فصل سیزدهم
دیدگاه خدا نسبت به زندگی و جان مخلوقاتش
خدا چه دیدگاهی نسبت به جان مخلوقاتش دارد؟
نظر خدا در خصوص سِقط جنین چیست؟
چگونه میتوانیم نشان دهیم که برای زندگی ارزش قائلیم؟
۱. چه کسی تمام موجودات زنده را آفرید؟
یَهُوَه در کتاب مقدّس خدای زنده و خالق تمام موجودات خوانده شده است. در همین خصوص شماری از مخلوقات روحی یَهُوَه در آسمان خطاب به او گفتند: «تو همهٔ موجودات را آفریدهای و محض ارادهٔ تو بودند و آفریده شدند.» (مکاشفه ۴:۱۱؛ اِرْمیا ۱۰:۱۰) داود نیز در مزمور خود در تحسین یَهُوَه گفت: «نزد تو چشمهٔ حیات است.» (مزمور ۳۶:۹) یَهُوَه براستی خالق و سرچشمهٔ حیات همهٔ موجودات زنده است.
۲. یَهُوَه برای ادامهٔ حیات چه چیزهایی در اختیار ما گذاشته است؟
۲ یَهُوَه نه تنها به ما جان بخشیده بلکه تمام نیازهای ما را نیز برای ادامهٔ حیاتمان برآورده کرده است. (اَعمال ۱۷:۲۸) او به ما غذا و آب، همچنین هوایی برای تنفس و مکانی برای زیستن داده است. (اَعمال ۱۴:۱۵-۱۷ خوانده شود.) شگفت آنکه خدای مهربانمان به نحوی همهٔ این چیزها را خلق کرده است که نه تنها نیازهای ما را رفع میکنند بلکه برایمان دلپذیر و لذّتبخشند. آیا شما هم میخواهید از زندگی لذّت ببرید؟ شادی و سعادت ما در گرو این است که با قوانین خدا آشنا شویم، و به آنها عمل کنیم.—اِشَعْیا ۴۸:۱۷، ۱۸.
ارزش حیات
۳. یَهُوَه از همان آغاز خلقت بشر چگونه نظر خود را در مورد حیات و جان انسان ابراز داشت؟
۳ یَهُوَه از ما خواسته است که برای جان خود و جان دیگران ارزش قائل باشیم. او از همان آغاز خلقت بشر، نظر خود را در این خصوص بر انسان آشکار ساخت. و این زمانی بود که قائن، فرزند ارشد آدم و حوّا، از دست برادرش هابیل شدیداً به خشم آمده بود. یَهُوَه به قائن گوشزد کرد که اگر خشمش را فرو ننشاند، خشم و غیظش به گناهی بزرگ منجر خواهد شد. قائن توجهی به تذکر یَهُوَه نکرد و ‹برادر خود هابیل را کشت.› (پیدایش ۴:۳-۸) یَهُوَه نیز قائن را مجازات کرد.—پیدایش ۴:۹-۱۱.
۴. یَهُوَه در شریعت موسی چگونه نشان داد که برای جان یک انسان ارزش قائل است؟
۴ قرنها بعد یَهُوَه قوانینی در اختیار قوم اسرائیل قرار داد، و برایشان روشن ساخت که از خادمان خود چه انتظار دارد. این قوانین از طریق موسی به اسرائیلیان داده شد، و از این رو به شریعت موسی معروف شد. در شریعت موسی به اسرائیلیان صریحاً حکم شده بود که ‹قتل نکنند.› (تثنیه ۵:۱۷) این حکم به آنان نشان میداد که یَهُوَه برای جان انسان ارزش قائل است و آنها نیز باید برای آن ارزش قائل باشند.
۵. نظر خدا در مورد سِقط جنین چیست؟
۵ آیا یَهُوَه برای جان یک جنین در رحم مادر نیز ارزش قائل است؟ بر طبق شریعت موسی کسی که سبب کشته شدن بچهای در شکم زنی میشد، خطایی جدی کرده بود. آری، یَهُوَه برای جان طفلی که زاده نشده، به اندازهٔ جان هر انسان دیگری ارزش قائل است. (خروج ۲۱:۲۲، ۲۳؛a مزمور ۱۲۷:۳ خوانده شود.) به همین دلیل، یَهُوَه سِقط جنین را مردود میشمارد.
۶. چرا نباید از همنوع خود نفرت داشته باشیم؟
۶ آیا کسی که از همنوع خود نفرت دارد میتواند ادعا کند که برای جان او ارزش قائل است؟ کتاب مقدّس میگوید هر کس که از همنوع خود نفرت داشته باشد، «قاتل» محسوب میشود و هیچ قاتلی به «حیات جاودانی» دست نمییابد. (۱یوحنّا ۳:۱۵) پس اگر میخواهیم به حیات جاودانی دست یابیم، باید نفرت را که عامل بسیاری از خشونتها و قتلهاست از دل خود ریشهکن کنیم. (۱یوحنّا ۳:۱۱، ۱۲) و به جای آن بذر عشق و محبت را در دلمان بکاریم.
۷. چه رفتار یا عاداتی نشاندهندهٔ آن است که شخص برای زندگی و حیات ارزش قائل نیست؟
۷ برخی ظاهراً برای جان خود نیز ارزش قائل نیستند. در این خصوص میتوانیم به کسانی اشاره کنیم که محض تفریح و تفنن جان خود را به خطر میاندازند. یا کسانی که با استعمال دخانیات (سیگار، قلیان و غیره) یا مصرف غیردرمانی مواد مخدّر سلامت و زندگی خود را به خطر میاندازند. آیا میتوان گفت کسی که خود را به استعمال این گونه مواد عادت میدهد برای حیات خود ارزش قائل است؟ کتاب مقدّس میگوید که اعتیاد به این مواد شخص را در نظر خدا ناپاک میکند. (رومیان ۶:۱۹؛ ۱۲:۱؛ ۲قُرِنتیان ۷:۱ خوانده شود.) اگر میخواهیم خدا را از خودمان خوشنود کنیم باید خود را از چنگ این گونه اعتیادها برهانیم. ترک اعتیاد آسان نیست. ولی میتوانیم مطمئن باشیم که یَهُوَه ارادهٔ لازم را در ما به وجود میآورد. او برای تلاش بندهٔ خود ارزش بسیار قائل است و از هیچ کمکی به او دریغ نمیکند.
۸. چرا باید اصول ایمنی را مد نظر داشته باشیم؟
۸ کسی که برای زندگی و جان دیگران ارزش قائل است باید به اصول ایمنی نیز اهمیت بدهد؛ به عنوان مثال، در رانندگی احتیاط کند، محض تفریح و شوخی جان خود و دیگران را به خطر نیندازد، و از ورزشهای خطرناک پرهیز کند. (مزمور ۱۱:۵) ببینید خدا چه قانونی به اسرائیلیان داد. او گفت: «چون خانهٔ نو بنا کنی، بر پشتبام خود دیواری بساز، مبادا کسی از آن بیفتد و خون بر خانهٔ خود بیاوری.» (تثنیه ۲۲:۸) این اصل را در موارد دیگر نیز میتوان به کار گرفت؛ برای مثال، در مورد گذاشتن نرده برای راهپلّه یا توجه به نکات ایمنی اتومبیل؛ نکاتی از قبیل، رسیدگی به وضعیت ترمزها و فرمان. سهلانگاری در این گونه موارد باعث میشود که سلامت و جان خود و دیگران را در معرض خطر قرار دهیم.
۹. کسی که برای زندگی موجودات زنده ارزش قائل است با حیوانات چگونه رفتار میکند؟
۹ آیا خدا برای جان حیوانات هم ارزش قائل است؟ بله. با اینکه خدا به انسانها اجازه داده است که به منظور خوراک و پوشاک و یا در صورت خطر حیوانی را بکشند، اما بدرفتاری با حیوانات یا کشتن آنها را صرفاً محض تفریح و سرگرمی، کاملاً مردود شمرده است. (پیدایش ۳:۲۱؛ ۹:۳؛ خروج ۲۱:۲۸) این رفتار در واقع نشان میدهد که شخص برای حیات موجود زنده ارزشی قائل نیست.—امثال ۱۲:۱۰.
ارزش خون
۱۰. یَهُوَه چگونه رابطهٔ میان جان موجود زنده و خون او را نشان داد؟
۱۰ پس از آنکه قائن برادر خود هابیل را کشت یَهُوَه به او گفت: «خون برادرت از زمین نزد من فریاد برمیآورد!» (پیدایش ۴:۱۰) توجه کنید که یَهُوَه به خون هابیل اشاره کرد و گفت خون اوست که از زمین فریاد برمیآورد. مثل این بود که خون هابیل که معرف حیات یعنی جان او بود از یَهُوَه دادخواهی میکرد. قائن جان هابیل را گرفته بود و میبایست مجازات میشد. یَهُوَه پس از توفان نوح نیز یک بار دیگر به رابطهٔ میان خون و حیات اشاره کرد. پیش از آن توفان خوراک انسانها میوه و سبزی و حبوبات بود. اما بعد از آن یَهُوَه به نوح و پسرانش گفت: «هر جنبندهای که زندگی دارد، برای شما طعام باشد.» اما این ممنوعیت را نیز گذاشت: «گوشت را با جانش که خون او باشد، مخورید.» (پیدایش ۱:۲۹؛ ۹:۳، ۴) یَهُوَه با اشاره به رابطهٔ میان جان موجود زنده و خون او نشان داد، همان قدر که برای زندگی و جان مخلوقش ارزش قائل است، برای خون او نیز ارزش قائل است.
۱۱. یَهُوَه در زمان نوح چه چیز را منع کرد؟
۱۱ کسی که به دیدگاه یَهُوَه در مورد ارزش خون پی میبرد باید از خوردن خون پرهیز کند. دلیل آن چیست؟ یَهُوَه در یکی از قوانین شریعت به اسرائیلیان گفته بود که وقتی حیوانی را برای خوراک میکشند باید خون آن را بریزند و با خاک بپوشانند. همچنین تأکید کرد که هرگز نباید خون حیوان را بخورند. (لاویان ۱۷:۱۳، ۱۴) این قانون در شریعت موسی نشان میداد، قانونی که به نوح داده شده بود و ۸۰۰ سال از آن میگذشت، هنوز به قوّت خود باقی بود. پس تا آن زمان دیدگاه خدا نسبت به مصرف خون تغییر نکرده بود. اسرائیلیان میتوانستند گوشت حیوانات را بخورند، اما باید از خوردن خون آن پرهیز میکردند. خون حیوان میبایست به زمین ریخته میشد تا به مفهوم سمبولیک، جان حیوان به جانآفرین بازگردد.
۱۲. یَهُوَه از طریق روحالقدس چه حکمی در خصوص خون به همهٔ مسیحیان ابلاغ کرد؟
۱۲ همین فرمان بعدها به مسیحیان نیز ابلاغ شد. در قرن اوّل، رسولان عیسی و شماری از ریشسفیدانی که رهبری مسیحیان را بر عهده داشتند گرد هم آمدند تا در مورد احکام اصلیای که مسیحیان باید از آنها پیروی کنند تصمیم بگیرند. در کتاب مقدّس نتیجهگیری آنان چنین عنوان شده است: «روحالقدس و ما صواب دیدیم که باری بر شما ننهیم جز این ضروریات، که از قربانیهای بتها و خون و حیوانات خفهشده [منظور حیوانی است که خون آن ریخته نشده باشد] و زنا بپرهیزید.» (اَعمال ۱۵:۲۸، ۲۹؛ ۲۱:۲۵) با این وصف امروزه نیز مسیحیان میباید ‹از خون پرهیز کنند.› در نظر خدا پرهیز از مصرف خون، به اندازهٔ پرهیز از بتپرستی و زنا حائز اهمیت است.
۱۳. چرا میتوان گفت که قانون پرهیز از مصرف خون شامل انتقال خون نیز میشود؟
۱۳ آیا قانون پرهیز از مصرف خون شامل انتقال خون نیز میشود؟ بله. برای توضیح این موضوع اجازه دهید مثالی بزنیم. فرض کنید پزشک به شما تجویز کرده است که از مصرف الکل پرهیز کنید. به نظر شما، آیا تزریق الکل برایتان جایز خواهد بود؟ مسلّماً خیر! حال، اگر خدا از ما خواسته است از خوردن خون بپرهیزیم، مسلّماً انتقال خون نیز برایمان جایز نخواهد بود.
۱۴، ۱۵. اگر به فرد مسیحی گفته شود بدون انتقال خون جان خود را از دست خواهد داد، چه امکانات و چه اصولی را باید در نظر داشته باشد، و چرا؟
۱۴ حال اگر فردی مسیحی در اثر تصادف خونریزی کند و یا نیاز به یک جرّاحی دشوار داشته باشد و دکتر معالج وی بگوید بدون انتقال خون زنده نخواهد ماند، چه باید بکند؟ فرد مسیحی در چنین شرایطی برای آنکه هم حکم پرهیز از خون را حفظ کند و هم موهبت باارزش حیات را از دست ندهد، میتواند از شیوههای درمانیای استفاده کند که نیاز به انتقال خون ندارد. محققان شیوههای متعددی برای این منظور یافتهاند. مراکزی که به این داروها و شیوههای درمانی مجهزند میتوانند این خدمات را در اختیار بیماران قرار دهند.
۱۵ آیا درست است که فردی مسیحی برای آنکه چند سال به عمر خود بیفزاید قانون خدا را زیر پا بگذارد؟ عیسی در این مورد گفت: «زیرا هر که بخواهد جان خود را حفظ کند آن را از دست میدهد، اما هر که به خاطر من جان خود را فدا کند آن را نگاه خواهد داشت.» (متّیٰ ۱۶:۲۵، انجیل شریف) طبعاً هیچ یک از ما نمیخواهد جان خود را از دست بدهد. اما اگر بخواهیم برای نجات جان خود قوانین خدا را زیر پا بگذاریم، چه بسا موهبت حیات جاودانی را از دست بدهیم. باید به خاطر داشته باشیم که یَهُوَه همواره سعادت ما را میخواهد و بجاست مطیع احکام او باشیم. حتی اگر جان خود را در راه اجرای احکام او از دست بدهیم، خدای جانآفرینمان قادر است ما را رستاخیز دهد و بار دیگر عطیهٔ پرارزش حیات را در اختیارمان بگذارد.—یوحنّا ۵:۲۸، ۲۹؛ عبرانیان ۱۱:۶.
۱۶. امروزه خادمان خدا برای رعایت قوانین مربوط به خون مصمم به چه کاری هستند؟
۱۶ امروزه، خادمان وفادار یَهُوَه مصممند مطابق قانون خدا از خوردن خون یا انتقال خون پرهیز کنند.b آنان نیک میدانند همان خالقی که خون را به انسان داده است، بهتر از هر کسی میداند چگونه باید از آن استفاده کرد. نظر شما در این مورد چیست؟
تنها شیوهٔ صحیح استفاده از خون
۱۷. تنها استفادهای که اسرائیلیان عهد باستان میتوانستند از خون بکنند چه بود؟
۱۷ در شریعت موسی از خون فقط برای یک منظور میبایست استفاده میشد. یَهُوَه به اسرائیلیان فرمود که ‹جان موجود زنده در خون اوست.› اسرائیلیان میبایست خون حیوانات را برای کفّارهٔ جان خود، یعنی پاک کردن گناهانشان، به خدا تقدیم میکردند. یَهُوَه اشاره نمود که تنها خون میتواند گناه را پاک سازد. (لاویان ۱۷:۱۱) اسرائیلیان برای اینکه خدا از سر گناهانشان بگذرد میبایست حیوانی را قربانی میکردند و مقداری از خون حیوان را بر قربانگاه که مکان آن را خدا مشخص کرده بود میریختند. این تنها استفادهای بود که اسرائیلیان میبایست از خون میکردند.
۱۸. خون عیسی درِ چه برکاتی را در مقابل ما گشوده است؟
۱۸ البته، مسیحیان حقیقی تابع شریعت موسی نیستند و خدا قربانگاه مشخصی نیز برایشان تعیین نکرده است تا خون حیوان قربانیشده را بر آن بریزند. در حقیقت آنان دیگر حتی نیازی ندارند حیوانات را برای بخشیده شدن گناهانشان قربانی کنند. (عبرانیان ۱۰:۱) دلیل آن چیست؟ باید بدانیم که خون قربانیهایی که اسرائیلیان عهد باستان بر قربانگاه میریختند در واقع مظهر خون پرارزشی بود که عیسی مسیح تقدیم خدا کرد. چنانکه در فصل پنجم این کتاب اشاره شد، عیسی جانش را فدا کرد. او اجازه داد دشمنانش خون او را همچون قربانی بریزند. بعد از آن به آسمان عروج کرد و بهای خون خود را به عنوان خونبهای بشر تقدیم خدا کرد. (عبرانیان ۹:۱۱، ۱۲) عیسی از طریق این خونبهایی که برای گناهان ما به خدا پرداخت، موهبت حیات جاودانی را که از انسانها گرفته شده بود به آنان بازگرداند. (متّیٰ ۲۰:۲۸؛ یوحنّا ۳:۱۶) پس میبینیم که این شیوهٔ استفاده از خون چقدر برای ما مفید و ارزشمند بوده است! (۱پِطْرُس ۱:۱۸، ۱۹) اما فقط در صورتی از طریق خون عیسی به زندگی ابدی دست مییابیم که با تمام وجود نشان دهیم، برای خونی که در راه ما داد ارزش قائلیم.
۱۹. چگونه میتوانیم ‹از خون همه بری باشیم›؟
۱۹ چقدر باید از یَهُوَه سپاسگزار باشیم که موهبت زندگی را در اختیار ما گذاشته است و امکان حیات ابدی را برای ما به وجود آورده است. محبت به یَهُوَه و همنوع حکم میکند که از هیچ تلاشی برای آشنا کردن مردم دنیا با این عطیهٔ الٰهی یعنی حیات جاودانی کوتاهی نکنیم. (حِزْقِیال ۳:۱۷-۲۱ خوانده شود.) به این ترتیب میتوانیم مانند پولُس رسول با وجدان آسوده بگوییم: «من از خون همه بری هستم، زیرا که از اعلام نمودن شما به تمامی ارادهٔ خدا کوتاهی نکردم.» (اَعمال ۲۰:۲۶، ۲۷) موعظه به انسانها در مورد خدا و مقصود زیبای او گواهی است بر اینکه برای زندگی و خون ارزش قائلیم.
a خروج ۲۱:۲۲، ۲۳ (دج): «اگر عدهای با هم درگیر شوند و در جریان این دعوا طوری به زنی حامله صدمه بزنند که بچهٔ وی پیش از موعد به دنیا بیاید، ولی مادر و فرزندش زنده بمانند، ضارب باید مبلغی به عنوان غرامت، موافق آنچه شوهر زن معین کند در حضور قاضی به او بپردازد. ولی اگر مادر و یا فرزند جانشان را از دست بدهند در آن صورت جان به عوض جان باید داده شود.»
b برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شیوههای درمانی بدون استفاده از خون به بروشور چگونه خون میتواند زندگی شما را نجات بخشد؟ چاپ شاهدان یَهُوَه به مقالهٔ «روشهایی با کیفیت بالا که میتوان جایگزین انتقال خون کرد» مراجعه نمایید.