Άδης​—⁠Αιώνια Βασανιστήρια ή Κοινός Τάφος;

ΣΑΣ έχουν πει ότι οι πρώτοι Πατέρες της Εκκλησίας, οι θεολόγοι του Μεσαίωνα και οι Μεταρρυθμιστές υποστήριζαν πως τα βάσανα που υφίσταται κάποιος στον πύρινο άδη είναι αιώνια; Αν ναι, μπορεί να ξαφνιαστείτε αν μάθετε ότι μερικοί λόγιοι της Αγίας Γραφής, οι οποίοι χαίρουν μεγάλης εκτίμησης, τώρα αμφισβητούν αυτή την άποψη. Στη Βρετανία, ένας από αυτούς, ο Τζον Ρ. Γ. Στοτ, γράφει ότι «η Γραφή στρέφει την προσοχή στον αφανισμό, και ότι ‘τα αιώνια συνειδητά βάσανα’ αποτελούν μια παράδοση η οποία πρέπει να υποχωρήσει μπροστά στην ανώτερη αυθεντία της Γραφής».—Τα Στοιχειώδη—Ένας Φιλελεύθερος-Ευαγγελικός Διάλογος (Essentials—A Liberal-Evangelical Dialogue).

Τι τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τα αιώνια βάσανα δεν βασίζονται στην Αγία Γραφή;

Τι Μαθαίνουμε από τη Γλώσσα

Το πρώτο του επιχείρημα περιλαμβάνει τη γλώσσα. Εξηγεί πως, όταν η Αγία Γραφή αναφέρεται στο τελικό στάδιο της καταδίκης («Γέεννα»· βλέπε πλαίσιο, σελίδα 8), συχνά χρησιμοποιεί λέξεις που σημαίνουν «καταστροφή»· στο Κείμενο χρησιμοποιεί το «ρήμα απόλλυμι (καταστρέφω) και το ουσιαστικό απώλεια (καταστροφή)». Αναφέρονται αυτές οι λέξεις σε βάσανα; Ο Στοτ επισημαίνει ότι όταν το ρήμα είναι στην ενεργητική φωνή και μεταβατικό, το «απόλλυμι» σημαίνει «σκοτώνω». (Ματθαίος 2:13· 12:14· 21:41) Συνεπώς στο εδάφιο Ματθαίος 10:28, όπου η Νεοελληνική Μετάφραση αναφέρει ότι ο Θεός καταστρέφει ‘ψυχή και σώμα εν τη γεέννη’, η ενυπάρχουσα ιδέα είναι ότι καταστρέφει με το θάνατο, όχι με αιώνια παθήματα. Στα εδάφια Ματθαίος 7:13, 14, ΚΔΤΚ, ο Ιησούς συγκρίνει το ‘στενό δρόμο που οδηγεί εις την ζωήν’ με τον ‘πλατύ δρόμο που οδηγεί εις την καταστροφήν’. Ο Στοτ κάνει το εξής σχόλιο: «Επομένως, θα φαινόταν παράξενο αν οι άνθρωποι που λέγεται ότι θα υποστούν καταστροφή στην πραγματικότητα δεν καταστρέφονται». Δικαιολογημένα φτάνει στο εξής συμπέρασμα: «Αν σκοτώνω σημαίνει ότι στερώ από το σώμα τη ζωή, ο άδης θα πρέπει να είναι η στέρηση τόσο της σωματικής όσο και της πνευματικής ζωής, που σημαίνει εξάλειψη της ύπαρξης».—Τα Στοιχειώδη, σελίδες 315, 316.

Ερμηνείες για τις Περιγραφές του Άδη

Ωστόσο, πολλοί θρησκευόμενοι θα συμφωνήσουν με τον πρόεδρο της Νότιας Συνέλευσης των Βαπτιστών, Μόρις Χ. Τσάπμαν, ο οποίος είπε: «Κηρύττω έναν κατά γράμμα άδη». Πρόσθεσε: «Η Αγία Γραφή την ονομάζει ‘λίμνη του πυρός’, και δεν νομίζω ότι αυτός ο ορισμός μπορεί να δεχτεί βελτίωση».

Ομολογουμένως, η χρήση της φωτιάς σε σχήματα λόγου που χρησιμοποιούνται στην Αγία Γραφή θα μπορούσε να φέρει στο νου μια εικόνα βασάνων. Ωστόσο, το βιβλίο Τα Στοιχειώδη παρατηρεί: «Αναμφίβολα η φωτιά συνδέεται στο μυαλό μας με τα ‘συνειδητά βάσανα’ επειδή όλοι έχουμε δοκιμάσει τον οξύ πόνο που προκαλείται από το κάψιμο. Αλλά η κύρια λειτουργία της φωτιάς δεν είναι να προκαλεί πόνο, αλλά να διασφαλίζει την καταστροφή, όπως μαρτυρούν όλοι οι αποτεφρωτήρες που υπάρχουν στον κόσμο». (Σελίδα 316) Το να κρατήσετε αυτή τη σημαντική διαφορά στο νου σας θα σας βοηθήσει να μη βρίσκετε στις Γραφές κάποιο νόημα το οποίο στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Να μερικά παραδείγματα:

Ο Ιησούς είπε σχετικά με αυτούς που ρίχνονται στη Γέεννα ότι «ο σκώληξ αυτών δεν τελευτά και το πυρ δεν σβύνεται». (Μάρκος 9:47, 48) Μερικά σχολιολόγια της Αγίας Γραφής, επηρεασμένα από τα λόγια που είναι γραμμένα στο απόκρυφο βιβλίο της Ιουδίθ («Θα στείλει πυρ να τους κατακαύση, θα στείλη σκώληκας να καταφάγουν τας σάρκας των, ώστε να κλαίουν πάντοτε από τον πόνο».—Ιουδίθ 16:17, Απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα), ισχυρίζονται ότι τα λόγια του Ιησού υπονοούν αιώνια βάσανα. Ωστόσο, το απόκρυφο βιβλίο της Ιουδίθ, αφού δεν είναι εμπνευσμένο από τον Θεό, δεν αποτελεί κριτήριο για τον καθορισμό της σημασίας των συγγραμμάτων του Μάρκου. Το εδάφιο Ησαΐας 66:24, προφανώς εκείνο στο οποίο αναφέρθηκε ο Ιησούς, λέει ότι η φωτιά και τα σκουλήκια καταστρέφουν τα νεκρά σώματα («κώλα [πτώματα, ΜΝΚ]», λέει ο Ησαΐας) των εχθρών του Θεού. Δεν υπάρχει κανένα ίχνος αιώνιων συνειδητών βασάνων ούτε στα λόγια του Ησαΐα ούτε σε εκείνα του Ιησού. Η χρήση της φωτιάς σε σχήματα λόγου συμβολίζει πλήρη καταστροφή.

Τα εδάφια Αποκάλυψις 14:9-11 αναφέρουν ότι μερικοί ‘βασανίζονται με πυρ και θείο . . . Και ο καπνός του βασανισμού αυτών αναβαίνει εις αιώνας αιώνων’.a Αποδεικνύει αυτό ότι υπάρχουν αιώνια συνειδητά βάσανα σε κάποιον πύρινο άδη; Στην πραγματικότητα, το μόνο που λέει αυτό το κείμενο είναι ότι οι πονηροί βασανίζονται, όχι ότι βασανίζονται για πάντα. Το εδάφιο δηλώνει ότι ο καπνός—η απόδειξη ότι η φωτιά έχει επιτελέσει το έργο της, το οποίο είναι η καταστροφή—είναι εκείνος που συνεχίζει να υπάρχει για πάντα, όχι τα πύρινα βάσανα.

Τα εδάφια Αποκάλυψις 20:10-15 λένε ότι στη «λίμνην του πυρός και του θείου, . . . θέλουσι βασανίζεσθαι ημέραν και νύκτα εις τους αιώνας των αιώνων». Με την πρώτη ματιά, αυτό μπορεί να φαίνεται ότι αποτελεί απόδειξη για την ύπαρξη αιώνιων συνειδητών βασάνων με φωτιά, αλλά σίγουρα δεν είναι έτσι. Γιατί; Μεταξύ των άλλων λόγων που υπάρχουν, «το θηρίον και ο ψευδοπροφήτης» και «ο θάνατος και ο άδης» θα καταλήξουν σε αυτό που εδώ ονομάζεται ‘λίμνη του πυρός’. Όπως μπορείτε εύκολα να καταλάβετε, το θηρίο, ο ψευδοπροφήτης, ο θάνατος και ο άδης δεν είναι πραγματικά πρόσωπα· συνεπώς, δεν μπορούν να υποστούν συνειδητά βάσανα. Αντίθετα, όπως γράφει ο Τζ. Μπ. Καρντ στο Σχολιολόγιο της Αποκάλυψης του Αγίου Ιωάννη του Θεϊκού (A Commentary on the Revelation of St. John the Divine), ‘η λίμνη του πυρός’ σημαίνει «εξάλειψη και ολοκληρωτική λησμονιά». Είναι εύκολο να το κατανοήσει κάποιος αυτό επειδή η ίδια η Αγία Γραφή λέει για αυτή τη λίμνη του πυρός: ‘Η λίμνη του πυρός είναι ο δεύτερος θάνατος’.—Αποκάλυψις 20:14.

Χωρίζονται τα Θεολογικά Δίδυμα

Παρ’ όλα αυτά τα επιχειρήματα, πολλοί πιστοί επιμένουν ότι «καταστροφή» δεν σημαίνει αυτό που λέει η λέξη αλλά σημαίνει αιώνια βάσανα. Γιατί; Ο τρόπος σκέψης τους επηρεάζεται από το θρησκευτικό δίδυμο αδελφό του πύρινου άδη, δηλαδή τη δοξασία της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής. Μάλιστα, εφόσον η εκκλησία τους μπορεί να υποστηρίζει αυτά τα δίδυμα επί αιώνες, μπορεί να αισθάνονται ότι τα εδάφια που μιλάνε για καταστροφή στην πραγματικότητα εννοούν αιώνια βασανιστήρια. Στο κάτω-κάτω, η αθάνατη ανθρώπινη ψυχή δεν μπορεί να πάψει να υπάρχει—ή έτσι ισχυρίζονται πολλοί.

Όμως προσέξτε το σημείο που επισημαίνει ο Αγγλικανός κληρικός Φίλιπ Ε. Χιουζ: «Το να ισχυρίζεται κάποιος ότι μόνο η ανθρώπινη ψυχή είναι αθάνατη από τη φύση της σημαίνει ότι παίρνει μια θέση η οποία δεν επιδοκιμάζεται πουθενά στη διδασκαλία των Γραφών, επειδή σύμφωνα με τη βιβλική μαρτυρία η ανθρώπινη φύση παρουσιάζεται πάντοτε ως πλήρης ένωση τόσο του πνεύματος όσο και του σώματος. . . . Η προειδοποίηση που έδωσε στην αρχή ο Θεός σχετικά με το απαγορευμένο δέντρο ότι, δηλαδή, ‘την ημέρα που θα φας από αυτό θα πεθάνεις’ απευθύνθηκε στον άντρα ως ένα σωματικοπνευματικό πλάσμα—αν έτρωγε από αυτό, θα πέθαινε ως τέτοιο πλάσμα. Δεν υπάρχει κάποια ένδειξη για το ότι ένα μέρος του ήταν αθάνατο και συνεπώς θα πέθαινε μόνο κατά μέρος».—Η Αληθινή Εικόνα—Η Προέλευση και ο Προορισμός του Ανθρώπου στον Χριστό (The True Image—The Origin and Destiny of Man in Christ).

Παρόμοια, ο θεολόγος Κλαρκ Πίνοκ παρατηρεί: «Αυτή η άποψη [ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι αθάνατη] έχει επηρεάσει τη θεολογία εδώ και πολύ καιρό αλλά δεν είναι βιβλική. Η Αγία Γραφή δεν διδάσκει την εκ φύσεως αθανασία της ψυχής». Τα εδάφια Ιεζεκιήλ 18:4, 20 και Ματθαίος 10:28 το επιβεβαιώνουν αυτό. Επιπλέον, ο ίδιος ο Ιησούς μίλησε για το νεκρό φίλο του, τον Λάζαρο, σαν να είχε πάει να ‘κοιμηθεί’. Ο Ιησούς είπε ότι θα ‘τον ξυπνούσε’. (Ιωάννης 11:11-14) Έτσι το ανθρώπινο ον, δηλαδή η ανθρώπινη ψυχή, ο Λάζαρος, είχε πεθάνει, αλλά ακόμα και αφού είχε περάσει αρκετός καιρός, μπορούσε να αναστηθεί, να έρθει ξανά πίσω στη ζωή. Τα γεγονότα το αποδεικνύουν αυτό. Ο Ιησούς ανέστησε τον Λάζαρο από τους νεκρούς.—Ιωάννης 11:17-44.

Πώς επηρεάζουν αυτά τα σημεία τη δοξασία των αιώνιων βασάνων; Το 17ο αιώνα, ο δοκιμιογράφος Γουίλιαμ Τεμπλ παρατήρησε: «Υπάρχουν [εδάφια] που αναφέρονται στο ρίξιμο κάποιου σε άσβεστη φωτιά. Αλλά αν δεν κατανοήσουμε αυτά τα εδάφια με την προϋπόθεση ότι αυτό που ρίχνεται μέσα είναι άφθαρτο, θα έχουμε την εντύπωση, όχι ότι αυτό θα καίγεται για πάντα, αλλά ότι θα καταστραφεί». Αυτή η σωστή ανάλυση εξακολουθεί να είναι αληθινή, επειδή είναι αυτό που διδάσκει πραγματικά η Αγία Γραφή.

Αναντίρρητα, υπάρχουν επιτακτικοί λόγοι για να αμφισβητήσετε την άποψη για τα αιώνια συνειδητά βάσανα στον άδη. Ή ίσως να θέλετε να ξεπεράσετε την απλή αμφισβήτηση και να ακολουθήσετε τη συμβουλή που έδωσε ο καθηγητής της θεολογίας Πίνοκ, ο οποίος είπε: «Το σύνολο των πεποιθήσεων που περιβάλλουν τον άδη, περιλαμβανομένων και των ατελείωτων βασανιστηρίων, . . . θα πρέπει να απορριφτούν στο όνομα της λογικής δοξασίας». Ναι, η ηθική, η δικαιοσύνη και—πάνω από όλα—ο Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή, σας λένε να κάνετε ακριβώς αυτό.

Αν το κάνετε, θα διαπιστώσετε ότι η αληθινή φύση του άδη είναι πραγματικά λογική. Μπορείτε να βρείτε υποβοηθητικές πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα στο βιβλίο Μπορείτε να Ζείτε για Πάντα στον Παράδεισο στη Γη.b Σας παρακαλούμε να το ζητήσετε από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά όταν τους συναντήσετε. Διαβάστε τα κεφάλαια «Τι Συμβαίνει Όταν Πεθαίνουμε;» «Τι Είναι ο Άδης;» και «Ανάσταση—για Ποιους και Πού;» Θα διαπιστώσετε ότι η αληθινή φύση του άδη δεν είναι μόνο λογική αλλά είναι και ελπιδοφόρα επίσης.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 8]

ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Σε αυτό το άρθρο οι λέξεις «άδης» και «πύρινος άδης» όπως χρησιμοποιούνται από τους θεολόγους του Χριστιανικού κόσμου αναφέρονται στη λέξη γέεννα του Κειμένου, η οποία εμφανίζεται 12 φορές στην «Καινή Διαθήκη». (Ματθαίος 5:22, 29, 30· 10:28· 18:9· 23:15, 33· Μάρκος 9:43, 45, 47· Λουκάς 12:5· Ιακώβου 3:6) Μολονότι πολλές μεταφράσεις της Αγίας Γραφής αποδίδουν αυτή τη λέξη του Κειμένου ως «άδη», άλλες μεταφράσεις τη μεταγραμματίζουν. Αυτή αντιστοιχεί με ‘το δεύτερο θάνατο, τη λίμνη του πυρός’, που αποτελεί σύμβολο αιώνιας καταστροφής και αναφέρεται στο τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής.—Αποκάλυψις 20:14.

Σχετικά με δυο άλλες λέξεις οι οποίες μερικές φορές μεταφράζονται «άδης», το Λεξικό της Αγίας Γραφής (A Dictionary of the Bible, 1914), επιμέλεια Γουίλιαμ Σμιθ, σημειώνει: «Η λέξη άδης . . . είναι εκείνη που δυστυχώς χρησιμοποιούν σε γενικές γραμμές οι μεταφραστές μας για να αποδώσουν την εβραϊκή λέξη Σιεόλ. Ίσως θα ήταν καλύτερα να διατηρήσουν την εβραϊκή λέξη Σιεόλ, ή αλλιώς να την αποδίδουν πάντοτε με τις εκφράσεις ‘ο τάφος’ ή ‘ο λάκκος’. . . . Στην Κ[αινή] Δ[ιαθήκη], η λέξη Άδης, όπως και η λέξη Σιεόλ, σημαίνει μερικές φορές απλώς ‘τον τάφο’ . . . Από αυτή την άποψη τα σύμβολα της πίστης λένε για τον Κύριό μας: ‘Κατέβηκε στον άδη’, εννοώντας την κατάσταση των νεκρών γενικά».

Ανόμοια με τη Γέεννα, η οποία συμβολίζει την τελική καταστροφή, ο Σιεόλ και ο Άδης αναφέρονται στο θάνατο κάποιου που πηγαίνει στον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους, με την προοπτική να αναστηθεί ξανά σε ζωή.—Αποκάλυψις 20:13.

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Ο Ιησούς ξύπνησε τον Λάζαρο από τον ύπνο του θανάτου