Κεφάλαιο 8
Τι Συμβαίνει Όταν Πεθαίνουμε;
1. Τι ερωτήματα κάνουν συχνά οι άνθρωποι για τους νεκρούς;
ΙΣΩΣ γνωρίζετε το κενό που νιώθει κάποιος μέσα του όταν πεθάνει ένα αγαπημένο του πρόσωπο. Πόσο πολύ λυπημένος και αβοήθητος μπορεί να νιώσετε! Είναι πολύ φυσικό να ρωτήσετε: Τι συμβαίνει σε ένα άτομο όταν πεθαίνει; Μήπως εξακολουθεί να ζει κάπου; Θα μπορέσουν ποτέ οι ζωντανοί να απολαύσουν ξανά στη γη τη συντροφιά εκείνων που είναι τώρα νεκροί;
2. Τι συνέβη στον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, όταν πέθανε;
2 Για να απαντήσουμε σε αυτού του είδους τα ερωτήματα, θα είναι υποβοηθητικό να γνωρίζουμε τι συνέβη στον Αδάμ καθώς πέθανε. Όταν αμάρτησε, ο Θεός τού είπε: «[Θα] επιστρέψης εις την γην, εκ της οποίας ελήφθης· επειδή γη είσαι, και εις γην θέλεις επιστρέψει». (Γένεσις 3:19) Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό. Πριν τον δημιουργήσει ο Θεός από το χώμα, ο Αδάμ δεν είχε έρθει σε ύπαρξη. Δεν υπήρχε. Γι’ αυτό, όταν πέθανε, ο Αδάμ ξαναγύρισε στην ίδια κατάσταση ανυπαρξίας.
3. (α) Τι είναι θάνατος; (β) Τι λένε τα εδάφια Εκκλησιαστής 9:5, 10 σχετικά με την κατάσταση των νεκρών;
3 Για να το πούμε απλά, ο θάνατος είναι το αντίθετο της ζωής. Η Αγία Γραφή το δείχνει αυτό στα εδάφια Εκκλησιαστής 9:5, 10. Εκεί λέει: «Διότι οι ζώντες γνωρίζουσιν ότι θέλουσιν αποθάνει· αλλ’ οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν ουδέ έχουσι πλέον απόλαυσιν· επειδή το μνημόσυνον αυτών ελησμονήθη. Πάντα όσα εύρη η χειρ σου να κάμη, κάμε κατά την δύναμίν σου· διότι δεν είναι πράξις ούτε λογισμός ούτε γνώσις ούτε σοφία εν τω άδη όπου υπάγεις».
4. (α) Τι συμβαίνει στις ικανότητες σκέψης του ατόμου όταν πεθαίνει; (β) Γιατί παύουν να λειτουργούν όλες οι αισθήσεις του ατόμου όταν πεθαίνει;
4 Αυτό σημαίνει ότι οι νεκροί δεν μπορούν να κάνουν τίποτα και ούτε μπορούν να αισθανθούν τίποτα. Δεν έχουν πια διαλογισμούς, όπως δηλώνει η Αγία Γραφή: «Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιόν ανθρώπου, εκ του οποίου δεν είναι σωτηρία. Το πνεύμα αυτού εξέρχεται· αυτός επιστρέφει εις την γην αυτού· εν εκείνη τη ημέρα οι διαλογισμοί αυτού αφανίζονται». (Ψαλμός 146:3, 4) Στο θάνατο, το πνεύμα του ανθρώπου, η δύναμη της ζωής του, το οποίο διατηρείται με την αναπνοή, «εξέρχεται». Αυτό δεν υπάρχει πια. Επομένως, οι αισθήσεις της ακοής, της όρασης, της αφής, της όσφρησης και της γεύσης του ανθρώπου, οι οποίες εξαρτώνται από την ικανότητα που έχει να σκέφτεται, παύουν όλες να λειτουργούν. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, οι νεκροί εισέρχονται σε μια κατάσταση πλήρους έλλειψης αίσθησης.
5. (α) Πώς δείχνει η Αγία Γραφή ότι η κατάσταση των νεκρών ανθρώπων και των νεκρών ζώων είναι η ίδια; (β) Τι είναι το ‘πνεύμα’ που κάνει τόσο τους ανθρώπους όσο και τα ζώα να ζουν;
5 Όταν είναι νεκροί, τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα βρίσκονται στην ίδια αυτή κατάσταση πλήρους έλλειψης αίσθησης. Προσέξτε πώς τονίζει αυτό το σημείο η Αγία Γραφή: «Καθώς αποθνήσκει τούτο, ούτως αποθνήσκει και εκείνος· και η αυτή πνοή [το ίδιο πνεύμα, ΜΝΚ] είναι εις πάντας· και ο άνθρωπος δεν υπερτερεί κατ’ ουδέν το κτήνος· διότι τα πάντα είναι ματαιότης. Τα πάντα καταντώσιν εις τον αυτόν τόπον· τα πάντα έγειναν εκ του χώματος και τα πάντα επιστρέφουσιν εις το χώμα». (Εκκλησιαστής 3:19, 20) Το ‘πνεύμα’ που κάνει τα ζώα να ζουν είναι το ίδιο με εκείνο που κάνει τους ανθρώπους να ζουν. Όταν αυτό το ‘πνεύμα’, ή αλλιώς η αόρατη δύναμη της ζωής, εξέρχεται, τόσο ο άνθρωπος όσο και το «κτήνος» επιστρέφουν στο χώμα από το οποίο πλάστηκαν.
Η ΨΥΧΗ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
6. Πώς δείχνει η Αγία Γραφή ότι τα ζώα είναι ψυχές;
6 Μερικά άτομα έχουν πει ότι εκείνο που κάνει τον άνθρωπο διαφορετικό από τα ζώα είναι ότι ο άνθρωπος έχει ψυχή ενώ τα ζώα δεν έχουν. Ωστόσο, τα εδάφια Γένεσις 1:20 και 30 λένε ότι ο Θεός δημιούργησε «έμψυχα [ψυχές ζώσες, Ο΄]» για να ζουν στα νερά και ότι τα ζώα έχουν «ψυχήν ζώσαν». Σε αυτά τα εδάφια ορισμένες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής χρησιμοποιούν τις λέξεις «πλάσμα» και «ζωή» αντί για «ψυχή», αλλά οι περιθωριακές σημειώσεις τους συμφωνούν ότι η λέξη «ψυχή» είναι αυτή που εμφανίζεται στην πρωτότυπη γλώσσα. Ένα από τα εδάφια της Αγίας Γραφής όπου τα ζώα αναφέρονται ως ψυχές είναι το εδάφιο Αριθμοί 31:28, Ο΄. Εκεί μιλάει για «μίαν ψυχήν από πεντακοσίων από των ανθρώπων και από των κτηνών και από των βοών και από των προβάτων και από των αιγών».
7. Τι λέει η Αγία Γραφή για να αποδείξει ότι τόσο οι ψυχές των ζώων όσο και οι ψυχές των ανθρώπων πεθαίνουν;
7 Εφόσον τα ζώα είναι ψυχές, όταν πεθαίνουν, πεθαίνει η ψυχή τους. Όπως λέει η Αγία Γραφή: «Πέθανε κάθε ζωντανή ψυχή, ναι, αυτά που είναι στη θάλασσα». (Αποκάλυψη 16:3) Τι μπορούμε να πούμε για τις ανθρώπινες ψυχές; Όπως μάθαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, ο Θεός δεν δημιούργησε τον άνθρωπο με ψυχή. Ο άνθρωπος είναι ψυχή. Έτσι, όπως θα αναμέναμε, όταν πεθαίνει ο άνθρωπος, πεθαίνει η ψυχή του. Επανειλημμένα, η Αγία Γραφή λέει ότι αυτό είναι αληθινό. Ποτέ δεν λέει η Αγία Γραφή ότι η ψυχή είναι αθάνατη ή ότι δεν μπορεί να πεθάνει. «Θέλουσι κλίνει πάντες οι καταβαίνοντες εις το χώμα· και ουδείς την ζωήν [την ψυχή, ΜΝΚ] αυτού θέλει δυνηθή να φυλάξη», λέει το εδάφιο Ψαλμός 22:29. «Η ψυχή η αμαρτήσασα, αυτή θέλει αποθάνει», εξηγούν τα εδάφια Ιεζεκιήλ 18:4 και 20. Αν θα γυρίσετε στα εδάφια Ιησούς του Ναυή 10:28-39, θα βρείτε εφτά σημεία στα οποία λέγεται ότι η ψυχή σκοτώθηκε ή εξολοθρεύτηκε.
8. Πώς γνωρίζουμε ότι η ανθρώπινη ψυχή, ο Ιησούς Χριστός, πέθανε;
8 Σε μια προφητεία σχετικά με τον Ιησού Χριστό, η Αγία Γραφή λέει: «Παρέδωκε την ψυχήν αυτού εις θάνατον . . . και αυτός εβάστασε τας αμαρτίας πολλών». (Ησαΐας 53:12) Η διδασκαλία του λύτρου αποδεικνύει ότι μια ψυχή (ο Αδάμ) ήταν εκείνη που αμάρτησε, και ότι, προκειμένου να λυτρωθούν οι άνθρωποι, έπρεπε να θυσιαστεί μια αντίστοιχη ψυχή (ένας άνθρωπος). Ο Χριστός, με το να ‘παραδώσει την ψυχή του σε θάνατο’, παρείχε αυτό το λυτρωτικό τίμημα. Ο Ιησούς, η ανθρώπινη ψυχή, πέθανε.
9. Τι σημαίνουν τα λόγια, ‘το πνεύμα επιστρέφει στον Θεό ο οποίος το έδωσε’;
9 Όπως είδαμε, το ‘πνεύμα’ είναι κάτι διαφορετικό από την ψυχή μας. Το πνεύμα είναι η δύναμη της ζωής μας. Αυτή η δύναμη της ζωής βρίσκεται σε κάθε κύτταρο του σώματος τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων. Συντηρείται, δηλαδή διατηρείται ζωντανή, μέσω της αναπνοής. Ποια σημασία έχουν, λοιπόν, τα λόγια της Αγίας Γραφής όταν λένε ότι στο θάνατο ‘το χώμα επιστρέφει στη γη . . . και το πνεύμα επιστρέφει στον Θεό ο οποίος το έδωσε’; (Εκκλησιαστής 12:7) Στο θάνατο, η δύναμη της ζωής κάποια στιγμή εγκαταλείπει όλα τα κύτταρα του σώματος και το σώμα αρχίζει να αποσυντίθεται. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η δύναμη της ζωής μας στην κυριολεξία εγκαταλείπει τη γη και ταξιδεύει μέσα από το διάστημα προς τον Θεό. Απεναντίας, το πνεύμα επιστρέφει στον Θεό με την έννοια ότι τώρα η ελπίδα μας για μελλοντική ζωή εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τον Θεό. Μόνο με τη δική του δύναμη μπορεί το πνεύμα, δηλαδή η δύναμη της ζωής, να μας δοθεί πίσω, ώστε να ζήσουμε ξανά.—Ψαλμός 104:29, 30.
ΛΑΖΑΡΟΣ—ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΝΕΚΡΟΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΗΜΕΡΕΣ
10. Αν και ο Λάζαρος είχε πεθάνει, τι είπε ο Ιησούς για την κατάστασή του;
10 Αυτό που συνέβη στον Λάζαρο, ο οποίος ήταν νεκρός τέσσερις ημέρες, μας βοηθάει να καταλάβουμε την κατάσταση των νεκρών. Ο Ιησούς είχε πει στους μαθητές του: «Ο Λάζαρος, ο φίλος μας, έχει κοιμηθεί, αλλά ταξιδεύω προς τα εκεί για να τον ξυπνήσω από τον ύπνο». Όμως, οι μαθητές απάντησαν: «Κύριε, αν έχει κοιμηθεί, θα γίνει καλά». Τότε ο Ιησούς τούς είπε καθαρά: «Ο Λάζαρος έχει πεθάνει». Γιατί είπε ο Ιησούς ότι ο Λάζαρος κοιμόταν ενώ στην πραγματικότητα εκείνος είχε πεθάνει; Ας δούμε.
11. Τι έκανε ο Ιησούς για τον νεκρό Λάζαρο;
11 Όταν ο Ιησούς πλησίασε στο χωριό στο οποίο ζούσε ο Λάζαρος, τον προϋπάντησε η Μάρθα, η αδελφή του Λαζάρου. Σε λίγο αυτοί, μαζί με πολλούς άλλους, πήγαν στον τάφο όπου είχαν βάλει τον Λάζαρο. Ο τάφος ήταν μια σπηλιά και στην είσοδό της ήταν τοποθετημένη μια πέτρα. Ο Ιησούς είπε: «Μετακινήστε την πέτρα». Επειδή ο Λάζαρος ήταν ήδη νεκρός τέσσερις ημέρες, η Μάρθα διαμαρτυρήθηκε: «Κύριε, τώρα πια θα πρέπει να μυρίζει». Αλλά μετακίνησαν την πέτρα και ο Ιησούς φώναξε: «Λάζαρε, έλα έξω!» Έτσι και έγινε! Βγήκε έξω ζωντανός, τυλιγμένος ακόμη με τα σάβανα. Ο Ιησούς είπε: «Λύστε τον και αφήστε τον να προχωρήσει».—Ιωάννης 11:11-44.
12, 13. (α) Γιατί μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ο Λάζαρος είχε έλλειψη αίσθησης όταν ήταν νεκρός; (β) Γιατί είπε ο Ιησούς ότι ο Λάζαρος κοιμόταν ενώ, στην πραγματικότητα, εκείνος ήταν νεκρός;
12 Για σκεφτείτε τώρα το εξής: Ποια ήταν η κατάσταση του Λαζάρου στη διάρκεια των τεσσάρων εκείνων ημερών που ήταν νεκρός; Μήπως είχε πάει στον ουρανό; Ήταν καλός άνθρωπος. Ωστόσο ο Λάζαρος δεν είπε τίποτα που να δείχνει ότι ήταν στον ουρανό, πράγμα που σίγουρα θα είχε πει αν είχε πάει εκεί. Όχι, ο Λάζαρος ήταν πραγματικά νεκρός, ακριβώς όπως είπε ο Ιησούς ότι ήταν. Τότε γιατί είπε ο Ιησούς αρχικά στους μαθητές του ότι ο Λάζαρος απλώς κοιμόταν;
13 Ο Ιησούς γνώριζε ότι ο νεκρός Λάζαρος είχε έλλειψη αίσθησης, όπως λέει η Αγία Γραφή: «Οι νεκροί δεν γνωρίζουσιν ουδέν». (Εκκλησιαστής 9:5) Όμως, ένα ζωντανό άτομο μπορεί να αφυπνιστεί από το βαθύ ύπνο. Γι’ αυτό, ο Ιησούς επρόκειτο να δείξει ότι, μέσω της δύναμης του Θεού που δόθηκε σε αυτόν, ο φίλος του Λάζαρος μπορούσε να αφυπνιστεί από το θάνατο.
14. Τι θα πρέπει να μας υποκινεί να κάνουμε η γνώση σχετικά με τη δύναμη που έχει ο Χριστός να εγείρει τους νεκρούς;
14 Όταν ένα άτομο βρίσκεται σε πολύ βαθύ ύπνο, δεν θυμάται τίποτα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους νεκρούς. Δεν αισθάνονται τίποτα απολύτως. Δεν υπάρχουν πια. Αλλά στον κατάλληλο καιρό του Θεού, οι νεκροί που έχουν λυτρωθεί από τον Θεό θα εγερθούν σε ζωή. (Ιωάννης 5:28) Ασφαλώς αυτή η γνώση θα πρέπει να μας υποκινεί να θέλουμε να κερδίσουμε την εύνοια του Θεού. Αν το κάνουμε αυτό, ακόμη και αν θα πεθάνουμε, ο Θεός θα μας θυμηθεί και θα μας επαναφέρει στη ζωή.—1 Θεσσαλονικείς 4:13, 14.
[Εικόνα στη σελίδα 76]
ΑΔΑΜ—πλάστηκε από χώμα . . . επέστρεψε στο χώμα
[Εικόνα στη σελίδα 78]
Ποια ήταν η κατάσταση του Λαζάρου πριν τον εγείρει ο Ιησούς;