Κεφάλαιο 43

Η Περίλαμπρη Πόλη

Όραμα 16—Αποκάλυψη 21:9–22:5

Θέμα: Περιγραφή της Νέας Ιερουσαλήμ

Χρόνος εκπλήρωσης: Μετά τη μεγάλη θλίψη και το ρίξιμο του Σατανά στην άβυσσο

1, 2. (α) Πού μεταφέρει ένας άγγελος τον Ιωάννη για να δει τη Νέα Ιερουσαλήμ, και ποια αντίθεση παρατηρούμε εδώ; (β) Γιατί είναι αυτό το μεγαλειώδες αποκορύφωμα της Αποκάλυψης;

ΕΝΑΣ άγγελος είχε μεταφέρει τον Ιωάννη σε μια έρημο για να του δείξει τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη. Τώρα, ένας άγγελος από την ίδια αγγελική ομάδα οδηγεί τον Ιωάννη σε ένα ψηλό βουνό. Τι αντίθεση είναι αυτή που βλέπει! Εδώ δεν υπάρχει μια ακάθαρτη, ανήθικη πόλη σαν τη Βαβυλωνιακή πόρνη, αλλά η Νέα Ιερουσαλήμ—αγνή, πνευματική, άγια—και κατεβαίνει από τον ίδιο τον ουρανό.—Αποκάλυψη 17:1, 5.

² Ούτε η επίγεια Ιερουσαλήμ δεν είχε ποτέ δόξα σαν αυτήν. Ο Ιωάννης μάς λέει: «Και ήρθε ένας από τους εφτά αγγέλους που είχαν τις εφτά κούπες οι οποίες ήταν γεμάτες με τις εφτά τελευταίες πληγές, και μίλησε μαζί μου και είπε: “Έλα εδώ, θα σου δείξω τη νύφη, τη σύζυγο του Αρνιού”. Με μετέφερε, λοιπόν, μέσω της δύναμης του πνεύματος σε ένα μεγάλο και ψηλό βουνό, και μου έδειξε την άγια πόλη Ιερουσαλήμ που κατέβαινε από τον ουρανό, από τον Θεό, και είχε τη δόξα του Θεού». (Αποκάλυψη 21:9-11α) Από την πλεονεκτική θέση σε αυτό το πανύψηλο βουνό, ο Ιωάννης παρατηρεί όλες τις υπέροχες λεπτομέρειες της πανέμορφης πόλης. Άνθρωποι πίστης προσδοκούσαν με ανυπομονησία τον ερχομό της από τότε που η ανθρωπότητα έπεσε στην αμαρτία και στο θάνατο. Επιτέλους έφτασε! (Ρωμαίους 8:19· 1 Κορινθίους 15:22, 23· Εβραίους 11:39, 40) Είναι η μεγαλοπρεπής πνευματική πόλη, που αποτελείται από 144.000 όσιους τηρητές ακεραιότητας, περίλαμπρη στην αγιότητά της καθώς αντανακλά την ίδια τη δόξα του Ιεχωβά. Αυτό είναι το μεγαλειώδες αποκορύφωμα της Αποκάλυψης!

 3. Πώς περιγράφει ο Ιωάννης την ομορφιά της Νέας Ιερουσαλήμ;

³ Η ομορφιά της Νέας Ιερουσαλήμ κόβει την ανάσα: «Η ακτινοβολία της ήταν όμοια με μια πολυτιμότατη πέτρα, σαν πέτρα ίασπη που λάμπει καθαρά σαν κρύσταλλο. Είχε ένα μεγάλο και ψηλό τείχος και είχε δώδεκα πύλες, και στις πύλες δώδεκα αγγέλους, και ονόματα ήταν χαραγμένα, τα οποία είναι τα ονόματα των δώδεκα φυλών των γιων του Ισραήλ. Στην ανατολή ήταν τρεις πύλες, και στο βορρά τρεις πύλες, και στο νότο τρεις πύλες, και στη δύση τρεις πύλες. Το τείχος της πόλης είχε, επίσης, δώδεκα θεμέλιες πέτρες, και πάνω σε αυτές τα δώδεκα ονόματα των δώδεκα αποστόλων του Αρνιού». (Αποκάλυψη 21:11β-14) Πόσο κατάλληλο είναι που η πρώτη εντύπωση την οποία καταγράφει ο Ιωάννης είναι η αστραφτερή λαμπρότητα! Ακτινοβολώντας σαν νέα νύφη, η Νέα Ιερουσαλήμ είναι κατάλληλη σύντροφος για τον Χριστό. Αστράφτει πραγματικά, όπως ταιριάζει σε ένα δημιούργημα του «Πατέρα των ουράνιων φώτων».—Ιακώβου 1:17.

 4. Τι δείχνει ότι η Νέα Ιερουσαλήμ δεν είναι το σαρκικό έθνος του Ισραήλ;

⁴ Στις 12 πύλες της είναι χαραγμένα τα ονόματα των 12 φυλών του Ισραήλ. Συνεπώς, αυτή η συμβολική πόλη αποτελείται από τους 144.000, οι οποίοι σφραγίστηκαν «από κάθε φυλή των γιων του Ισραήλ». (Αποκάλυψη 7:4-8) Σε αρμονία με αυτό, οι θεμέλιες πέτρες έχουν πάνω τους τα ονόματα των 12 αποστόλων του Αρνιού. Ναι, η Νέα Ιερουσαλήμ δεν είναι το σαρκικό έθνος του Ισραήλ που θεμελιώθηκε πάνω στους 12 γιους του Ιακώβ. Είναι ο πνευματικός Ισραήλ που θεμελιώθηκε πάνω στους “αποστόλους και στους προφήτες”.—Εφεσίους 2:20.

 5. Τι υποδηλώνει το «μεγάλο και ψηλό τείχος» της Νέας Ιερουσαλήμ και το γεγονός ότι σε κάθε είσοδο έχουν τοποθετηθεί άγγελοι;

⁵ Η συμβολική πόλη έχει ένα τεράστιο τείχος. Στους αρχαίους καιρούς, τα τείχη των πόλεων χτίζονταν για ασφάλεια, για να κρατούν μακριά τους εχθρούς. Το «μεγάλο και ψηλό τείχος» της Νέας Ιερουσαλήμ δείχνει ότι είναι πνευματικά ασφαλής. Κανένας εχθρός της δικαιοσύνης, κανένας ακάθαρτος ή ανέντιμος, δεν θα καταφέρει ποτέ να μπει σε αυτήν. (Αποκάλυψη 21:27) Αλλά για εκείνους στους οποίους επιτρέπεται να μπουν, η είσοδος σε αυτή την πανέμορφη πόλη είναι σαν να μπαίνει κανείς στον Παράδεισο. (Αποκάλυψη 2:7) Μετά την αποβολή του Αδάμ, μπροστά στον αρχικό Παράδεισο είχαν τοποθετηθεί χερουβείμ για να απαγορεύουν την είσοδο στους ακάθαρτους ανθρώπους. (Γένεση 3:24) Παρόμοια, σε καθεμιά από τις εισόδους της άγιας πόλης Ιερουσαλήμ έχουν τοποθετηθεί άγγελοι για να κατοχυρώνουν την πνευματική ασφάλεια της πόλης. Πράγματι, σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, άγγελοι περιφρουρούν την εκκλησία των χρισμένων Χριστιανών, η οποία γίνεται η Νέα Ιερουσαλήμ, προκειμένου να μην επηρεαστεί από Βαβυλωνιακή μόλυνση.—Ματθαίος 13:41.

Το Μέτρημα της Πόλης

 6. (α) Πώς περιγράφει ο Ιωάννης το μέτρημα της πόλης, και τι δείχνει αυτό το μέτρημα; (β) Πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι το μέτρο που χρησιμοποιήθηκε ήταν «σύμφωνα με το μέτρο ανθρώπου, που είναι συγχρόνως και αγγέλου»; (Βλέπε υποσημείωση.)

⁶ Ο Ιωάννης συνεχίζει την αφήγησή του: «Και εκείνος που μιλούσε μαζί μου κρατούσε ως μέτρο ένα χρυσό καλάμι, για να μετρήσει την πόλη και τις πύλες της και το τείχος της. Και η πόλη είναι τετράγωνη, και το μήκος της είναι όσο το πλάτος της. Και μέτρησε την πόλη με το καλάμι, δώδεκα χιλιάδες στάδια· το μήκος της και το πλάτος της και το ύψος της είναι ίσα. Επίσης, μέτρησε το τείχος της, εκατόν σαράντα τέσσερις πήχεις, σύμφωνα με το μέτρο ανθρώπου, που είναι συγχρόνως και αγγέλου». (Αποκάλυψη 21:15-17) Το ότι μετρήθηκε το αγιαστήριο του ναού αποτελούσε εγγύηση για την εκπλήρωση των σκοπών του Ιεχωβά σχετικά με αυτό. (Αποκάλυψη 11:1) Τώρα, το γεγονός ότι ο άγγελος μετράει τη Νέα Ιερουσαλήμ δείχνει πόσο αναλλοίωτοι είναι οι σκοποί του Ιεχωβά σχετικά με αυτή την ένδοξη πόλη.a

 7. Τι το ξεχωριστό έχουν οι διαστάσεις της πόλης;

⁷ Τι ξεχωριστή πόλη είναι αυτή! Ένας τέλειος κύβος, με περίμετρο βάσης 12.000 στάδια (περίπου 2.220 χιλιόμετρα), που περιβάλλεται από ένα τείχος ύψους 144 πήχεων, δηλαδή 64 μέτρων. Καμιά κυριολεκτική πόλη δεν θα μπορούσε να έχει τέτοιες διαστάσεις. Θα κάλυπτε έκταση σχεδόν 14 φορές μεγαλύτερη από το σημερινό Ισραήλ και θα υψωνόταν σχεδόν 560 χιλιόμετρα στο έξω διάστημα! Η Αποκάλυψη δόθηκε με σημεία. Τι μας φανερώνουν, λοιπόν, αυτές οι διαστάσεις σχετικά με την ουράνια Νέα Ιερουσαλήμ;

 8. Τι υποδηλώνεται από (α) τα τείχη της πόλης που έχουν ύψος 144 πήχεις; (β) τις διαστάσεις της πόλης που είναι 12.000 στάδια; (γ) το ότι η πόλη έχει το σχήμα τέλειου κύβου;

⁸ Τα τείχη που έχουν ύψος 144 πήχεις μάς υπενθυμίζουν ότι η πόλη αποτελείται από 144.000 πνευματικά υιοθετημένους γιους του Θεού. Ο αριθμός 12 που εμφανίζεται στα 12.000 στάδια των διαστάσεων της πόλης—η οποία έχει ίσο μήκος, πλάτος και ύψος—χρησιμοποιείται μεταφορικά στις Γραφικές προφητείες σε οργανωτικά πλαίσια. Επομένως, η Νέα Ιερουσαλήμ είναι μια έξοχα σχεδιασμένη οργανωτική διευθέτηση για την επιτέλεση του αιώνιου σκοπού του Θεού. Η Νέα Ιερουσαλήμ, μαζί με τον Βασιλιά Ιησού Χριστό, είναι η οργάνωση της Βασιλείας του Ιεχωβά. Κατόπιν έχουμε το σχήμα της πόλης: ένας τέλειος κύβος. Στο ναό του Σολομώντα, τα Άγια των Αγίων, που περιείχαν μια συμβολική αναπαράσταση της παρουσίας του Ιεχωβά, ήταν ένας τέλειος κύβος. (1 Βασιλέων 6:19, 20) Πόσο κατάλληλο είναι, λοιπόν, που η Νέα Ιερουσαλήμ, φωτισμένη από τη δόξα του ίδιου του Ιεχωβά, έχει το σχήμα τέλειου κύβου σε μεγάλη κλίμακα! Όλες οι διαστάσεις της είναι τέλεια εξισορροπημένες. Είναι μια πόλη χωρίς ασυμμετρίες ή ελαττώματα.—Αποκάλυψη 21:22.

Πολύτιμα Οικοδομικά Υλικά

 9. Πώς περιγράφει ο Ιωάννης τα οικοδομικά υλικά της πόλης;

⁹ Ο Ιωάννης συνεχίζει την περιγραφή του: «Η δομή του τείχους της ήταν ίασπης, και η πόλη ήταν καθαρό χρυσάφι όμοιο με καθαρό γυαλί. Τα θεμέλια του τείχους της πόλης ήταν στολισμένα με κάθε είδους πολύτιμη πέτρα: το πρώτο θεμέλιο ήταν ίασπης, το δεύτερο ζαφείρι, το τρίτο χαλκηδόνιος, το τέταρτο σμαράγδι, το πέμπτο σαρδόνυχας, το έκτο σάρδιο, το έβδομο χρυσόλιθος, το όγδοο βήρυλλος, το ένατο τοπάζι, το δέκατο χρυσοπράσιο, το ενδέκατο υάκινθος, το δωδέκατο αμέθυστος. Και οι δώδεκα πύλες ήταν δώδεκα μαργαριτάρια· η καθεμιά από τις πύλες ήταν φτιαγμένη από ένα μαργαριτάρι. Και ο πλατύς δρόμος της πόλης ήταν καθαρό χρυσάφι, σαν διαφανές γυαλί».—Αποκάλυψη 21:18-21.

10. Τι υποδηλώνει το γεγονός ότι η πόλη είναι κατασκευασμένη από ίασπη, χρυσάφι και «κάθε είδους πολύτιμη πέτρα»;

¹⁰ Η κατασκευή της πόλης είναι πράγματι περίλαμπρη. Αντί για κοινά, γήινα οικοδομικά υλικά, όπως είναι ο πηλός ή οι πέτρες, διαβάζουμε για ίασπη, καθαρό χρυσάφι και «κάθε είδους πολύτιμη πέτρα». Πόσο κατάλληλα εξεικονίζονται έτσι τα ουράνια οικοδομικά υλικά! Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο μεγαλοπρεπές. Η αρχαία κιβωτός της διαθήκης ήταν επικαλυμμένη με καθαρό χρυσάφι, και στην Αγία Γραφή αυτό το υλικό συχνά αντιπροσωπεύει πράγματα που είναι καλά και πολύτιμα. (Έξοδος 25:11· Παροιμίες 25:11· Ησαΐας 60:6, 17) Αλλά ολόκληρη η Νέα Ιερουσαλήμ, ακόμα και ο πλατύς δρόμος της, είναι κατασκευασμένη από «καθαρό χρυσάφι όμοιο με καθαρό γυαλί», πράγμα που εξεικονίζει ομορφιά και πραγματική αξία που ξεπερνούν τη φαντασία.

11. Τι εγγυάται ότι εκείνοι που αποτελούν τη Νέα Ιερουσαλήμ θα λάμπουν στον ύψιστο βαθμό πνευματικής αγνότητας;

¹¹ Κανένας ανθρώπινος χωνευτής δεν θα μπορούσε να παραγάγει τόσο καθαρό χρυσάφι. Αλλά ο Ιεχωβά είναι ο Αριστοτέχνης Χωνευτής. Κάθεται «ως χωνευτής και καθαριστής ασημιού», και εξαγνίζει το καθένα από τα πιστά μέλη του πνευματικού Ισραήλ «σαν χρυσάφι και σαν ασήμι», αφαιρώντας από αυτά κάθε ακαθαρσία. Μόνο άτομα που έχουν πράγματι εξαγνιστεί και καθαριστεί θα αποτελέσουν τελικά τη Νέα Ιερουσαλήμ, και με αυτόν τον τρόπο ο Ιεχωβά οικοδομεί την πόλη με ζωντανά οικοδομικά υλικά που λάμπουν στον ύψιστο βαθμό πνευματικής αγνότητας.—Μαλαχίας 3:3, 4.

12. Τι σημαίνει το γεγονός ότι (α) τα θεμέλια της πόλης είναι στολισμένα με 12 πολύτιμες πέτρες; (β) οι πύλες της πόλης είναι μαργαριτάρια;

¹² Ακόμα και τα θεμέλια της πόλης είναι όμορφα, στολισμένα με 12 πολύτιμες πέτρες. Αυτό μας θυμίζει τον αρχαίο Ιουδαίο αρχιερέα, ο οποίος τις εορταστικές ημέρες φορούσε ένα εφόδ στολισμένο με 12 διαφορετικές πολύτιμες πέτρες που έμοιαζαν κάπως με αυτές που περιγράφονται εδώ. (Έξοδος 28:15-21) Ασφαλώς αυτό δεν είναι απλή σύμπτωση! Απεναντίας, τονίζει τον ιερατικό ρόλο της Νέας Ιερουσαλήμ, στην οποία ο Ιησούς, ο μεγάλος Αρχιερέας, είναι το «λυχνάρι». (Αποκάλυψη 20:6· 21:23· Εβραίους 8:1) Επίσης, μέσω της Νέας Ιερουσαλήμ διοχετεύονται στην ανθρωπότητα τα οφέλη της αρχιερατικής διακονίας του Ιησού. (Αποκάλυψη 22:1, 2) Οι 12 πύλες της πόλης, που η καθεμιά είναι ένα πανέμορφο μαργαριτάρι, υπενθυμίζουν την παραβολή του Ιησού η οποία παρομοίασε τη Βασιλεία με μαργαριτάρι μεγάλης αξίας. Όλοι όσοι εισέρχονται από αυτές τις πύλες θα έχουν δείξει πραγματική εκτίμηση για τις πνευματικές αξίες.—Ματθαίος 13:45, 46· παράβαλε Ιώβ 28:12, 17, 18.

Μια Πόλη Φωτός

13. Τι λέει κατόπιν ο Ιωάννης σχετικά με τη Νέα Ιερουσαλήμ, και γιατί δεν χρειάζεται η πόλη κάποιον κατά γράμμα ναό;

¹³ Την εποχή του Σολομώντα, στην Ιερουσαλήμ δέσποζε ένας ναός που ήταν χτισμένος στο ψηλότερο σημείο της πόλης, στο Όρος Μοριά που βρισκόταν προς βορράν. Αλλά τι θα πούμε για τη Νέα Ιερουσαλήμ; Ο Ιωάννης λέει: «Και δεν είδα ναό μέσα σε αυτήν, γιατί ο Ιεχωβά Θεός ο Παντοδύναμος είναι ο ναός της, καθώς και το Αρνί. Και η πόλη δεν χρειάζεται τον ήλιο ούτε τη σελήνη να λάμπουν πάνω της, γιατί τη φώτισε η δόξα του Θεού, και το λυχνάρι της ήταν το Αρνί». (Αποκάλυψη 21:22, 23) Πράγματι, δεν είναι ανάγκη να χτιστεί ένας κατά γράμμα ναός εδώ. Ο αρχαίος Ιουδαϊκός ναός ήταν απλώς ένας τύπος, και η πραγματικότητα αυτού του τύπου, ο μεγάλος πνευματικός ναός, υπάρχει από τότε που ο Ιεχωβά έχρισε τον Ιησού ως Αρχιερέα το 29 Κ.Χ. (Ματθαίος 3:16, 17· Εβραίους 9:11, 12, 23, 24) Ένας ναός προϋποθέτει επίσης μια ιερατική τάξη που να προσφέρει θυσίες στον Ιεχωβά υπέρ του λαού. Αλλά όλοι εκείνοι που αποτελούν τη Νέα Ιερουσαλήμ είναι ιερείς. (Αποκάλυψη 20:6) Και η μεγάλη θυσία, η τέλεια ανθρώπινη ζωή του Ιησού, έχει προσφερθεί μία φορά για πάντα. (Εβραίους 9:27, 28) Επιπλέον, όλοι όσοι ζουν στην πόλη μπορούν να έχουν πρόσβαση στον ίδιο τον Ιεχωβά.

14. (α) Γιατί δεν είναι απαραίτητο να λάμπουν πάνω στη Νέα Ιερουσαλήμ ο ήλιος και η σελήνη; (β) Τι προείπε η προφητεία του Ησαΐα σχετικά με την παγκόσμια οργάνωση του Ιεχωβά, και πώς περιλαμβάνεται σε αυτήν η Νέα Ιερουσαλήμ;

¹⁴ Όταν η δόξα του Ιεχωβά πέρασε δίπλα από τον Μωυσή στο Όρος Σινά, έκανε το πρόσωπο του Μωυσή να λάμψει τόσο έντονα ώστε αυτός χρειάστηκε να το καλύψει από τους άλλους Ισραηλίτες. (Έξοδος 34:4-7, 29, 30, 33) Μπορείτε, λοιπόν, να φανταστείτε τη λάμψη μιας πόλης που φωτίζεται διαρκώς με τη δόξα του Ιεχωβά; Μια τέτοια πόλη δεν θα είχε ποτέ νύχτα. Δεν θα είχε καθόλου ανάγκη φυσικού ήλιου ή σελήνης. Θα εξέπεμπε φως αιώνια. (Παράβαλε 1 Τιμόθεο 6:16.) Η Νέα Ιερουσαλήμ είναι λουσμένη σε αυτό το είδος ακτινοβόλας λαμπρότητας. Πράγματι, αυτή η νύφη και ο Γαμπρός Βασιλιάς της γίνονται η πρωτεύουσα της παγκόσμιας οργάνωσης του Ιεχωβά—της “γυναίκας” του, της «άνω Ιερουσαλήμ»—σχετικά με την οποία ο Ησαΐας προφήτευσε: «Για εσένα ο ήλιος δεν θα είναι πια το φως της ημέρας, και για λάμψη η σελήνη δεν θα σε φωτίζει πια. Αλλά ο Ιεχωβά θα γίνει για εσένα αιώνιο φως, και ο Θεός σου η ωραιότητά σου. Δεν θα δύει πια ο ήλιος σου ούτε θα μικραίνει η σελήνη σου· διότι ο Ιεχωβά θα γίνει για εσένα αιώνιο φως, και οι ημέρες του πένθους σου θα έχουν ολοκληρωθεί».—Ησαΐας 60:1, 19, 20· Γαλάτες 4:26.

Φως για τα Έθνη

15. Ποια λόγια της Αποκάλυψης σχετικά με τη Νέα Ιερουσαλήμ είναι παρόμοια με την προφητεία του Ησαΐα;

¹⁵ Η ίδια προφητεία προείπε επίσης: «Και έθνη θα έρθουν στο φως σου, και βασιλιάδες στη φωτεινότητα της λάμψης σου». (Ησαΐας 60:3) Η Αποκάλυψη δείχνει ότι αυτά τα λόγια θα περιλάμβαναν και τη Νέα Ιερουσαλήμ: «Και τα έθνη θα περπατήσουν μέσω του φωτός της, και οι βασιλιάδες της γης θα φέρουν τη δόξα τους σε αυτήν. Και οι πύλες της δεν θα κλειστούν καθόλου την ημέρα, γιατί νύχτα δεν θα υπάρχει εκεί. Και θα φέρουν τη δόξα και την τιμή των εθνών σε αυτήν».—Αποκάλυψη 21:24-26.

16. Ποια είναι «τα έθνη» που περπατούν μέσω του φωτός της Νέας Ιερουσαλήμ;

¹⁶ Ποια είναι αυτά «τα έθνη» τα οποία περπατούν μέσω του φωτός της Νέας Ιερουσαλήμ; Είναι άνθρωποι, που αποτελούσαν κάποτε μέρος των εθνών αυτού του πονηρού κόσμου, οι οποίοι ανταποκρίνονται στο φως που εκπέμπεται μέσω αυτής της ένδοξης ουράνιας πόλης. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το μεγάλο πλήθος, το οποίο έχει ήδη βγει «από όλα τα έθνη και τις φυλές και τους λαούς και τις γλώσσες» και λατρεύει τον Θεό ημέρα και νύχτα μαζί με την τάξη του Ιωάννη. (Αποκάλυψη 7:9, 15) Όταν η Νέα Ιερουσαλήμ κατεβεί από τον ουρανό και ο Ιησούς χρησιμοποιήσει τα κλειδιά του θανάτου και του Άδη για να αναστήσει τους νεκρούς, θα ενωθούν με το μεγάλο πλήθος εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι, που αρχικά ανήκαν στα «έθνη», οι οποίοι θα αγαπήσουν τον Ιεχωβά και τον Γιο του, τον όμοιο με Αρνί Σύζυγο της Νέας Ιερουσαλήμ.—Αποκάλυψη 1:18.

17. Ποιοι είναι «οι βασιλιάδες της γης» που “φέρνουν τη δόξα τους” στη Νέα Ιερουσαλήμ;

¹⁷ Ποιοι είναι, λοιπόν, «οι βασιλιάδες της γης» που “φέρνουν τη δόξα τους σε αυτήν”; Δεν είναι οι κατά γράμμα βασιλιάδες της γης ως ομάδα, γιατί αυτοί καταστρέφονται καθώς πολεμούν εναντίον της Βασιλείας του Θεού στον Αρμαγεδδώνα. (Αποκάλυψη 16:14, 16· 19:17, 18) Θα μπορούσαν οι βασιλιάδες να είναι κάποια υψηλά ιστάμενα πρόσωπα των εθνών τα οποία γίνονται μέρος του μεγάλου πλήθους ή μήπως είναι αναστημένοι βασιλιάδες που υποτάσσονται στη Βασιλεία του Θεού στο νέο κόσμο; (Ματθαίος 12:42) Αυτό είναι απίθανο, επειδή, ως επί το πλείστον, η δόξα τέτοιων βασιλιάδων ήταν κοσμική και έχει ξεθωριάσει από καιρό. Συνεπώς, «οι βασιλιάδες της γης» που φέρνουν τη δόξα τους στη Νέα Ιερουσαλήμ πρέπει να είναι οι 144.000, οι οποίοι “αγοράστηκαν . . . από κάθε φυλή και γλώσσα και λαό και έθνος” για να κυβερνήσουν ως βασιλιάδες με το Αρνί, τον Ιησού Χριστό. (Αποκάλυψη 5:9, 10· 22:5) Φέρνουν τη θεόδοτη δόξα τους στην πόλη για να συμβάλουν στη λαμπρότητά της.

18. (α) Ποιοι θα αποκλειστούν από τη Νέα Ιερουσαλήμ; (β) Σε ποιους μόνο θα επιτραπεί η είσοδος στην πόλη;

¹⁸ Ο Ιωάννης συνεχίζει: «Αλλά οτιδήποτε δεν είναι ιερό και οποιοσδήποτε εμμένει σε αηδιαστικό πράγμα και ψέμα δεν πρόκειται να μπει σε αυτήν· μόνο εκείνοι που είναι γραμμένοι στο ρόλο της ζωής του Αρνιού θα μπουν». (Αποκάλυψη 21:27) Τίποτα που είναι μολυσμένο από το σύστημα πραγμάτων του Σατανά δεν μπορεί να αποτελεί μέρος της Νέας Ιερουσαλήμ. Παρότι οι πύλες της είναι μόνιμα ανοιχτές, δεν θα επιτραπεί η είσοδος σε κανέναν που «εμμένει σε αηδιαστικό πράγμα και ψέμα». Σε αυτή την πόλη δεν θα υπάρχουν αποστάτες ούτε μέλη της Βαβυλώνας της Μεγάλης. Και αν οποιοιδήποτε προσπαθήσουν να βεβηλώσουν την πόλη διαφθείροντας τα μελλοντικά μέλη της ενώ αυτά βρίσκονται ακόμα στη γη, οι προσπάθειές τους εκμηδενίζονται. (Ματθαίος 13:41-43) Μόνο «εκείνοι που είναι γραμμένοι στο ρόλο της ζωής του Αρνιού», οι 144.000, θα μπουν τελικά στη Νέα Ιερουσαλήμ.b—Αποκάλυψη 13:8· Δανιήλ 12:3.

Ποταμός Νερού Ζωής

19. (α) Πώς περιγράφει ο Ιωάννης τη Νέα Ιερουσαλήμ καθώς αυτή διοχετεύει ευλογίες στο ανθρώπινο γένος; (β) Πότε ρέει ο “ποταμός νερού ζωής”, και πώς το γνωρίζουμε αυτό;

¹⁹ Η περίλαμπρη Νέα Ιερουσαλήμ θα διοχετεύσει μεγαλειώδεις ευλογίες στο ανθρώπινο γένος στη γη. Αυτό μαθαίνει κατόπιν ο Ιωάννης: «Και μου έδειξε ποταμό νερού ζωής, καθαρό σαν κρύσταλλο, που έρρεε από το θρόνο του Θεού και του Αρνιού στη μέση του πλατιού δρόμου της». (Αποκάλυψη 22:1, 2α) Πότε ρέει αυτός ο “ποταμός”; Εφόσον ρέει «από το θρόνο του Θεού και του Αρνιού», αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο μετά την έναρξη της ημέρας του Κυρίου το 1914. Εκείνος ήταν ο καιρός για να λάβει χώρα το γεγονός που αναγγέλθηκε από το έβδομο σάλπισμα και από τη μεγαλειώδη ανακοίνωση: «Τώρα πραγματοποιήθηκε η σωτηρία και η δύναμη και η βασιλεία του Θεού μας και η εξουσία του Χριστού του». (Αποκάλυψη 11:15· 12:10) Στη διάρκεια του καιρού του τέλους, το πνεύμα και η νύφη προσκαλούν τα άτομα που έχουν τη σωστή διάθεση να πάρουν νερό ζωής δωρεάν. Το νερό από αυτόν τον ποταμό θα εξακολουθήσει να είναι διαθέσιμο σε τέτοια άτομα ως το τέλος αυτού του συστήματος πραγμάτων καθώς και έπειτα, στο νέο κόσμο, όταν η Νέα Ιερουσαλήμ “κατεβεί από τον ουρανό, από τον Θεό”.—Αποκάλυψη 21:2.

20. Τι δείχνει ότι κάποια ποσότητα από το νερό της ζωής είναι ήδη διαθέσιμη;

²⁰ Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που προσφέρεται ζωοπάροχο νερό στην ανθρωπότητα. Όταν ο Ιησούς ήταν στη γη, μίλησε για το νερό που μετέδιδε αιώνια ζωή. (Ιωάννης 4:10-14· 7:37, 38) Παρακάτω, ο Ιωάννης πρόκειται να ακούσει τη στοργική πρόσκληση: «Το πνεύμα και η νύφη λένε: “Έλα!” Και όποιος ακούει ας πει: “Έλα!” Και όποιος διψάει ας έρθει· και όποιος θέλει ας πάρει νερό ζωής δωρεάν». (Αποκάλυψη 22:17) Αυτή η πρόσκληση ηχεί ακόμα και τώρα, δείχνοντας ότι κάποια ποσότητα από το νερό της ζωής είναι ήδη διαθέσιμη. Αλλά στο νέο κόσμο, αυτά τα νερά θα ρέουν από το θρόνο του Θεού και μέσω της Νέας Ιερουσαλήμ σαν αληθινό ποτάμι.

21. Τι αντιπροσωπεύει ο “ποταμός νερού ζωής”, και πώς μας βοηθάει να το καταλάβουμε αυτό το όραμα του Ιεζεκιήλ σχετικά με τον εν λόγω ποταμό;

²¹ Τι είναι αυτός ο “ποταμός νερού ζωής”; Το φυσικό νερό είναι απαραίτητο στοιχείο για τη ζωή. Ο άνθρωπος μπορεί να επιζήσει μερικές εβδομάδες χωρίς τροφή, αλλά χωρίς νερό θα πεθάνει μέσα σε μία εβδομάδα περίπου. Επίσης, το νερό καθαρίζει και είναι ζωτικό για την υγεία. Επομένως, το νερό της ζωής πρέπει να αντιπροσωπεύει κάτι που είναι απαραίτητο για τη ζωή και την υγεία της ανθρωπότητας. Και στον προφήτη Ιεζεκιήλ επίσης δόθηκε ένα όραμα αυτού του “ποταμού νερού ζωής”, και στο όραμά του ο ποταμός ξεκινούσε από το ναό και χυνόταν στη Νεκρά Θάλασσα. Και τότε συνέβη το θαύμα! Εκείνος ο άψυχος, χημικά κορεσμένος όγκος νερού μετατράπηκε σε γλυκό νερό γεμάτο ψάρια! (Ιεζεκιήλ 47:1-12) Ναι, ο ποταμός του οράματος επαναφέρει στη ζωή κάτι που προηγουμένως ήταν νεκρό, επιβεβαιώνοντας ότι ο ποταμός νερού ζωής εξεικονίζει την προμήθεια που κάνει ο Θεός μέσω του Ιησού Χριστού για την αποκατάσταση του «νεκρού» ανθρωπίνου γένους σε τέλεια ανθρώπινη ζωή. Αυτός ο ποταμός είναι “καθαρός σαν κρύσταλλο”, δείχνοντας την αγνότητα και την αγιότητα των προμηθειών του Θεού. Δεν είναι σαν τα αιματοβαμμένα, θανατηφόρα «νερά» του Χριστιανικού κόσμου.—Αποκάλυψη 8:10, 11.

22. (α) Από πού πηγάζει ο ποταμός, και γιατί είναι κατάλληλο αυτό; (β) Τι περιλαμβάνει το νερό της ζωής, και από τι αποτελείται αυτός ο συμβολικός ποταμός;

²² Ο ποταμός πηγάζει από «το θρόνο του Θεού και του Αρνιού». Αυτό είναι κατάλληλο επειδή η βάση των ζωοπάροχων προμηθειών του Ιεχωβά είναι η λυτρωτική θυσία, και αυτή παρασχέθηκε επειδή ο Ιεχωβά «αγάπησε τον κόσμο τόσο πολύ, ώστε έδωσε τον μονογενή του Γιο, για να μην καταστραφεί όποιος ασκεί πίστη σε αυτόν, αλλά να έχει αιώνια ζωή». (Ιωάννης 3:16) Το νερό της ζωής περιλαμβάνει επίσης το Λόγο του Θεού, ο οποίος στην Αγία Γραφή αποκαλείται νερό. (Εφεσίους 5:26) Ωστόσο, ο ποταμός του νερού της ζωής αποτελείται όχι μόνο από την αλήθεια αλλά και από κάθε άλλη προμήθεια του Ιεχωβά, με βάση τη θυσία του Ιησού, η οποία έγινε για να ανακτηθούν οι υπάκουοι άνθρωποι από την αμαρτία και το θάνατο καθώς και για να τους χορηγηθεί αιώνια ζωή.—Ιωάννης 1:29· 1 Ιωάννη 2:1, 2.

23. (α) Γιατί είναι κατάλληλο που ο ποταμός του νερού της ζωής ρέει στη μέση του πλατιού δρόμου της Νέας Ιερουσαλήμ; (β) Ποια θεϊκή υπόσχεση προς τον Αβραάμ θα εκπληρωθεί όταν το νερό της ζωής θα ρέει άφθονα;

²³ Στη διάρκεια της Χιλιετούς Βασιλείας, τα οφέλη του λύτρου εφαρμόζονται πλήρως μέσω της ιεροσύνης του Ιησού και των 144.000 υφιερέων του. Είναι, λοιπόν, κατάλληλο που ο ποταμός του νερού της ζωής ρέει στη μέση του πλατιού δρόμου της Νέας Ιερουσαλήμ. Αυτή αποτελείται από τον πνευματικό Ισραήλ, ο οποίος μαζί με τον Ιησού είναι το αληθινό σπέρμα του Αβραάμ. (Γαλάτες 3:16, 29) Ως εκ τούτου, όταν το νερό της ζωής θα ρέει άφθονα στη μέση του πλατιού δρόμου της συμβολικής πόλης, «όλα τα έθνη της γης» θα έχουν κάθε ευκαιρία να φέρουν ευλογία στον εαυτό τους μέσω του σπέρματος του Αβραάμ. Η υπόσχεση του Ιεχωβά προς τον Αβραάμ θα εκπληρωθεί πλήρως.—Γένεση 22:17, 18.

Δέντρα Ζωής

24. Τι βλέπει τώρα ο Ιωάννης και στις δύο πλευρές του ποταμού του νερού της ζωής, και τι εξεικονίζουν αυτά;

²⁴ Στο όραμα του Ιεζεκιήλ, ο ποταμός έγινε χείμαρρος, και ο προφήτης είδε και στις δύο πλευρές να μεγαλώνουν κάθε είδους καρποφόρα δέντρα. (Ιεζεκιήλ 47:12) Αλλά τι βλέπει ο Ιωάννης; Το εξής: «Και από τη μία πλευρά του ποταμού και από την άλλη πλευρά υπήρχαν δέντρα ζωής που παράγουν δώδεκα σοδειές καρπών, αποδίδοντας τον καρπό τους κάθε μήνα. Και τα φύλλα των δέντρων ήταν για τη θεραπεία των εθνών». (Αποκάλυψη 22:2β) Αυτά τα «δέντρα ζωής» πρέπει επίσης να εξεικονίζουν μέρος της προμήθειας που έχει κάνει ο Ιεχωβά για να δώσει αιώνια ζωή στην υπάκουη ανθρωπότητα.

25. Ποιες άφθονες προμήθειες κάνει ο Ιεχωβά στον παγγήινο Παράδεισο για τους ανθρώπους που ανταποκρίνονται;

²⁵ Τι άφθονες προμήθειες κάνει ο Ιεχωβά για τους ανθρώπους που ανταποκρίνονται! Αυτοί μπορούν όχι μόνο να πιουν από εκείνα τα αναζωογονητικά νερά αλλά και να λάβουν από αυτά τα δέντρα μια ατέλειωτη ποικιλία θρεπτικών καρπών. Μακάρι οι πρώτοι μας γονείς να είχαν μείνει ικανοποιημένοι από τις παρόμοιες “επιθυμητές” προμήθειες στον Παράδεισο της Εδέμ! (Γένεση 2:9) Αλλά τώρα υπάρχει ένας παγγήινος Παράδεισος, και ο Ιεχωβά κάνει προμήθειες ακόμα και μέσω των φύλλων αυτών των συμβολικών δέντρων για «τη θεραπεία των εθνών».c Η καταπραϋντική δράση αυτών των συμβολικών φύλλων, η οποία είναι πολύ ανώτερη από οποιοδήποτε φάρμακο που χορηγείται σήμερα, είτε αυτό προέρχεται από βότανα είτε από κάτι άλλο, θα εξυψώσει την πιστή ανθρωπότητα σε πνευματική και σωματική τελειότητα.

26. Τι μπορεί να περιλαμβάνουν τα δέντρα της ζωής, και γιατί;

²⁶ Αυτά τα δέντρα, που ποτίζονται καλά από τον ποταμό, μπορεί να περιλαμβάνουν τα 144.000 μέλη της συζύγου του Αρνιού. Και αυτοί επίσης, ενόσω βρίσκονται στη γη, πίνουν από την προμήθεια του Θεού για ζωή μέσω του Ιησού Χριστού. Είναι ενδιαφέρον ότι αυτοί οι γεννημένοι από το πνεύμα αδελφοί του Ιησού αποκαλούνται προφητικά «μεγάλα δέντρα δικαιοσύνης». (Ησαΐας 61:1-3· Αποκάλυψη 21:6) Αυτοί έχουν ήδη παραγάγει αρκετή πνευματική καρποφορία προς αίνο του Ιεχωβά. (Ματθαίος 21:43) Και στη διάρκεια της Χιλιετούς Βασιλείας, θα συμμετέχουν στη χορήγηση των προμηθειών του λύτρου, οι οποίες θα συμβάλουν στη «θεραπεία των εθνών» από την αμαρτία και το θάνατο.—Παράβαλε 1 Ιωάννη 1:7.

Δεν θα Υπάρχει Πια Νύχτα

27. Ποιες περαιτέρω ευλογίες αναφέρει ο Ιωάννης για εκείνους που έχουν το προνόμιο να μπουν στη Νέα Ιερουσαλήμ, και γιατί λέγεται ότι «δεν θα υπάρξει πια καμιά κατάρα»;

²⁷ Είσοδος στη Νέα Ιερουσαλήμ—ασφαλώς δεν θα μπορούσε να υπάρχει πιο θαυμαστό προνόμιο! Απλώς σκεφτείτε—εκείνοι που ήταν κάποτε ταπεινοί, ατελείς άνθρωποι θα ακολουθήσουν τον Ιησού στον ουρανό για να αποτελέσουν μέρος μιας τέτοιας ένδοξης διευθέτησης! (Ιωάννης 14:2) Ο Ιωάννης παρέχει κάποια άποψη των ευλογιών που θα απολαύσουν αυτοί, λέγοντας: «Και δεν θα υπάρξει πια καμιά κατάρα. Αλλά ο θρόνος του Θεού και του Αρνιού θα είναι στην πόλη, και οι δούλοι του θα του αποδίδουν ιερή υπηρεσία· και θα βλέπουν το πρόσωπό του, και το όνομά του θα είναι στα μέτωπά τους». (Αποκάλυψη 22:3, 4) Όταν το Ισραηλιτικό ιερατείο γινόταν διεφθαρμένο, υφίστατο την κατάρα του Ιεχωβά. (Μαλαχίας 2:2) Ο Ιησούς δήλωσε ότι ο άπιστος «οίκος» της Ιερουσαλήμ εγκαταλείφθηκε. (Ματθαίος 23:37-39) Αλλά στη Νέα Ιερουσαλήμ, «δεν θα υπάρξει πια καμιά κατάρα». (Παράβαλε Ζαχαρίας 14:11.) Όλοι οι κάτοικοί της θα έχουν υποστεί τη φωτιά των δοκιμασιών εδώ στη γη και, έχοντας κερδίσει τη νίκη, θα έχουν “ντυθεί αφθαρσία και αθανασία”. Στην περίπτωσή τους, ο Ιεχωβά γνωρίζει, ακριβώς όπως γνώριζε και για τον Ιησού, ότι αυτοί δεν πρόκειται να πέσουν ποτέ. (1 Κορινθίους 15:53, 57) Επιπλέον, «ο θρόνος του Θεού και του Αρνιού» θα είναι εκεί, καθιστώντας τη θέση της πόλης ασφαλή για όλη την αιωνιότητα.

28. Γιατί έχουν τα μέλη της Νέας Ιερουσαλήμ το όνομα του Θεού γραμμένο στο μέτωπό τους, και ποια συγκινητική προοπτική βρίσκεται μπροστά τους;

²⁸ Σαν τον ίδιο τον Ιωάννη, όλα τα μελλοντικά μέλη αυτής της ουράνιας πόλης είναι «δούλοι» του Θεού. Ως τέτοιοι δούλοι, έχουν το όνομα του Θεού γραμμένο εμφανώς στο μέτωπό τους, προσδιορίζοντας αυτόν ως τον Ιδιοκτήτη τους. (Αποκάλυψη 1:1· 3:12) Θα το θεωρούν ανεκτίμητο προνόμιο να του αποδίδουν ιερή υπηρεσία ως μέρος της Νέας Ιερουσαλήμ. Όταν ο Ιησούς βρισκόταν στη γη, έδωσε μια συγκινητική υπόσχεση σε εκείνους τους υποψήφιους άρχοντες, λέγοντας: «Ευτυχισμένοι είναι οι αγνοί στην καρδιά, επειδή αυτοί θα δουν τον Θεό». (Ματθαίος 5:8) Πόσο ευτυχισμένοι θα είναι αυτοί οι δούλοι όταν πράγματι θα βλέπουν και θα λατρεύουν τον Ιεχωβά αυτοπροσώπως!

29. Γιατί λέει ο Ιωάννης ότι «νύχτα δεν θα υπάρχει πια» στην ουράνια Νέα Ιερουσαλήμ;

²⁹ Ο Ιωάννης συνεχίζει: «Επίσης, νύχτα δεν θα υπάρχει πια, και αυτοί δεν χρειάζονται το φως του λυχναριού ούτε έχουν το φως του ήλιου, επειδή ο Ιεχωβά Θεός θα ρίχνει φως πάνω τους». (Αποκάλυψη 22:5α) Η αρχαία Ιερουσαλήμ, όπως και κάθε άλλη πόλη της γης, εξαρτόταν από τον ήλιο για φως την ημέρα και από το σεληνόφως και το τεχνητό φως τη νύχτα. Αλλά στην ουράνια Νέα Ιερουσαλήμ, δεν θα είναι αναγκαίος τέτοιου είδους φωτισμός. Η πόλη θα φωτίζεται από τον ίδιο τον Ιεχωβά. Η λέξη «νύχτα» μπορεί επίσης να χρησιμοποιείται με μεταφορική έννοια, αναφερόμενη σε αντιξοότητες ή σε αποχωρισμό από τον Ιεχωβά. (Μιχαίας 3:6· Ιωάννης 9:4· Ρωμαίους 13:11, 12) Ποτέ δεν θα μπορούσε να υπάρχει τέτοιου είδους νύχτα στην ένδοξη, ακτινοβόλα παρουσία του παντοδύναμου Θεού.

30. Πώς τελειώνει ο Ιωάννης αυτό το μεγαλοπρεπές όραμα, και για ποιο πράγμα μάς διαβεβαιώνει η Αποκάλυψη;

³⁰ Ο Ιωάννης τελειώνει αυτό το μεγαλοπρεπές όραμα λέγοντας σχετικά με εκείνους τους δούλους του Θεού: «Και θα βασιλέψουν στους αιώνες των αιώνων». (Αποκάλυψη 22:5β) Είναι αλήθεια ότι, στο τέλος των χιλίων ετών, θα έχουν εφαρμοστεί πλήρως τα οφέλη του λύτρου και ο Ιησούς θα παρουσιάσει στον Πατέρα του ένα τελειοποιημένο ανθρώπινο γένος. (1 Κορινθίους 15:25-28) Δεν γνωρίζουμε τι έχει υπόψη του ο Ιεχωβά για τον Ιησού και τους 144.000 έπειτα από αυτό. Αλλά η Αποκάλυψη μας διαβεβαιώνει ότι η προνομιακή ιερή υπηρεσία τους προς τον Ιεχωβά θα συνεχιστεί σε όλη την αιωνιότητα.

Το Ευτυχές Αποκορύφωμα της Αποκάλυψης

31. (α) Ποιο αποκορύφωμα σηματοδοτεί το όραμα της Νέας Ιερουσαλήμ; (β) Τι επιτελεί η Νέα Ιερουσαλήμ για τους υπόλοιπους πιστούς της ανθρωπότητας;

³¹ Η πραγματοποίηση αυτού του οράματος της Νέας Ιερουσαλήμ, της νύφης του Αρνιού, είναι το ευτυχές αποκορύφωμα στο οποίο στρέφει την προσοχή η Αποκάλυψη, και αυτό είναι κατάλληλο. Όλοι οι συγχριστιανοί του Ιωάννη τον πρώτο αιώνα, στους οποίους απευθυνόταν αρχικά το βιβλίο, απέβλεπαν στο να μπουν σε αυτή την πόλη ως αθάνατοι πνευματικοί συγκυβερνήτες του Ιησού Χριστού. Το υπόλοιπο των χρισμένων Χριστιανών που εξακολουθούν να ζουν σήμερα στη γη έχουν την ίδια ελπίδα. Έτσι λοιπόν, η Αποκάλυψη προχωράει προς το μεγαλειώδες αποκορύφωμά της, καθώς η συμπληρωμένη νύφη ενώνεται με το Αρνί. Έπειτα, μέσω της Νέας Ιερουσαλήμ, τα οφέλη της λυτρωτικής θυσίας του Ιησού θα εφαρμοστούν στην ανθρωπότητα, ώστε τελικά όλοι οι πιστοί να εισέλθουν σε αιώνια ζωή. Με αυτόν τον τρόπο, η νύφη, η Νέα Ιερουσαλήμ, ως όσια σύντροφος του Γαμπρού της του Βασιλιά, θα συμμετάσχει στην οικοδόμηση μιας δίκαιης νέας γης για την αιωνιότητα—και όλα αυτά προς δόξα του Υπέρτατου Κυρίου μας, του Ιεχωβά.—Ματθαίος 20:28· Ιωάννης 10:10, 16· Ρωμαίους 16:27.

32, 33. Τι έχουμε μάθει από την Αποκάλυψη, και ποια πρέπει να είναι η εγκάρδια ανταπόκρισή μας;

³² Τι χαρά νιώθουμε, λοιπόν, καθώς πλησιάζουμε προς το τέλος της εξέτασης του βιβλίου της Αποκάλυψης! Έχουμε δει να αποτυγχάνουν παταγωδώς οι τελικές προσπάθειες του Σατανά και του σπέρματός του και να εκτελούνται πλήρως οι δίκαιες κρίσεις του Ιεχωβά. Η Βαβυλώνα η Μεγάλη πρέπει να αφανιστεί για πάντα, και θα την ακολουθήσουν όλα τα άλλα στοιχεία του κόσμου του Σατανά που είναι σε ανεπανόρθωτο βαθμό διεφθαρμένα. Ο ίδιος ο Σατανάς και οι δαίμονές του θα ριχτούν στην άβυσσο και αργότερα θα καταστραφούν. Η Νέα Ιερουσαλήμ θα κυβερνάει με τον Χριστό από τους ουρανούς καθώς θα προχωράει η ανάσταση και η κρίση, και η τελειοποιημένη ανθρωπότητα θα φτάσει τελικά στο σημείο να απολαμβάνει αιώνια ζωή στην Παραδεισένια γη. Πόσο παραστατικά τα παρουσιάζει η Αποκάλυψη όλα αυτά! Πόσο ενισχύει την αποφασιστικότητά μας να “διακηρύττουμε αυτά τα αιώνια καλά νέα ως χαρμόσυνες ειδήσεις προς κάθε έθνος και φυλή και γλώσσα και λαό” στη γη σήμερα! (Αποκάλυψη 14:6, 7) Δαπανάτε εσείς πλήρως τον εαυτό σας σε αυτό το μεγάλο έργο;

³³ Με την καρδιά μας πλημμυρισμένη από ευγνωμοσύνη, ας δώσουμε προσοχή στα τελευταία λόγια της Αποκάλυψης.

[Υποσημειώσεις]