Κλειδιά για Ευτυχισμένη Ζωή

ΕΧΕΤΕ νιώσει ποτέ έτσι; Και όταν τελικά πετύχατε το στόχο σας ή αποκτήσατε αυτό που ονειρευόσασταν, είχε διάρκεια η ευτυχία σας; Ή μήπως άρχισε να ξεθωριάζει; Ομολογουμένως, η επίτευξη ενός στόχου ή η απόκτηση κάποιου πράγματος που επιθυμούσαμε μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους, όμως πρόκειται για φευγαλέα ευτυχία. Η ευτυχία που διαρκεί δεν βασίζεται αποκλειστικά σε επιτεύγματα και αποκτήματα. Απεναντίας, όπως και η καλή υγεία, η αληθινή ευτυχία αποτελεί τη συνισταμένη πολλών παραγόντων.

Ο καθένας μας είναι μοναδικός. Αυτό που κάνει τον έναν ευτυχισμένο μπορεί να μην κάνει τον άλλον. Επιπλέον, όσο μεγαλώνουμε, αλλάζουμε. Ωστόσο, οι ενδείξεις συνηγορούν στο ότι, κατά κανόνα, κάποια πράγματα είναι συνυφασμένα με την ευτυχία. Για παράδειγμα, η γνήσια ευτυχία συνδέεται με το να βρίσκουμε ικανοποίηση, να μην τρέφουμε φθονερά αισθήματα, να καλλιεργούμε αγάπη για τους άλλους, καθώς και να αναπτύσσουμε διανοητική και συναισθηματική αντοχή ώστε να μην το βάζουμε κάτω. Ας δούμε γιατί.

«Τα χρήματα είναι για προστασία», παρατήρησε ένας σοφός μελετητής της ανθρώπινης φύσης. Αλλά έγραψε επίσης: «Αυτός που αγαπάει το ασήμι δεν θα χορτάσει ασήμι, ούτε θα χορτάσει εισόδημα αυτός που αγαπάει τον πλούτο. Και αυτό επίσης είναι ματαιότητα». (Εκκλησιαστής 5:10· 7:12) Τι ήθελε να τονίσει; Μπορεί μεν να χρειαζόμαστε χρήματα για να ζήσουμε, αλλά πρέπει να αποφεύγουμε την απληστία, γιατί είναι ακόρεστη! Ο συγγραφέας, ο Βασιλιάς Σολομών του αρχαίου Ισραήλ, στην πραγματικότητα πειραματίστηκε για να διαπιστώσει αν τα πλούτη και οι πολυτέλειες οδηγούν στην αληθινή ευτυχία. Ο ίδιος έγραψε: «Ό,τι ζήτησαν τα μάτια μου δεν τους το στέρησα. Δεν εμπόδισα την καρδιά μου από κανένα είδος χαράς».​—Εκκλησιαστής 1:13· 2:10.

Έχοντας συσσωρεύσει αμύθητα πλούτη, ο Σολομών έχτισε μεγαλοπρεπή οικήματα, έφτιαξε όμορφα πάρκα και δεξαμενές νερού, και απέκτησε πολλούς υπηρέτες. Είχε ό,τι επιθυμούσε. Τι έμαθε από αυτή την εμπειρία; Το πείραμά του τον έκανε ευτυχισμένο σε κάποιον βαθμό, αλλά όχι για πολύ. «Τα πάντα ήταν ματαιότητα», παρατήρησε, «και δεν υπήρχε τίποτα το πλεονεκτικό». Έφτασε μάλιστα στο σημείο να μισήσει τη ζωή! (Εκκλησιαστής 2:11, 17, 18) Ναι, ο Σολομών έμαθε ότι μια φιλήδονη ζωή τελικά σε αφήνει κενό και ανικανοποίητο.a

Συμφωνούν οι σύγχρονες μελέτες με αυτή την αρχαία σοφή δήλωση; Το Περιοδικό Μελετών περί Ευτυχίας (Journal of Happiness Studies) παρατήρησε ότι «μετά το στάδιο κάλυψης των βασικών αναγκών, το όποιο επιπρόσθετο εισόδημα δεν κάνει την ύπαρξή μας πιο ευτυχισμένη». Μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο καταναλωτισμός, ειδικά αν το τίμημα είναι οι ηθικές και οι πνευματικές αξίες, υποσκάπτει την ευτυχία.

ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΗ: «Ο τρόπος της ζωής σας ας είναι απαλλαγμένος από τη φιλαργυρία, καθώς μένετε ικανοποιημένοι με τα παρόντα πράγματα».​—Εβραίους 13:5.

Ο φθόνος ορίζεται ως «η οδυνηρή και πικρή συναίσθηση ότι κάποιος άλλος απολαμβάνει ένα πλεονέκτημα, συνοδευόμενη από την επιθυμία απόκτησης του ίδιου πλεονεκτήματος». Όπως ένας κακοήθης όγκος που εξαπλώνεται, ο φθόνος μπορεί να κυριεύσει τη ζωή κάποιου και να του καταστρέψει την ευτυχία. Πώς ριζώνει ο φθόνος; Πώς τον αναγνωρίζουμε; Και πώς καταπολεμάται;

Η Εγκυκλοπαίδεια της Κοινωνικής Ψυχολογίας (Encyclopedia of Social Psychology) παρατηρεί ότι οι άνθρωποι έχουν την τάση να φθονούν τους ομοίους τους, ίσως σε ηλικία, πείρα ή κοινωνικό υπόβαθρο. Ένας πωλητής, λόγου χάρη, πιθανόν δεν θα φθονήσει έναν διάσημο αστέρα του κινηματογράφου. Αλλά ίσως φθονήσει κάποιον πιο επιτυχημένο πωλητή.

Δείτε το εξής παράδειγμα: Ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι στην αρχαία Περσία φθονούσαν, όχι το βασιλιά, αλλά έναν ομοιόβαθμό τους λαμπρό αξιωματούχο ονόματι Δανιήλ. Μάλιστα, πρέπει να ένιωθαν τόσο δυστυχισμένοι ώστε συνωμότησαν να τον θανατώσουν! Η σκευωρία τους, όμως, απέτυχε. (Δανιήλ 6:1-24) «Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε την εχθρική φύση του φθόνου», αναφέρει η παραπάνω εγκυκλοπαίδεια. «Αυτή η εχθρική φύση εξηγεί γιατί ο φθόνος συνδέεται με τόσο πολλές περιπτώσεις βιαιοπραγίας στο διάβα της ιστορίας».b

Πώς θα αναγνωρίσετε το φθόνο; Ρωτήστε τον εαυτό σας: “Με χαροποιεί η επιτυχία κάποιου από τον περίγυρό μου ή με ισοπεδώνει; Αν ένα από τα αδέλφια μου, κάποιος χαρισματικός συμμαθητής ή ένας συνεργάτης αποτύχει σε κάτι, λυπάμαι ή χαίρομαι;” Αν απαντήσατε “με ισοπεδώνει” και “χαίρομαι”, πιθανώς μέσα σας υποβόσκει ο φθόνος. (Γένεση 26:12-14) Η Εγκυκλοπαίδεια της Κοινωνικής Ψυχολογίας δηλώνει ότι «ο φθόνος μπορεί να δηλητηριάσει την ικανότητα του ατόμου να απολαμβάνει τα ωραία πράγματα στη ζωή και να καταπνίξει τα αισθήματα ευγνωμοσύνης για τα πολλά δώρα της ζωής. . . . Τέτοιες τάσεις κάθε άλλο παρά συντελούν στην ευτυχία».

Καταπολεμούμε το φθόνο καλλιεργώντας γνήσια ταπεινοφροσύνη και μετριοφροσύνη, πράγμα που θα μας κάνει να εκτιμούμε και να θεωρούμε πολύτιμες τις ικανότητες και τις καλές ιδιότητες των άλλων. Η Γραφή λέει: “Μην κάνετε τίποτα από φιλόνικη διάθεση ή από εγωισμό, αλλά με ταπεινοφροσύνη να θεωρείτε τους άλλους ανώτερους από εσάς”.​—Φιλιππησίους 2:3.

ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΗ: «Ας μη γινόμαστε εγωιστές, προκαλώντας σε ανταγωνισμό ο ένας τον άλλον, φθονώντας ο ένας τον άλλον».​—Γαλάτες 5:26.

«Τα αισθήματα που τρέφουν οι άνθρωποι για τις σχέσεις τους συμβάλλουν στη συνολική ικανοποίηση που αντλούν από τη ζωή τους πολύ περισσότερο από ό,τι η δουλειά, το εισόδημα, ο κοινωνικός περίγυρος, ή ακόμα και η υγεία τους», λέει το βιβλίο Κοινωνική Ψυχολογία (Social Psychology). Με απλά λόγια, για να είναι οι άνθρωποι αληθινά ευτυχισμένοι, έχουν ανάγκη να δίνουν και να παίρνουν αγάπη. «Αν . . . δεν έχω αγάπη, δεν είμαι τίποτα», είπε ένας Βιβλικός συγγραφέας.​—1 Κορινθίους 13:2.

Ποτέ δεν είναι πολύ αργά για να καλλιεργήσουμε αγάπη. Πάρτε για παράδειγμα τη Βανέσα, η οποία είχε βίαιο, αλκοολικό πατέρα. Στα 14 της το έσκασε και άρχισε να ζει με διάφορες ανάδοχες οικογένειες. Μάλιστα, κάποτε βρέθηκε να μένει σε ένα άθλιο άσυλο, όπου θυμάται τον εαυτό της να ικετεύει τον Θεό για βοήθεια. Και τότε, ίσως ως απάντηση στις προσευχές της, την έστειλαν να μείνει με μια οικογένεια η οποία ζούσε σε αρμονία με τη Γραφική αρχή: «Η αγάπη είναι μακρόθυμη και δείχνει καλοσύνη». (1 Κορινθίους 13:4) Χάρη σε αυτό το περιβάλλον καθώς και στα όσα μάθαινε μελετώντας τη Γραφή, γιατρεύτηκε ο ψυχικός της κόσμος και βοηθήθηκε να αναπτυχθεί διανοητικά. «Στο σχολείο, ενώ προηγουμένως οι βαθμοί μου ήταν κάτω από τη βάση, τώρα έπαιρνα άριστα», λέει η ίδια.

Αν και τα σημάδια μέσα της υπάρχουν ακόμα, σήμερα η Βανέσα είναι μια ευτυχισμένη σύζυγος και μητέρα δύο κοριτσιών.

ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΗ: «Ντυθείτε την αγάπη, γιατί αυτή είναι τέλειος δεσμός ενότητας».​—Κολοσσαείς 3:14.

Ποιος δεν έχει προβλήματα; Όπως λέει η Γραφή, υπάρχει «καιρός να κλαίει κανείς» και «καιρός να θρηνεί». (Εκκλησιαστής 3:4) Η αντοχή μάς βοηθάει να τα βγάζουμε πέρα με τις αντιξοότητες, να ξαναστεκόμαστε στα πόδια μας. Σκεφτείτε για παράδειγμα την Κάρολ και τη Μίλντρεντ.

Η Κάρολ έχει μια εκφυλιστική νόσο της σπονδυλικής στήλης, διαβήτη, άπνοια του ύπνου και εκφύλιση της ωχράς κηλίδας εξαιτίας της οποίας έχει χάσει την όρασή της στο αριστερό μάτι. Ωστόσο, δείτε τι λέει: «Προσπαθώ να μη νιώθω αποκαρδιωμένη για πολύ μεγάλα διαστήματα. Πού και πού, βέβαια, επιτρέπω στον εαυτό μου λίγη αυτολύπηση. Μετά, όμως, βάζω στην άκρη τα αισθήματά μου και ευχαριστώ τον Θεό για όσα είμαι ακόμα σε θέση να κάνω, ιδίως για τους άλλους».

Και η Μίλντρεντ επίσης υποφέρει από ένα σωρό αρρώστιες, μεταξύ άλλων αρθρίτιδα, καρκίνο του μαστού και διαβήτη. Αλλά όπως και η Κάρολ, προσπαθεί να μην επικεντρώνεται στα δικά της προβλήματα. «Έχω μάθει να αγαπώ τους ανθρώπους και να τους παρηγορώ καθώς παλεύουν με κάποια ασθένεια, κάτι που τελικά κάνει καλό και σε εμένα», γράφει. «Μάλιστα, έχω διαπιστώσει πως όταν παρηγορώ τους άλλους παύω να ανησυχώ για τον εαυτό μου».

Μολονότι και οι δύο φροντίζουν να λαβαίνουν ποιοτική ιατρική περίθαλψη, εστιάζουν το ενδιαφέρον τους, όχι στη σωματική τους υγεία, αλλά στη στάση τους και στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν το χρόνο τους. Ως αποτέλεσμα, γεύονται μια εσωτερική χαρά που κανείς δεν μπορεί να τους στερήσει. Επιπλέον, εισπράττουν πολλή αγάπη και αποτελούν πηγή έμπνευσης για άλλους που περνούν διάφορες δοκιμασίες.

ΓΡΑΦΙΚΗ ΑΡΧΗ: «Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που υπομένει δοκιμασία, επειδή, όταν γίνει επιδοκιμασμένος, θα λάβει το στεφάνι της ζωής».​—Ιακώβου 1:12.

Όταν εφαρμόζεται η Βιβλική σοφία, είναι «δέντρο ζωής για όσους την αγκαλιάζουν, και όσοι την κρατούν σφιχτά θα αποκαλούνται ευτυχισμένοι». (Παροιμίες 3:13-18) Μπορείτε και εσείς προσωπικά να ανακαλύψετε πόσο αληθινά είναι αυτά τα λόγια αξιοποιώντας τη σοφία που βρίσκεται στην Αγία Γραφή. Άλλωστε, ο Συγγραφέας αυτού του ιερού βιβλίου, ο οποίος, επίσης, αποκαλείται “ο ευτυχισμένος Θεός”, θέλει να είστε και εσείς ευτυχισμένοι.​—1 Τιμόθεο 1:11.