ΕΣΙΩΝ-ΓΕΒΕΡ

(Εσιών-γεβέρ).

Τοποθεσία που πρωτοαναφέρεται ως ένα από τα μέρη όπου στρατοπέδευσε ο Ισραήλ προς το τέλος της 40χρονης παραμονής του έθνους στην έρημο. Ο επόμενος τόπος στρατοπέδευσης ήταν η Κάδης στην έρημο Ζιν. (Αρ 33:35, 36) Από την Κάδης έστειλαν μήνυμα στο βασιλιά του Εδώμ ζητώντας του την άδεια να περάσουν μέσα από τη γη του, αίτημα το οποίο απορρίφθηκε. (Αρ 20:14-22) Όπως είπε αργότερα ο Μωυσής ανασκοπώντας τα γεγονότα: «Προχωρήσαμε, λοιπόν, και απομακρυνθήκαμε από τους αδελφούς μας, τους γιους του Ησαύ, που κατοικούν στο Σηείρ, από το δρόμο της Αραβά, από την Ελάθ και από την Εσιών-γεβέρ». (Δευ 2:8) Σε άλλα σημεία φαίνεται ότι τόσο η Ελάθ (Ελώθ) όσο και η Εσιών-γεβέρ βρίσκονταν στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, προφανώς στο μυχό του Κόλπου της Άκαμπα, του βορειοανατολικού βραχίονα της Ερυθράς Θάλασσας.—1Βα 9:26· 2Χρ 8:17.

Σε αρμονία με το εδάφιο Δευτερονόμιο 2:8, η προγενέστερη αφήγηση στο εδάφιο Αριθμοί 21:4 λέει ότι οι Ισραηλίτες «οδοιπορούσαν αφήνοντας το Όρος Ωρ [όπου πέθανε ο Ααρών] και περνώντας από το δρόμο της Ερυθράς Θάλασσας για να πάνε γύρω από τη γη του Εδώμ». Μερικοί λόγιοι υποστηρίζουν ότι οι Ισραηλίτες, αφού έφυγαν από το Όρος Ωρ, πήγαν ως το νότιο άκρο της Νεκράς Θαλάσσης και ανέβηκαν την κοιλάδα του χειμάρρου Ζαρέδ (το όριο ανάμεσα στον Εδώμ και στον Μωάβ). Ωστόσο, πολλοί σχολιαστές πιστεύουν ότι τα παραπάνω εδάφια προϋποθέτουν μια πιο περιφερειακή διαδρομή η οποία τους επέτρεψε να αποφύγουν το κεντρικό τμήμα του Εδώμ, οδηγώντας τους πίσω, «από το δρόμο της Ερυθράς Θάλασσας», και επομένως στην περιοχή της Εσιών-γεβέρ. Υποστηρίζουν ότι η διαδρομή που ακολούθησαν οι Ισραηλίτες τούς οδήγησε Ν, προς τον Κόλπο της Άκαμπα, και ότι μόλις έφτασαν σε ένα σημείο Β της Εσιών-γεβέρ, πιθανότατα έστριψαν ΒΑ μέσα από το Ουάντι Γιατμ, παρακάμπτοντας έτσι το νότιο άκρο της νότιας οροσειράς του Εδώμ.

Στη Διάρκεια της Βασιλείας του Σολομώντα. Η επόμενη μνεία της Εσιών-γεβέρ γίνεται 400 και πλέον χρόνια αργότερα, στη διάρκεια της βασιλείας του Σολομώντα (1037-998 Π.Κ.Χ.). Σε αυτό το μέρος του κόλπου, ο Σολομών ναυπήγησε και καθέλκυσε έναν στόλο πλοίων, ο οποίος επανδρώθηκε από Φοίνικες και Εβραίους. Ο Φοίνικας Βασιλιάς Χιράμ της Τύρου—επίσης πολύ δραστήριος στον τομέα της ναυπηγίας—συνεργάστηκε με τον Σολομώντα σε αυτό το εγχείρημα. (1Βα 9:26-28· 10:11) Περίπου έναν αιώνα αργότερα, ο Βασιλιάς Ιωσαφάτ (936–περ. 911 Π.Κ.Χ.) προσπάθησε να αναβιώσει αυτές τις ναυτιλιακές δραστηριότητες με έδρα την Εσιών-γεβέρ αλλά απέτυχε, όπως είχε προείπει ο Ιεχωβά, επειδή τα πλοία του ναυάγησαν.—1Βα 22:48, 49· 2Χρ 20:36, 37.

Ας σημειωθεί ότι, τόσο στην περίπτωση του Σολομώντα όσο και στην περίπτωση του Ιωσαφάτ, μερικά από τα πλοία είχαν προορισμό όχι μόνο το Οφείρ αλλά και τη Θαρσείς. (2Χρ 9:21· 20:36, 37) Εφόσον υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που μαρτυρούν ότι η Θαρσείς βρισκόταν στην Ισπανία, μερικοί έχουν εκφράσει αμφιβολίες ως προς το αν τα πλοία που απέπλεαν από την Εσιών-γεβέρ μπορούσαν να κάνουν ένα τέτοιο ταξίδι κατά τους αρχαίους χρόνους. Σχετικά με αυτό, βλέπε το λήμμα ΘΑΡΣΕΙΣ Αρ. 4, όπου παρουσιάζεται η πιθανότητα να υπήρχε ένα κανάλι που συνέδεε τον Νείλο με την Ερυθρά Θάλασσα. Η ύπαρξη ενός τέτοιου καναλιού θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει πώς ήταν δυνατόν να στείλει ο Βασιλιάς Χιράμ στην Εσιών-γεβέρ και στην Ελώθ (Ελάθ) όχι μόνο άντρες αλλά και «πλοία» για να τα χρησιμοποιήσει ο Σολομών. (2Χρ 8:17, 18) Από την άλλη μεριά, έχει επίσης υποστηριχτεί η άποψη ότι αυτά τα πλοία μπορεί να στάλθηκαν σε ένα σημείο της ακτής των Φιλισταίων όπου αποσυναρμολογήθηκαν και μεταφέρθηκαν διά ξηράς στον Κόλπο της Άκαμπα, και εκεί επανασυναρμολογήθηκαν. Οι υπέρμαχοι αυτής της άποψης επισημαίνουν ότι, μεταγενέστερα, οι Σταυροφόροι χρησιμοποίησαν μια παρόμοια μέθοδο. Είτε διαμέσου κάποιου καναλιού που συνέδεε τον Νείλο με την Ερυθρά Θάλασσα είτε από κάποια χερσαία οδό, φαίνεται πιθανό ότι τουλάχιστον η ξυλεία μεταφερόταν από άλλες, δασώδεις χώρες, δεδομένου ότι η περιοχή γύρω από την Εσιών-γεβέρ έχει φοινικώνες, και όχι δέντρα κατάλληλα για τη ναυπήγηση πλοίων.

Τοποθεσία. Η ακριβής θέση της αρχαίας Εσιών-γεβέρ δεν μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα. Οι περισσότεροι λόγιοι δέχονται ως την πιθανότερη εκδοχή το Τελλ ελ-Χελέιφε (Ετσιόν Γκέβερ), περίπου 500 μ. από τον Κόλπο της Άκαμπα και περισσότερο από 3 χλμ. ΒΔ της σημερινής πόλης της Άκαμπα. Ανασκαφές εκεί έχουν φέρει στο φως πέντε κύριες περιόδους εγκατάστασης, η αρχαιότερη από τις οποίες θεωρείται ότι συμπίπτει με την εποχή του Σολομώντα. Ωστόσο, οι αρχαιολόγοι δεν βρήκαν τίποτα προγενέστερο αυτής της περιόδου, επομένως τίποτα που να χρονολογείται από τον καιρό της Εξόδου. Γι’ αυτόν το λόγο, μερικοί συμπεραίνουν ότι η Εσιών-γεβέρ των ημερών του Μωυσή βρισκόταν σε άλλο σημείο ή ότι, επειδή τα κτίσματα σε εκείνη την περιοχή ήταν απλές πλινθόκτιστες κατασκευές, ο αρχαίος οικισμός μετατράπηκε σε χώμα, μη αφήνοντας ίχνη πίσω του.

Χώρος αποθήκευσης. Οι ανασκαφείς στο Τελλ ελ-Χελέιφε βρήκαν τα ερείπια μιας πελώριας πύλης της πόλης καθώς και ένα κτίσμα που με βεβαιότητα χαρακτηρίστηκε ως το κέντρο μιας μεγάλης βιομηχανίας εξόρυξης και τήξης χαλκού, τη λειτουργία της οποίας απέδωσαν στον Βασιλιά Σολομώντα. Πιο πρόσφατα αναγνωρίστηκε ότι αυτή η εκδοχή ήταν λανθασμένη και, παρότι προφανώς γινόταν τήξη χαλκού σε εκείνη την περιοχή, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν τώρα ότι το κτίσμα αυτό ήταν αναμφίβολα χώρος αποθήκευσης. Μια τέτοια οχυρωμένη αποθήκη θα εξυπηρετούσε σε αυτό το σημείο, όπου διασταυρώνονταν σημαντικές θαλάσσιες και χερσαίες εμπορικές οδοί, προκειμένου να φυλάσσεται εκεί ο χρυσός, οι πολύτιμες πέτρες και τα ξύλα αλγούμ που έφταναν από το Οφείρ ώσπου να μεταφερθούν από τα καραβάνια στον προορισμό τους. (1Βα 9:26· 10:11, 12) Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτή την τοποθεσία, βλέπε ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ (Παλαιστίνη και Συρία).