ΤΟΞΟΤΗΣ

Άτομο που χρησιμοποιεί τόξο και βέλος. Η χρήση του τόξου και του βέλους μετά τον Κατακλυσμό έδωσε στον άνθρωπο τη δυνατότητα να σκοτώνει (για τροφή, ρουχισμό και στέγη) ζώα τα οποία ήταν τόσο γρήγορα και επικίνδυνα ώστε δεν ήταν δυνατόν να νικηθούν αλλιώς. Όταν ο Νεβρώδ απέκτησε εξουσία, πιθανόν να στρατολόγησε υποχρεωτικά τοξότες στην υπηρεσία του.

Τον 20ό αιώνα Π.Κ.Χ., ο πρωτότοκος γιος του Αβραάμ, ο Ισμαήλ, «έγινε τοξότης» για να εξασφαλίζει τροφή στην έρημο. (Γε 21:20) Παρόμοια, ο Ησαύ, εγγονός του Αβραάμ, χειριζόταν το τόξο με επιδεξιότητα. (Γε 27:3) Τα μνημεία μαρτυρούν ότι στην Αίγυπτο, από αρχαιοτάτων χρόνων, οι πολεμιστές που σήκωναν το κύριο βάρος της επίθεσης ήταν οι τοξότες, ενώ υπάρχουν επίσης βαβυλωνιακά γλυπτά που παρουσιάζουν τοξότες. Στις ημέρες του Ιησού του Ναυή (Ιη 24:12), του Δαβίδ (1Χρ 12:1, 2) και μετέπειτα, οι τοξότες αποτελούσαν σημαντικό τμήμα του στρατού του Ισραήλ. (2Χρ 14:8· 26:14) Τοξότες των Φιλισταίων, των Συρίων και των Αιγυπτίων τόξευσαν τους βασιλιάδες Σαούλ, Αχαάβ και Ιωσία αντίστοιχα.—1Σα 31:1-3· 1Βα 22:34, 35· 2Χρ 35:20, 23.

Ανάγλυφα στη Νινευή απεικονίζουν Ασσύριους τοξότες σε άρματα οι οποίοι φέρουν δύο τόξα, ένα μακρύ και ένα κοντό. Όταν τόξευαν, κρατούσαν στο χέρι επιπλέον βέλη για πιο γρήγορη ρίψη. Το σχέδιο επίθεσης που εφάρμοζαν οι Ασσύριοι φαίνεται ότι ήταν να καταιγίζουν τον εχθρό με βέλη και μετά να χρησιμοποιούν το σπαθί και το δόρυ για να τον καταδιώξουν.

Οι Πέρσες έχουν χαρακτηριστεί οι ικανότεροι τοξότες στον κόσμο. Ανάγλυφα από την Περσέπολη και τα Σούσα δείχνουν Μήδους και Πέρσες στρατιώτες εξοπλισμένους με τόξα και φαρέτρες. Από 5 ως 20 ετών, τα αγόρια των Περσών διδάσκονταν τοξοβολία και ιππασία—οι ιππείς τους ήταν ικανότατοι ακόμη και όταν τόξευαν προς τα πίσω. Το στρατηγικό σχέδιο που ακολουθούσαν οι Πέρσες καθώς κατέκλυζαν με βέλη τον εχθρό βασιζόταν στην κινητικότητα σε συνδυασμό με την ελευθερία κινήσεων των τοξοτών.

Οι δυτικές αυτοκρατορίες της Ελλάδας και της Ρώμης δεν προσέδιδαν τόσο μεγάλη σημασία στο τόξο και στο βέλος όσο τα έθνη της Ανατολής, αν και ενίοτε οι τοξότες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις νίκες τους. Αυτό μπορεί να οφειλόταν στη μέθοδο που ακολουθούσαν οι Έλληνες να φέρνουν το τόξο κοντά στο σώμα—τρόπος λιγότερο αποτελεσματικός—αντί να το φέρνουν κοντά στο μάγουλο ή στο μάτι όπως έκαναν οι Αιγύπτιοι και οι Πέρσες. Οι επιδέξιοι τοξότες φαίνεται ότι ήταν μισθοφόροι Ασιάτες και Κρήτες, ενώ οι άλλοι Έλληνες, καθώς και οι Ρωμαίοι, στηρίζονταν στο σπαθί και στο δόρυ.—Βλέπε ΟΠΛΑ, ΠΑΝΟΠΛΙΑ.

Μεταφορική Χρήση. Αναφερόμενος προφανώς στην άδικη μεταχείριση του Ιωσήφ από τους αδελφούς του, ο Ιακώβ είπε για το γιο του τον Ιωσήφ: «Τοξότες [κατά κυριολεξία, κάτοχοι βελών] τον ταλαιπωρούσαν και τον τόξευσαν». (Γε 49:23) Ο Ιώβ είπε για τη φαινομενική εχθρότητα του Θεού προς αυτόν: «Οι τοξότες του με περικυκλώνουν». (Ιωβ 16:13) Η εβραϊκή λέξη ραβ, που εδώ μεταφράζεται «τοξότης», προέρχεται από το ρήμα ραβάβ, που σημαίνει «τοξεύω». (Γε 49:23) Η εβραϊκή λέξη ραβ εμφανίζεται επίσης στο εδάφιο Παροιμίες 26:10, το οποίο αναφέρει: «Σαν τον τοξότη που τρυπάει τα πάντα, έτσι είναι αυτός που μισθώνει έναν άφρονα ή αυτός που μισθώνει κάποιον περαστικό». Αυτή η παροιμία τονίζει τη βλάβη που μπορεί να προκληθεί όταν κάποιος ο οποίος έχει θέση ευθύνης προσλαμβάνει ένα άτομο χωρίς προσόντα για έναν συγκεκριμένο διορισμό.

[Εικόνα στη σελίδα 1134]

Τοξότης της βασιλικής περσικής φρουράς