ΘΕΡΑΦΙΜ

Εφέστιοι θεοί ή είδωλα. (Γε 31:30, 34) Αν και η λέξη «θεραφίμ» είναι στον πληθυντικό, μπορεί επίσης να εφαρμοστεί σε ένα μόνο είδωλο. Τουλάχιστον μερικά από αυτά τα είδωλα ενδέχεται να είχαν μέγεθος και σχήμα ανθρώπου. (1Σα 19:13, 16) Άλλα πρέπει να ήταν πολύ μικρότερα, ώστε να χωρούν μέσα σε ένα καλάθι γυναικείου σαμαριού. (Γε 31:34) Τα θεραφίμ χρησιμοποιούνταν ενίοτε στην οιωνοσκοπία.—Ιεζ 21:21· Ζαχ 10:2.

Τα ευρήματα των αρχαιολόγων στη Μεσοποταμία και σε παρακείμενες περιοχές υποδηλώνουν ότι η κατοχή των γλυπτών θεραφίμ έπαιζε σημαντικό ρόλο στο ποιος θα λάβαινε την οικογενειακή κληρονομιά. Σύμφωνα με μια πινακίδα που βρέθηκε στη Νουζί, η κατοχή των εφέστιων θεών μπορούσε, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να δώσει σε έναν γαμπρό το δικαίωμα να εμφανιστεί στο δικαστήριο και να διεκδικήσει την περιουσία του νεκρού πεθερού του. (Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή [Ancient Near Eastern Texts], επιμέλεια Τζ. Πρίτσαρντ, 1974, σ. 219, 220 και υποσ. 51) Έχοντάς το αυτό υπόψη, ίσως η Ραχήλ θεώρησε ότι δικαιούνταν να πάρει τα θεραφίμ επειδή ο πατέρας της είχε φερθεί δόλια στο σύζυγό της τον Ιακώβ. (Παράβαλε Γε 31:14-16.) Η σπουδαιότητα των θεραφίμ σε σχέση με τα κληρονομικά δικαιώματα μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί ο Λάβαν αγωνιούσε τόσο πολύ να τα ανακτήσει, μάλιστα μέχρι του σημείου να πάρει μαζί του τους αδελφούς του και να καταδιώξει τον Ιακώβ κάνοντας ταξίδι εφτά ημερών. (Γε 31:19-30) Βέβαια, ο Ιακώβ είχε παντελή άγνοια για αυτό που είχε κάνει η Ραχήλ (Γε 31:32), ενώ δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι προσπάθησε ποτέ να χρησιμοποιήσει τα θεραφίμ για να αποσπάσει την κληρονομιά από τους γιους του Λάβαν. Ο Ιακώβ δεν είχε καμιά σχέση με είδωλα. Η απομάκρυνση των θεραφίμ πρέπει να έγινε το αργότερο όταν ο Ιακώβ έκρυψε κάτω από το μεγάλο δέντρο που βρισκόταν κοντά στη Συχέμ όλους τους θεούς των αλλοεθνών τους οποίους του παρέδωσε το σπιτικό του.—Γε 35:1-4.

Στον Ισραήλ, ειδωλολατρική χρήση των θεραφίμ γινόταν στις ημέρες των Κριτών καθώς και των βασιλιάδων. (Κρ 17:5· 18:14, 17, 20· Ωσ 3:4) Εντούτοις, δεν είναι πιθανό να χρησιμοποιούνταν τα θεραφίμ στον Ισραήλ για κληρονομικούς λόγους, δεδομένου ότι ο Θεός είχε απαγορεύσει ρητά την κατασκευή ομοιωμάτων. (Εξ 20:4) Επίσης, ο προφήτης Σαμουήλ ανέφερε τα θεραφίμ παράλληλα με τη μαγική δύναμη, παραβάλλοντας τη χρήση και των δύο με το να προτρέχει κανείς με αυθάδεια. (1Σα 15:23) Εξάλλου, τα θεραφίμ ήταν ανάμεσα στα συναφή με την ειδωλολατρία αντικείμενα που εξαφάνισε από τον Ιούδα και την Ιερουσαλήμ ο πιστός Βασιλιάς Ιωσίας. (2Βα 23:24) Επομένως, το γεγονός ότι η σύζυγος του Δαβίδ, η Μιχάλ, είχε ένα γλυπτό θεραφίμ ανάμεσα στα υπάρχοντά της υποδηλώνει ότι η καρδιά της δεν ήταν πλήρης απέναντι στον Ιεχωβά και ότι ο Δαβίδ είτε δεν γνώριζε ότι είχε στην κατοχή της το γλυπτό θεραφίμ είτε το ανεχόταν επειδή ήταν κόρη του Βασιλιά Σαούλ.—1Σα 19:12, 13.