Παράρτημα στο Κεφάλαιο 14

Οι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η Βαβυλώνα έπεσε στα στρατεύματα του Κύρου τον Οκτώβριο του 539 π.Χ. Βασιλιάς ήταν τότε ο Ναβονίδης, άλλα ο γιος του Βαλτάσαρ ήταν συνάρχοντας της Βαβυλώνας. Μερικοί ερευνητές έχουν καταρτίσει ένα κατάλογο των Νεο-Βαβυλώνιων βασιλιάδων και της διάρκειας της βασιλείας τους, από το τελευταίο έτος του Ναβονίδη και πίσω ως τον Ναβοπαλασάρ, τον πατέρα του Ναβουχοδονόσορ.

Σύμφωνα με τη Νεο-Βαβυλωνιακή χρονολογία, ο διάδοχος Ναβουχοδονόσορ κατανίκησε τους Αιγυπτίους στη μάχη στο Χαρκεμίς το 605 π.Χ. (Ιερεμίας 46:1, 2) Όταν πέθανε ο Ναβοπαλασάρ, ο Ναβουχοδονόσορ γύρισε στη Βαβυλώνα για ν’ αναλάβει το θρόνο. Το πρώτο έτος της βασιλείας του άρχισε την επόμενη άνοιξη (604 π.Χ.).

Η Γραφή αναφέρει ότι οι Βαβυλώνιοι κάτω από τον Ναβουχοδονόσορ κατέστρεψαν την Ιερουσαλήμ το 18ο «βασιλικό» έτος (19ο αν περιληφθεί και το έτος της ενθρονίσεως). (Ιερεμίας 52:5, 12, 13, 29) Έτσι αν κανείς δεχθεί την παραπάνω Νεο-Βαβυλωνιακή χρονολογία, η ερήμωση της Ιερουσαλήμ θα έγινε το έτος 587/6 π.Χ. Αλλά σε τι βασίζεται αυτή η κοσμική χρονολογία και πώς παραβάλλεται με τη χρονολογία της Γραφής;

Μερικές από τις κύριες γραμμές αποδείξεως γι’ αυτή την κοσμική χρονολογία είναι:

Ο Κανόνας του Πτολεμαίου: Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος ήταν ένας Έλληνας αστρονόμος που έζησε τον δεύτερο αιώνα μ.Χ. Ο Κανόνας του, ή κατάλογος βασιλέων, συνδυαζόταν μ’ ένα έργο που έγραψε για την αστρονομία. Οι περισσότεροι σύγχρονοι ιστορικοί δέχονται τις πληροφορίες του Πτολεμαίου για τους Νεο-Βαβυλώνιους βασιλιάδες και τη διάρκεια της βασιλείας τους (μολονότι ο Πτολεμαίος πραγματικά παραλείπει τη βασιλεία του Λαμπάσι-Μαρντούκ). Προφανώς, ο Πτολεμαίος βάσισε τις ιστορικές του πληροφορίες σε πηγές που χρονολογούνταν από την περίοδο των Σελευκιδών, που άρχισαν περισσότερο από 250 χρόνια μετά την κατάληψη της Βαβυλώνας από τον Κύρο. Δεν είναι λοιπόν εκπληκτικό που τα στοιχεία του Πτολεμαίου συμφωνούν με τα στοιχεία του Βηρωσσού, ενός Βαβυλώνιου ιερέα της περιόδου των Σελευκιδών.

Η Στήλη Χαρράν του Ναβονίδη (ΝΑΜΠΟΝ Η 1, Β): Αυτή η σύγχρονη ενεπίγραφη στήλη του Ναβονίδη ανακαλύφθηκε το 1956. Αναφέρει τις βασιλείες των Νεο-Βαβυλώνιων βασιλέων Ναβουχοδονόσορ, Ευείλ-μερωδάχ, Νεριγκλισάρ. Τα στοιχεία που δίνονται γι’ αυτούς τους τρεις συμφωνούν με τα στοιχεία του Κανόνα του Πτολεμαίου.

VAT 4956: Αυτή είναι μια σφηνοειδής πινακίδα που δίνει αστρονομικές πληροφορίες που χρονολογούνται από το 568 π.Χ. Λέει ότι οι παρατηρήσεις έγιναν το 37ο έτος του Ναβουχοδονόσορ. Αυτό θ’ αντιστοιχούσε στη χρονολογία που τοποθετεί το 18ο έτος της βασιλείας του στο 587/6 π.Χ. Εν τούτοις, είναι παραδεκτό ότι αυτή η πινακίδα είναι αντίγραφο, που έγινε τον τρίτο αιώνα π.Χ., κι έτσι είναι πιθανόν οι ιστορικές πληροφορίες της να είναι απλώς εκείνες που ήταν παραδεκτές στην περίοδο των Σελευκιδών.

Εμπορικές πινακίδες: Χιλιάδες σφηνοειδείς πινακίδες της εποχής των Νεο-Βαβυλώνιων βρέθηκαν, που αναγράφουν απλές εμπορικές πράξεις, και δηλώνουν το έτος του Βαβυλώνιου βασιλιά στη διάρκεια του οποίου έγινε η εμπορική πράξη. Οι πινακίδες αυτού του είδους περιλαμβάνουν όλα τα χρόνια της βασιλείας των γνωστών Νεο-Βαβυλώνιων βασιλιάδων στην παραδεκτή χρονολογία της περιόδου.

Από κοσμική άποψη, αυτά τα στοιχεία των αποδείξεων μπορεί να φαίνονται ότι καθορίζουν τη Νεο-Βαβυλωνιακή χρονολογία για το 18ο έτος του Ναβουχοδονόσορ (και της καταστροφής της Ιερουσαλήμ) το 587/6 π.Χ. Εν τούτοις, κανείς ιστορικός δεν μπορεί να αρνηθεί την πιθανότητα ότι η σημερινή εικόνα της Βαβυλωνιακής ιστορίας θα μπορούσε να είναι παραπλανητική ή εσφαλμένη. Είναι γνωστό για παράδειγμα, ότι οι αρχαίοι ιερείς και βασιλιάδες μερικές φορές αλλοίωναν τα ιστορικά υπομνήματα για δικούς τους σκοπούς. Ή, ακόμη κι αν η ανακαλυφθείσα απόδειξη είναι ακριβής, μπορεί να ερμηνεύεται εσφαλμένα από τους σημερινούς επιστήμονες ή να είναι ημιτελής, έτσι ώστε μη ανακαλυφθέντα ως τώρα στοιχεία θα μπορούσαν να αλλοιώσουν βασικά τη χρονολογία της περιόδου εκείνης.

Προφανώς, αναγνωρίζοντας αυτά τα γεγονότα, ο Καθηγητής Έντουαρντ Φ. Κάμπελ, Τζούνιορ, κατάρτισε ένα πίνακα που περιλαμβάνει τη Νεο-Βαβυλωνιακή χρονολογία, με την επιφύλαξη: «Δεν χρειάζεται να πούμε ότι αυτοί οι κατάλογοι είναι προσωρινοί. Όσο περισσότερο μελετά κανείς τα δυσκολοξεδιάλυτα χρονολογικά προβλήματα στην αρχαία Εγγύς Ανατολή, τόσο λιγότερο έχει την τάση να σκέπτεται οποιαδήποτε απόδειξη σαν τελική. Γι’ αυτό το λόγο, ο όρος περίπου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ακόμη πιο ελεύθερα απ’ ό,τι γίνεται.»—«Η Βίβλος και η Αρχαία Εγγύς Ανατολή» (έκδ. 1965), σ. 281.

Οι Χριστιανοί που πιστεύουν τη Γραφή έχουν βρει επανειλημμένα ότι τα λόγια της αντέχουν στη δοκιμασία πολλής κριτικής και αποδείχθηκαν ακριβή και αξιόπιστα. Αναγνωρίζουν ότι, σαν εμπνευσμένος λόγος του Θεού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέτρο για την εκτίμηση της κοσμικής ιστορίας και απόψεων. (2 Τιμόθεον 3:16, 17) Για παράδειγμα, μολονότι η Γραφή μιλούσε για τον Βαλτάσαρ σαν άρχοντα της Βαβυλώνας, επί αιώνες οι επιστήμονες είχαν σύγχυση γι’ αυτόν, γιατί κανένα κοσμικό έγγραφο δεν υπήρχε που ν’ αποδεικνύει την ύπαρξή του, την ταυτότητά του ή τη θέση του. Τελικά, όμως, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν κοσμικά έγγραφα που επιβεβαίωσαν τη Γραφή. Ναι, η εσωτερική αρμονία της Γραφής και η προσοχή με την οποία την έγραψαν οι συγγραφείς της, ακόμη και σε ζητήματα χρονολογίας, τη συνιστούν τόσο πολύ στο Χριστιανό, ώστε αυτός βάζει την αυθεντικότητα της πάνω από την αυθεντικότητα των συνεχώς μεταβαλλόμενων γνωμών των κοσμικών ιστορικών.

Αλλά πώς μας βοηθεί η Γραφή να καθορίσουμε πότε καταστράφηκε η Ιερουσαλήμ, και πώς αυτό παραβάλλεται με την κοσμική χρονολογία;

Ο προφήτης Ιερεμίας προείπε ότι οι Βαβυλώνιοι θα κατέστρεφαν την Ιερουσαλήμ και θα ερήμωναν την πόλη και τη γη. (Ιερεμίας 25:8, 9) Πρόσθεσε: «Και πάσα αυτή η γη θέλει είσθαι εις ερήμωσιν και θάμβος, και τα έθνη ταύτα θέλουσι δουλεύσει τον βασιλέα της Βαβυλώνος εβδομήκοντα έτη.» (Ιερεμίας 25:11) Τα 70 χρόνια τελείωσαν όταν ο Κύρος ο Μέγας, στο πρώτο έτος του, απελευθέρωσε τους Ιουδαίους που γύρισαν στην πατρίδα τους. (2 Χρονικών 36:17-23) Πιστεύουμε ότι η πιο κατά γράμμα ανάγνωση του Ιερεμία 25:11 και άλλων εδαφίων είναι ότι τα 70 χρόνια θα χρονολογούνταν από τότε που οι Βαβυλώνιοι θα κατέστρεφαν την Ιερουσαλήμ και θα άφηναν τη γη του Ιούδα έρημη.—Ιερεμίας 52:12-15, 24-27· 36:29-31.

Εν τούτοις, εκείνοι που βασίζονται κυρίως στις κοσμικές πληροφορίες για τη χρονολογία εκείνης της περιόδου, αναγνωρίζουν ότι αν η Ιερουσαλήμ είχε καταστραφεί το 587/6 π.Χ., ασφαλώς δεν είχαν περάσει 70 χρόνια ως ότου η Βαβυλών κυριεύθηκε από τον Κύρο και άφησε τους Ιουδαίους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Σε μια προσπάθεια να εναρμονίσουν τα ζητήματα, ισχυρίζονται ότι η προφητεία του Ιερεμία άρχισε να εκπληρώνεται το 605 π.Χ. Μετέπειτα συγγραφείς παραθέτουν από τον Βηρωσσό ότι, μετά τη μάχη στο Χαρκεμίς, ο Ναβουχοδονόσορ επέκτεινε τη Βαβυλωνιακή επιρροή σ’ όλη τη Συρία και την Παλαιστίνη και όταν γύρισε στη Βαβυλώνα (στο έτος της ενθρονίσεως, το 605 π.Χ.), πήρε στην εξορία Ιουδαίους αιχμάλωτους. Έτσι υπολογίζουν τα 70 χρόνια σαν μια περίοδο δουλείας στη Βαβυλώνα που αρχίζει το 605 π.Χ. Αυτό θα σήμαινε ότι η 70-ετής περίοδος θα τελείωνε το 535 π.Χ.

Αλλά μ’ αυτή την ερμηνεία υπάρχουν πολλά μεγάλα προβλήματα:

Μολονότι ο Βηρωσσός ισχυρίζεται ότι ο Ναβουχοδονόσορ πήρε Ιουδαίους αιχμαλώτους κατά το έτος της ενθρονίσεώς του, δεν υπάρχουν σφηνοειδή έγγραφα που να το υποστηρίζουν. Και μάλιστα είναι αξιοσημείωτο, ότι το Ιερεμίας 52:28-30 αναφέρει προσεκτικά ότι ο Ναβουχοδονόσορ πήρε Ιουδαίους αιχμαλώτους το έβδομο έτος του, στο 18ο έτος του και στο 23ο έτος του, όχι στο έτος της ενθρονίσεώς του. Επίσης, ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος δηλώνει ότι στο έτος της μάχης στο Χαρκεμίς, ο Ναβουχοδονόσορ κυρίευσε όλη τη Συρία και την Παλαιστίνη «εκτός της Ιουδαίας», αντικρούοντας έτσι τον Βηρωσσό και καταπολεμώντας τον ισχυρισμό ότι τα 70 χρόνια της Ιουδαϊκής δουλείας άρχισαν στο έτος που ενθρονίστηκε ο Ναβουχοδονόσορ.—«Αρχαιότητες των Ιουδαίων» τόμ. 10, κεφ. 6, 1.

Επιπλέον, ο Ιώσηπος, σ’ άλλο μέρος, περιγράφει την καταστροφή της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους και κατόπιν λέει ότι «όλη ή Ιουδαία και η Ιερουσαλήμ και ο ναός, εξακολούθησαν να είναι έρημα για εβδομήντα χρόνια.» («Αρχαιότητες των Ιουδαίων», τόμ. 10, κεφ. 9, 7) Δείχνει καθαρά ότι «η πόλη μας ήταν έρημη για μια περίοδο εβδομήντα χρόνων, ως τις ημέρες του Κύρου.» (Κατά Απίωνος Ι, 19) Αυτό συμφωνεί με το 2 Χρονικών 36:21 και Δανιήλ 9:2 ότι τα προειπωμένα 70 χρόνια ήταν 70 χρόνια πλήρους ερημώσεως για τη γη. Ο συγγραφέας Θεόφιλος της Αντιόχειας του δεύτερου αιώνα (μ.Χ.) δείχνει επίσης ότι τα 70 χρόνια άρχισαν με την καταστροφή του ναού, αφού ο Σεδεκίας είχε βασιλεύσει 11 χρόνια.—Βλέπε επίσης 2 Βασιλέων 24:18-25:21.

Αλλά και η ίδια η Βίβλος προμηθεύει ακόμη πιο χτυπητές αποδείξεις ενάντια στον ισχυρισμό ότι τα 70 χρόνια άρχισαν το 605 π.Χ. και ότι ή Ιερουσαλήμ καταστράφηκε το 587/6 π.Χ. Όπως αναφέρθηκε, αν επρόκειτο να μετρήσουμε από το 605 π.Χ., τα 70 χρόνια θα έφθαναν ως το 535 π.Χ. Εντούτοις, ο θεόπνευστος Βιβλικός συγγραφέας Έσδρας έγραψε ότι τα 70 χρόνια διήρκεσαν ως ‘το πρώτον έτος Κύρου του βασιλέως της Περσίας’, ο οποίος εξέδωσε ένα διάταγμα που επέτρεπε στους Ιουδαίους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. (Έσδρας 1:1-4· 2 Χρονικών 36:21-23) Οι ιστορικοί δέχονται ότι ο Κύρος κυρίευσε τη Βαβυλώνα τον Οκτώβριο του 539 π.Χ. και ότι το πρώτο έτος της βασιλείας του Κύρου άρχισε την άνοιξη του 538 π.Χ. Αν το διάταγμα του Κύρου εκδόθηκε αργά στο πρώτο έτος της βασιλείας του, οι Ιουδαίοι θα μπορούσαν εύκολα να έχουν γυρίσει στην πατρίδα τους τον έβδομο μήνα (Τισρί) όπως λέει ο Έσδρας 3:1· αυτό θα ήταν τον Οκτώβριο του 537 π.Χ.

Αλλά, δεν υπάρχει λογικός τρόπος να επεκτείνουμε το πρώτο έτος του Κύρου από το 538 στο 535 π.Χ. Μερικοί που προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα ισχυρίσθηκαν, μ’ έναν τραβηγμένο τρόπο, ότι μιλώντας για «το πρώτο έτος του Κύρου», ο Έσδρας και ο Δανιήλ χρησιμοποιούσαν κάποια ιδιόμορφη Ιουδαϊκή άποψη, που διέφερε από την επίσημη μέτρηση της βασιλείας του Κύρου. Αλλ’ αυτό δεν μπορεί να υποστηριχτεί, γιατί τόσο ένας μη Ιουδαίος κυβερνήτης, όσο κι ένα έγγραφο από τα Περσικά αρχεία, συμφωνούν ότι το διάταγμα εκδόθηκε στο πρώτο έτος του Κύρου, όπως ακριβώς έγραψαν προσεκτικά και συγκεκριμένα το ανάφεραν οι Βιβλικοί συγγραφείς.—Έσδρας 5:6, 13· 6:1-3· Δανιήλ 1:21· 9:1-3.

Ο «καλός λόγος» του Θεού είναι συνδεδεμένος με την περίοδο των προειπωμένων 70 χρόνων, γιατί ο Θεός είπε:

«Ούτω λέγει Κύριος· Ότι αφού πληρωθώσιν εβδομήκοντα έτη εν Βαβυλώνι, θέλω επισκεφθή υμάς και θέλω εκτελέσει προς υμάς τον λόγον μου τον αγαθόν, να επαναφέρω υμάς εις τον τόπον τούτον.» (Ιερεμίας 29:10)

Ο Δανιήλ βασίστηκε σ’ εκείνον το λόγο, με την πεποίθηση ότι τα 70 χρόνια δεν ήταν ένας ‘αριθμός κατά προσέγγιση’, αλλά ένας ακριβής αριθμός στον οποίο μπορούσε να βασιστεί. (Δανιήλ 9:1, 2) Κι αυτό αποδείχτηκε σωστό.

Παρόμοια, είμαστε πρόθυμοι να οδηγηθούμε κυρίως από το Λόγο του Θεού μάλλον παρά από μια χρονολογία που βασίζεται κυρίως σε κοσμικές αποδείξεις ή που διαφωνεί με τις Γραφές. Είναι φανερό ότι η πιο εύκολη και η πιο άμεση κατανόηση των διαφόρων Βιβλικών δηλώσεων είναι ότι τα 70 χρόνια άρχισαν με την πλήρη ερήμωση του Ιούδα αφού είχε καταστραφεί η Ιερουσαλήμ. (Ιερεμίας 25:8-11· 2 Χρονικών 36:20-23· Δανιήλ 9:2) Επομένως, μετρώντας 70 χρόνια πίσω από τότε που οι Ιουδαίοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους το 537 π.Χ., φθάνουμε στο 607 π.Χ. σαν χρονολογία που ο Ναβουχοδονόσορ, στο 18ο έτος της βασιλείας του, κατέστρεψε την Ιερουσαλήμ, εκθρόνισε τον Σεδεκία και έβαλε τέλος στην Ιουδαϊκή γραμμή βασιλιάδων πάνω στο θρόνο της επίγειας Ιερουσαλήμ.—Ιεζεκιήλ 21:19-27.