ΣΙΕΟΛ

(Σιεόλ).

Ο κοινός τάφος του ανθρωπίνου γένους. Ο όρος αυτός δεν αναφέρεται σε μεμονωμένο τόπο ταφής ή τάφο (εβρ., κέβερ, Κρ 16:31· κεβουράχ, Γε 35:20) ούτε σε μεμονωμένο μνήμα (εβρ., γκαδίς, Ιωβ 21:32).

Μολονότι έχουν προταθεί διάφορες εκδοχές για την ετυμολογία της εβραϊκής λέξης σιε’όλ, προφανώς αυτή προέρχεται από το εβραϊκό ρήμα σα’άλ, που σημαίνει «ζητώ· ρωτώ». Αναφορικά με τον Σιεόλ, στο Επίτομο Λεξικό της Εβραϊκής (A Compendious Hebrew Lexicon) ο Σάμιουελ Πάικ ανέφερε ότι είναι «ο κοινός χώρος ή τόπος κατάληξης των νεκρών· λέγεται έτσι εξαιτίας της ακόρεστης επιθυμίας του τάφου, που μοιάζει σαν να ζητάει ή να λαχταράει πάντοτε περισσότερους».—Κέμπριτζ, 1811, σ. 148.

Η εβραϊκή λέξη σιε’όλ συναντάται 65 φορές στο Μασοριτικό κείμενο. Στη Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου αποδίδεται 31 φορές ως «κόλαση» (“hell”), 31 φορές ως «τάφος» και 3 φορές ως «λάκκος». Η Καθολική Μετάφραση Ντουαί αποδίδει αυτή τη λέξη 63 φορές ως «κόλαση» (“hell”), 1 φορά ως «λάκκο» και 1 φορά ως «θάνατο». Επιπλέον, στο εδάφιο Ησαΐας 7:11 το πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο χρησιμοποιούσε αρχικά τη λέξη σιε’όλ, η οποία στις αρχαίες ελληνικές μεταφράσεις του Ακύλα, του Συμμάχου και του Θεοδοτίωνος αποδόθηκε ως «Άδης», στη δε Μετάφραση Ντουαί ως «κόλαση» (“hell”).—Βλέπε ΜΝΚ, υποσ.

Σχολιάζοντας τη χρήση της λέξης «κόλαση» (“hell”) σε διάφορες Βιβλικές μεταφράσεις, η Εγκυκλοπαίδεια Κόλιερ ([Collier’s Encyclopedia] 1986, Τόμ. 12, σ. 28) εξηγεί: «Εφόσον ο Σιεόλ, κατά τους χρόνους της Παλαιάς Διαθήκης, αναφερόταν απλώς στο κατοικητήριο των νεκρών και δεν υποδήλωνε διακρίσεις με βάση την ηθική υπόσταση, η λέξη “κόλαση”, όπως κατανοείται σήμερα, δεν αποτελεί εύστοχη απόδοση». Πιο σύγχρονες αγγλικές μεταφράσεις μεταγράφουν τη λέξη ως «Σιεόλ» (“Sheol”).—RS, AT, ΜΝΚ.

Αναφορικά με τον Σιεόλ, η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα ([Encyclopædia Britannica] 1971, Τόμ. 11, σ. 276) επισήμανε: «Ο Σιεόλ βρισκόταν κάπου “κάτω” από τη γη. . . . Η κατάσταση των νεκρών δεν περιλάμβανε ούτε πόνο ούτε ευχαρίστηση. Ούτε η ανταμοιβή για τους δικαίους ούτε και η τιμωρία για τους πονηρούς σχετιζόταν με τον Σιεόλ. Καλοί και κακοί, τύραννοι και άγιοι, βασιλιάδες και ορφανά, Ισραηλίτες και Εθνικοί—κοιμούνταν όλοι μαζί χωρίς να γνωρίζουν τίποτα ο ένας για τον άλλον».

Παρότι η αρχαία ελληνική διδασκαλία της αθανασίας της ανθρώπινης ψυχής διαπότισε την Ιουδαϊκή θρησκευτική σκέψη στους μετέπειτα αιώνες, η Αγία Γραφή δείχνει ότι ο Σιεόλ αναφέρεται στον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους ως τόπο στον οποίο δεν υπάρχει συνειδητότητα. (Εκ 9:4-6, 10) Όσοι βρίσκονται στον Σιεόλ ούτε αινούν τον Θεό ούτε κάνουν μνεία για αυτόν. (Ψλ 6:4, 5· Ησ 38:17-19) Ωστόσο, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι ο Σιεόλ αντιπροσωπεύει απλώς “μια κατάσταση αποχωρισμού από τον Θεό”, εφόσον οι Γραφές καθιστούν μια τέτοια διδασκαλία αβάσιμη δείχνοντας ότι ο Σιεόλ βρίσκεται «μπροστά στον Ιεχωβά» και ότι ουσιαστικά ο Θεός είναι «εκεί». (Παρ 15:11· Ψλ 139:7, 8· Αμ 9:1, 2) Γι’ αυτόν το λόγο, ο Ιώβ, λαχταρώντας να ανακουφιστεί από τα παθήματά του, προσευχήθηκε να πάει στον Σιεόλ και αργότερα να τον θυμηθεί ο Ιεχωβά και να τον καλέσει ώστε να βγει από αυτόν.—Ιωβ 14:12-15.

Σε όλες τις θεόπνευστες Γραφές, ο Σιεόλ συνδέεται συνεχώς με το θάνατο και όχι με τη ζωή. (1Σα 2:6· 2Σα 22:6· Ψλ 18:4, 5· 49:7-10, 14, 15· 88:2-6· 89:48· Ησ 28:15-18· παράβαλε επίσης Ψλ 116:3, 7-10 με 2Κο 4:13, 14.) Αποκαλείται «γη του σκοταδιού» (Ιωβ 10:21) και τόπος σιωπής. (Ψλ 115:17) Ο Άβελ ήταν προφανώς ο πρώτος που πήγε στον Σιεόλ, και από τότε αμέτρητα εκατομμύρια νεκρών ανθρώπων τον ακολούθησαν στο χώμα της γης.

Την ημέρα της Πεντηκοστής του 33 Κ.Χ., ο απόστολος Πέτρος παρέθεσε το εδάφιο Ψαλμός 16:10 και το εφάρμοσε στον Χριστό Ιησού. Ο Λουκάς, παραθέτοντας τα λόγια του Πέτρου, χρησιμοποίησε την ελληνική λέξη ᾅδης, καταδεικνύοντας έτσι ότι ο Σιεόλ και ο Άδης αναφέρονται στο ίδιο πράγμα, τον κοινό τάφο του ανθρωπίνου γένους. (Πρ 2:25-27, 29-32) Κατά τη διάρκεια της Χιλιετούς Βασιλείας του Ιησού Χριστού ο Σιεόλ, ή Άδης, αδειάζει και καταστρέφεται, μέσω της ανάστασης όλων όσων βρίσκονται εκεί.—Απ 20:13, 14· βλέπε ΑΔΗΣ· ΚΟΛΑΣΗ· ΤΑΦΗ, ΤΑΦΟΣ.

Ο Ιωνάς και ο Σιεόλ. Στην αφήγηση σχετικά με τον Ιωνά, αναφέρεται ότι «ο Ιωνάς προσευχήθηκε στον Ιεχωβά τον Θεό του από τα σπλάχνα του ψαριού και είπε: “Μέσα στη στενοχώρια μου φώναξα προς τον Ιεχωβά, και εκείνος μου απάντησε. Μέσα από την κοιλιά του Σιεόλ κραύγασα για βοήθεια. Άκουσες τη φωνή μου”». (Ιων 2:1, 2) Επομένως, ο Ιωνάς παρέβαλε το εσωτερικό του ψαριού με τον Σιεόλ. Ουσιαστικά ήταν νεκρός μέσα στο ψάρι, αλλά ο Ιεχωβά ανέβασε τη ζωή του από το λάκκο, ή τον Σιεόλ, διατηρώντας τον ζωντανό και κάνοντας το ψάρι να τον εξεμέσει.—Ιων 2:6· παράβαλε Ψλ 30:3.

Ο Ιησούς παρέβαλε την παραμονή του Ιωνά στην κοιλιά του ψαριού με ό,τι θα συνέβαινε στη δική του περίπτωση, λέγοντας: «Διότι όπως ο Ιωνάς ήταν στην κοιλιά του τεράστιου ψαριού τρεις ημέρες και τρεις νύχτες, έτσι θα είναι ο Γιος του ανθρώπου στην καρδιά της γης τρεις ημέρες και τρεις νύχτες». (Ματ 12:40) Μολονότι ο Ιησούς δεν χρησιμοποίησε εδώ τη λέξη «Σιεόλ» (Άδης), ο απόστολος Πέτρος χρησιμοποίησε όντως τη λέξη «Άδης» όταν αναφέρθηκε στο θάνατο και στην ανάσταση του Ιησού.—Πρ 2:27.

Σχετικά με τη λέξη «Σιεόλ», οι Μπρίνμορ Φ. Πράις και Γιουτζίν Α. Νίντα παρατηρούν: «Η λέξη εμφανίζεται συχνά στους Ψαλμούς και στο βιβλίο του Ιώβ για να υποδηλώσει τον τόπο όπου πηγαίνουν όλοι όσοι πεθαίνουν. Αυτός ο τόπος παρουσιάζεται ως σκοτεινός τόπος, όπου δεν λαβαίνει χώρα καμιά δραστηριότητα. Εκεί δεν υπάρχουν διακρίσεις με βάση την ηθική υπόσταση, επομένως η λέξη “κόλαση” (“hell”, KJV) δεν αποτελεί κατάλληλη απόδοση, εφόσον υποδηλώνει αντιδιαστολή με τον “ουρανό” (“heaven”) ως το κατοικητήριο των δικαίων μετά το θάνατό τους. Κατά μία έννοια, η λέξη “τάφος”, γενικά, είναι σχεδόν ισοδύναμη, με τη διαφορά ότι ο Σιεόλ είναι ένας μαζικός τάφος όπου όλοι οι νεκροί κατοικούν μαζί. . . . Η χρήση του συγκεκριμένου σχήματος λόγου ίσως κρίθηκε κατάλληλη εδώ [στο εδάφιο Ιωνάς 2:2], δεδομένου ότι ο Ιωνάς ήταν φυλακισμένος στο εσωτερικό του ψαριού».—Εγχειρίδιο Μεταφραστών για το Βιβλίο του Ιωνά (A Translators Handbook on the Book of Jonah), 1978, σ. 37.