Ήμουν Παράνομος

ΗΤΑΝ 1η Μαΐου 1947 στη Σικελία. Περίπου 3.000 άτομα, μεταξύ των οποίων γυναίκες με μωρά, είχαν συγκεντρωθεί σε ένα ορεινό πέρασμα για τον ετήσιο εορτασμό της εργατικής πρωτομαγιάς. Δεν αντιλαμβάνονταν τον κίνδυνο που κρυβόταν στους κοντινούς λόφους. Ίσως έχετε διαβάσει ή έχετε δει κάποια ταινία σχετικά με την τραγωδία που ακολούθησε. Το μακελειό ονομάστηκε η Σφαγή της Πορτέλα ντέλα Ζινέστρα, και είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 11 άτομα και να τραυματιστούν 56.

Μολονότι δεν συμμετείχα σε εκείνη την τραγωδία, ανήκα στην ομάδα των αυτονομιστών που την προκάλεσε. Ο αρχηγός τους ήταν ο Σαλβατόρε Τζουλιάνο, μαζί με τον οποίο είχα μεγαλώσει στο χωριό Μοντελέπρε. Ήταν μόνο ένα χρόνο μεγαλύτερός μου. Το 1942, όταν ήμουν 19 ετών, με κάλεσαν να υπηρετήσω στο στρατό στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Νωρίτερα εκείνον το χρόνο αγάπησα και παντρεύτηκα τη Βίτα Μοτίσι. Τελικά, αποκτήσαμε τρεις γιους· ο πρώτος γεννήθηκε το 1943.

Γιατί Έγινα Παράνομος

Το 1945, το έτος που τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, εντάχθηκα στη δυτική μεραρχία του Στρατού Εθελοντών για την Ανεξαρτησία της Σικελίας (EVIS). Αυτός ήταν ο παραστρατιωτικός κλάδος του αυτονομιστικού πολιτικού κόμματος που ήταν γνωστό ως Κίνημα για την Ανεξαρτησία της Σικελίας (MIS). Ο Σαλβατόρε Τζουλιάνο, που ήταν ήδη φυγάς, είχε διοριστεί από τα ανώτερα στελέχη του EVIS και του MIS να είναι επικεφαλής της μεραρχίας μας.

Μας ένωνε η αγάπη για το νησί μας, τη Σικελία, και για το λαό μας. Ήμασταν αγανακτισμένοι με τις αδικίες που ζούσαμε. Έτσι ασπάστηκα την ιδέα της ομάδας του Τζουλιάνο, ο οποίος ήταν να προσαρτηθεί η Σικελία στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ως η 49η πολιτεία τους. Αλλά υπήρχε λόγος να πιστεύουμε ότι αυτό ήταν δυνατόν; Πράγματι υπήρχε, επειδή στελέχη του MIS μάς είχαν διαβεβαιώσει ότι είχαν στενή σχέση με την Ουάσινγκτον και ότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Χάρι Σ. Τρούμαν έβλεπε ευνοϊκά μια τέτοια προσάρτηση.

Παράνομη Δράση

Το έργο της ομάδας μου ήταν κυρίως η απαγωγή και η κράτηση σπουδαίων προσώπων για να παίρνουμε λύτρα. Με αυτόν τον τρόπο βρίσκαμε χρήματα για να αγοράζουμε τα απαραίτητα εφόδια. Ποτέ δεν βλάψαμε κάποιον από τους «φιλοξενουμένους μας», όπως ονομάζαμε αυτούς που απήγαμε. Όταν τους ελευθερώναμε, τους δίναμε μια απόδειξη την οποία θα χρησιμοποιούσαν για να τους επιστραφούν τα χρήματα που είχαμε λάβει ως λύτρα. Τους λέγαμε ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την απόδειξη για να πάρουν πίσω τα χρήματά τους μετά τη νίκη μας.

Συμμετείχα σε περίπου 20 απαγωγές, καθώς και σε ένοπλες επιθέσεις σε παραπήγματα των Καραμπινιέρων, του εθνικού στρατιωτικοποιημένου αστυνομικού σώματος. Ωστόσο, με χαρά λέω ότι ποτέ δεν σκότωσα κάποιον. Οι αυτονομιστικές επιθέσεις μας αποκορυφώθηκαν με την άστοχη ενέργεια στο χωριό Πορτέλα ντέλα Ζινέστρα. Την οργάνωσαν καμιά δεκαριά άντρες της ομάδας του Τζουλιάνο και είχε στόχο να πλήξει το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Μολονότι ο σκοπός δεν ήταν να σκοτωθούν απλοί άνθρωποι—συμπεριλαμβανομένων γειτόνων και υποστηρικτών μας—εκείνοι που μας είχαν υποστηρίξει και ένιωθαν ότι τους προστατεύαμε πίστεψαν πως τους είχαμε προδώσει. Από τότε, άρχισε το ανελέητο κυνήγι για την ομάδα των παρανόμων του Τζουλιάνο. Αφού τους κατέδωσαν στην αστυνομία, πολλοί σύντροφοί μου πιάστηκαν. Στις 19 Μαρτίου 1950 έπεσα σε παγίδα και με συνέλαβαν. Εκείνο το καλοκαίρι σκοτώθηκε και ο ίδιος ο Τζουλιάνο.

Φυλάκιση και Καταδίκη

Ενώ βρισκόμουν υπό κράτηση σε μια φυλακή του Παλέρμο ως υπόδικος, στενοχωριόμουν πολύ επειδή με χώρισαν από τη νεαρή σύζυγό μου και τους τρεις γιους μου. Εντούτοις, η επιθυμία να πολεμήσω για ό,τι νόμιζα πως ήταν σωστό με προστάτεψε από την πλήρη απόγνωση. Άρχισα να διαβάζω για να γεμίσω το χρόνο μου. Ένα βιβλίο μού άνοιξε την όρεξη να διαβάσω την Αγία Γραφή. Ήταν η αυτοβιογραφία του Σίλβιο Πέλικο, ενός Ιταλού που είχε φυλακιστεί για πολιτικούς λόγους το 19ο αιώνα.

Ο Πέλικο έγραφε ότι είχε πάντοτε μαζί του στη φυλακή ένα λεξικό και μια Αγία Γραφή. Μολονότι η οικογένειά μου και εγώ ήμασταν Ρωμαιοκαθολικοί, δεν είχα ακούσει τίποτα για την Αγία Γραφή. Έτσι έκανα αίτηση στις αρχές για να πάρω ένα αντίτυπο. Μου είπαν ότι απαγορευόταν, αλλά μου έδωσαν ένα αντίτυπο των Ευαγγελίων του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη. Αργότερα, κατάφερα να πάρω ένα αντίτυπο όλης της Αγίας Γραφής, το οποίο φυλάω ακόμη ως πολύτιμο ενθύμιο.

Τελικά, το 1951 άρχισε η δίκη μου στο Βιτέρμπο, κοντά στη Ρώμη. Διήρκεσε 13 μήνες. Με καταδίκασαν δύο φορές ισόβια συν κάθειρξη 302 ετών! Αυτό σήμαινε ότι δεν θα έβγαινα ποτέ ζωντανός από τη φυλακή.

Μαθαίνω τις Γραφικές Αλήθειες

Όταν επέστρεψα στη φυλακή στο Παλέρμο, με μετέφεραν σε μια πτέρυγα όπου ήταν επίσης φυλακισμένο ένα μέλος της ομάδας μας που ήταν ξάδελφος του Τζουλιάνο. Αυτόν τον είχαν συλλάβει τρία χρόνια πριν από εμένα. Νωρίτερα, είχε συναντήσει στη φυλακή ένα Μάρτυρα του Ιεχωβά από την Ελβετία ο οποίος του είχε μιλήσει για τις έξοχες υποσχέσεις της Αγίας Γραφής. Εκείνον τον είχαν συλλάβει μαζί με άλλον ένα Μάρτυρα από το Παλέρμο επειδή κήρυτταν τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού. (Ματθαίος 24:14) Αργότερα έμαθα ότι τη σύλληψή του την είχαν υποκινήσει μέλη του κλήρου.

Παρά την παράνομη δράση μου, πίστευα στον Θεό και στις διδασκαλίες της εκκλησίας. Έτσι, έμεινα κατάπληκτος όταν έμαθα ότι η λατρεία των λεγόμενων αγίων ήταν αντιγραφική και ότι μία από τις Δέκα Εντολές απαγόρευε τη χρήση εικόνων στη λατρεία. (Έξοδος 20:3, 4) Έγινα συνδρομητής στα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα!, και τα εκτιμούσα πολύ. Δεν καταλάβαινα όλα όσα διάβαζα, αλλά όσο περισσότερο διάβαζα, τόσο περισσότερο ένιωθα την ανάγκη να δραπετεύσω, όχι από τη φυλακή, αλλά από τη φυλακή του θρησκευτικού ψεύδους και της πνευματικής τύφλωσης.

Με τον καιρό, κατάλαβα ότι για να ευαρεστώ τον Θεό έπρεπε να βγάλω από πάνω μου την παλιά μου προσωπικότητα και να φορέσω μια νέα προσωπικότητα πραότητας, η οποία θα έμοιαζε με εκείνη του Χριστού Ιησού. (Εφεσίους 4:20-24) Η αλλαγή μου ήταν σταδιακή. Εντούτοις, σχεδόν αμέσως άρχισα να κάνω διάφορα πράγματα για τους συγκρατουμένους μου, και προσπαθούσα να τους μιλάω για τα μεγαλειώδη πράγματα που μάθαινα. Έτσι, το 1953 άρχισε μια χαρούμενη περίοδος για εμένα. Αλλά υπήρχαν εμπόδια.

Εναντίωση από τον Ιερέα της Φυλακής

Έξι μήνες έπειτα από τότε που έκανα συνδρομή στα περιοδικά Σκοπιά και Ξύπνα!, αυτά σταμάτησαν να έρχονται. Πήγα στο λογοκριτή της αλληλογραφίας των φυλακισμένων και έφερα το ζήτημα στην προσοχή του. Μου είπε ότι ο ιερέας της φυλακής δεν άφηνε να μου τα δώσουν.

Ζήτησα να δω τον ιερέα. Στη συζήτησή μας του έδειξα τα λίγα που ήξερα από την Αγία Γραφή, όπως τα εδάφια Έξοδος 20:3, 4 και Ησαΐας 44:14-17 σχετικά με τη χρήση εικόνων στη λατρεία. Επίσης του διάβασα τα λόγια του Ιησού, όπως είναι γραμμένα στα εδάφια Ματθαίος 23:8, 9, να μην «αποκαλέσετε κανέναν πατέρα σας πάνω στη γη». Προσβεβλημένος, αποκρίθηκε ότι δεν μπορούσα να καταλάβω την Αγία Γραφή επειδή ήμουν αδαής.

Ήταν καλό που είχα ήδη αρχίσει να αλλάζω την προσωπικότητά μου—αλλιώς δεν ξέρω τι μπορεί να είχα κάνει. Μένοντας ατάραχος, απάντησα: «Ναι, είναι αλήθεια· είμαι αδαής. Αλλά εσύ έχεις σπουδάσει, και δεν έκανες τίποτα για να μου διδάξεις τις Γραφικές αλήθειες». Ο ιερέας απάντησε ότι για να παίρνω τα έντυπα των Μαρτύρων του Ιεχωβά θα έπρεπε να κάνω αίτηση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για να αποκηρύξω την Καθολική θρησκεία. Το έκανα αμέσως, αλλά η αίτηση δεν εγκρίθηκε. Αργότερα, όμως, κατάφερα να καταχωρηθώ ως Μάρτυρας του Ιεχωβά και να παίρνω ξανά τα περιοδικά. Αλλά χρειαζόταν πολλή επιμονή.

Μια Αίθουσα Βασιλείας στη Φυλακή

Επί αρκετό καιρό ζητούσα από το διευθυντή της φυλακής μια εργασία ώστε να κερδίζω χρήματα για να στέλνω στην οικογένειά μου. Εκείνος πάντοτε έλεγε ότι αν μου έδινε εργασία θα έπρεπε να δώσει και στους άλλους, και αυτό δεν ήταν δυνατόν. Αλλά το πρωί της 5ης Αυγούστου 1955 ο διευθυντής μού έφερε καλά νέα—θα άρχιζα να εργάζομαι ως υπάλληλος μέσα στη φυλακή.

Η εργασία μου μού έδωσε τη δυνατότητα να κερδίσω το σεβασμό του διευθυντή της φυλακής, και αυτός ευγενικά μου έδωσε άδεια να χρησιμοποιώ μια αποθήκη για να διεξάγω συναθροίσεις για μελέτη της Γραφής. Έτσι, το 1956, χρησιμοποιώντας ξύλα από άχρηστες αρχειοθήκες, έφτιαξα πάγκους για αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί Αίθουσα Βασιλείας, όπως ονομάζονται οι τόποι όπου συναθροίζονται οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Συναντιόμουν εκεί κάθε Κυριακή με άλλους κρατουμένους, και ο ανώτατος αριθμός παρόντων στις Γραφικές συζητήσεις μας έφτασε τα 25 άτομα.

Κάποια στιγμή, ο ιερέας έμαθε για τις συναθροίσεις που διεξήγα και εξαγριώθηκε. Ως αποτέλεσμα, το καλοκαίρι του 1957 με μετέφεραν από το Παλέρμο στη φυλακή Πόρτο Ατσούρο στο νησί Έλβα. Αυτό το μέρος είχε απαίσια φήμη.

Βαφτίζομαι στη Φυλακή

Όταν έφτασα, με έβαλαν στην απομόνωση 18 μέρες. Εκεί δεν μου επέτρεψαν να κρατήσω ούτε την Αγία Γραφή μου. Κατόπιν, έγραψα ξανά στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ζητώντας να μου επιτρέψουν να αποκηρύξω την Καθολική θρησκεία. Αυτή τη φορά, όμως, ζήτησα τη βοήθεια του γραφείου τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη Ρώμη. Έπειτα από δέκα μήνες έφτασε η πολυπόθητη απάντηση. Το Υπουργείο αναγνώρισε την αλλαγή θρησκεύματός μου! Αυτό σήμαινε όχι μόνο ότι μπορούσα να έχω μια Αγία Γραφή, τα περιοδικά και άλλα Γραφικά έντυπα αλλά επίσης ότι μπορούσα να δέχομαι τακτικές επισκέψεις από κάποιο διάκονο των Μαρτύρων του Ιεχωβά.

Η χαρά μου ήταν απερίγραπτη όταν με επισκέφτηκε πρώτη φορά ο Τζουζέπε Ρομάνο, από το γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Ιταλία. Με την άδεια των αρχών της φυλακής, έγιναν διευθετήσεις ώστε τελικά να μπορέσω να συμβολίσω την αφιέρωσή μου στον Ιεχωβά με το βάφτισμα. Στις 4 Οκτωβρίου 1958, παρουσία του διευθυντή της φυλακής, του αρχιφύλακα και άλλων αξιωματικών, ο αδελφός Ρομάνο με βάφτισε, μαζί με άλλον ένα συγκρατούμενό μου, στην τεράστια δεξαμενή που χρησιμοποιούσαμε για το πότισμα του κήπου της φυλακής.

Μολονότι σχεδόν πάντοτε μπορούσα να μελετώ τη Σκοπιά με άλλους κρατουμένους, ήμουν αναγκασμένος να τηρώ την ετήσια Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού στο κελί μου μόνος, επειδή αυτή η γιορτή λαβαίνει χώρα μετά τη δύση του ήλιου. Έκλεινα τα μάτια μου, προσευχόμουν και φανταζόμουν ότι ήμουν μαζί με άλλους Μάρτυρες.

Μαθήτευση στη Φυλακή

Το 1968 με μετέφεραν στη φυλακή του Φοσομπρόνε, στην επαρχία Πέζαρο. Εκεί πέτυχα καλά αποτελέσματα μιλώντας σε άλλους για τις Γραφικές αλήθειες. Εργαζόμουν στο ιατρείο, όπου ήταν εύκολο να βρίσκω ευκαιρίες για να δίνω μαρτυρία. Με ιδιαίτερη χαρά παρακολούθησα την πρόοδο ενός κρατουμένου, του Εμανουέλε Αλταβίλα. Έπειτα από δύο μήνες μελέτης, κατάλαβε ότι έπρεπε να εφαρμόσει τη συμβουλή του εδαφίου Πράξεις 19:19 και να καταστρέψει το βιβλίο με τις μαγικές τέχνες που είχε. Αργότερα, ο Εμανουέλε έγινε Μάρτυρας του Ιεχωβά.

Το επόμενο έτος με μετέφεραν στη φυλακή του νησιού Πρότσιντα, ακριβώς απέναντι από τον κόλπο της Νάπολης. Λόγω καλής διαγωγής, με διόρισαν ξανά στο ιατρείο. Εκεί συνάντησα τον Μάριο Μορένο, έναν κρατούμενο που ήταν «χρισμένος» Καθολικός. Είχε και εκείνος υπεύθυνη θέση, δούλευε στο λογιστήριο.

Κάποιο βράδυ ο Μάριο μού ζήτησε κάτι για να διαβάσει, και του έδωσα το βιβλίο Η Αλήθεια που Οδηγεί στην Αιώνιο Ζωή.a Κατάλαβε αμέσως τη σπουδαιότητα των όσων διάβαζε, και αρχίσαμε Γραφική μελέτη. Ο Μάριο, ο οποίος κατανάλωνε τρία πακέτα τσιγάρα τη μέρα, έπαψε να καπνίζει. Επιπλέον, κατάλαβε ότι πρέπει να είναι έντιμος ακόμη και στους λογαριασμούς που έκανε στη φυλακή. Άρχισε να δίνει μαρτυρία στην αρραβωνιαστικιά του, και εκείνη επίσης δέχτηκε τις Γραφικές διδασκαλίες. Λίγο αργότερα, παντρεύτηκαν εκεί στη φυλακή. Σε μια συνέλευση στη Νάπολη το 1975, η σύζυγος του Μάριο βαφτίστηκε. Η χαρά της ήταν μεγάλη όταν άκουσε ότι και ο σύζυγός της είχε βαφτιστεί την ίδια μέρα στη φυλακή!

Μου επέτρεπαν να έχω συζητήσεις κάθε εβδομάδα με Μάρτυρες που με επισκέπτονταν στο Πρότσιντα. Επίσης με άφηναν να μαγειρεύω γεύματα και να τρώμε μαζί στην αίθουσα των επισκεπτών. Μερικές φορές ήταν παρόντα ως και δέκα άτομα. Όταν με επισκέπτονταν περιοδεύοντες επίσκοποι των Μαρτύρων του Ιεχωβά, έπαιρνα άδεια για να προβάλλονται οι ομιλίες με σλάιντς. Κάποτε είχα τη χαρά να διεξαγάγω τη μελέτη Σκοπιάς όταν με επισκέφτηκαν 14 Μάρτυρες. Οι φύλακες φαινόταν να μου έχουν πλήρη εμπιστοσύνη. Κάποιες καθορισμένες μέρες, προς το βράδυ, κήρυττα από κελί σε κελί.

Το 1974, αφού είχα μείνει 24 χρόνια σε διάφορες φυλακές, με επισκέφτηκε ένας δικαστής ο οποίος με ενθάρρυνε να κάνω αίτηση χάριτος. Δεν το θεώρησα κατάλληλο επειδή έτσι θα παραδεχόμουν ότι συμμετείχα στη σφαγή της Πορτέλα ντέλα Ζινέστρα, στην οποία δεν είχα συμμετάσχει.

Περιστάσεις Μεγάλης Χαράς

Το 1975, ένας νέος νόμος επέτρεψε να χορηγούνται άδειες από τη φυλακή. Έτσι, είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω, στην πόλη της Νάπολης, την πρώτη μου συνέλευση των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Απόλαυσα πέντε αξέχαστες μέρες, στη διάρκεια των οποίων συνάντησα περισσότερους Χριστιανούς αδελφούς και αδελφές από όσους είχα δει ποτέ.

Αυτό που με χαροποίησε ιδιαίτερα ήταν ότι τελικά, έπειτα από τόσα χρόνια, συνάντησα ξανά την οικογένειά μου. Η σύζυγός μου, η Βίτα, μου είχε μείνει πιστή, και οι γιοι μου ήταν τώρα άντρες πάνω από 20 και 30 χρονών.

Το επόμενο έτος—στη διάρκεια του οποίου πήρα άδεια από τη φυλακή αρκετές φορές—μου πρότειναν να κάνω αίτηση αποφυλάκισης. Στην αναφορά του για εμένα, ο δικαστικός επιμελητής σύστησε να γίνει δεκτή η αίτησή μου. Έγραψε: «Μπορεί να λεχθεί ανεπιφύλακτα—σήμερα ο Μανίνο, σε σύγκριση με τον αιμοδιψή νεαρό που εκτελούσε τις εντολές του Τζουλιάνο, είναι άλλος άνθρωπος· είναι εντελώς αγνώριστος».

Αργότερα, οι αρχές της φυλακής του Πρότσιντα ζήτησαν χάρη για εμένα. Τελικά χορηγήθηκε χάρη και στις 28 Δεκεμβρίου 1978 αποφυλακίστηκα. Τι χαρά ένιωσα που, έπειτα από 28 και πλέον χρόνια φυλάκισης, ήμουν ελεύθερος!

Η Μόνη Ελπίδα για Δικαιοσύνη

Ως απαγωγέας υπό τις εντολές του Σαλβατόρε Τζουλιάνο, πολέμησα για ό,τι πίστευα πως θα έφερνε αληθινή ελευθερία στην οικογένειά μου και στους συμπατριώτες μου. Εντούτοις, έμαθα από την Αγία Γραφή ότι, όσο ειλικρινείς και αν είναι οι άνθρωποι, ποτέ δεν μπορούν να φέρουν τη δικαιοσύνη που επιθυμούσα τόσο έντονα όταν ήμουν νέος. Ευτυχώς, η Γραφική γνώση με βοήθησε να δω ότι μόνο η Βασιλεία του Θεού στα χέρια του Γιου του, του Ιησού Χριστού, μπορεί να φέρει την πολυπόθητη ανακούφιση από την αδικία.—Ησαΐας 9:6, 7· Δανιήλ 2:44· Ματθαίος 6:9, 10· Αποκάλυψη 21:3, 4.

Πολλές εφημερίδες έγραψαν για την αλλαγή στην προσωπικότητά μου, για την οποία ευθυνόταν αυτή η Γραφική γνώση. Για παράδειγμα, η εφημερίδα Παέζε Σέρα (Paese Sera) παρέθεσε τα λόγια του φύλακα του Πρότσιντα: «Αν όλοι οι φυλακισμένοι ήταν σαν τον Φρανκ, δεν θα υπήρχαν φυλακές· η διαγωγή του ήταν άψογη, ποτέ δεν τσακώθηκε, και ποτέ δεν του κάναμε την παραμικρή παρατήρηση». Μια άλλη εφημερίδα, η Αβενίρε (Avvenire), είπε: «Είναι υπόδειγμα κρατουμένου, είναι ασυνήθιστος. Η αναμόρφωσή του ξεπερνάει κάθε προσδοκία. Σέβεται τους θεσμούς και τους αξιωματικούς της φυλακής και έχει εξαιρετική πνευματικότητα».

Μια Ανταμειφτική Ζωή

Από το 1984 υπηρετώ σε μια εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά ως πρεσβύτερος και σκαπανέας, όπως ονομάζονται οι ολοχρόνιοι διάκονοι. Το 1990 μου τηλεφώνησε ένας φύλακας στον οποίο είχα μεταδώσει τη Γραφική γνώση πριν από 15 χρόνια για να μου πει ότι αυτός και όλη η οικογένειά του είχαν γίνει Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Αλλά το πιο ευτυχές γεγονός μού συνέβη τον Ιούλιο του 1995. Εκείνο το έτος είχα τη μεγάλη χαρά να παρακολουθήσω το βάφτισμα της αγαπημένης μου συζύγου, της Βίτα. Έπειτα από τόσο πολλά χρόνια, έκανε κτήμα της τις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής. Ίσως και οι τρεις γιοι μου, οι οποίοι προς το παρόν δεν ασπάζονται την πίστη μου, κάποια μέρα να δεχτούν τα όσα έχω μάθει από το Λόγο του Θεού.

Οι εμπειρίες που έχω καθώς βοηθώ άλλους να μάθουν τις Γραφικές αλήθειες μού έχουν δώσει ασύγκριτη ευχαρίστηση. Πόσο ανταμειφτικό είναι να κατέχω τη γνώση που οδηγεί στην αιώνια ζωή και να μπορώ να τη μεταδίδω σε ειλικρινή άτομα!—Ιωάννης 17:3.—Όπως το αφηγήθηκε ο Φρανκ Μανίνο.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Το ορεινό πέρασμα στη Σικελία όπου έγινε η σφαγή

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Όταν παντρευτήκαμε, το 1942

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Συχνά μετέδιδα τις Γραφικές αλήθειες σε δεσμοφύλακες

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Με τη σύζυγό μου