ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ | ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ;
Η Άποψη του Θεού για τον Πόλεμο στην Αρχαιότητα
Ο λαός καταδυναστευόταν. Προσεύχονταν επανειλημμένα στον Θεό για ανακούφιση αλλά δεν έπαιρναν απάντηση—τουλάχιστον όχι αμέσως. Αυτός ο λαός ήταν οι Ισραηλίτες, ο λαός του Θεού στην αρχαιότητα. Ο δυνάστης ήταν το ισχυρό έθνος της Αιγύπτου. (Έξοδος 1:13, 14) Επί χρόνια, οι Ισραηλίτες περίμεναν να τερματίσει ο Θεός την αιγυπτιακή τυραννία. Τελικά, ο ορισμένος καιρός του Θεού για δράση έφτασε. (Έξοδος 3:7-10) Η Αγία Γραφή αναφέρει ότι ο ίδιος ο Θεός πολέμησε εναντίον των Αιγυπτίων. Έπληξε την Αίγυπτο με μια σειρά από ερημωτικές πληγές, και κατόπιν κατέστρεψε τον βασιλιά της Αιγύπτου και τον στρατό του στην Ερυθρά Θάλασσα. (Ψαλμός 136:15) Ο Ιεχωβά Θεός αποδείχτηκε «ανδρείος πολεμιστής» για τον λαό του.—Έξοδος 15:3, 4.
Το γεγονός ότι ο ίδιος ο Θεός πολέμησε εναντίον των Αιγυπτίων δείχνει ότι δεν εναντιώνεται σε όλους τους πολέμους. Σε άλλες περιπτώσεις, εξουσιοδότησε τον λαό του τον Ισραήλ να διεξαγάγει πόλεμο. Για παράδειγμα, τους διέταξε να κάνουν πόλεμο με τους Χαναναίους, των οποίων η πονηρία είχε αγγίξει το έπακρο. (Δευτερονόμιο 9:5· 20:17, 18) Κατηύθυνε τον Βασιλιά Δαβίδ του Ισραήλ να πολεμήσει εναντίον των τυραννικών Φιλισταίων. Ο Θεός υπέδειξε μάλιστα στον Δαβίδ μια στρατηγική που εξασφάλισε τη νίκη.—2 Σαμουήλ 5:17-25.
Αυτές οι Γραφικές αφηγήσεις αποκαλύπτουν πως, όταν οι Ισραηλίτες απειλούνταν από συγκεκριμένες μορφές πονηρίας και καταδυνάστευσης, ο Θεός ενέκρινε πολέμους για να προστατευτεί ο λαός του και να διαφυλαχτεί η αληθινή λατρεία. Προσέξτε όμως τα ακόλουθα τρία βασικά χαρακτηριστικά τέτοιων πολέμων που έγιναν κατ’ εντολήν του Θεού.
ΜΟΝΟ Ο ΘΕΟΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕ ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ. Κάποτε, ο Θεός είπε στους Ισραηλίτες: «Δεν θα χρειαστεί να πολεμήσετε σε αυτή την περίπτωση». Γιατί; Ο ίδιος ο Θεός θα πολεμούσε για αυτούς. (2 Χρονικών 20:17· 32:7, 8) Ενήργησε έτσι πολλές φορές, όπως στην περίπτωση που αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου. Άλλες φορές, ο Θεός διέταξε τον λαό του, τον αρχαίο Ισραήλ, να λάβει μέρος σε πολέμους που επιδοκίμαζε ο ίδιος, και συγκεκριμένα σε πολέμους που έγιναν για την κατάκτηση και την υπεράσπιση της Υποσχεμένης Γης τους.—Δευτερονόμιο 7:1, 2· Ιησούς του Ναυή 10:40.
ΜΟΝΟ Ο ΘΕΟΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕ ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΟΝΤΑΝ ΤΕΤΟΙΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ. Οι υπηρέτες του Θεού έπρεπε να περιμένουν υπομονετικά τον ορισμένο καιρό του Θεού για να πολεμήσουν ενάντια στην καταδυνάστευση και στην πονηρία που τους περιέβαλλε. Μέχρι τότε, δεν έπρεπε να πάρουν την πρωτοβουλία να εμπλακούν σε πόλεμο. Όταν το έκαναν αυτό, έχαναν τη θεϊκή επιδοκιμασία. Στην πραγματικότητα, η Γραφή δείχνει ότι όταν οι Ισραηλίτες αποτολμούσαν να εμπλακούν σε πόλεμο χωρίς την έγκριση του Θεού, τα αποτελέσματα ήταν συχνά καταστροφικά.a
Ο ΘΕΟΣ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΝΗΡΩΝ. Ο Ιεχωβά Θεός είναι η Πηγή της ζωής και ο Δημιουργός του ανθρώπινου γένους. (Ψαλμός 36:9) Κατά συνέπεια, δεν θέλει να βλέπει ανθρώπους να πεθαίνουν. Δυστυχώς, όμως, κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν πανούργους τρόπους για να καταδυναστεύουν, ακόμα και να θανατώνουν άλλους. (Ψαλμός 37:12, 14) Προκειμένου να σταματήσει αυτό το κακό, ο Θεός έχει εγκρίνει κάποιες φορές τον πόλεμο εναντίων των πονηρών. Εντούτοις, όλα τα χρόνια που οι Ισραηλίτες συμμετείχαν σε τέτοιους πολέμους, αυτός παρέμενε «ελεήμων» και «μακρόθυμος» προς τους δυνάστες τους. (Ψαλμός 86:15) Λόγου χάρη, είχε δώσει την εντολή ότι προτού πολεμήσουν εναντίον κάποιας πόλης, οι Ισραηλίτες έπρεπε να “της γνωστοποιήσουν όρους για σύναψη ειρήνης”, προκειμένου να δώσουν στους κατοίκους μια ευκαιρία να αλλάξουν την πορεία τους και να αποφύγουν τον πόλεμο. (Δευτερονόμιο 20:10-13) Με αυτόν τον τρόπο, ο Θεός έδειχνε ότι “βρίσκει ευχαρίστηση, όχι στο θάνατο του πονηρού, αλλά στο να επιστρέψει ο πονηρός από την οδό του και να εξακολουθήσει να ζει”.—Ιεζεκιήλ 33:11, 14-16.b
Από τα παραπάνω βλέπουμε ότι στην αρχαιότητα ο Θεός θεωρούσε τον πόλεμο θεμιτό μέσο για τον τερματισμό διαφόρων μορφών καταδυνάστευσης και πονηρίας. Ήταν όμως ο Θεός—όχι άνθρωποι—αυτός που καθόριζε δικαιωματικά πότε θα γινόταν ένας τέτοιος πόλεμος και ποιοι θα συμμετείχαν. Και μήπως ο Θεός ένιωθε έντονη επιθυμία να πολεμάει, μάλιστα με αιμοδιψή τρόπο; Το αντίθετο. Στην πραγματικότητα μισεί τη βία. (Ψαλμός 11:5) Μήπως άλλαξε η άποψη του Θεού για τον πόλεμο όταν ο Γιος του, ο Ιησούς Χριστός, άρχισε τη διακονία του τον πρώτο αιώνα;
a Για παράδειγμα, σε μια περίπτωση, οι Ισραηλίτες ηττήθηκαν όταν πολέμησαν με τους Αμαληκίτες και τους Χαναναίους παρότι ο Θεός τούς είχε διατάξει να μην πολεμήσουν. (Αριθμοί 14:41-45) Πολλά χρόνια αργότερα, ο πιστός Βασιλιάς Ιωσίας πολέμησε χωρίς τη θεϊκή επιδοκιμασία, και αυτή η απερίσκεπτη ενέργεια του στοίχισε τη ζωή.—2 Χρονικών 35:20-24.
b Οι Ισραηλίτες δεν γνωστοποίησαν όρους για σύναψη ειρήνης προτού πολεμήσουν με τους Χαναναίους. Γιατί; Επειδή είχε δοθεί στους Χαναναίους διορία 400 ετών για να διορθώσουν την πονηρή τους πορεία. Όταν οι Ισραηλίτες τούς κήρυξαν τον πόλεμο, οι Χαναναίοι ως σύνολο ήταν αδιόρθωτα πονηροί. (Γένεση 15:13-16) Έτσι λοιπόν, έπρεπε να αφανιστούν εντελώς. Ωστόσο, μεμονωμένοι Χαναναίοι που άλλαξαν την πορεία τους διαφυλάχτηκαν.—Ιησούς του Ναυή 6:25· 9:3-27.