίο έγινε ορατό με τη μορφή περιστεριού που κατέβηκε πάνω του. (Ματ 3:13-17) Αυτό το σημείο τόνισε ο Πέτρος την Πεντηκοστή: «Ο Θεός τον έκανε και Κύριο και Χριστό, αυτόν τον Ιησού», ανακαλώντας προφανώς στη μνήμη του την έκφραση που είχε ακούσει από τα χείλη του Ιησού, ο οποίος χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο “Ιησούς Χριστός”. (Πρ 2:36-38· Ιωα 17:3) Η έκφραση “Ιησούς Χριστός” χρησιμοποιείται επίσης στα εναρκτήρια λόγια των Χριστιανικών Ελληνικών Γραφών.—Ματ 1:1.
Από την άλλη μεριά, η τοποθέτηση του τίτλου μπροστά από το όνομα ώστε να σχηματίζεται η φράση «Χριστός Ιησούς» αντί «Ιησούς Χριστός» δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο αξίωμα ή στη θέση που κατέχει ο Ιησούς. Επικεντρώνει την προσοχή πρώτα στο αξίωμα και έπειτα στον κάτοχο του αξιώματος, όπως όταν λέμε Βασιλιάς Δαβίδ ή Κυβερνήτης Ζοροβάβελ. Υπενθυμίζει την επίσημη θέση που κατέχει αποκλειστικά ο Ιησούς ως ο Χρισμένος του Ιεχωβά, μια τιμητική θέση την οποία δεν μοιράζεται με κανέναν άλλον από τους ακολούθους του που είναι επίσης χρισμένοι. Μόνο ο αγαπητός Γιος του Ιεχωβά έχει τον τίτλο «Χριστός Ιησούς». Ο Παύλος χρησιμοποίησε αυτή την έκφραση στην πρώτη του θεόπνευστη επιστολή. (1Θε 2:14) Ο Λουκάς τη χρησιμοποίησε επίσης μία φορά, στο εδάφιο Πράξεις 24:24 (RS, ΜΝΚ), αναφερόμενος σε κάποια περίπτωση κατά την οποία ο Παύλος έδωσε μαρτυρία.
Η χρήση του άρθρου «ο» μαζί με τον τίτλο («ο Χριστός») είναι άλλος ένας τρόπος με τον οποίο η προσοχή στρέφεται κάποιες φορές στο αξίωμα που κατέχει ο Ιησούς. (Ματ 16:16· Μαρ 14:61) Η γραμματική δομή της πρότασης, ωστόσο, μπορεί να είναι ένας παράγοντας που καθορίζει αν θα χρησιμοποιηθεί το άρθρο ή όχι, όπως λέει ο Γ. Ε. Βάιν: «Μιλώντας γενικά, όταν ο τίτλος [Χριστός] είναι το υποκείμενο της πρότασης, έχει άρθρο, ενώ όταν αποτελεί μέρος του κατηγορήματος, το άρθρο απουσιάζει».—Το Ερμηνευτικό Λεξικό των Λέξεων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, του Βάιν (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words), 1981, Τόμ. 1, σ. 190.
Στις Γραφές δεν υπάρχουν ποτέ επάλληλοι τίτλοι πριν από το όνομα του Ιησού ή έπειτα από αυτό, αλλά αν κάποιος τίτλος προηγείται του προσωπικού ονόματος, τότε οποιοσδήποτε άλλος τίτλος προστίθεται μετά το όνομα. Ποτέ δεν βρίσκουμε συνδυασμούς όπως Κύριος Χριστός Ιησούς ή Βασιλιάς Χριστός Ιησούς, αλλά βρίσκουμε το συνδυασμό Κύριος Ιησούς Χριστός. Στο εδάφιο 2 Τιμόθεο 1:10, το πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιεί τη φράση τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ Ἰησοῦ, παρεμβάλλοντας την αντωνυμία ἡμῶν ανάμεσα στις λέξεις σωτῆρος και Χριστοῦ για να προσδιορίσει ποιος είναι ο Σωτήρας, σε αρμονία με τη φράση Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν. (Τιτ 1:4, Κείμενο) Στο εδάφιο 1 Τιμόθεο 2:5 αναφέρεται «ο Χριστός Ιησούς, ένας άνθρωπος [ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς, Κείμενο]», ως ο Μεσίτης, αλλά ο χαρακτηρισμός «άνθρωπος» δεν είναι τίτλος, απλώς εξηγεί ότι ο Χριστός Ιησούς ήταν κάποτε άνθρωπος πάνω στη γη.
Μια κατ’ εξαίρεση χρήση του τίτλου «Χριστός» είναι η αναφορά που κάνει ο Παύλος στον Μωυσή και όχι στον Ιησού, όταν γράφει: «[Ο Μωυσής] θεώρησε τον ονειδισμό του Χριστού [του Χρισμένου, υποσ.] ως πλούτο μεγαλύτερο από τους θησαυρούς της Αιγύπτου· γιατί είχε το βλέμμα του προσηλωμένο στην απόδοση της ανταμοιβής». (Εβρ 11:26) Ο Μωυσής δεν χρίστηκε ποτέ με κατά γράμμα λάδι όπως οι αρχιερείς και οι βασιλιάδες του Ισραήλ. (Εξ 30:22-30· Λευ 8:12· 1Σα 10:1· 16:13) Ωστόσο, ούτε ο Ιησούς ούτε οι ακόλουθοί του χρίστηκαν με λάδι, και όμως οι Γραφές μιλούν για αυτούς σαν να είχαν χριστεί. (Πρ 10:38· 2Κο 1:21) Στη δική τους περίπτωση, το χρίσμα τους με το άγιο πνεύμα του Θεού σήμαινε ότι είχαν διοριστεί από τον Θεό, μολονότι δεν χρησιμοποιήθηκε κατά γράμμα χριστήριο λάδι. Με παρόμοια, λοιπόν, έννοια ο Μωυσής έλαβε έναν ειδικό διορισμό. Ως εκ τούτου, ο Παύλος μπορούσε να πει ότι ο Μωυσής ήταν ο χρισμένος, ή αλλιώς ο Χριστός, του Ιεχωβά, ο αποδέκτης ενός διορισμού που του ανατέθηκε στην καιόμενη βάτο, τον οποίο διορισμό εκείνος θεωρούσε μεγαλύτερο πλούτο από όλους τους θησαυρούς της Αιγύπτου.—Εξ 3:2–4:17.
Ο όρος «Χριστός» χρησιμοποιείται επίσης όταν γίνεται λόγος για τη Χριστιανική εκκλησία και τη σχέση της με τον Κύριο Ιησού Χριστό. «Εσείς, λοιπόν, είστε σώμα του Χριστού και μέλη ο καθένας ατομικά», με πνευματική έννοια. (1Κο 12:27) Όσοι “βαφτίστηκαν στον Χριστό Ιησού βαφτίστηκαν στο θάνατό του”, με την ελπίδα να είναι “συγκληρονόμοι με τον Χριστό” όσον αφορά την ουράνια Βασιλεία. (Ρω 6:3-5· 8:17) Είναι «συμμέτοχοι των παθημάτων του Χριστού», καθώς “ονειδίζονται για το όνομα του Χριστού”. (1Πε 4:13, 14· 5:1) Αρκετές φορές αυτή η σχέση περιγράφεται με τα λόγια «σε ενότητα με τον Χριστό» ή «σε σχέση με τον Χριστό», ενώ χρησιμοποιείται και η αντίστροφη έκφραση «ο Χριστός σε ενότητα με εσάς», με τις διάφορες σημασίες της. (Ρω 8:1, 2· 16:10· 1Κο 15:18· 1Θε 4:16· Κολ 1:27) Όσοι είναι αδύναμοι σε μια τέτοια σχέση, αν και θα έπρεπε να είναι δυνατοί, αποκαλούνται «νήπια όσον αφορά τον Χριστό». (1Κο 3:1) Με την πάροδο του χρόνου όλα τα πράγματα στον ουρανό και στη γη ξανασυγκεντρώνονται «στον Χριστό».—Εφ 1:10.
Ψευδόχριστοι. Στις προφητείες του για την τελική περίοδο του συστήματος πραγμάτων, ο Χριστός προειδοποίησε τους ακολούθους του: «Προσέχετε μη σας παροδηγήσει κανείς· διότι πολλοί θα έρθουν με βάση το όνομά μου, λέγοντας: “Εγώ είμαι ο Χριστός”, και θα παροδηγήσουν πολλούς. Διότι θα εγερθούν ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήτες και θα δώσουν μεγάλα σημεία και θαυμαστά πράγματα ώστε να παροδηγήσουν, αν είναι δυνατόν, ακόμη και τους εκλεγμένους». (Ματ 24:4, 5, 24) Τέτοια πονηρά άτομα τα οποία προβάλλουν ψευδείς αξιώσεις διεκδικώντας για τον εαυτό τους τον τίτλο και τη θέση του Κυρίου Ιησού Χριστού περιλαμβάνονται στον “αντίχριστο” που αναφέρει πέντε φορές ο απόστολος Ιωάννης.—1Ιω 2:18, 22· 4:3· 2Ιω 7· βλέπε ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ.
Άλλες Χρήσεις του Όρου «Χριστός». Η Μετάφραση των Εβδομήκοντα, μια μετάφραση των Εβραϊκών Γραφών στην ελληνική, χρησιμοποιεί τη λέξη χριστός πάνω από 40 φορές, συχνά ως τίτλο χρισμένων ιερέων, βασιλιάδων και προφητών. Ο Ααρών ο αρχιερέας ήταν «ο χρισμένος», διορισμένος «για χάρη ανθρώπων [ως] υπεύθυνος στα πράγματα που έχουν σχέση με τον Θεό». (Λευ 4:3, 5, 16· 8:12· Εβρ 5:1) Εκφράζοντας την κρίση του εναντίον του οίκου του Ηλεί, ο Ιεχωβά υποσχέθηκε να εγείρει έναν πιστό ιερέα που θα περπατούσε ενώπιον του χρισμένου (χριστοῦ) του Θεού πάντοτε.—1Σα 2:35.
Οι βασιλιάδες έφεραν και αυτοί τον ίδιο τιμητικό τίτλο λόγω της σχέσης που είχαν με τον Ιεχωβά στο βασιλικό τους αξίωμα. Γι’ αυτό, ο Σαμουήλ χρησιμοποίησε για τον Σαούλ τον όρο χριστός στο εδάφιο 1 Σαμουήλ 12:3, σύμφωνα με τη Μετάφραση των Εβδομήκοντα. «Μου είναι αδιανόητο», αναφώνησε ο Δαβίδ, «να απλώσω το χέρι μου εναντίον [του Σαούλ] του χρισμένου [χριστόν, Ο΄] του Ιεχωβά!» (1Σα 26:11) Επιπλέον, ο Δαβίδ δεν επέτρεψε στον ανιψιό του τον Αβισαί να αγγίξει τον Σαούλ. (1Σα 26:8, 9) Επίσης, διέταξε να θανατώσουν τον Αμαληκίτη που είπε ότι είχε σκοτώσει τον Σαούλ, «τον χρισμένο [χριστόν, Ο΄] του Ιεχωβά». (2Σα 1:13-16) Αυτός ο τίτλος και συνάμα βασιλικός διορισμός δόθηκε και στον Δαβίδ, ο οποίος μεταγενέστερα έκανε λόγο για τον εαυτό του ως τον «χρισμένο [χριστῷ, Ο΄]» του Ιεχωβά. (1Σα 16:12, 13· 2Σα 22:51) Ο Βασιλιάς Σεδεκίας, ο οποίος καθόταν στο θρόνο ως κληρονόμος του Δαβίδ, αποκλήθηκε επίσης «ο χρισμένος [χριστός] του Ιεχωβά».—Θρ 4:20.
Οι προφήτες έφεραν και αυτοί τον τίτλο του “χρισμένου” του Ιεχωβά, όπως υποδεικνύεται από τον παραλληλισμό που υπάρχει στο εδάφιο Ψαλμός 105:15. Ο Ιεχωβά παρήγγειλε στον προφήτη του τον Ηλία: «Τον Ελισαιέ . . . να τον χρίσεις προφήτη στη θέση σου», μολονότι οι λεπτομέρειες της καθαυτό χρίσης δεν καταγράφονται.—1Βα 19:16.
Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπου η Μετάφραση των Εβδομήκοντα χρησιμοποιεί τη λέξη χριστός προφητικά. Στο βιβλίο των Ψαλμών περιέχονται δέκα αναφορές του όρου χριστός, και μάλιστα αυτή των εδαφίων Ψαλμός 2:1, 2 χρήζει ειδικής μνείας: Τα έθνη που βρίσκονται σε αναβρασμό και οι βασιλιάδες της γης συγκεντρώνονται «εναντίον του Ιεχωβά και εναντίον του χρισμένου του». Οι απόστολοι παρέθεσαν αυτή την προφητεία και εφάρμοσαν τον εν λόγω τίτλο στον “άγιο υπηρέτη, τον Ιησού, τον οποίο έχρισε ο Ιεχωβά”. (Πρ 4:24-27) Ένα πιο ασυνήθιστο παράδειγμα είναι η εφαρμογή του όρου στον Πέρση βασιλιά Κύρο. Πριν καν γεννηθεί αυτός, η προφητεία του Ησαΐα (45:1-3) δήλωνε: «Αυτό είπε ο Ιεχωβά στον χρισμένο [χριστῷ, Ο΄] του, τον Κύρο, του οποίου το δεξί χέρι κράτησα». Ο Κύρος δεν χρίστηκε ποτέ κατά γράμμα με άγιο λάδι όπως οι βασιλιάδες του Ισραήλ, αλλά όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις στην Αγία Γραφή, η λέξη «χρισμένος» είναι μια προσφώνηση εν είδει τίτλου που δίνεται σε αυτόν λόγω του διορισμού του από τον Θεό.—Βλέπε ΧΡΙΣΜΑ, ΧΡΙΣΜΕΝΟΣ.