ΦΙΣΩΝ

(Φισών) [πιθανώς, Πιο Διασκορπισμένος].

Ένας από τους τέσσερις ποταμούς στους οποίους διακλαδιζόταν ο “ποταμός που έβγαινε από την Εδέμ”. Στη συνέχεια ο Φισών περιέβαλλε ολόκληρη τη γη Αβιλά, μια γη που αναφέρεται ότι ήταν πηγή χρυσού, βδέλλιου και πέτρας του όνυχα. (Γε 2:10-12) Μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν για τον προσδιορισμό του ποταμού Φισών, εφόσον οι εκδοχές που έχουν διατυπωθεί αφορούν ένα ευρύ φάσμα ποταμών, από την περιοχή της ανατολικής Τουρκίας μέχρι και τον ποταμό Γάγγη στην Ινδία.

Στο λήμμα ΕΔΕΜ Αρ. 1, αναφέραμε την πιθανότητα να έσβησε ο παγγήινος Κατακλυσμός τα ίχνη που θα μας βοηθούσαν σήμερα να εντοπίσουμε επακριβώς τους ποταμούς Φισών και Γιών. Αυτό το ενδεχόμενο, βέβαια, δεν αποκλείει την πιθανότητα να εξακολούθησαν αυτοί οι ποταμοί να υπάρχουν και να είναι γνωστοί την εποχή του Μωυσή, τότε που γράφτηκε το βιβλίο της Γένεσης. Με την αναφορά που κάνει ο Μωυσής στη «γη Αβιλά» δεν είναι πιθανό να εννοείται το προκατακλυσμιαίο όνομα μιας συγκεκριμένης περιοχής, όπως άλλωστε συμβαίνει και με την αναφορά του στη «γη του Χους». (Γε 2:13) Τουναντίον, η αναφορά του Μωυσή σε αυτές τις περιοχές παραπέμπει προφανώς σε τοποθεσίες που ονομάζονταν έτσι σε μετακατακλυσμιαίους καιρούς και αποτελούσαν γεωγραφικά σημεία γνωστά στην εποχή του. Εκτός από τις όποιες αλλαγές επέφερε ο Κατακλυσμός, πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι σεισμοί μπορούν να αλλάξουν το ρου των ποταμών ή να εξαφανίσουν ολόκληρα τμήματά τους. Τέτοιοι σεισμοί θα μπορούσαν να έχουν συμβεί σε μετακατακλυσμιαίους καιρούς, δεδομένου ότι η ανατολική Τουρκία—η περιοχή όπου πιθανότατα εντοπιζόταν η Εδέμ—βρίσκεται σε σεισμική ζώνη.—Βλέπε ΑΒΙΛΑ Αρ. 1.