Ερωτήσεις από Αναγνώστες

◼ Είναι κατάλληλο για μια Χριστιανή να φοράει κοσμήματα, να μακιγιάρεται, να βάφει τα μαλλιά της ή να κάνει παρόμοια πράγματα;

Στο παρελθόν και στις μέρες μας, μερικοί οι οποίοι ισχυρίζονται ότι ακολουθούν την Αγία Γραφή έχουν αναπτύξει ισχυρές αλλά πολύ διαφορετικές αντιλήψεις σε σχέση με τον καλλωπισμό.a

Οι γυναίκες σε μερικές εκκλησίες αποφεύγουν τελείως το μακιγιάζ και τα κοσμήματα. Για παράδειγμα, το βιβλίο Οι Αμενικοί (The Amish People) αναφέρει ότι αυτοί «θέτουν περιορισμούς στη φυσική τους εμφάνιση επειδή πιστεύουν ότι οποιοδήποτε μέλος δείχνει έντονο ενδιαφέρον για την κατά κόσμον εμφάνιση βρίσκεται σε κίνδυνο, εφόσον [αυτό] το ενδιαφέρον θα έπρεπε να είναι στραμμένο σε πνευματικές σκέψεις και όχι σε φυσικές. Μερικοί . . . επικαλούνται τις Γραφές».

Κατόπιν παρατίθεται το εδάφιο 1 Σαμουήλ 16:7: ‘Είπε Ιεχωβά προς τον Σαμουήλ, Μη επιβλέψης εις την όψιν αυτού ή εις το ύψος του αναστήματος αυτού . . . Ο άνθρωπος βλέπει το φαινόμενον, ο δε Ιεχωβά βλέπει την καρδίαν’. Ωστόσο, αυτό το εδάφιο αναφερόταν στο ύψος του αδελφού του Δαβίδ, του Ελιάβ. Είναι σαφές από τα συμφραζόμενα ότι ο Θεός δεν σχολίαζε εδώ συνήθειες που αφορούσαν τη φροντίδα της εμφάνισης, όπως για το αν ο Δαβίδ ή οι αδελφοί του φρόντιζαν την κόμμωσή τους ή αν έβαζαν διακοσμητικά αντικείμενα στα ρούχα τους.—Γένεσις 38:18· 2 Σαμουήλ 14:25, 26· Λουκάς 15:22.

Αυτό δείχνει καθαρά ότι μερικοί που πιστεύουν πως οι Χριστιανοί θα πρέπει να είναι χαρακτηριστικά απλοί, να μη μακιγιάρονται ούτε να φοράνε κοσμήματα, προσπαθούν να βρουν υποστήριξη γι’ αυτό κάνοντας λανθασμένη εφαρμογή Γραφικών εδαφίων. Στην πραγματικότητα, η Αγία Γραφή δεν περιέχει καμιά λεπτομερή ανάλυση σχετικά με τη φροντίδα της εμφάνισης· ούτε και επιδοκιμάζει ορισμένες συνήθειες καλλωπισμού απαγορεύοντας ταυτόχρονα κάποιες άλλες. Εκείνο που δίνει, όμως, είναι λογικές κατευθυντήριες γραμμές. Ας τις εξετάσουμε λοιπόν και ας δούμε πώς μπορούν να εφαρμοστούν σήμερα.

Ο απόστολος Παύλος έδωσε αυτή τη θεόπνευστη καθοδηγία: ‘Επιθυμώ οι γυναίκες να στολίζονται με προσεγμένη ενδυμασία, με σεμνότητα και σωφροσύνη, όχι με επιδεικτικούς τύπους πλεξίματος των μαλλιών και με χρυσό ή μαργαριτάρια ή πολύ ακριβά ρούχα’. (1 Τιμόθεον 2:9, ΜΝΚ) Παρόμοια, ο Πέτρος έγραψε: «Των οποίων ο στολισμός ας ήναι ουχί ο εξωτερικός, ο του πλέγματος των τριχών και της περιθέσεως των χρυσίων ή της ενδύσεως των ιματίων, αλλ’ ο κρυπτός άνθρωπος της καρδίας, κεκοσμημένος με την αφθαρσίαν του πράου και ησυχίου πνεύματος, το οποίον ενώπιον του Θεού είναι πολύτιμον».—1 Πέτρου 3:3, 4.

Σ’ αυτά τα εδάφια, οι λέξεις του κειμένου που αποδίδονται ‘στολίζονται’, ‘προσεγμένη’ και «στολισμός» είναι τύποι της λέξης κόσμος, η οποία αποτελεί επίσης τη ρίζα της λέξης «κοσμητικόν», που σημαίνει «καθετί που χρησιμεύει για την περιποίηση του δέρματος, καλλυντικό». Έτσι, αυτά τα εδάφια μας βοηθούν να απαντήσουμε σε ερωτήσεις σχετικά με τη χρήση καλλυντικών, μακιγιάζ, κοσμημάτων, καθώς και με άλλες πλευρές σχετικές με το γυναικείο στολισμό.

Μήπως ο Παύλος και ο Πέτρος εννοούσαν ότι οι Χριστιανοί πρέπει να αποφεύγουν να πλέκουν τα μαλλιά τους, να φοράνε μαργαριτάρια και χρυσά κοσμήματα ή, κατ’ επέκταση, να χρησιμοποιούν καλλυντικά; Όχι. Το να ισχυριστούμε ότι εννοούσαν αυτό θα σήμαινε ότι οι Χριστιανές αδελφές πρέπει να αποφεύγουν επίσης να ‘ενδύονται ιμάτια’. Όμως, η Δορκάδα, την οποία ανέστησε ο Πέτρος, ήταν αγαπητή επειδή έφτιαχνε «ιμάτια» για άλλες αδελφές. (Πράξεις 9:39) Συνεπώς, τα εδάφια 1 Τιμόθεον 2:9, ΜΝΚ, και 1 Πέτρου 3:3, 4 δεν σημαίνουν ότι οι αδελφές πρέπει να αποφεύγουν τις πλεξίδες, τα μαργαριτάρια, τα ιμάτια και τα παρόμοια. Αντίθετα, ο Παύλος τόνιζε την ανάγκη για σεμνότητα και σωφροσύνη σ’ ό,τι αφορά τη φροντίδα της γυναικείας εμφάνισης. Ο Πέτρος έδειξε ότι οι γυναίκες θα πρέπει να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο εσωτερικό τους πνεύμα για να κερδίσουν τους συζύγους τους που δεν είναι ομόπιστοι, και όχι να δίνουν έμφαση στην εξωτερική εμφάνιση ή στο μακιγιάζ.

Για να το πούμε απλά, η Αγία Γραφή δεν απαγορεύει τις προσπάθειες που μπορεί να κάνει κάποιος για να βελτιώσει ή να εξωραΐσει την εμφάνισή του. Μερικοί από τους δούλους του Θεού, τόσο άντρες όσο και γυναίκες, χρησιμοποιούσαν κοσμήματα. (Γένεσις 41:42· Έξοδος 32:2, 3· Δανιήλ 5:29) Η πιστή Εσθήρ δέχτηκε μια εκτεταμένη αγωγή ομορφιάς η οποία περιλάμβανε καλλυντικά έλαια, αρώματα και μασάζ. (Εσθήρ 2:7, 12, 15, ΜΝΚ· παράβαλε Δανιήλ 1:3-8.) Ο Θεός είπε ότι στόλισε συμβολικά τον Ισραήλ με βραχιόλια, με περιδέραιο, με δαχτυλίδι για τη μύτη και με σκουλαρίκια. Αυτά συντέλεσαν στο να γίνει ‘ωραίος σφόδρα σφόδρα’.—Ιεζεκιήλ 16:11-13.

Η αφήγηση στο βιβλίο του Ιεζεκιήλ, ωστόσο, μας διδάσκει να μη συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στην εμφάνιση. Ο Θεός είπε: «Συ όμως εθαρρεύθης εις το κάλλος σου, και επορνεύθης δια την φήμην σου και εξέχεας την πορνείαν σου εις πάντα διαβάτην». (Ιεζεκιήλ 16:15· Ησαΐας 3:16, 19) Έτσι, τα εδάφια Ιεζεκιήλ 16:11-15 υπογραμμίζουν τη σοφία των συμβουλών που έδωσαν αργότερα ο Παύλος και ο Πέτρος, οι οποίες έλεγαν να μην τονίζουμε την εξωτερική εμφάνιση. Αν μια γυναίκα θέλει να στολίζεται με κοσμήματα, η ποσότητα και ο τύπος τους θα πρέπει να εναρμονίζονται με τη σεμνότητα, να μην είναι υπερβολικά ή επιδεικτικά, φανταχτερά.—Ιακώβου 2:2.

Τι θα μπορούσαμε να πούμε για τη χρήση καλλυντικών, όπως κραγιόν, ρουζ ή σκιών και μολυβιών για τα μάτια, από μέρους μιας Χριστιανής; Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει στο Ισραήλ και σε γειτονικά μέρη δοχεία που περιείχαν καλλυντικά, καθώς επίσης σκεύη για τη χρήση τους και καθρέφτες. Ναι, οι γυναίκες στην αρχαία Ανατολή χρησιμοποιούσαν καλλυντικά, τα οποία ήταν πρόδρομοι πολλών σημερινών προϊόντων. Το όνομα της κόρης του Ιώβ, της Κερέν-αππούχ, πιθανόν να σήμαινε «Κέρατο της Μαύρης Μπογιάς (Ματιών)», δηλαδή ένα δοχείο για το μακιγιάζ των ματιών.—Ιώβ 42:13-15.

Μερικά καλλυντικά χρησιμοποιούνταν στον Ισραήλ· ωστόσο Γραφικά παραδείγματα δείχνουν τον κίνδυνο που υπάρχει όταν φτάνουμε στα άκρα. Χρόνια έπειτα από την ενθρόνισή της ως βασίλισσας του Ισραήλ, η Ιεζάβελ ‘έβαφε τους οφθαλμούς αυτής και εκαλλώπιζε την κεφαλήν αυτής’. (2 Βασιλέων 9:30) Αργότερα, όταν περιέγραφε πώς ο Ισραήλ επιζητούσε την ανήθικη προσοχή των ειδωλολατρικών εθνών, ο Θεός είπε ότι ‘στολιζόταν με στολισμούς χρυσούς, και διέτυνε με στίμμι τους οφθαλμούς του και καλλωπιζόταν’. (Ιερεμίας 4:30· Ιεζεκιήλ 23:40) Ούτε αυτά τα εδάφια ούτε κανένα άλλο λένε ότι είναι λάθος να χρησιμοποιεί κάποιος τεχνητά μέσα για να βελτιώσει την εμφάνισή του. Ωστόσο, η ιστορία της Ιεζάβελ υποδηλώνει ότι εκείνη έβαζε τόσο πολύ μαύρη μπογιά γύρω από τα μάτια της ώστε αυτό γινόταν αντιληπτό και από απόσταση, ακόμα και από τον Ιηού που ήταν έξω από το παλάτι. Τι μας διδάσκει αυτό; Να μη μακιγιάρεστε έντονα, μ’ έναν υπερβολικό τρόπο.b

Φυσικά, καμιά γυναίκα που φοράει κοσμήματα ή μακιγιάρεται δεν θα έλεγε ότι οι μέθοδοι και οι ποσότητες που χρησιμοποιεί είναι ακατάλληλες. Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι λόγω ανασφάλειας ή λόγω επιρροής από παροδηγητικές διαφημίσεις, μια γυναίκα θα μπορούσε να αποκτήσει τη συνήθεια να μακιγιάρεται έντονα. Μπορεί να συνηθίσει τόσο πολύ το αποτέλεσμα, ώστε να μην αντιλαμβάνεται ότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη ‘σεμνότητα και τη σωφροσύνη’ των περισσότερων Χριστιανών γυναικών.—Βλέπε Ιακώβου 1:23, 24.

Χωρίς αμφιβολία, τα γούστα διαφέρουν· μερικές γυναίκες χρησιμοποιούν λίγο, ή δεν χρησιμοποιούν καθόλου, μακιγιάζ και κοσμήματα, άλλες τα χρησιμοποιούν περισσότερο. Είναι λοιπόν σοφό να μην κρίνουμε κάποιο άτομο που μακιγιάρεται ή φοράει κοσμήματα σε διαφορετικό βαθμό από εμάς. Ένας άλλος παράγοντας είναι οι τοπικές συνήθειες. Το γεγονός ότι κάποιοι τύποι εμφάνισης είναι αποδεκτοί σε μια άλλη χώρα (ή ήταν συνηθισμένοι στους αρχαίους καιρούς) δεν σημαίνει ότι είναι ενδεδειγμένοι για τη δική μας περιοχή σήμερα.

Κατά καιρούς, μια σοφή Χριστιανή θα αξιολογεί εκ νέου τη φροντίδα που δίνει στην εμφάνισή της, ρωτώντας τον εαυτό της με κάθε ειλικρίνεια: ‘Μήπως συνηθίζω να φοράω περισσότερα (ή εντονότερα) κοσμήματα ή να μακιγιάρομαι περισσότερο από την πλειονότητα των Χριστιανών στην περιοχή μου; Μήπως ο τρόπος με τον οποίο φροντίζω την εμφάνισή μου μιμείται επηρμένες προσωπικότητες και ματαιόδοξους αστέρες του κινηματογράφου, ή καθοδηγούμαι κυρίως από τις συμβουλές που υπάρχουν στα εδάφια 1 Τιμόθεον 2:9, ΜΝΚ, και 1 Πέτρου 3:3, 4; Είναι ο τρόπος που φροντίζω την εμφάνισή μου πραγματικά σεμνός, δείχνοντας γνήσιο σεβασμό για τη γνώμη και τα αισθήματα των άλλων;’—Παροιμίαι 31:30.

Οι γυναίκες που έχουν Χριστιανούς συζύγους μπορούν να ζητούν τα σχόλια και τη συμβουλή τους. Επίσης, άλλες αδελφές ίσως μπορούν να δώσουν υποβοηθητικές συμβουλές όταν κάποιος τους το ζητήσει με ειλικρίνεια. Αλλά, αντί να απευθυνθούμε σε κάποια φίλη που έχει παρόμοια γούστα με τα δικά μας, ίσως είναι καλύτερο να μιλήσουμε σε μεγαλύτερες αδελφές των οποίων εκτιμούμε την ισορροπία και τη σοφία. (Παράβαλε 1 Βασιλέων 12:6-8.) Η Αγία Γραφή λέει ότι οι ευσεβείς ηλικιωμένες γυναίκες μπορούν «να νουθετώσι τας νέας να ήναι . . . σώφρονες, καθαραί [αγνές, ΜΝΚ] . . . , δια να μη βλασφημήται ο λόγος του Θεού». (Τίτον 2:2-5) Καμιά ώριμη Χριστιανή δεν θα ήθελε να «βλασφημήται» ο Λόγος του Θεού και ο λαός του λόγω της άσεμνης χρήσης κοσμημάτων ή καλλυντικών από μέρους της.

Η Βιβλική αφήγηση σχετικά με τη Θάμαρ δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο μια γυναίκα φροντίζει την εμφάνισή της μπορεί να τη χαρακτηρίσει, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα. (Γένεσις 38:14, 15) Τι μήνυμα μεταδίδει η κόμμωση μιας Χριστιανής και το χρώμα των μαλλιών της (εφόσον τα βάφει) ή ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί τα κοσμήματα και τα καλλυντικά; Μεταδίδουν το μήνυμα ότι αυτή είναι μια καθαρή, σεμνή και ισορροπημένη δούλη του Θεού;

Ένα άτομο που βλέπει τους Χριστιανούς στη διακονία του αγρού ή που παρακολουθεί τις συναθροίσεις μας θα πρέπει να μένει με καλή εντύπωση. Αυτοί που μας παρατηρούν γενικά μένουν με τέτοια εντύπωση. Οι περισσότερες Χριστιανές δεν δίνουν αιτίες στους έξω να συμπεράνουν είτε ότι είναι ατημέλητες είτε υπερβολικά βαμμένες ή στολισμένες· αντίθετα, φροντίζουν την εμφάνισή τους καθώς «πρέπει εις γυναίκας επαγγελλομένας θεοσέβειαν».—1 Τιμόθεον 2:10.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 31]

Αρχαιολογικές ανακαλύψεις από τη Μέση Ανατολή: Κουτί για καλλυντικά φτιαγμένο από ελεφαντόδοντο, καθρέφτης, και περιδέραιο από χρυσό και καρνεόλιο

[Ευχαριστίες]

All three: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.