Οι Νεαροί Ρωτούν . . .
Η Μαμά κι ο Μπαμπάς Είναι Αγράμματοι—Πώς Γίνεται να τους Σέβομαι;
Ο ΤΟΜΑΣ ΕΝΤΙΣΟΝ είναι παγκόσμια αναγνωρισμένος ως ο εφευρέτης του ηλεκτρικού λαμπτήρα. Παρόμοια, ο Χένρι Φορντ είναι γνωστός σε παγκόσμια κλίμακα για τις τεχνικές μαζικής παραγωγής που εισήγαγε στη βιομηχανία. Ήξερες όμως ότι τόσο ο Χένρι Φορντ όσο και ο Τόμας Έντισον είχαν λάβει ελάχιστη σχολική εκπαίδευση;
Οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης αποτελούσαν στύλους της πρώτης Χριστιανικής εκκλησίας. Μιλούσαν για την αλήθεια με τόλμη και ευφράδεια. Κι όμως, χαρακτηρίστηκαν ως «άνθρωποι αγράμματοι και απλοϊκοί» όσον αφορά την κοσμική εκπαίδευση.—Πράξεις 4:13, ΝΔΜ.
Ναι, σ’ ολόκληρη την ιστορία υπήρξαν άντρες και γυναίκες που πέτυχαν σπουδαία πράγματα παρά το ότι είχαν λάβει ελάχιστη σχολική εκπαίδευση. Και κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα τους είχε σε μικρότερη εκτίμηση εξαιτίας αυτού του γεγονότος. Είναι φανερό, λοιπόν, πως στην αξία και στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου περιλαμβάνονται κι άλλα πράγματα, όχι μόνο η σχολική εκπαίδευση.
Μ’ αυτό δεν θέλουμε να πούμε ότι είναι ασήμαντη η σχολική εκπαίδευση ή ότι δεν είναι μειονέκτημα ο αναλφαβητισμός, το να μην ξέρει ένα άτομο να διαβάζει και να γράφει. Σε πολλές χώρες, κάποιος που δεν έχει απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες όταν ψάχνει για δουλειά. Κάποιος που δεν ξέρει να διαβάζει δεν είναι σε θέση να αντλήσει τις πάμπολλες γνώσεις που είναι συσσωρευμένες μέσα σε βιβλία και περιοδικά. Το άτομο που δεν ξέρει να γράφει μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη θέση όταν του ζητήσουν να βάλει την υπογραφή του ή να συμπληρώσει κάποιο έντυπο.
Τι γίνεται όμως, αν οι ίδιοι οι γονείς κάποιου είναι αγράμματοι; Στην Αφρική και σε άλλα μέρη του αναπτυσσόμενου κόσμου, δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν εγγράμματοι νεαροί των οποίων οι γονείς δεν ξέρουν να διαβάζουν ή να γράφουν. Ακόμα και σε βιομηχανικές χώρες, μερικοί νεαροί πλεονεκτούν απέναντι στους γονείς τους, από άποψη μόρφωσης. Όπως κι αν έχει το πράγμα, αν αυτό αληθεύει και στη δική σου περίπτωση, πώς νιώθεις για τους γονείς σου; Μήπως σε φέρνει σε δύσκολη θέση το ότι δεν είναι εγγράμματοι; Ή, ακόμα χειρότερα, μήπως μερικές φορές τους θεωρείς ανίδεους και ανάξιους σεβασμού;
Γιατί Είναι Κατάλληλος ο Σεβασμός
Αν σου έρχονται κατά καιρούς τέτοια αρνητικά συναισθήματα, ίσως σε βοηθήσει το να σκέφτεσαι ότι ο Θεός απαιτεί να σέβεσαι τους γονείς σου. Το εδάφιο Εφεσίους 6:2, 3 δίνει την εξής εντολή: ‘Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου· αυτή είναι η πρώτη εντολή με επαγγελία: για να γίνει σ’ εσένα καλό και να είσαι μακροχρόνιος στη γη’. Ένα λεξικό ορίζει την απόδοση τιμής ως ‘μεταχείριση με σεβασμό’. Σημείωσε, επίσης, ότι οι προοπτικές για το μέλλον σου εξαρτώνται από την εκδήλωση σεβασμού προς τους γονείς σου. Ασέβεια προς αυτούς ισοδυναμεί με ασέβεια προς τον Θεό.
Άλλωστε, έχεις υποχρέωση στους γονείς σου, γιατί εκείνοι σου έδωσαν τη ζωή. Εκείνοι κάνουν το καλύτερο που μπορούν και σου παρέχουν τροφή, ρουχισμό και στέγη—έργο δύσκολο σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες—και αναμφίβολα θα εξακολουθήσουν να το κάνουν αυτό και στα επόμενα χρόνια. Είναι αδύνατον να υπολογιστεί σε χρήματα ο χρόνος, η τρυφερή φροντίδα και η στοργική καθοδήγηση που σου προσφέρουν οι γονείς σου. Μήπως πρέπει να τους υποτιμάς επειδή μειονεκτούν σε ορισμένα σημεία από άποψη μόρφωσης; Είτε εγγράμματοι είτε αγράμματοι, οι άνθρωποι αυτοί είναι γονείς σου.
Επίσης, να θυμάσαι ότι οι γονείς σου είναι εκείνοι που χρηματοδότησαν την όποια σχολική εκπαίδευση έχεις λάβει, συχνά με μεγάλη αυταπάρνηση από μέρους τους. Δεν πρέπει αυτό να σου εμπνέει εκτίμηση;
Η Μόρφωση που Έχουν οι Γονείς
Στην πραγματικότητα, οι γονείς σου είναι πιθανώς πιο μορφωμένοι από εσένα. Είναι γεγονός ότι η σχολική εκπαίδευση προσφέρει ένα ευρύ θεμέλιο, πάνω στο οποίο μπορεί να οικοδομεί το άτομο σ’ όλη τη ζωή του. Δεν σου διδάσκει όμως όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις στη ζωή.
Ένα γνωστό γνωμικό στη Γκάνα λέει: «Ο ενήλικος ήταν κάποτε παιδί, το παιδί όμως δεν ήταν ποτέ ενήλικος». Οι γονείς σου διαθέτουν κάτι που δεν μπορείς να πάρεις από κανένα βιβλίο: την πείρα της ζωής. Έχεις δουλέψει ποτέ, έχεις πληρώσει λογαριασμούς, έχεις φροντίσει μικρά παιδιά, έχεις αναλάβει τη διαχείριση ενός σπιτικού; Οι γονείς σου έχουν ήδη συσσωρευμένα χρόνια εμπειρίας σ’ αυτά τα θέματα.
Επιπλέον, η Αγία Γραφή δείχνει στο εδάφιο Εβραίους 5:14, ΜΝΚ, ότι οι δυνάμεις αντίληψης κάποιου ‘εκπαιδεύονται στο να διακρίνουν και το σωστό και το εσφαλμένο’, όχι απλώς με το διάβασμα και τη μελέτη, αλλά ‘μέσω χρήσης’! Συνεπώς, οι γονείς σου είναι σε θέση να σου παρέχουν ηθική καθοδήγηση, να σου ενσταλάξουν αξίες. Ιδιαίτερα αυτό συμβαίνει αν οι γονείς σου είναι θεοφοβούμενοι.
Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμα κι όταν εσύ θα έχεις μεγαλώσει τόσο ώστε να διαχειρίζεσαι ένα σπιτικό, αυτό δεν μειώνει το γεγονός ότι οι γονείς σου έχουν περισσότερη πείρα από εσένα! Το εδάφιο Παροιμίαι 23:22 λέει: ‘Να υπακούς στον πατέρα σου που σε γέννησε· και να μην καταφρονείς τη μητέρα σου όταν γεράσει’. Αυτή η συμβουλή δεν απευθυνόταν σε παιδιά, αλλά σε ενηλίκους που είχαν ηλικιωμένους γονείς. Ναι, ακόμα κι όταν κάποιος είναι ενήλικος, είναι σοφό να υπακούει στους γονείς του, σεβόμενος τη σοφία που έχουν αποκτήσει με την πείρα. Μπορεί οι γονείς να είναι αγράμματοι, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η συμβουλή τους δεν έχει αξία.
Αγράμματοι, Αλλά Επιτυχημένοι
Οι πραγματικές εμπειρίες της ζωής νεαρών, που τους έχουν μεγαλώσει αγράμματοι γονείς, δείχνουν καθαρά πόσο αλήθεια είναι τα όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως. Ο Κουαμπένα, ένας νεαρός από τη Γκάνα, λέει για τη μητέρα του που είναι αγράμματη: «Ήταν σταθερή στον τρόπο που μας διαπαιδαγωγούσε. Όσο μεγαλώνω την αγαπώ περισσότερο, επειδή εκτιμώ τις αξίες που μου έχει ενσταλάξει για το καλό μου. Οι μεγαλύτερες αδελφές μου είναι επιτυχημένες σύζυγοι, και πολύ μεγάλο μέρος του επαίνου γι’ αυτό ανήκει στη μητέρα μου».
Από την άλλη μεριά, τον Ρέτζιναλντ τον μεγάλωσε ο παππούς του που ήταν κι αυτός αγράμματος. Ο Ρέτζιναλντ θυμάται: «Η καθοδήγησή του ήταν ώριμη, σταθερή και συνέβαλε στο να μπορώ να επωμιστώ σοβαρές ευθύνες από πολύ νωρίς στη ζωή».
Ο Κουάσι είναι άλλος ένας νεαρός από τη Γκάνα, του οποίου η μητέρα δεν είχε ποτέ το προνόμιο να πάει σχολείο. Μήπως αυτό την έκανε να μειονεκτεί σοβαρά απέναντι στο γιο της; Όχι. Ο Κουάσι θυμάται: «Ανέκαθεν θαύμαζα τη μητέρα μου για τις εξαιρετικές διανοητικές της ικανότητες. Ασχολούνταν με το εμπόριο, και στις πρώτες χρονιές μου στο γυμνάσιο, όποτε χρειαζόταν ορισμένους λογαριασμούς, εγώ έπαιρνα μολύβι και χαρτί. Εκείνη έκανε τους λογαριασμούς με το μυαλό της. Πολύ συχνά, έβρισκε πρώτη το σωστό αποτέλεσμα!»
Να Βοηθάς τους Γονείς σου!
Είναι αλήθεια ότι αν ξέρεις γράμματα πλεονεκτείς σε ορισμένα σημεία. Όμως, αυτός δεν είναι λόγος για να φέρεσαι στους γονείς σου με έπαρση. Ως νεαρός, ο Ιησούς Χριστός πλεονεκτούσε μ’ ένα μοναδικό τρόπο απέναντι στους γονείς του. Ήταν τέλειος. Κι όμως, η Αγία Γραφή δείχνει ότι ‘υποτασσόταν σ’ αυτούς’.—Λουκάς 2:51.
Έχοντας αυτό υπόψη, έχεις σκεφτεί ποτέ πώς θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις τις ικανότητές σου προς όφελος των γονέων σου; Μπορεί, για παράδειγμα, να το εκτιμούσαν αν τους διάβαζες την αλληλογραφία τους, την εφημερίδα, την Αγία Γραφή και τα έντυπα που βασίζονται στην Αγία Γραφή. Ή μπορεί να τους προσφέρεις μια εξυπηρέτηση με το να τους γράψεις επιστολές ή να συμπληρώσεις κάποια έντυπα για λογαριασμό τους.
Να θυμάσαι ότι όταν ο Ιεχωβά Θεός βοηθάει το λαό του, ‘δίνει σε όλους με γενναιοδωρία και χωρίς να προσβάλει’. (Ιακώβου 1:5, ΚΔΤΚ) Με άλλα λόγια, εκείνος ποτέ δεν μας κάνει να αισθανόμαστε ανόητοι επειδή χρειαζόμαστε τη βοήθειά του. Να φέρεσαι λοιπόν στους γονείς σου με μετρημένο και ωραίο τρόπο, και είναι πιο πιθανό ότι θα δεχτούν τη βοήθειά σου.
Εφόσον είναι τόσο χρήσιμο στη Χριστιανική εκκλησία να ξέρει κανείς να διαβάζει και να γράφει, μπορείς ακόμα και να ενθαρρύνεις ταπεινά τους γονείς σου να επωφεληθούν από διάφορα επιμορφωτικά προγράμματα που υπάρχουν. Είναι ενδιαφέρον ότι σε πολλές χώρες, όπου επικρατεί αναλφαβητισμός, η Αίθουσα Βασιλείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά αποτελεί συχνά κέντρο μάθησης. Ίσως το μόνο που χρειάζονται, για να υποκινηθούν να επωφεληθούν από τα εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρονται εκεί, είναι μια ευγενική, ενθαρρυντική κουβέντα από εσένα.
Σε μερικές αφρικανικές χώρες, τα παιδιά περιμένουν να πεθάνουν οι γονείς κι έπειτα τους αποδίδουν τον «ύστατο φόρο τιμής» παρέχοντας ένα ακριβό φέρετρο για την ταφή τους. Πόσο πολύ καλύτερο είναι να δείχνεις στους γονείς σου βαθύ σεβασμό τώρα, όσο είναι ακόμα ζωντανοί! Ας μη σε φέρνει ποτέ σε δύσκολη θέση το γεγονός ότι στερήθηκαν ορισμένες ευκαιρίες όταν ήταν νέοι. Έχουν ιδιότητες που αναπληρώνουν με το παραπάνω την έλλειψη κοσμικής εκπαίδευσης που τους χαρακτηρίζει. Να τους δείχνεις πάντα σεβασμό και με λόγια και με έργα. Να είσαι «ευπειθής» ακόμα κι όταν διαφωνείς μαζί τους. (Ιακώβου 3:17) Να θεωρείς πολύτιμη τη θέρμη, την αγάπη και τη σοφία που έχουν οι γονείς σου, ιδιότητες που έχουν μεγαλύτερη σημασία από την ικανότητα να διαβάζουν και να γράφουν.
[Εικόνα στη σελίδα 15]
Οι γονείς μπορούν να είναι πλούσια πηγή συμβουλών ακόμα κι όταν δεν είναι εγγράμματοι