نگاهتان به سوی کیست؟
«به سوی تو چشمان خود را برمیافرازم، به سوی تو که در آسمانها بر تخت نشستهای!»—مزمور ۱۲۳:۱.
۱، ۲. چشم دوختن به یَهُوَه شامل چه میشود؟
ما امروزه در «زمانهایی سخت» زندگی میکنیم. تا رسیدن به دنیای جدید که صلح و آرامش در آن برقرار خواهد بود، شرایط از این نیز بدتر میشود. (۲تیمو ۳:۱) بنابراین بجاست که از خود بپرسیم، ‹برای دریافت کمک و راهنمایی نگاهم به سوی کیست؟› احتمالاً بدون درنگ میگوییم، «به سوی یَهُوَه» و این بهترین جواب است.
۲ چشم دوختن به یَهُوَه شامل چه میشود؟ چگونه میتوانیم اطمینان یابیم که هنگام رویارویی با مشکلات نگاهمان همواره به سوی اوست؟ قرنها پیش مزمورنویس نشان داد که ما باید برای دریافت کمک چشمان خود را به سوی یَهُوَه برافرازیم. (مزمور ۱۲۳:۱-۴ خوانده شود.) مزمورنویس این موضوع را به رابطهٔ یک خدمتکار با اربابش تشبیه کرد. منظور او از این تشبیه چه بود؟ یک خدمتکار نه تنها برای دریافت خوراک و حمایت به اربابش روی میآورد، بلکه بهدقت به او چشم میدوزد تا دریابد که خواست اربابش چیست و سپس مطابق با آن عمل میکند. به طور مشابه، ما نیز باید هر روزه در کلام خدا جستجو کنیم تا دریابیم که یَهُوَه از شخص ما چه انتظاری دارد و راهنمایی او را دنبال کنیم. تنها در این صورت میتوانیم اطمینان داشته باشیم که او در مواقع نیاز به ما کمک میکند.—افس ۵:۱۷.
۳. چرا باید همواره اطمینان یابیم که به یَهُوَه چشم میدوزیم؟
۳ با این که ما میدانیم باید همواره به یَهُوَه چشم بدوزیم، ممکن است گاهی تمرکز خود را از دست بدهیم. مارتا، یکی از دوستان نزدیک عیسی به دلیل اضطراب زیاد توجهش به اموری معطوف شد که اهمیت چندانی نداشت. کتاب مقدّس میگوید که او «سخت مشغول بود و تدارک بسیار میدید.» (لو ۱۰:۴۰-۴۲) با این که مارتا ایمانی قوی داشت و در آن لحظه در کنار عیسی بود، تمرکزش را از دست داد. پس جای تعجب نیست که ما نیز گاهی تمرکز خود را از دست بدهیم. اما چه چیز میتواند مانع شود که همواره به یَهُوَه چشم بدوزیم؟ در این مقاله بررسی خواهیم کرد که چطور اعمال دیگران میتواند تمرکز ما را بر هم زند. همچنین میآموزیم که چگونه همواره به یَهُوَه چشم بدوزیم.
خادمی وفادار افتخارش را از دست میدهد
۴. چرا باعث تعجب است که موسی افتخار ورود به سرزمین موعود را از دست داد؟
۴ موسی برای دریافت کمک و راهنمایی به یَهُوَه روی میآورد. او «ثابتقدم بود، چنان که گویی آن نادیده را میدید.» (عبرانیان ۱۱:۲۴-۲۷ خوانده شود.) کتاب مقدّس در مورد او میگوید: «تا کنون پیامبری همچون موسی در اسرائیل برنخاسته است که خداوند او را رو در رو شناخته باشد.» (تث ۳۴:۱۰) با این که موسی چنین رابطهٔ نزدیکی با یَهُوَه داشت، افتخار ورود به سرزمین موعود را از دست داد. (اعد ۲۰:۱۲) چه چیز باعث لغزش او شد؟
۵-۷. کمی پس از این که اسرائیلیان مصر را ترک کردند چه اتفاقی افتاد و موسی چه کرد؟
۵ در کمتر از دو ماه پس از خروج اسرائیلیان از مصر، قبل از این که به کوه سینا برسند مشکلی به وجود آمد. آنان به دلیل کمبود آب به موسی شکوه و شکایت کردند. وضعیت به قدری جدّی شد که موسی نزد خدا فریاد برآورد و گفت: «با این قوم چه کنم؟ نزدیک است سنگسارم کنند.» (خرو ۱۷:۴) یَهُوَه به موسی فرمانی واضح و روشن داد. موسی میبایست چوبدستی خود را به صخرهٔ حوریب میزد تا از آن صخره آب بیرون آید. در کتاب مقدّس میخوانیم که «موسی در برابر دیدگان مشایخ اسرائیل چنین کرد.» اسرائیلیان از آن آب نوشیدند و به این شکل مشکل حل شد.—خرو ۱۷:۵، ۶.
۶ گزارش کتاب مقدّس در ادامه میگوید که موسی «آن مکان را مَسَّه و مِریبَه نامید، زیرا بنیاسرائیل مجادله کردند و خداوند را آزمودند و گفتند: ‹آیا خداوند در میان ما هست یا نه؟›» (خرو ۱۷:۷) آن نامها برای آن مکان بسیار مناسب بود، زیرا مَسَّه به معنی «آزمایش» و مِریبَه به معنی «مجادله» میباشد.
۷ یَهُوَه چه دیدی نسبت به اتفاقی که در مِریبَه افتاد داشت؟ او اعمال اسرائیلیان را تنها نافرمانی از موسی نمیدانست، بلکه نافرمانی از خود و بیاحترامی به اختیارات خود میدانست. (مزمور ۹۵:۸، ۹ خوانده شود.) عمل اسرائیلیان بسیار اشتباه بود. اما موسی واکنشی صحیح داشت؛ او به یَهُوَه چشم دوخت و راهنماییهای او را بهدقت انجام داد.
۸. در اواخر سفر ۴۰ سالهٔ اسرائیلیان در بیابان چه اتفاقی افتاد؟
۸ حدود ۴۰ سال بعد یعنی در اواخر سفر اسرائیلیان در بیابان اتفاق مشابهی افتاد. اسرائیلیان به مکانی در نزدیکی قادِش و نزدیک به مرز سرزمین موعود رسیده بودند. این مکان نیز مِریبَه نام داشت.a آنان دوباره به دلیل کمبود آب به موسی شکایت میکردند. (اعد ۲۰:۱-۵) اما این بار واکنش موسی متفاوت بود.
۹. یَهُوَه چه فرمانی به موسی داد و موسی چگونه عمل کرد؟ (تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.)
۹ موسی نسبت به شکایت اسرائیلیان چه واکنشی داشت؟ او دوباره برای دریافت راهنمایی به یَهُوَه روی آورد. اما این بار یَهُوَه به او نگفت که چوبدستیاش را به صخره بزند. بلکه موسی میبایست چوبدستیاش را بردارد، مردم را در جلوی صخره گرد آورد و سپس با صخره صحبت کند. (اعد ۲۰:۶-۸) اما موسی با صخره صحبت نکرد. او احساس خشم و عصبانیتش را بیرون ریخت و بر سر جماعت چنین فریاد زد: «ای یاغیان گوش فرا دهید: آیا باید از این صخره آب برای شما بیرون آوریم؟» سپس چوبدستیاش را نه یک بار بلکه دو بار به صخره زد.—اعد ۲۰:۱۰، ۱۱.
۱۰. واکنش یَهُوَه نسبت به اعمال موسی چه بود؟
۱۰ یَهُوَه به شدّت از موسی عصبانی و خشمگین شد. (تث ۱:۳۷؛ ۳:۲۶) چرا؟ احتمالاً عصبانیت یَهُوَه تنها یک دلیل نداشت. همان طور که پیش از این اشاره شد، یک دلیل آن میتواند این باشد که موسی از فرمان او اطاعت نکرد.
۱۱. چرا ضربهای که موسی به صخره زد، ممکن است معجزهٔ یَهُوَه را در دید اسرائیلیان کوچک جلوه داده باشد؟
۱۱ احتمال دیگری نیز وجود دارد. صخرههایی که در مکان اول وجود داشت از جنس گرانیت سفت و محکم بودند. بنابراین حتی اگر بهشدّت به آنها ضربه زده شود، هیچ کس انتظار ندارد که از این نوع صخره آب بیرون آید. اما صخرههایی که در مکان دوم وجود داشت از جنس سنگ آهک بودند که به محکمی گرانیت نیست. این نوع سنگها روزنهدار و نفوذپذیر هستند. بنابراین آب به درون این صخرهها نفوذ میکند و مردم معمولاً با ایجاد حفرهای در آنها میتوانند به منبع آب دسترسی داشته باشند. هنگامی که موسی به جای صحبت کردن با صخره، دو بار بر آن صخره کوبید، ممکن بود مردم فکر کنند که به دلیل عوامل طبیعی آب از آن صخره بیرون آمده است، نه از طریق معجزهٔ یَهُوَه!b البته نمیتوانیم از این موضوع کاملاً مطمئن باشیم.
نافرمانی موسی
۱۲. دلیل خشم و عصبانیت یَهُوَه نسبت به موسی و هارون چه بود؟
۱۲ احتمالاً خشم و عصبانیت یَهُوَه نسبت به موسی و هارون دلیل دیگری نیز داشت. موسی به اسرائیلیان چنین گفت: «آیا باید از این صخره آب برای شما بیرون آوریم؟» توجه کنید که موسی از ضمیر ‹ما› استفاده کرد. احتمالاً منظور او خودش و هارون بود. موسی با این سخنش به یَهُوَه که منشأ اصلی آن معجزه بود بیاحترامی کرد. مزمور ۱۰۶:۳۲، ۳۳ درستی این موضوع را نشان میدهد. در آنجا میخوانیم: «نزد آبهای مِریبَه خداوند را خشمگین کردند، و حتی موسی به سبب ایشان زیان دید؛ زیرا روح وی را مکدر ساختند، و سخن نسنجیده بر زبان او جاری شد.» (اعد ۲۷:۱۴) در واقع موسی احترام و ارجی را که درخور یَهُوَه بود، به او نسبت نداد. یَهُوَه به موسی و هارون چنین گفت: «شما نزد آبهای مِریبَه از فرمان من سرپیچی کردید.» (اعد ۲۰:۲۴) بهراستی که موسی و هارون گناهی جدّی مرتکب شدند!
۱۳. چرا داوری یَهُوَه در مورد موسی بجا و عادلانه بود؟
۱۳ موسی و هارون به دلیل رهبری قوم خدا مسئولیت سنگینی بر عهده داشتند و باید در مقابل آن به یَهُوَه جوابگو میبودند. (لو ۱۲:۴۸) مدتی پیش از آن، یَهُوَه اسرائیلیان را به دلیل نافرمانیشان از ورود به سرزمین موعود منع کرده بود. (اعد ۱۴:۲۶-۳۰، ۳۴) بنابراین بجا و عادلانه بود که وقتی موسی نافرمانی کرد، یَهُوَه او را نیز از ورود به سرزمین موعود بازدارد. بلی، موسی نیز مانند دیگر اسرائیلیان نافرمان اجازه نداشت وارد سرزمین موعود شود.
ریشهٔ مشکل
۱۴، ۱۵. چه چیز باعث نافرمانی موسی شد؟
۱۴ چه چیز باعث شد که موسی نافرمانی کند؟ دوباره توجه کنید که مزمور ۱۰۶:۳۲، ۳۳ میگوید: «نزد آبهای مِریبَه خداوند را خشمگین کردند، و حتی موسی به سبب ایشان زیان دید؛ زیرا روح وی را مکدر ساختند، و سخن نسنجیده بر زبان او جاری شد.» با این که اسرائیلیان در واقع یَهُوَه را خشمگین ساختند، موسی بود که تلخکام و عصبانی شد. عدم خویشتنداری موسی باعث شد که سخنی نسنجیده بر زبان آورد و به عواقب آن فکر نکند.
۱۵ موسی اجازه داد که اعمال دیگران تمرکز او را بر هم زند و او را از چشم دوختن به یَهُوَه بازدارد. اولین بار که اسرائیلیان به دلیل کمبود آب شکایت کردند، موسی واکنشی صحیح نشان داد. (خرو ۷:۶) اما احتمالاً نافرمانی اسرائیلیان در طول سالها، او را خسته و ناامید کرده بود. بنابراین شاید او این بار به جای جلال دادن یَهُوَه، بر احساسات خود تمرکز کرده بود.
۱۶. چرا عمل موسی برای ما اهمیت دارد؟
۱۶ اگر موسی که نبیای وفادار بود، منحرف شد و لغزش خورد، ممکن است برای ما نیز چنین اتفاقی بیفتد. ما نیز مانند موسی در آستانهٔ ورود به سرزمین موعود هستیم؛ یعنی دنیای جدید که یَهُوَه وعدهٔ آن را داده است. (۲پطر ۳:۱۳) مسلّماً هیچ یک از ما نمیخواهد این افتخار را از دست بدهد. بنابراین برای رسیدن به این هدف باید همواره به یَهُوَه چشم بدوزیم و خواست او را انجام دهیم. (۱یو ۲:۱۷) ما از اشتباه موسی چه درسهایی میآموزیم؟
نگذارید اعمال دیگران تمرکزتان را بر هم زند
۱۷. چگونه میتوانیم هنگام یأس و ناامیدی خویشتندار بمانیم؟
۱۷ تسلیم یأس و ناامیدی نشوید. گاهی اوقات شاید ما مرتباً با مشکلی خاص مواجه شویم. با این حال کتاب مقدّس میگوید: «از اعمال نیکو دست نکشیم؛ زیرا در وقت معین درو خواهیم کرد، اگر خسته نشویم.» (غلا ۶:۹؛ ۲تسا ۳:۱۳) زمانی که از چیزی خسته یا ناامید میشویم یا اختلافات شخصیتی مرتباً باعث رنجش ما میشود، آیا میتوانیم سخنان و رفتارمان را کنترل کنیم؟ (امث ۱۰:۱۹؛ ۱۷:۲۷؛ مت ۵:۲۲) هنگامی که دیگران ما را خشمگین میکنند باید ‹آن را به غضب خدا واگذاریم.› (رومیان ۱۲:۱۷-۲۱ خوانده شود.) منظور از این آیه این است که به جای عصبانی شدن، باید صبورانه در انتظار یَهُوَه باشیم تا در زمان مناسب به ما در آن مشکل یاری رساند. اما اگر چنین نکنیم و قصد تلافی داشته باشیم، در واقع به یَهُوَه بیاحترامی کردهایم.
۱۸. دربارهٔ اطاعت از دستورالعملهای یَهُوَه چه چیز را باید به یاد داشته باشیم؟
۱۸ جدیدترین دستورالعملهای یَهُوَه را بهدقت دنبال کنید. آیا ما وفادارانه به دستورالعملهای جدید یَهُوَه عمل میکنیم؟ اگر چنین است نباید همیشه مطابق روشی که در گذشته عمل میکردیم پیش برویم. بلکه باید بدون درنگ دستورالعملهای جدیدی را که یَهُوَه از طریق سازمانش به ما میدهد دنبال کنیم. (عبر ۱۳:۱۷) همچنین باید مراقب باشیم ‹از آنچه نوشته شده است فراتر نرویم.› (۱قر ۴:۶) به این شکل میتوانیم همواره به یَهُوَه چشم بدوزیم.
۱۹. چگونه میتوانیم مانع شویم که اشتباهات دیگران به رابطهٔ ما با یَهُوَه صدمه زند؟
۱۹ نگذارید اشتباهات دیگران به رابطهٔ شما با یَهُوَه صدمه زند. اگر ما همواره به یَهُوَه چشم بدوزیم، اجازه نخواهیم داد که اعمال دیگران ما را ناراحت و عصبانی کند یا به رابطهمان با یَهُوَه خدشهای وارد کند. اگر ما مانند موسی در سازمان یَهُوَه مسئولیتهایی داریم، این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار میشود. همهٔ ما باید ‹همچنان تلاش کنیم که نجات خود را با ترس و لرز به انجام رسانیم.› با این حال باید به یاد داشته باشیم که داوری یَهُوَه بر اساس اصولی خشک و انعطافناپذیر نیست. (فیلیپ ۲:۱۲) هر چه مسئولیتمان سنگینتر باشد، یَهُوَه از ما انتظار بیشتری دارد. (لو ۱۲:۴۸) اما اگر یَهُوَه را با تمام وجود دوست داشته باشیم، هیچ چیز نمیتواند باعث لغزش ما شود و به رابطهٔ ما با او صدمه زند.—مز ۱۱۹:۱۶۵؛ روم ۸:۳۷-۳۹.
۲۰. ما باید به چه کاری مصمم باشیم؟
۲۰ ما امروزه در دوران سختی زندگی میکنیم. بنابراین بسیار مهم است که همواره به یَهُوَه، یعنی آن که ‹در آسمانها بر تخت نشسته است› چشم بدوزیم تا دریابیم که از ما چه انتظاری دارد. باشد که هیچ گاه اجازه ندهیم اعمال دیگران به رابطهٔ ما با یَهُوَه خدشهای وارد کند. نمونهٔ موسی و آنچه برای او اتفاق افتاد درس مهمی به ما میآموزد. ما نباید با دیدن ناکاملی اطرافیانمان، ناراحت یا عصبانی شویم. بلکه باید مصمم باشیم که ‹بر یهوه خدایمان چشم بدوزیم تا ما را فیض بخشد.›—مز ۱۲۳:۱، ۲.
a این مکان با مکانی که نزدیک رِفیدیم بود و مِریبَه نام داشت متفاوت است. مکان اول نزدیک رِفیدیم یا مَسَّه بود و مکان دوم نزدیک قادِش بود. اما هر دو مکان مِریبَه نام گرفت، زیرا قوم اسرائیل در هر دو مکان شکوه و شکایت کردند.—به بخش ۷ کتابچهٔ راهنمای مطالعهٔ کلام خدا نقشهٔ «خروج از مصر» مراجعه شود.
b پروفسور جان بِک در این رابطه میگوید که مطابق یکی از روایات یهودی، مخالفان موسی از او انتقاد کرده و میگفتند که او از ویژگی این نوع صخرهها به خوبی آگاه است و میداند که در آنها آب جمع میشود! از این رو، آنان از موسی خواستند که روی نوع دیگری از صخره، آن معجزه را انجام دهد. البته این تنها یک روایت است.