ΑΡΘΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ 3
Το Μεγάλο Πλήθος των Άλλων Προβάτων Αινεί τον Θεό και τον Χριστό
«Τη σωτηρία την οφείλουμε στον Θεό μας, που κάθεται στον θρόνο, και στο Αρνί».—ΑΠΟΚ. 7:10.
ΥΜΝΟΣ 14 Αίνος στον Νέο Βασιλιά της Γης
ΠΕΡΙΛΗΨΗa
1. Πώς επηρεάστηκε ένας νεαρός από μια ομιλία που εκφωνήθηκε σε κάποια συνέλευση το 1935;
Ο ΝΕΑΡΟΣ ήταν 18 χρονών όταν βαφτίστηκε το 1926. Οι γονείς του ήταν Σπουδαστές της Γραφής, όπως ήταν τότε γνωστοί οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Είχαν τρεις γιους και δύο κόρες, και ανέθρεψαν τα παιδιά τους έτσι ώστε να υπηρετούν τον Ιεχωβά Θεό και να μιμούνται τον Ιησού Χριστό. Όπως όλοι οι Σπουδαστές της Γραφής εκείνη την εποχή, έτσι και αυτός ο ειλικρινής νεαρός έπαιρνε από το ψωμί και το κρασί κάθε χρόνο στο Δείπνο του Κυρίου. Ωστόσο, ολόκληρη η άποψή του για τη ζωή άλλαξε με την ιστορική ομιλία «Ο Πολύς Όχλος». Την εκφώνησε το 1935 ο Ιωσήφ Ρόδερφορντ σε μια συνέλευση στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ. Τι αποκαλύφτηκε σε εκείνη τη συνέλευση;
2. Ποια συναρπαστική αλήθεια αποκαλύφτηκε στην ομιλία του αδελφού Ρόδερφορντ;
2 Στην ομιλία του, ο αδελφός Ρόδερφορντ προσδιόρισε σε ποιους αναφερόταν η φράση ὄχλος πολύς (Κείμενο), ή αλλιώς «μεγάλο πλήθος», του εδαφίου Αποκάλυψη 7:9. Μέχρι τότε, θεωρούσαν αυτή την ομάδα δευτερεύουσα ουράνια τάξη που ήταν λιγότερο πιστή. Ο αδελφός Ρόδερφορντ εξήγησε μέσα από τις Γραφές ότι το μεγάλο πλήθος δεν έχει επιλεχθεί για να ζήσει στον ουρανό, αλλά είναι τα άλλα πρόβαταb του Χριστού που θα επιζήσουν από «τη μεγάλη θλίψη» και θα ζήσουν για πάντα στη γη. (Αποκ. 7:14) Ο Ιησούς υποσχέθηκε: «Και άλλα πρόβατα έχω, που δεν είναι από αυτή τη μάντρα· και εκείνα πρέπει να τα βάλω μέσα, και θα ακούσουν τη φωνή μου και θα γίνουν ένα ποίμνιο, ένας ποιμένας». (Ιωάν. 10:16) Αυτά τα προβατοειδή άτομα είναι όσιοι Μάρτυρες του Ιεχωβά που έχουν την προοπτική να ζήσουν για πάντα στον Παράδεισο στη γη. (Ματθ. 25:31-33, 46) Ας δούμε τώρα πώς αυτή η έκλαμψη πνευματικού φωτός άλλαξε τη ζωή πολλών υπηρετών του Ιεχωβά, περιλαμβανομένου και εκείνου του 18χρονου αδελφού.—Ψαλμ. 97:11· Παρ. 4:18.
ΜΙΑ ΝΕΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΑΛΛΑΞΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΖΩΕΣ
3, 4. Στη συνέλευση του 1935, τι συνειδητοποίησαν χιλιάδες άτομα σχετικά με την ελπίδα τους, και γιατί;
3 Μια συναρπαστική στιγμή εκείνης της συνέλευσης ήταν όταν ο ομιλητής ρώτησε το ακροατήριο: «Μπορείτε παρακαλώ, όλοι όσοι έχετε την ελπίδα να ζήσετε για πάντα εδώ στη γη, να σηκωθείτε όρθιοι;» Σύμφωνα με έναν αυτόπτη μάρτυρα, οι μισοί και πλέον από τους 20.000 παρευρισκομένους σηκώθηκαν. Τότε ο αδελφός Ρόδερφορντ δήλωσε: «Δείτε! Ο πολύς όχλος!» Ακολούθησαν ενθουσιώδεις επευφημίες. Εκείνοι που σηκώθηκαν όρθιοι συνειδητοποίησαν ότι δεν είχαν επιλεχθεί για ουράνια ζωή. Κατάλαβαν ότι δεν είχαν χριστεί από το πνεύμα του Θεού. Την επόμενη ημέρα της συνέλευσης, βαφτίστηκαν 840 καινούριοι Μάρτυρες, οι περισσότεροι εκ των οποίων ανήκαν στα άλλα πρόβατα.
4 Έπειτα από εκείνη την ομιλία, ο νεαρός που αναφέρθηκε νωρίτερα και χιλιάδες άλλοι ενήργησαν σωστά και σταμάτησαν να παίρνουν από το ψωμί και το κρασί στο Δείπνο του Κυρίου. Ένας αδελφός εξέφρασε ταπεινά τα αισθήματα πολλών όταν είπε: «Η Ανάμνηση του 1935 ήταν η τελευταία φορά που πήρα από τα εμβλήματα. Συνειδητοποίησα ότι ο Ιεχωβά δεν είχε αφυπνίσει μέσα μου την ουράνια ελπίδα μέσω του αγίου του πνεύματος, αλλά ότι είχα την ελπίδα να ζήσω στη γη και να βοηθήσω να γίνει παράδεισος». (Ρωμ. 8:16, 17· 2 Κορ. 1:21, 22) Έκτοτε, το μεγάλο πλήθος έχει αυξηθεί σε αριθμό και υπηρετεί στο πλευρό του χρισμένου υπολοίπου.c
5. Πώς βλέπει ο Ιεχωβά αυτούς που έχουν πάψει να παίρνουν από τα εμβλήματα της Ανάμνησης;
5 Πώς βλέπει ο Ιεχωβά εκείνους που έπαψαν να παίρνουν από τα εμβλήματα της Ανάμνησης μετά το 1935; Τι γίνεται αν ένας βαφτισμένος Μάρτυρας σήμερα παίρνει με κάθε ειλικρίνεια από το ψωμί και το κρασί στο Δείπνο του Κυρίου αλλά αργότερα συνειδητοποιήσει ότι στην πραγματικότητα δεν είναι χρισμένος; (1 Κορ. 11:28) Μερικοί έχουν πάρει από τα εμβλήματα επειδή είχαν λάθος κατανόηση για την ελπίδα τους. Αλλά αν παραδεχτούν ειλικρινά το λάθος τους, πάψουν να παίρνουν από τα εμβλήματα και συνεχίσουν να υπηρετούν πιστά τον Ιεχωβά, εκείνος ασφαλώς θα τους συμπεριλάβει στα άλλα πρόβατα. Παρότι δεν παίρνουν από το ψωμί και το κρασί, παρευρίσκονται στην Ανάμνηση επειδή εκτιμούν βαθιά τα όσα έχουν κάνει για αυτούς ο Ιεχωβά και ο Ιησούς.
ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
6. Τι έχει προστάξει ο Ιησούς τους αγγέλους να κάνουν;
6 Καθώς η μεγάλη θλίψη είναι τόσο κοντά, θα ενθαρρυνθούμε πολύ εξετάζοντας τι άλλο λέει το 7ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης σχετικά με τους χρισμένους Χριστιανούς και το μεγάλο πλήθος των άλλων προβάτων. Ο Ιησούς προστάζει τους αγγέλους να συνεχίσουν να συγκρατούν τους τέσσερις ανέμους της καταστροφής. Δεν πρέπει να εξαπολύσουν αυτούς τους ανέμους στη γη παρά μόνο όταν όλοι οι χρισμένοι Χριστιανοί θα έχουν σφραγιστεί, δηλαδή θα έχουν κριθεί οριστικά επιδοκιμασμένοι από τον Ιεχωβά. (Αποκ. 7:1-4) Ως ανταμοιβή για την πιστότητά τους, οι χρισμένοι αδελφοί του Χριστού γίνονται βασιλιάδες και ιερείς μαζί του στον ουρανό. (Αποκ. 20:6) Όλοι όσοι αποτελούν το ουράνιο τμήμα της οικογένειας του Θεού θα δουν με μεγάλη χαρά τους 144.000 χρισμένους να λαβαίνουν την ουράνια ανταμοιβή τους.
7. Σύμφωνα με τα εδάφια Αποκάλυψη 7:9, 10, ποιους είδε σε όραμα ο Ιωάννης, και τι έκαναν αυτοί; (Βλέπε εικόνα εξωφύλλου.)
7 Αφού κάνει λόγο για τους 144.000 βασιλιάδες και ιερείς, ο Ιωάννης βλέπει κάτι εντυπωσιακό: «ένα μεγάλο πλήθος» που επιζεί από τον Αρμαγεδδώνα. Ανόμοια με την πρώτη ομάδα, αυτή η δεύτερη είναι πολύ μεγαλύτερη και δεν έχει συγκεκριμένο αριθμό. (Διαβάστε Αποκάλυψη 7:9, 10) Όσοι ανήκουν σε αυτήν είναι «ντυμένοι με λευκές στολές», κάτι που υποδηλώνει ότι έχουν κρατήσει τον εαυτό τους «ακηλίδωτο» από τον κόσμο του Σατανά και έχουν παραμείνει όσιοι στον Θεό και στον Χριστό. (Ιακ. 1:27) Φωνάζουν δυνατά ότι έχουν σωθεί χάρη σε αυτό που έκαναν ο Ιεχωβά και ο Ιησούς, το Αρνί του Θεού. Επίσης, κρατούν φοινικόκλαδα, πράγμα που δείχνει ότι αναγνωρίζουν με χαρά τον Ιησού ως Βασιλιά διορισμένο από τον Ιεχωβά.—Παράβαλε Ιωάννης 12:12, 13.
8. Τι μας λένε τα εδάφια Αποκάλυψη 7:11, 12 για την ουράνια οικογένεια του Ιεχωβά;
8 Διαβάστε Αποκάλυψη 7:11, 12. Ποια ήταν η αντίδραση στον ουρανό; Ο Ιωάννης βλέπει ολόκληρη την ουράνια οικογένεια του Ιεχωβά γεμάτη χαρά καθώς το μεγάλο πλήθος εμφανίζεται και αινεί τον Θεό. Η ουράνια οικογένεια του Ιεχωβά θα ενθουσιαστεί βλέποντας την εκπλήρωση αυτού του οράματος όταν το μεγάλο πλήθος βγει ζωντανό από τη μεγάλη θλίψη.
9. Σύμφωνα με τα εδάφια Αποκάλυψη 7:13-15, τι κάνουν τώρα όσοι ανήκουν στο μεγάλο πλήθος;
9 Διαβάστε Αποκάλυψη 7:13-15. Ο Ιωάννης αναφέρει ότι όσοι ανήκουν στο μεγάλο πλήθος «έπλυναν τις στολές τους και τις έκαναν λευκές με το αίμα του Αρνιού». Αυτό σημαίνει ότι έχουν καθαρή συνείδηση και δίκαιη υπόσταση ενώπιον του Ιεχωβά. (Ησ. 1:18) Είναι αφιερωμένοι, βαφτισμένοι Χριστιανοί, οι οποίοι εκδηλώνουν ισχυρή πίστη στη θυσία του Ιησού και έχουν προσωπική σχέση με τον Ιεχωβά. (Ιωάν. 3:36· 1 Πέτρ. 3:21) Ως εκ τούτου, πληρούν τις προϋποθέσεις για να στέκονται ενώπιον του θρόνου του Θεού και να του αποδίδουν «ιερή υπηρεσία ημέρα και νύχτα» στην επίγεια αυλή του πνευματικού ναού του. Μάλιστα, τώρα επιτελούν με ζήλο το μεγαλύτερο μέρος του έργου κηρύγματος της Βασιλείας και μαθήτευσης, βάζοντας τα συμφέροντα της Βασιλείας του Θεού πάνω από τα δικά τους.—Ματθ. 6:33· 24:14· 28:19, 20.
10. Ποια διαβεβαίωση δίνεται στο μεγάλο πλήθος, και ποια υπόσχεση θα δουν να εκπληρώνεται;
10 Όσοι ανήκουν στο μεγάλο πλήθος που βγαίνει από τη μεγάλη θλίψη λαβαίνουν τη διαβεβαίωση ότι θα βρίσκονται συνεχώς υπό τη φροντίδα του Θεού, διότι «Εκείνος που κάθεται στον θρόνο θα απλώσει τη σκηνή του πάνω τους». Επιτέλους θα εκπληρωθεί η υπόσχεση στην οποία απέβλεπαν με προσμονή τα άλλα πρόβατα: «[Ο Θεός] θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια».—Αποκ. 21:3, 4.
11, 12. (α) Όπως δείχνουν τα εδάφια Αποκάλυψη 7:16, 17, ποιες ευλογίες επιφυλάσσονται στο μεγάλο πλήθος; (β) Τι μπορούν να κάνουν τα άλλα πρόβατα στην Ανάμνηση, και γιατί;
11 Διαβάστε Αποκάλυψη 7:16, 17. Τώρα, κάποιοι από τον λαό του Ιεχωβά αντιμετωπίζουν κυριολεκτική πείνα λόγω δυσμενών οικονομικών συνθηκών ή εξαιτίας κοινωνικής αναταραχής και πολέμου. Άλλοι είναι φυλακισμένοι για την πίστη τους. Εντούτοις, όσοι ανήκουν στο μεγάλο πλήθος χαίρονται πολύ επειδή γνωρίζουν ότι, αφού επιζήσουν από την καταστροφή αυτού του πονηρού συστήματος πραγμάτων, θα έχουν πάντα άφθονη υλική και πνευματική τροφή. Όταν η καταστροφή πλήξει το σύστημα πραγμάτων του Σατανά, το μεγάλο πλήθος θα γλιτώσει από τον «καύσωνα» του θυμού του Ιεχωβά, τον οποίο θα εκχύσει στα έθνη. Όταν τελειώσει η μεγάλη θλίψη, ο Ιησούς θα οδηγήσει αυτούς τους επιζώντες σε “νερά [αιώνιας] ζωής”. Σκεφτείτε: Το μεγάλο πλήθος έχει μια υπέροχη προοπτική. Από όλα τα δισεκατομμύρια που έχουν ζήσει στη γη, αυτοί μπορεί να μη γευτούν ποτέ θάνατο!—Ιωάν. 11:26.
12 Τα άλλα πρόβατα έχουν μια θαυμάσια ελπίδα για την οποία είναι ευγνώμονες στον Ιεχωβά και στον Ιησού! Αν και δεν επιλέχθηκαν για ουράνια ζωή, αυτό επ’ ουδενί δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο πολύτιμοι για τον Ιεχωβά. Τα μέλη και των δύο ομάδων μπορούν να αινούν τον Θεό και τον Χριστό. Ένας τρόπος με τον οποίο το κάνουν αυτό είναι η παρουσία τους στο Δείπνο του Κυρίου.
ΝΑ ΑΙΝΕΙΤΕ ΟΛΟΚΑΡΔΑ ΤΟΝ ΘΕΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΜΝΗΣΗ
13, 14. Γιατί πρέπει όλοι να παρευρίσκονται στην Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού;
13 Τα πρόσφατα χρόνια, περίπου 1 στους 1.000 παρευρισκομένους στην Ανάμνηση παίρνει από το ψωμί και το κρασί. Οι περισσότερες εκκλησίες δεν έχουν κανέναν που να παίρνει από τα εμβλήματα. Η συντριπτική πλειονότητα όσων παρευρίσκονται στην Ανάμνηση έχει την επίγεια ελπίδα. Τότε γιατί παρευρίσκονται στο Δείπνο του Κυρίου; Για τον ίδιο λόγο που οι άνθρωποι πηγαίνουν στον γάμο ενός φίλου: Επειδή θέλουν να δείξουν την αγάπη και την υποστήριξή τους στους μελλόνυμφους. Παρόμοια, όσοι ανήκουν στα άλλα πρόβατα παρευρίσκονται στην Ανάμνηση επειδή θέλουν να δείξουν την αγάπη και την υποστήριξή τους στον Χριστό και στους χρισμένους. Παρευρίσκονται επίσης προκειμένου να δείξουν την εκτίμησή τους για τη θυσία του Ιησού, χάρη στην οποία είναι εφικτό να ζήσουν για πάντα στη γη.
14 Ένας άλλος σημαντικός λόγος για τον οποίο τα άλλα πρόβατα παρευρίσκονται στην Ανάμνηση είναι η υπακοή στην εντολή του Ιησού. Όταν ο Ιησούς θέσπισε αυτό το ειδικό δείπνο με τους πιστούς του αποστόλους, τους είπε: «Εξακολουθήστε να το κάνετε αυτό σε ανάμνησή μου». (1 Κορ. 11:23-26) Συνεχίζουν λοιπόν να παρευρίσκονται στο Δείπνο του Κυρίου για όσο διάστημα κάποιοι χρισμένοι ζουν εδώ στη γη. Μάλιστα, τα άλλα πρόβατα προσκαλούν τους πάντες να παρευρίσκονται μαζί τους στην Ανάμνηση.
15. Πώς μπορούμε εμείς προσωπικά να αινούμε τον Θεό και τον Χριστό στην Ανάμνηση;
15 Στην Ανάμνηση, έχουμε την ευκαιρία να αινούμε τον Θεό και τον Χριστό με ύμνο και προσευχή. Φέτος θα εκφωνηθεί η ομιλία με τίτλο: «Να Εκτιμάτε Όσα Έχει Κάνει ο Θεός και ο Χριστός για Εσάς!» Αυτή η ομιλία θα βαθύνει την ευγνωμοσύνη μας για τον Ιεχωβά και τον Χριστό. Κατά την περιφορά των εμβλημάτων, εμείς οι παρευρισκόμενοι θα θυμηθούμε τι συμβολίζουν—το σώμα και το αίμα του Ιησού. Θα θυμηθούμε ότι ο Ιεχωβά επέτρεψε να πεθάνει ο Γιος του αντί για εμάς ώστε να μπορούμε να λάβουμε ζωή. (Ματθ. 20:28) Όλοι όσοι αγαπούν τον ουράνιο Πατέρα μας και τον Γιο του θα θέλουν να παρευρεθούν στην Ανάμνηση.
ΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΙΕΧΩΒΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΧΕΙ ΔΩΣΕΙ
16. Από ποιες απόψεις μοιάζουν οι χρισμένοι με τα άλλα πρόβατα;
16 Η διαφορά ανάμεσα στους χρισμένους και στα άλλα πρόβατα δεν είναι η αξία τους για τον Θεό. Και οι δύο ομάδες είναι εξίσου πολύτιμες για εκείνον. Άλλωστε, πλήρωσε το ίδιο τίμημα, τη ζωή του αγαπημένου του Γιου, για να αγοράσει τόσο τους χρισμένους όσο και τα άλλα πρόβατα. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες είναι ότι έχουν διαφορετική ελπίδα. Και οι δύο ομάδες πρέπει να παραμείνουν όσιες στον Θεό και στον Χριστό. (Ψαλμ. 31:23) Να θυμάστε επίσης ότι το πνεύμα του Θεού μπορεί να επενεργεί με την ίδια δύναμη πάνω σε όλους μας. Αυτό σημαίνει ότι ο Ιεχωβά παρέχει το άγιο πνεύμα του σε κάθε άτομο ανάλογα με τις ανάγκες.
17. Σε τι αποβλέπει το χρισμένο υπόλοιπο;
17 Οι χρισμένοι Χριστιανοί δεν γεννιούνται με την ουράνια ελπίδα. Χρειάζεται να τους την εμφυτεύσει ο Θεός στην καρδιά τους. Σκέφτονται την ελπίδα τους, προσεύχονται για αυτήν και αδημονούν να λάβουν την ανταμοιβή τους στον ουρανό. Δεν μπορούν ούτε καν να φανταστούν πώς θα είναι το πνευματικό τους σώμα. (Φιλιπ. 3:20, 21· 1 Ιωάν. 3:2) Ωστόσο, αποβλέπουν στο να συναντήσουν τον Ιεχωβά, τον Ιησού, τους αγγέλους και τους υπόλοιπους χρισμένους. Αδημονούν να πάρουν τη θέση τους ανάμεσά τους στην ουράνια Βασιλεία.
18. Σε τι αποβλέπουν τα άλλα πρόβατα;
18 Τα άλλα πρόβατα τρέφουν μια ελπίδα που είναι φυσική για τους ανθρώπους, την προοπτική της αιώνιας ζωής στη γη. (Εκκλ. 3:11) Αποβλέπουν στην ημέρα κατά την οποία θα συμβάλουν στο να γίνει ολόκληρη η γη παράδεισος. Λαχταρούν να έρθει η ημέρα που θα μπορούν να χτίσουν τα σπίτια τους, να φυτέψουν τους κήπους τους και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με τέλεια υγεία. (Ησ. 65:21-23) Ονειρεύονται να εξερευνήσουν τη γη—τα βουνά, τα δάση και τις θάλασσές της—και να μελετήσουν την ατελείωτη δημιουργία του Ιεχωβά. Πάνω από όλα, είναι πανευτυχείς που γνωρίζουν ότι η σχέση τους με τον Ιεχωβά θα γίνεται ολοένα και πιο ισχυρή και στενή.
19. Ποια ευκαιρία δίνει στον καθέναν μας η Ανάμνηση, και πότε θα διεξαχθεί φέτος;
19 Ο Ιεχωβά έχει δώσει σε κάθε αφιερωμένο υπηρέτη του μια θαυμάσια ελπίδα για το μέλλον. (Ιερ. 29:11) Η Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού δίνει στον καθέναν από εμάς μια μεγαλειώδη ευκαιρία να αινούμε τον Θεό και τον Χριστό για όσα έκαναν ώστε να μπορούμε να απολαύσουμε ατελείωτη ζωή. Η Ανάμνηση είναι αδιαμφισβήτητα η σημαντικότερη συνάθροιση για τους αληθινούς Χριστιανούς. Θα διεξαχθεί το Σάββατο 27 Μαρτίου 2021 μετά τη δύση του ήλιου. Φέτος πολλοί θα μπορέσουν να παρευρεθούν σε αυτή τη σημαντική εκδήλωση με σχετική ελευθερία. Άλλοι θα παρευρεθούν παρά την εναντίωση. Μερικοί θα χρειαστεί να υπερνικήσουν δυσκολίες για να τηρήσουν αυτόν τον εορτασμό στη φυλακή. Υπό το βλέμμα του Ιεχωβά, του Ιησού και του ουράνιου τμήματος της οικογένειας του Θεού, είθε κάθε εκκλησία, όμιλος και άτομο να απολαύσουν έναν υπέροχο εορτασμό Ανάμνησης!
ΥΜΝΟΣ 150 Εκζητείτε τον Θεό για την Απελευθέρωσή Σας
a Η 27η Μαρτίου 2021 είναι μια ξεχωριστή ημέρα για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Εκείνο το βράδυ θα τηρήσουμε την Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού. Οι περισσότεροι από τους παρευρισκομένους θα ανήκουν στην ομάδα που ο Ιησούς αποκάλεσε «άλλα πρόβατα». Ποια συναρπαστική αλήθεια σχετικά με αυτή την ομάδα αποκαλύφτηκε το 1935; Ποια θαυμάσια προοπτική επιφυλάσσεται στα άλλα πρόβατα μετά τη μεγάλη θλίψη; Ως παρατηρητές στην Ανάμνηση, πώς μπορούν τα άλλα πρόβατα να αινούν τον Θεό και τον Χριστό;
b ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: Τα άλλα πρόβατα περιλαμβάνουν εκείνους που έχουν συναχθεί στη διάρκεια των τελευταίων ημερών. Αυτοί ακολουθούν τον Χριστό και έχουν την προοπτική να ζήσουν για πάντα στη γη. Το μεγάλο πλήθος είναι τα μέλη των άλλων προβάτων που θα ζουν όταν ο Χριστός κρίνει την ανθρωπότητα στη διάρκεια της μεγάλης θλίψης, από την οποία θα επιζήσουν.
c ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ: Η λέξη «υπόλοιπο» αναφέρεται στους εναπομείναντες χρισμένους Χριστιανούς που είναι ακόμα ζωντανοί στη γη και οι οποίοι παίρνουν από το ψωμί και το κρασί στο Δείπνο του Κυρίου.