عاقل باش و از خدا بترس

‏«ابتدای حکمت ترس خداوند است.‏» —‏ امثال ۹:‏۱۰‏.‏

۱.‏ چرا مفهوم ترس از خدا برای بسیاری قابل درک نیست؟‏

در گذشته اگر به کسی خداترس می‌گفتند به منزلهٔ تعریف کردن از وی بود.‏ اما امروزه این صفت جاه و منزلت خود را از دست داده است و بسیاری مفهوم این واژه را درک نمی‌کنند.‏ آن‌ها می‌پرسند ‹اگر خدا محبت است چرا باید از او بترسیم؟‏› در نظر ایشان ترس احساسی ناخوشایند و فلج‌کننده است.‏ اما ترس از خدا مفهومی وسیع دارد و همان گونه که خواهیم دید به مفهوم احساس وحشت نیست.‏

۲،‏ ۳.‏ ترس سالم از خدا در بر گیرندهٔ چیست؟‏

^۲ در کتاب مقدّس خداترسی جزو صفات نیک محسوب شده است.‏ (‏ اِشَعْیا ۱۱:‏۳‏)‏ داشتن چنین صفتی باعث می‌شود شخص به خدا عمیقاً احترام بگذارد و هیچ وقت او را از خود نرنجاند.‏ (‏ مزمور ۱۱۵:‏۱۱‏)‏ داشتن چنین صفتی به مفهوم پذیرفتن معیارهای اخلاقی خدا و پای‌بندی به آن است و اشتیاق به داشتن زندگی‌ای که خدا در آن تعیین‌کنندهٔ خوب و بد است.‏ در کتابی مرجع ترس سالم چنین توصیف شده است:‏ «نگرشی عمیق نسبت به خدا که باعث می‌شود شخص رفتار عاقلانه داشته باشد و از عمل زشت خودداری کند.‏» کتاب مقدّس نیز به نحوی شایسته چنین می‌گوید:‏ «ابتدای حکمت ترس خداوند است.‏» —‏ امثال ۹:‏۱۰‏.‏

^۳ بسیاری از جوانب زندگی با خداترسی توأم است.‏ نه تنها حکمت بلکه شادی،‏ آرامش،‏ رفاه،‏ عمر طولانی،‏ امید،‏ توکّل و اعتماد نیز با خداترسی همراه است.‏ (‏ مزمور ۲:‏۱۱؛‏ امثال ۱:‏۷؛‏ ۱۰:‏۲۷؛‏ ۱۴:‏۲۶؛‏ ۲۲:‏۴؛‏ ۲۳:‏۱۷،‏ ۱۸؛‏ اَعمال ۹:‏۳۱‏)‏ خداترسی همچنین با ایمان و محبت نیز در ارتباط است.‏ در واقع هر جنبه از رابطهٔ شخص با خدا و همنوعش را در بر می‌گیرد.‏ (‏ تثنیه ۱۰:‏۱۲؛‏ ایّوب ۶:‏۱۴؛‏ عبرانیان ۱۱:‏۷‏)‏ در شخص خداترس اعتقادی راسخ وجود دارد به اینکه خدا از وی مراقبت می‌کند و گناهانش را می‌بخشد.‏ (‏ مزمور ۱۳۰:‏۴‏)‏ فقط گناهکاری که توبه نمی‌کند دلیلی برای وحشت از خدا دارد.‏a —‏ عبرانیان ۱۰:‏۲۶-‏۳۱‏.‏

ترسیدن از یَهُوَه را بیاموزیم

۴.‏ چه چیزی به ما کمک می‌کند ‹ترس از خدا را بیاموزیم›؟‏

^۴ حال که ترس از خدا اساس گرفتن تصمیمات عاقلانه است و دریافتن برکات الٰهی را میسر می‌سازد،‏ چگونه می‌توانیم بیاموزیم که از یَهُوَه خدا به نحوی شایسته بترسیم؟‏ (‏ تثنیه ۱۷:‏۱۹‏)‏ گزارشات فراوانی از زنان و مردان خداترس در کتاب مقدّس برای «تعلیم ما» مکتوب شده است.‏ (‏ رومیان ۱۵:‏۴‏)‏ برای آنکه مفهوم ترس از خدا را بهتر درک کنیم زندگی داود،‏ پادشاه اسرائیل را بررسی می‌کنیم.‏

۵.‏ شبانی چگونه به داود کمک کرد تا ترس از یَهُوَه را بیاموزد؟‏

^۵ یَهُوَه خدا پادشاه اوّل اسرائیل یعنی شاؤل را رد کرد،‏ زیرا که شاؤل از خدا نترسید بلکه از مردم.‏ (‏ ۱سموئیل ۱۵:‏۲۴-‏۲۶‏)‏ برعکس شاؤل،‏ داود در زندگی و رابطهٔ نزدیکش با یَهُوَه ثابت کرد که حقیقتاً از خدا می‌ترسد.‏ داود از همان اوان کودکی گوسفندان پدرش را می‌چراند.‏ (‏ ۱سموئیل ۱۶:‏۱۱‏)‏ شب‌هایی که وی برای شبانی گوسفندان زیر آسمان پرستاره گذراند به او کمک کرد تا ترس از خدا را درک کند.‏ او فقط بخش کوچکی از آسمان پهناور را مشاهده می‌کرد.‏ با این حال نتیجه گرفت که خدا شایستهٔ تکریم و تحسین است.‏ داود بعدها نوشت:‏ «چون به آسمان تو نگاه کنم که صنعت انگشت‌های توست،‏ و به ماه و ستارگانی که تو آفریده‌ای،‏ پس انسان چیست که او را به یاد آوری،‏ و بنی‌آدم که از او تفقّد نمایی؟‏» —‏ مزمور ۸:‏۳،‏ ۴‏.‏

۶.‏ مشاهدهٔ عظمت یَهُوَه چه احساسی در داود به وجود آورد؟‏

^۶ هنگامی که داود خود را با عظمت آسمان پرستاره مقایسه کرد بسیار تحت تأثیر قرار گرفت.‏ علم به این موضوع به جای آنکه او را بترساند برانگیخت تا یَهُوَه را بستاید و بگوید:‏ «آسمان جلال خدا را بیان می‌کند و فلک از عمل دست‌هایش خبر می‌دهد.‏» (‏ مزمور ۱۹:‏۱‏)‏ تحسین و تکریم داود از یَهُوَه وی را به او نزدیک‌تر ساخت و باعث شد که راه‌های کامل خدا را بیاموزد و در آن گام بردارد.‏ احساس داود را هنگامی که این سرود را سرایید تصوّر کنید:‏ «زیرا که تو بزرگ هستی و کارهای عجیب می‌کنی.‏ تو تنها خدا هستی.‏ ای خداوند طریق خود را به من بیاموز تا در راستی تو سالک شوم.‏ دل مرا واحد ساز تا از نام تو ترسان باشم.‏» —‏ مزمور ۸۶:‏۱۰،‏ ۱۱‏.‏

۷.‏ ترس از خدا چگونه به داود کمک کرد تا با جُلْیات بجنگد؟‏

^۷ هنگامی که فلسطینیان به سرزمین اسرائیل حمله کردند قهرمان سه متری آنان جُلْیات با تمسخر به اسرائیلیان چنین گفت:‏ ‹مردی را برای خود انتخاب کنید تا با من تن به تن بجنگد!‏ اگر او ببرد ما شما را خدمت می‌کنیم.‏› (‏ ۱سموئیل ۱۷:‏۴-‏۱۰‏)‏ شاؤل و کل لشکرش وحشت کردند اما داود نترسید.‏ او می‌دانست که فقط باید از یَهُوَه ترسید نه از انسان حتی اگر هم بسیار قدرتمند باشد.‏ داود به جُلْیات گفت:‏ ‹من به اسم یَهُوَه صبایوت،‏ خدای لشکرهای اسرائیل نزد تو می‌آیم.‏ و تمامی این جماعت خواهند دانست که یَهُوَه به شمشیر و نیزه خلاصی نمی‌دهد زیرا که جنگ از آن یَهُوَه است.‏› داود به کمک یَهُوَه با فلاخن خود و سنگی آن غول را از پای درآورد.‏ —‏ ۱سموئیل ۱۷:‏۴۵-‏۴۷‏.‏

۸.‏ از گزارشات خادمان خداترس در کتاب مقدّس چه می‌آموزیم؟‏

^۸ شاید مشکلات یا دشمنان ما همچون جُلْیات رعب‌آور باشند.‏ در چنین وضعیتی چه می‌توانیم بکنیم؟‏ با ترس از خدا،‏ ما نیز می‌توانیم همچون داود و دیگر خادمان وفادارش با آن مشکلات بجنگیم.‏ ترس از خدا می‌تواند بر ترس از انسان غلبه کند.‏ نَحَمِیا یکی از خادمان وفادار خدا اسرائیلیانی را که تحت فشار مخالفانشان بودند چنین ترغیب کرد:‏ «از ایشان مترسید،‏ بلکه خداوند عظیم و مهیب را به یاد آورید.‏» (‏ نَحَمِیا ۴:‏۱۴‏)‏ با حمایت یَهُوَه داود،‏ نَحَمِیا و خادمان دیگرش توانستند مأموریت خدادادی خود را با موفقیت اجرا کنند.‏ ما نیز با خداترسی می‌توانیم چنین کنیم.‏

با خداترسی به جنگ مشکلات برویم

۹.‏ داود تحت چه شرایطی نشان داد که از خدا می‌ترسد؟‏

^۹ بعد از آنکه داود جُلْیات را کشت یَهُوَه پیروزی‌های بیشتری نصیب او کرد.‏ شاؤل حسود در ابتدا بی‌اختیار سعی کرد داود را بکشد،‏ اما بعدها با حیله و حتی با استفاده از لشکرش در پی نابودی وی برآمد.‏ خدا به داود اطمینان داده بود که او را پادشاه کند.‏ با این حال داود باید برای مدتی طولانی فراری می‌بود و منتظر یَهُوَه می‌ماند.‏ در تمام این مدت داود نشان داد که از خدای حقیقی می‌ترسد.‏ —‏ ۱سموئیل ۱۸:‏۹،‏ ۱۱،‏ ۱۷؛‏ ۲۴:‏۲‏.‏

۱۰.‏ داود هنگام مواجهه با خطر چگونه ثابت کرد مردی خداترس است؟‏

^۱۰ روزی داود در شهر جَتّ نزد اَخیش،‏ پادشاه فلسطی،‏ جایی که جُلْیات زندگی می‌کرد پناه جست.‏ (‏ ۱سموئیل ۲۱:‏۱۰-‏۱۵‏)‏ اطرافیان پادشاه او را شناسایی کرده،‏ لو دادند و گفتند که داود در حقیقت دشمن ملتشان است.‏ در آن موقعیت خطرناک داود چه کرد؟‏ او دعا کرده،‏ از یَهُوَه تمنای کمک کرد.‏ (‏ مزمور ۵۶:‏۱-‏۴،‏ ۱۱-‏۱۳‏)‏ اگرچه وی برای فرار از آن مخمصه مجبور شد تظاهر به دیوانگی کند،‏ اما خوب می‌دانست یَهُوَه سعی و کوشش او را برکت و از آن مخمصه رهایی‌اش می‌دهد.‏ توکّل و اطمینان صادقانه‌ای که داود به یَهُوَه داشت نشان می‌دهد که وی حقیقتاً خداترس بود.‏ —‏ مزمور ۳۴:‏۴-‏۶،‏ ۹-‏۱۱‏.‏

۱۱.‏ چگونه همچون داود در مشکلات می‌توانیم نشان دهیم که از خدا می‌ترسیم؟‏

^۱۱ ما نیز می‌توانیم همچون داود با اعتماد به این قول خدا که در مشکلات به کمک ما می‌آید نشان دهیم که از خدا می‌ترسیم.‏ داود گفت:‏ «طریق خود را به خداوند بسپار و بر وی توکّل کن که آن را انجام خواهد داد.‏» (‏ مزمور ۳۷:‏۵‏)‏ البته این آیه به این مفهوم نیست که بدون زحمت دادن به خود انتظار داشته باشیم یَهُوَه مشکلاتمان را حل کند.‏ داود نه تنها مشکلاتش را در دعا به یَهُوَه سپرد بلکه برای حل آن عقل و توان خود را نیز به کار برد.‏ با این حال،‏ خوب می‌دانست که سعی و کوشش انسان به تنهایی باعث موفقیت وی نمی‌شود.‏ ما هم باید طرز فکری همچون داود داشته باشیم.‏ یعنی هر آنچه در توان داریم انجام دهیم و بقیه را به یَهُوَه بسپاریم.‏ حقیقت امر این است که در بیشتر موارد کاری از دست ما برنمی‌آید و باید به یَهُوَه توکّل کنیم.‏ آنجاست که نشان می‌دهیم از خدا می‌ترسیم.‏ سخن داود حقیقتاً تسلّی‌دهنده است که می‌گوید:‏ «سرّ خداوند با ترسندگان او است و عهد او تا ایشان را تعلیم دهد.‏» —‏ مزمور ۲۵:‏۱۴‏.‏

۱۲.‏ چرا باید دعا را جدّی بگیریم و از چه طرز رفتاری می‌باید برحذر باشیم؟‏

^۱۲ به همین دلیل می‌باید به دعا و رابطهٔ خود با یَهُوَه اهمیت دهیم.‏ وقتی به یَهُوَه دعا می‌کنیم لازم است ‹ایمان آوریم بر اینکه او هست و جویندگان خود را پاداش می‌دهد.‏› (‏ عبرانیان ۱۱:‏۶؛‏ یعقوب ۱:‏۵-‏۸‏)‏ و هنگامی که به ما کمک می‌کند باید همان گونه که پولُس رسول به ما پند داده است ‹شکرگزار باشیم.‏› (‏ کُولُسیان ۳:‏۱۵،‏ ۱۷‏)‏ هرگز نباید مثل کسانی باشیم که یکی از مسیحیان باتجربه آن‌ها را چنین توصیف کرده است:‏ «ایشان فکر می‌کنند خدا همچون گارسونی در آسمان است که هر وقت لازمش داشتند او را صدا می‌زنند و وقتی کارشان تمام شد مرخصش می‌کنند.‏» چنین رفتاری حقیقتاً دور از خداترسی است.‏

هنگامی که از خدا نترسید

۱۳.‏ داود چه موقع در احترام گذاشتن به قانون خدا کوتاهی کرد؟‏

^۱۳ وقتی داود دست یاری یَهُوَه را در روزهای سخت زندگی حس کرد ترس و اطمینانش به او بیشتر شد.‏ (‏ مزمور ۳۱:‏۲۲-‏۲۴‏)‏ با این حال،‏ داود در سه مورد از خدا نترسید و با عواقب تلخ آن مواجه شد.‏ نمونهٔ اوّل آن زمانی بود که ترتیبی داد تا صندوق عهد یَهُوَه را به اورشلیم حمل کنند.‏ او به جای آنکه صندوق را همان گونه که شریعت خدا معین کرده بود بر شانهٔ لاویان حمل کند روی ارابه‌ای قرار داد.‏ وقتی عُزَّه کسی که در کنار ارابه بود دست خود را دراز کرد تا صندوق عهد را نگه دارد «به سبب تقصیرش» بی‌درنگ جان خود را از دست داد.‏ بلی،‏ عُزَّه گناهی بزرگ کرد،‏ اما در نهایت داود مقصر بود چرا که به روشی که شریعت تعیین کرده بود عمل نکرد.‏ اگر عمل می‌کرد آن اتفاق فجیع رخ نمی‌داد.‏ بنابراین،‏ ترس از خدا به این مفهوم است که بر طبق ترتیبات او عمل کنیم.‏ —‏ ۲سموئیل ۶:‏۲-‏۹؛‏ اعداد ۴:‏۱۵؛‏ ۷:‏۹‏.‏

۱۴.‏ دستور داود برای سرشماری به چه منجر شد؟‏

^۱۴ بعدها داود به تحریک شیطان مردان جنگی اسرائیل را سرشماری کرد.‏ (‏ ۱تواریخ ۲۱:‏۱‏)‏ او بدین شکل از خود خداترسی نشان نداد و در نتیجه موجب مرگ ۷۰۰۰۰ اسرائیلی شد.‏ البته داود از اشتباه خود نزد یَهُوَه توبه کرد.‏ با این حال،‏ او و اطرافیانش آن مصیبت بزرگ را تحمّل کردند.‏ —‏ ۲سموئیل ۲۴:‏۱-‏۱۶‏.‏

۱۵.‏ چه باعث شد داود مرتکب زنا شود؟‏

^۱۵ داود بار دیگر از خدا نترسید و با همسر اوریا،‏ بَتْشَبَع زنا کرد.‏ او کاملاً واقف بود که زنا و طمع به همسر دیگران گناه محسوب می‌شود.‏ (‏ خروج ۲۰:‏۱۴،‏ ۱۷‏)‏ مشکل زمانی آغاز شد که چشم داود به بَتْشَبَع که حمام می‌گرفت افتاد.‏ ترس از خدا می‌بایست داود را به خود می‌آورد تا از آن منظره رو برگرداند و به موضوع دیگری فکر کند.‏ اما داود به جای این کار به آن زن ‹خیره شد› تا جایی که شهوتش بر خداترسی او غلبه یافت.‏ (‏ متّیٰ ۵:‏۲۸؛‏ ۲سموئیل ۱۱:‏۱-‏۴‏)‏ داود فراموش کرد که یَهُوَه در تمام زندگی در کنارش است.‏ —‏ مزمور ۱۳۹:‏۱-‏۷‏.‏

۱۶.‏ داود به دلیل گناه خود چه عواقب تلخی را متحمّل شد؟‏

^۱۶ از رابطهٔ نامشروع داود با بَتْشَبَع پسری حاصل شد.‏ مدتی پس از آن،‏ یَهُوَه ناتان را نزد داود فرستاد تا گناهش را افشا سازد.‏ بعد از آنکه داود سر عقل آمد توبه کرده،‏ دوباره خداترس شد.‏ داود به یَهُوَه التماس کرد که او را طرد نکند و روح‌القدسش را از او نگیرد.‏ (‏ مزمور ۵۱:‏۷،‏ ۱۱‏)‏ یَهُوَه نیز او را بخشید و در مجازاتش تخفیف قائل شد،‏ اما او را از عواقب عمل بدش محافظت نکرد.‏ در نتیجه،‏ پسر داود مرد و از آن پس غم و اندوه خانواده‌اش را فرا گرفت.‏ حقیقتاً هنگامی که از خدا نترسیم چه قیمت گزافی را پرداخت خواهیم کرد!‏ —‏ ۲سموئیل ۱۲:‏۱۰-‏۱۴؛‏ ۱۳:‏۱۰-‏۱۴؛‏ ۱۵:‏۱۴‏.‏

۱۷.‏ عواقب تلخ گناه را توضیح دهید.‏

^۱۷ قصور در خداترسی امروزه هم می‌تواند عواقب وخیم و طولانی به همراه داشته باشد.‏ درد و رنج خواهری جوان را تصوّر کنید که متوجه شد شوهرش که برای کار به خارج از کشور رفته بود به او خیانت کرده است.‏ آن خواهر از شدّت غم سرش را روی زانو گذاشت و زارزار گریه کرد.‏ حال،‏ چقدر طول خواهد کشید تا شوهرش دوباره اعتماد و احترام وی را به دست آورد؟‏ ترس از خدا باعث می‌شود که از چنین عواقبی تلخ در زندگی محفوظ بمانیم.‏ —‏ ۱قُرِنتیان ۶:‏۱۸‏.‏

خداترسی ما را از ارتکاب گناه باز می‌دارد

۱۸.‏ هدف شیطان چیست و طرز عملش چگونه است؟‏

^۱۸ شیطان مرتباً معیارهای اخلاقی را نابود می‌سازد و در پی آن است که مسیحیان حقیقی را به فساد بکشاند.‏ برای انجام این کار سعی می‌کند از طریق چشم و گوش به دل و ذهن ما راه یابد.‏ (‏ اَفَسُسیان ۴:‏۱۷-‏۱۹‏)‏ هنگامی که به طور غیرمنتظره با عکس‌های مبتذل،‏ سخنان رکیک یا اشخاص فاسد روبرو می‌شویم چه واکنشی از خود نشان می‌دهیم؟‏

۱۹.‏ ترس از خدا چگونه یک مسیحی را از وسوسه بازداشت؟‏

^۱۹ برای مثال،‏ آندره پیری مسیحی را که هم پدر است و در یکی از کشورهای اروپایی پزشک می‌باشد در نظر بگیریم.‏b هر بار که آندره در بیمارستان شب‌ها مشغول به کار می‌بود همکاران مؤنث وی مرتباً یادداشتی تزیین‌شده به قلب روی بالشت تختش می‌گذاشتند و او را به رابطه‌ای نامشروع دعوت می‌کردند.‏ آندره راسخانه تقاضای آنان را رد کرد و برای خارج شدن از آن محیط بد کار دیگری پیدا کرد.‏ او عاقلانه از خدا ترسید و برکات فراوانی یافت چرا که هم‌اکنون نیم‌وقت در شعبه شاهدان یَهُوَه در کشور خود خدمت می‌کند.‏

۲۰،‏ ۲۱.‏ الف)‏ ترس از خدا چگونه به ما کمک می‌کند از گناه به دور باشیم؟‏ ب)‏ چه موضوعی در مقالهٔ بعدی بررسی خواهد شد؟‏

^۲۰ پروراندن افکار غلط در ذهن می‌تواند شخص را به جایی برساند که رابطهٔ پرارزش خود با یَهُوَه را فدای رسیدن به آنچه به او تعلّق ندارد بکند.‏ (‏ یعقوب ۱:‏۱۴،‏ ۱۵‏)‏ برعکس،‏ اگر از یَهُوَه بترسیم از مردم،‏ مکان‌ها،‏ فعالیت‌ها و تفریحاتی که ما را در مقابل وسوسه سست می‌کنند دوری می‌کنیم و حتی اگر در وضعیتی نامناسب قرار بگیریم بلافاصله آن را ترک می‌کنیم.‏ (‏ امثال ۲۲:‏۳‏)‏ شاید چنین کاری باعث خجالت یا ضرر ما شود،‏ اما بهتر از آن است که رابطه‌مان را با یَهُوَه از دست بدهیم.‏ (‏ متّیٰ ۵:‏۲۹،‏ ۳۰‏)‏ ترس از خدا باعث می‌شود که به هیچ وجه دست به کاری نامشروع نزنیم که شامل هر نوع پورنوگرافی می‌شود؛‏ بلکه ‹چشمان خود را از دیدن هر چیز باطل برگردانیم.‏› اگر چنین کنیم،‏ می‌توانیم مطمئن باشیم که یَهُوَه ‹جان ما را زنده نگه می‌دارد› و هر آنچه را نیاز داریم فراهم می‌سازد.‏ —‏ مزمور ۸۴:‏۱۱؛‏ ۱۱۹:‏۳۷‏.‏

^۲۱ بلی،‏ عملی که همراه با ترس سالم از خدا باشد همیشه عاقلانه است.‏ همچنین منشأ سعادت حقیقی است.‏ (‏ مزمور ۳۴:‏۹‏)‏ این موضوع را در مقالهٔ بعدی بررسی خواهیم کرد.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

توضیح دهید

‏• خداترسی با چه صفات مسیحی همراه است؟‏

‏• ترس از خدا چگونه بر ترس از انسان غلبه می‌کند؟‏

‏• چگونه می‌توانیم نشان دهیم که به طور صحیح دعا می‌کنیم؟‏

‏• ترس از خدا چگونه ما را از گناه بازمی‌دارد؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۴]‏

داود هنگامی که صنعت دست یَهُوَه را مشاهده کرد ترس از وی را آموخت

‏[تصاویر در صفحهٔ ۲۵]‏

هنگامی که با موقعیتی وسوسه‌کننده روبرو شوید چه واکنشی از خود نشان می‌دهید؟‏