ΜΕΛΙΣΣΑ

[εβρ., ντεβωράχ].

Στις περισσότερες Βιβλικές αναφορές εννοούνται προφανώς οι άγριες μέλισσες. Η περιγραφή της Χαναάν ως “γης όπου ρέει το γάλα και το μέλι” αφήνει να εννοηθεί ότι, από την αρχαιότητα, υπήρχαν πολλές μέλισσες εκεί. (Εξ 3:8) Το ζεστό κλίμα και τα άφθονα λουλούδια εξακολουθούν να καθιστούν αυτή τη γη κατάλληλη να φιλοξενεί μεγάλο πληθυσμό μελισσών, η δε μελισσοκομία είναι πολύ δημοφιλής εκεί στη σύγχρονη εποχή. Από τις 20.000 και πλέον γνωστές ποικιλίες μελισσών, το κοινότερο είδος στο Ισραήλ σήμερα είναι μια σκούρα μέλισσα που ονομάζεται μέλισσα η μελιτοποιός η συριακή (Apis mellifica syriaca).

Στη διάρκεια μιας στρατιωτικής εκστρατείας ο Ιωνάθαν έφαγε μέλι που βρήκε στο δάσος, πιθανόν λοιπόν εκείνες οι μέλισσες να είχαν φτιάξει τη φωλιά τους μέσα στην κουφάλα κάποιου δέντρου. (1Σα 14:25-27) Οι άγριες μέλισσες της Κοιλάδας του Ιορδάνη προμήθευαν στον Ιωάννη τον Βαφτιστή μεγάλο μέρος της τροφής του. (Ματ 3:4) Οι μέλισσες δεν φωλιάζουν μόνο μέσα σε δέντρα, αλλά και σε άλλες κοιλότητες, όπως σχισμές βράχων και τοίχων.—Δευ 32:13· Ψλ 81:16.

Η αφήγηση των εδαφίων Κριτές 14:5-9 έχει δημιουργήσει ορισμένα ερωτηματικά. Ο Σαμψών, επιστρέφοντας στον τόπο όπου είχε θανατώσει ένα λιοντάρι, βρήκε «ένα σμήνος από μέλισσες στο πτώμα του λιονταριού, καθώς και μέλι». Είναι πασίγνωστο ότι οι περισσότερες μέλισσες εκδηλώνουν σφοδρή απέχθεια για τα θνησιμαία και τα πτώματα που βρίσκονται σε κατάσταση αποσύνθεσης. Πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε ότι, σύμφωνα με την αφήγηση, ο Σαμψών επέστρεψε «ύστερα από κάποιο διάστημα» ή, κατά κυριολεξία σύμφωνα με το εβραϊκό κείμενο, «ύστερα από ημέρες», φράση που μπορεί να αναφέρεται σε περίοδο ακόμη και ενός χρόνου. (Παράβαλε 1Σα 1:3 [Η έκφραση «κάθε χρόνο» στο εβραϊκό κείμενο είναι κατά κυριολεξία «από ημέρες σε ημέρες».]· παράβαλε Νε 13:6.) Στο διάστημα που μεσολάβησε, τα νεκροφάγα πουλιά ή ζώα, καθώς και τα έντομα, θα είχαν καταναλώσει μεγάλο μέρος της σάρκας του λιονταριού, ενώ οι καυτές ακτίνες του ήλιου θα είχαν αφυδατώσει ό,τι είχε απομείνει. Η παρέλευση αρκετού χρόνου είναι επίσης φανερή από το γεγονός ότι το σμήνος των μελισσών δεν είχε φτιάξει απλώς τη φωλιά του μέσα στο πτώμα του λιονταριού, αλλά είχε παραγάγει και κάποια ποσότητα μελιού.

Η αγριότητα με την οποία επιτίθεται ένα σμήνος μελισσών που έχει ενοχληθεί χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο εκδίωξαν οι Αμορραίοι από την ορεινή επικράτειά τους τις δυνάμεις των Ισραηλιτών. (Δευ 1:44) Παραβάλλοντας διάφορα εχθρικά έθνη με σμήνος από επιτιθέμενες μέλισσες, ο ψαλμωδός λέει ότι κράτησε αυτά τα έθνη μακριά μόνο με πίστη στο όνομα του Ιεχωβά.—Ψλ 118:10-12.

Ο προφήτης Ησαΐας προείπε παραστατικά την εισβολή των στρατευμάτων της Αιγύπτου και της Ασσυρίας στην Υποσχεμένη Γη, παρομοιάζοντας τις δυνάμεις τους με σμήνη μυγών και μελισσών στα οποία ο Ιεχωβά Θεός σφυρίζει μεταφορικά για να έρθουν και να καθήσουν πάνω στις κοιλάδες των χειμάρρων και στις σχισμές των απόκρημνων βράχων. (Ησ 7:18, 19) Το “σφύριγμα” δεν υπονοεί ότι οι μελισσοκόμοι εφαρμόζουν στην πραγματικότητα μια τέτοια τακτική, αλλά απλώς υποδεικνύει ότι ο Ιεχωβά προσελκύει την προσοχή των επιθετικών εθνών στη γη του λαού με τον οποίο έχει συνάψει διαθήκη.

Δύο γυναίκες στην Αγία Γραφή είχαν το όνομα Δεββώρα (που σημαίνει «Μέλισσα»): η παραμάνα της Ρεβέκκας (Γε 35:8) και η προφήτισσα που συνεργάστηκε με τον Κριτή Βαράκ στη νίκη επί του Χαναναίου Βασιλιά Ιαβίν.—Κρ 4:4.