وفاداری و پایداری ایّوب
«آیا در بندهٔ من ایّوب تفکّر کردی که مثل او در زمین نیست؟ مرد کامل و راست و خداترس که از گناه اجتناب میکند.» — ایّوب ۱:۸.
۱، ۲. الف) ایّوب با چه رنج و مصیبت غیرمنتظرهای روبرو شد؟ ب) زندگی ایّوب پیش از آن چگونه بود؟
ایّوب مردی دولتمند بود که در روزگار باستان میزیست. او در زندگیاش همه چیز داشت؛ ثروت، شهرت، سلامتی و زندگی خانوادگیای سرشار از شادی و خوشی. ناگهان زندگیاش به کلّی دگرگون شد. در طول یک شب ثروتش به کلّی از بین رفت. در طوفانی سهمگین تمامی فرزندانش را از دست داد و در آخر خود به بیماریای جانکاه مبتلا شد؛ بیماریای که تمام بدنش را با دملهای دردناک پر کرد. شرح مصیبتهای این مرد خدا در کتاب مقدّس برای ما نوشته شده است. — ایّوب، بابهای ۱ و ۲.
۲ بعد از این مصیبتها ایّوب با حسرت و ناله گفت: «ای کاش روزهای گذشته باز میگشت.» ( ایّوب ۳:۳، ترجمهٔ تفسیری؛ ۲۹:۲) او مردی موفق و سعادتمند بود و به نظر میرسید که زندگی همیشه بر وفق مرادش است. همهٔ افراد سرشناس و مشهور شهر به او احترام میگذاشتند و خواستار کمک و راهنمایی او بودند. ( ایّوب ۲۹:۵-۱۱) او ثروتمند بود اما مالپرست نبود. ( ایّوب ۳۱:۲۴، ۲۵، ۲۸) هنگامی که بیوهزنان و یتیمان را میدید به آنان کمک میکرد. ( ایّوب ۲۹:۱۲-۱۶) او به همسرش نیز همیشه وفادار بود. — ایّوب ۳۱:۱، ۹، ۱۱.
۳. یَهُوَه چه دیدی نسبت به ایّوب داشت؟
۳ از آنجایی که ایّوب خدا را دوست داشت و به او ایمان میورزید، در زندگیاش از بدی پرهیز میکرد. به همین دلیل یَهُوَه در مورد او گفت: «مثل او در زمین نیست؟ مرد کامل و راست و خداترس که از گناه اجتناب میکند.» ( ایّوب ۱:۱، ۸) آری، ایّوب مردی پرهیزکار بود. با این وجود مشکلات و مصایب زیادی در زندگی متحمّل شد. تمام زحمات و داراییاش بر باد رفت. رنج و عذابی که ایّوب کشید بردباری او را مورد آزمایش قرار داد.
۴. از مطالعه و بررسی سختیها و مصیبتهای ایّوب چه فایدهای میبریم؟
۴ امروزه بسیاری از مسیحیان نیز با رنج و عذابی مشابه روبرو میباشند. به همین دلیل بجاست که دو سؤال را بررسی کنیم: چطور میتوانیم هنگام رویارویی با سختیها و ناملایمات زندگی، از تجارب ایّوب استفاده کنیم؟ چگونه میتوانیم به کسانی که با چنین شرایطی روبرو میشوند کمک نماییم؟
آزمایشِ وفاداری و ایمان ایّوب
۵. شیطان در مورد ایّوب چه گفت؟
۵ ایّوب در وضعیت غیرعادی و عجیبی قرار گرفت. هنگامی که خدا در آسمان خوشنودی و رضایتش را در مورد او ابراز داشت، شیطان ادعا کرد انگیزهٔ اصلی ایّوب خودخواهی و نفع شخصی است و خطاب به یَهُوَه گفت: «آیا تو گرد او و گرد خانهٔ او و گرد همهٔ اموال او، به هر طرف حصار نکشیدی؟ . . . لیکن الآن دست خود را دراز کن و تمامی مایملک او را لمس نما و پیش روی تو، تو را ترک خواهد نمود.» شیطان با این سخنان نه فقط ایّوب بلکه در واقع تمامی خادمان خدا را متهم ساخت که در پی منافع شخصی خود میباشند. — ایّوب ۱:۸-۱۱.
۶. شیطان چه موضوع مهمی را مطرح کرد؟
۶ شیطان در واقع با تهمت خود موضوع بسیار پراهمیتی را مطرح نمود. او ادعا کرد که خدا حاکم شایسته و مناسبی نیست. در حقیقت او این سؤال را مطرح نمود: آیا حکومت خدا که بر پایهٔ محبت است میتواند برای انسانها مفید باشد؟ یا اینکه انسانها تنها با دنبال کردن نفع شخصی میتوانند در زندگی موفق و سعادتمند شوند؟ برای پاسخ به این سؤالات، یَهُوَه چه کرد؟ او با اطمینان به ایستادگی و وفاداری ایّوب، به شیطان اجازه داد که او را مورد آزمایش قرار دهد. شیطان سختیها و مصیبتهای گوناگونی را بر سر ایّوب آورد. اما موفق نشد که او را به زانو در آورد و در نهایت ایّوب را به بیماری سختی مبتلا کرد و گفت: «پوست به عوض پوست، و هر چه انسان دارد برای جان خود خواهد داد.» — ایّوب ۲:۴.
۷. خادمان خدا با چه مشکلات و سختیهایی روبرو هستند؟
۷ امروزه، کمتر مسیحیای را میتوان دید که مانند ایّوب متحمّل چنان رنج و مصیبت شدیدی شود. اما بسیاری از مسیحیان با مشکلات و سختیهای دیگری مواجهند. بعضی در راه ایمانشان جان خود را از دست دادهاند. بسیاری از طرف مخالفان اذیت و آزار میببینند و یا مورد مخالفت خانواده قرار میگیرند. همین طور برای برخی فشار مشکلات اقتصادی یا بیماری غیرقابل تحمّل و خردکننده است. البته نباید فراموش کرد که هر مشکل و سختیای که با آن مواجه میشویم، از جانب شیطان نیست. بعضی از این مشکلات و سختیها به علّت خطاهای ناخواستهٔ خود ماست و یا ریشه در ضعفهای جسمیمان دارد. ( غَلاطیان ۶:۷) همچنین حوادث و اتفاقات طبیعی ممکن است برای هر کس روی دهد. به علاوه پیری و کهولت نیز اجتنابناپذیر است. کتاب مقدّس به روشنی نشان میدهد که یَهُوَه امروزه با معجزه خادمینش را از چنین مصایبی محفوظ نگاه نمیدارد. — جامعه ۹:۱۱.
۸. شیطان از ضعف و مشکلاتمان برای چه منظوری استفاده میکند؟
۸ پس میبینیم که شیطان میتواند از سختیها و مصیبتهای زندگی برای تضعیف ایمانمان استفاده کند. پولُس رسول نیز از ناراحتیای جسمی رنج میبرد. او آن را به ‹خاری در جسمش› تشبیه کرد که شیطان از آن به عنوان وسیلهای برای تضعیف روحیهٔ او استفاده میکرد. ( ۲قُرِنتیان ۱۲:۷) پولُس احتمالاً ضعف بینایی داشت. او از این موضوع آگاه بود که شیطان میتواند از هر ضعف و مشکلی استفاده کند تا او را دلسرد و سست سازد. ( امثال ۲۴:۱۰) امروزه، شیطان از طریق اعضای خانواده، همکلاسیها و حتی دولتهای دیکتاتور سعی در اذیت و آزار خادمین خدا دارد.
۹. چرا نباید از سختیها و مصایب زندگی یا اذیت و آزار متعجب شویم؟
۹ حال چگونه باید با چنین مشکلات و مصایبی برخورد کنیم؟ وقتی در چنین موقعیتهایی قرار میگیریم فرصت خوبی است که نشان دهیم مطیع اراده و دستورات یَهُوَه هستیم و محبتهای او را فراموش نکردهایم. ( یعقوب ۱:۲-۴) آگاهی از این موضوع که باید به یَهُوَه وفادار باقی بمانیم به ما کمک خواهد کرد که در ایمانمان استوار باشیم. پِطْرُس رسول در نامهای به مسیحیان نوشت: ‹ای حبیبان، از این آتشی که در میان شماست و برای امتحان شما میآید تعجب منمایید که گویا چیزی غریب بر شما واقع شده است.› ( ۱پِطْرُس ۴:۱۲) پولُس در این ارتباط میگوید: «آری، همهٔ کسانی که مایلند در اتحاد با مسیح عیسی زندگانی خداپسندانهای داشته باشند رنج و آزار خواهند دید.» ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۲، انجیل شریف ) آری، شیطان هنوز هم ایمان و وفاداری خادمان خدا را مانند زمان ایّوب تحت آزمایش قرار میدهد. در واقع کتاب مقدّس پیشگویی کرده بود که در زمانهای آخر شیطان حملات خود را به خادمان خدا افزایش میدهد. — مکاشفه ۱۲:۹، ۱۷.
ناآگاهی ایّوب و پند و اندرزهای نادرست
۱۰. ایّوب از چه موضوعی بیخبر بود؟
۱۰ امروزه خادمین یَهُوَه از این مزیت برخوردارند که از علّت مصیبتها و سختیهایشان آگاهند. اما ایّوب از آن به کلّی بیخبر بود. به همین دلیل در مورد یَهُوَه نتیجهگیری نادرستی کرد و گفت: «خداوند داد و خداوند گرفت.» ( ایّوب ۱:۲۱) شیطان چنان زیرکانه ایّوب را تحت فشار و آزمایش قرار داد که او تصوّر کرد خدا مسبب مصیبتهایش است.
۱۱. عکسالعمل ایّوب را در مقابل سختیها و ناملایمات توصیف کنید.
۱۱ ایّوب به شدّت مأیوس و درمانده شده بود. همسرش به او گفت که یَهُوَه را لعنت کند اما او چنین نکرد. ( ایّوب ۲:۹، ۱۰) ایّوب با خود فکر میکرد که بدکاران از او سعادتمندتر و موفقترند. ( ایّوب ۲۱:۷-۹) و متعجب بود که مگر چه کرده است که خدا او را مجازات میکند. چند مرتبه آرزو کرد که ای کاش زنده نبود تا این همه مصیبت را ببیند و فریاد بر آورد و گفت: «کاش که مرا در هاویه [قبر] پنهان کنی؛ و تا غضبت فرو نشیند، مرا مستور سازی.» — ایّوب ۱۴:۱۳.
۱۲، ۱۳. ایّوب در مورد سه دوست خود چه نظری داشت، و آنها چه دلیلی برای او آوردند؟
۱۲ سه دوست ایّوب به دیدنش رفتند تا با او همدردی کنند و او را «تسلّی دهند.» ( ایّوب ۲:۱۱) اما بر خلاف انتظار ایّوب، آنها فقط باعث ‹مزاحمت› او شدند. ( ایّوب ۱۶:۲) قطعاً اگر دوستان ایّوب از او دلجویی میکردند آرامش مییافت. اما متأسفانه آنها نه تنها با او همدردی نکردند بلکه باعث شدند بیشتر گیج و سردرگم شود و احساس یأس و درماندگی کند. — ایّوب ۱۹:۲؛ ۲۶:۲.
۱۳ احتمالاً ایّوب پیش خود فکر میکرد: ‹چرا من باید به این همه بلا و مصیبت دچار شوم؟ مگر من چه کردهام؟› دوستانش چنین نشان دادند که ایّوب خود مسبب مصیبتها و سختیهایش است، چرا که گناه بزرگی را مرتکب شده است. با چنین دلایلی آنها او را بیش از پیش سردرگم کردند. یکی از دوستانش به نام اَلیفاز از او پرسید: «کیست که بیگناه هلاک شود؟» و در ادامه گفت: ‹چنانکه من دیدم آنانی که زمین شرارت را شیار میکنند و بذر بدی و شقاوت را میکارند همان را درو میکنند.› — ایّوب ۴:۷، ۸.
۱۴. چرا نمیتوان بلافاصله نتیجهگیری کرد که دلیل سختیها و مصیبتهایمان به خاطر اَعمال و رفتارمان است؟
۱۴ البته دلیل مشکلات و سختیهایی که با آن روبرو میشویم گاه اَعمال نادرست خود ماست. ( غَلاطیان ۶:۷، ۸) از طرف دیگر با مصیبتهایی نیز روبرو میشویم که به عمل و رفتارمان بستگی ندارد. این نشان میدهد که شخص صالح و درستکار در مقابل سختیها و مصیبتهای این دنیا مصون نیست. به عنوان مثال، عیسی مسیح که بیعیب و از هر گناهی به دور بود مرگی دردآور و اسفناک را بر تیر شکنجه متحمّل شد. همچنین یعقوب رسول مرگی همراه با درد و رنج داشت. ( عبرانیان ۷:۲۶؛ اَعمال ۱۲:۱، ۲) دلیل بیاساس اَلیفاز و دو دوست دیگر ایّوب، او را بر آن داشت که از آبرو و حیثیت خود دفاع کند و بر بیگناهیاش پافشاری نماید. دوستان ایّوب همچنان با سرسختی او را متهم میکردند که مصیبتهایی که ایّوب با آنها مواجه بود به دلیل خطاهای اوست. احتمالاً سخنان آنان باعث شده بود که ایّوب به عدالت خدا شک کند. — ایّوب ۳۴:۵؛ ۳۵:۲.
کمک در سختیها
۱۵. چه نگرشی به ما کمک میکند تا با مصیبتها و سختیها روبرو شویم؟
۱۵ ما از سرگذشت ایّوب چه میآموزیم؟ وقتی که با مصیبت، بیماری یا آزار و اذیت روبرو میشویم شاید به نظرمان ناعادلانه آید و فکر کنیم چرا این مصیبتها فقط برای ما پیش میآید. ( مزمور ۷۳:۳-۱۲) خوب است از خود بپرسیم: ‹آیا محبت به خدا مرا بر میانگیزد که تحت هر شرایطی او را خدمت کنم؟ آیا میخواهم با اَعمال خود دروغ بودن تهمت شیطان را ثابت کنم و یَهُوَه را خوشنود سازم؟› ( امثال ۲۷:۱۱؛ متّیٰ ۲۲:۳۷) به علاوه، هیچگاه نباید اجازه دهیم تا دیگران در دل ما نسبت به پشتیبانی یَهُوَه شک ایجاد کنند. خواهری مسیحی که سالیان دراز از بیماریای مزمن رنج میبرد، گفت: «تجربه به من نشان داده است، هر آزمایشی که یَهُوَه اجازه میدهد تا با آن مواجه شویم، باید پذیرفت، و اطمینان دارم که او مثل همیشه مرا نیرو میبخشد.»
۱۶. کتاب مقدّس چگونه به ما کمک خواهد کرد تا با سختیها روبرو شویم؟
۱۶ امروزه ما از نیرنگها و ‹مکاید شیطان بیخبر نیستیم.› ( ۲قُرِنتیان ۲:۱۱) موضوعی که برای ایّوب روشن نبود. به علاوه، یَهُوَه راهنماییهای عملی در اختیار ما گذاشته است که در هنگام سختیها و مشکلات زندگی به کار گیریم. همچنین در کتاب مقدّس میتوانیم از شرح حال خادمان وفادار خدا که مشقّات و سختیهای بسیاری را متحمّل شدهاند، استفاده نماییم. به عنوان نمونه، پولُس رسول که بیشتر از سایر مسیحیان درد و رنج کشید چنین نوشت: «آنچه در گذشته نوشته شده است، برای تعلیم ما بوده تا با پایداری و آن دلگرمیکه کتب مقدّس میبخشد، امید داشته باشیم.» ( رومیان ۱۵:۴، ترجمهٔ هزارهٔ نو ) شاهدی اهل مجارستان در طی جنگ جهانی دوّم به خاطر حفظ ایمانش زندانی شده بود. او حاضر شد برای اینکه کتاب مقدّسی داشته باشد از سه روز جیرهٔ غذای خود صرفنظر کند. او میگوید: «چقدر این تصمیم بجا بود! علیرغم گرسنگی شدید دریافت غذای روحانی به من و دیگران کمک کرد تا بتوانیم آن شرایط سخت را تحمّل کنیم. من تا به امروز آن کتاب را حفظ کردهام.»
۱۷. یَهُوَه چه کمکیهایی در اختیار ما قرار داده است تا با مشکلات و سختیهای زندگی مقابله کنیم؟
۱۷ در کنار نوشتههای کتاب مقدّس که به ما دلگرمی و تسلّی میدهد نشریات مسیحی نیز راهنماییهای مؤثری در اختیار ما میگذارد تا با مشکلات و سختیهای زندگی مقابله کنیم. به طور مثال، در «فهرست الفبایی نشریات برج دیدهبانی» ( انگل.) میتوانید شرح حال مسیحیانی را بیابید که با سختیها و مشکلات مشابهی مانند شما روبرو بودهاند. ( ۱پِطْرُس ۵:۹) همچنین میتوانید از پیران دلسوز و بامحبت و از دیگر مسیحیان باتجربه کمک بطلبید. مهمتر از همه میتوانید در دعا از یَهُوَه یاری بخواهید و خواهان روح مقدّس او شوید. پولُس چگونه توانست ضربات شیطان را متحمّل شود؟ او آموخت که به نیروی یَهُوَه اعتماد و اطمینان کامل داشته باشد. ( ۲قُرِنتیان ۱۲:۹، ۱۰) به همین دلیل نوشت: «قدرت هر چیز را دارم در او که مرا نیرو میبخشد.» — فیلِپّیان ۴:۱۳، ه ن.
۱۸. برادران و خواهرانمان چگونه میتوانند به ما قوّت و دلگرمی دهند؟
۱۸ آری، ما از کمکهای گوناگونی برخورداریم، و نباید از دریافت آنها کوتاهی کنیم. به گفتهٔ کتاب مقدّس اگر در روز سختی ناامید شویم ضعیف و ناتوان خواهیم شد. ( امثال ۲۴:۱۰) همان طور که موریانه میتواند خانهای چوبی را به ویرانهای مبدّل کند، یأس و ناامیدی هم میتواند پایبندی ما را به ارزشهای مسیحی سست و نابود سازد. برای جلوگیری از این خطر، یَهُوَه خدا از خادمینش برای کمک و یاری ما استفاده میکند. برای نمونه، فرشتهای به عیسی ظاهر شد و او را در شب دستگیریاش نیرو و قوّت بخشید. ( لوقا ۲۲:۴۳) نمونهٔ دیگر آن پولُس است. هنگامی که او را به زندان روم منتقل میکردند با دیدن برادرانش در بازار اَپِیوس و سهدکان قوّت گرفت، و ‹خدا را شکر نمود.› ( اَعمال ۲۸:۱۵) خواهری جوان، اهل آلمان به اردوگاه اسیران در راوِنزبرُوک فرستاده شد. او هنوز کمکهایی را که هنگام ورودش به آنجا دریافت کرد فراموش نکرده است و میگوید: «به محض ورودم به آنجا خواهری مسیحی مرا دید و به گرمی از من استقبال کرد. خواهر دیگری همچون مادری مهربان و دلسوز به نیازهای روحانی من رسیدگی کرد و مونس و همدم من بود.»
امین و وفادار
۱۹. چه خصوصیتی ایّوب را قادر ساخت تا در برابر حملات شیطان مقاومت کند؟
۱۹ یَهُوَه در کتاب مقدّس ایّوب را مردی وفادار و باایمان توصیف میکند. ( ایّوب ۲:۳) با وجود اینکه ایّوب مأیوس و دلسرد شده بود و از علّت مشکلات و سختیهایش کاملاً بیاطلاع بود اما همچنان به یَهُوَه وفادار ماند و به راهی که در زندگی پیش گرفته بود پایبند ماند. او بر این موضوع تأکید کرد که تا پای مرگ نیز اصول الٰهی را زیر پا نخواهد گذاشت. — ایّوب ۲۷:۵.
۲۰. داشتن ارادهای محکم چه پاداشی به همراه دارد؟
۲۰ اگر ما نیز همچون ایّوب ارادهای محکم داشته باشیم میتوانیم تحت هر شرایطی به موازین الٰهی پایبند بمانیم؛ به خصوص هنگامی که با وسوسهها، مخالفتها و ناملایمات زندگی روبرو میشویم. عیسی در این ارتباط به جماعت اِسْمِیرنا گفت: «از رنجی که خواهی کشید، مترس. باخبر باش که ابلیس برخی از شما را به زندان خواهد افکند تا آزموده شوید و ده روز آزار [ظلم، ناراحتی و مصیبت] خواهید دید. لیکن تا پای جان وفادار بمان که من تاج حیات را به تو خواهم بخشید.» — مکاشفه ۲:۱۰، ه ن.
۲۱، ۲۲. دانستن چه موضوعی به ما کمک میکند تا در سختی بردبار باشیم؟
۲۱ در این دنیا که تحت حکمفرمایی شیطان است صبر و ایمانمان مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. همان طور که عیسی در آیهٔ بالا به ما اطمینان میدهد آیندهای فوقالعاده در انتظار ماست به همین دلیل هیچ چیز نباید ما را نگران و مضطرب سازد. مهم آن است که تا آخر امین و وفادار باقی بمانیم. پولُس میگوید که مصیبتها و سختیها در مقایسه با «جلال جاودانی» که خدا به ما وعده داده است مانند یک ‹لحظه› است. ( ۲قُرِنتیان ۴:۱۷، ۱۸) زحمات و سختیهای ایّوب نیز در مقایسه با سالهای خوش زندگیاش موقتی و زودگذر بود. او سالیان سال قبل از مصیبتهایش و بعد از آن از زندگیای شاد و لذّتبخش برخوردار بود. — ایّوب ۴۲:۱۶.
۲۲ با این وجود ممکن است در زندگیمان با مصیبتهایی روبرو شویم که به نظر تمامنشدنی و غیرقابل تحمّل باشد. در مقالهٔ بعدی خواهیم دید که شرح حال ایّوب چگونه به ما کمک میکند تا در سختیها بردبار باشیم. همچنین روشهایی را میآموزیم که چطور دیگران را هنگام ناملایمات زندگی تقویت کنیم.
مروری بر مقاله
• شیطان چه سؤال مهمی را در ارتباط با وفاداری ایّوب مطرح نمود؟
• چرا سختیها و مصیبتها نباید ما را متعجب سازد؟
• یَهُوَه چگونه به ما کمک میکند تا در مقابل سختیها بردبار باشیم؟
[تصاویر در صفحهٔ ۱۰]
تحقیق و بررسی در کلام خدا، صحبت با مسیحیان باتجربه و دعای از صمیم دل ما را در تحمّل سختیها یاری میکند