«در مهمانداری ساعی باشید»
«مشارکت در احتیاجات مقدّسین کنید و در مهمانداری ساعی باشید.»—رومیان ۱۲:۱۳.
۱. یکی از نیازهای اساسی بشر چیست، و این نیاز چگونه نشان داده میشود؟
این روزها خیابان پرت و دورافتادهای را در محلهای ناآشنا و غریب، آن هم دیروقت در شب پیاده طی کردن میتواند دلهرهانگیز باشد. اما بودن در جمعی که نه کسی را میشناسیم و نه کسی ما را میشناسد نیز میتواند درست به همان اندازه اضطرابآور باشد. در واقع، این نیاز که بخواهیم به ما توجه شود، به وجود ما احتیاج باشد، و عزیز شمرده شویم، یکی از بخشهای ضروری سرشت انسانی است. هیچ فردی مایل نیست که با او مثل یک غریبه یا بیگانه برخورد شود.
۲. یَهُوَه چگونه نیاز ما را در خصوص همنشینی و مصاحبت برآورده ساخته است؟
۲ یَهُوَه خدا، سازنده و آفرینندهٔ همه چیز، بخوبی به نیاز انسان برای همنشینی و مصاحبت واقف است. خدا به عنوان طراح مخلوق خود، انسان، از همان ابتدا میدانست که «خوب نیست که آدم تنها باشد،» و در این مورد کاری انجام داد. (پیدایش ۲:۱۸، ۲۱، ۲۲) گزارش کتاب مقدس مملو از نمونههایی از کارهای محبتآمیزیست که یَهُوَه و خادمان وی به انسانها نشان دادهاند. این امر ما را قادر میسازد که یاد بگیریم چگونه برای شادی و نشاط دیگران و رضایت خود ‹در مهمانداری ساعی باشیم.›—رومیان ۱۲:۱۳.
علاقه به غریبان
۳. مفهوم اصلی مهماننوازی را شرح بده.
۳ واژهٔ «مهمانداری» که در کتاب مقدس به کار رفته است، از لغت یونانی فیلوکسِنیا که از دو بن تشکیل شده و به معنای «محبت» و «غریبه» میباشد، ترجمه شده است. از اینرو، مهمانداری یا مهماننوازی در اصل یعنی «محبت به غریبان.» اما این صرفاً رعایت آیین و تشریفات یا موضوع ادب و نزاکت نیست. مهماننوازی احساسات و عواطف را دربر میگیرد. فعل فیلِئو، بر طبق کشفالایات جامع کتاب مقدس، تألیف جیمز سْترانگ، یعنی «دوست بودن (علاقه داشتن [به یک شخص یا یک شئ])، و یا دلبستگی داشتن (که به وابستگی شخصی از روی عاطفه یا احساسات اشاره میکند).» بنابراین، مهماننوازی چیزی ورای محبتی است که بر پایهٔ اصول بوده و چه بسا از روی احساس وظیفه یا اجبار صورت میگیرد. مهماننوازی معمولاً ابراز علاقهٔ واقعی، مهر و دلبستگی، و دوستی است.
۴. مهماننوازی را نسبت به چه کسانی باید نشان داد؟
۴ دریافتکنندهٔ این علاقه و دلبستگی، شخص «غریبه» (به یونانی، اِکسِنوس) است. این شخص چه کسی میتواند باشد؟ کشفالایات سْترانگ مجدداً واژهٔ اِکسِنوس را اینچنین توضیح میدهد: ‹خارجی (به طور تحتاللفظی بیگانه، یا به طور مجازی جدید)؛ به طور ضمنی یک مهمان یا (برعکس) یک غریبه.› بنابراین مهماننوازی، به طوری که در کتاب مقدس نشان داده شده است، میتواند لطف و مهربانیی را منعکس کند که نسبت به کسی که به او علاقه پیدا کردهایم ابراز میشود، یا میتواند حتی نسبت به شخصی کاملاً غریبه نشان داده شود. عیسی توضیح داد: «هرگاه آنانیرا محبّت نمائید که شما را محبّت مینمایند چه اجر دارید؟ آیا باجگیران چنین نمیکنند؟ و هرگاه برادران خود را فقط سلام گوئید چه فضیلت دارید؟ آیا باجگیران چنین نمیکنند؟» (متی ۵:۴۶، ۴۷) مهماننوازیی که از صمیم قلب باشد، بر تفرقه و تبعیضی که به موجب پیشداوری و ترس و دلهره ایجاد میشود، فائق میآید.
یَهُوَه، میزبان کامل
۵، ۶. الف) هنگامی که عیسی گفت «پدر شما که در آسمانست کامل است،» به چه میاندیشید؟ ب) سخاوت یَهُوَه چگونه قابل مشاهده است؟
۵ عیسی پس از اشاره به کاستیهای محبتی که انسانها نسبت به یکدیگر نشان میدهند و در بالا قید شد، این نکته را اضافه کرد: «پس شما کامل باشید چنانکه پدر شما که در آسمانست کامل است.» (متی ۵:۴۸) البته، یَهُوَه از هر لحاظ کامل است. (تثنیه ۳۲:۴) اما عیسی چنانکه قبلاً گفت، توجه را به سوی بعد ویژهای از کاملیت یَهُوَه جلب میکند: «[خدا] آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع میسازد و باران بر عادلان و ظالمان میباراند» (متی ۵:۴۵) هنگامی که موضوع نشان دادن مهربانی به میان میآید، یَهُوَه هیچگونه جانبداری به عمل نمیآورد.
۶ یَهُوَه به عنوان آفریننده، مالک همه چیز است. او میگوید: «جمیع حیوانات جنگل از آن مناند، و بهایمیکه بر هزاران کوه میباشند. همهٔ پرندگان کوهها را میشناسم، و وحوش صحرا نزد من حاضرند.» (مزمور ۵۰:۱۰، ۱۱) با وجود این، او هیچ چیز را خودخواهانه برای خود نمیاندوزد. او با سخاوتمندی نیاز همهٔ مخلوقات خویش را برآورده میسازد. مزمورنویس دربارهٔ یَهُوَه چنین گفت: «دست خویشرا باز میکنی، و آرزوی همهٔ زندگانرا سیر مینمائی.»—مزمور ۱۴۵:۱۶.
۷. از شیوهٔ برخورد یَهُوَه با غریبان و نیازمندان چه میتوانیم بیاموزیم؟
۷ یَهُوَه آنچه را که مردم به آن نیازمندند—حتی مردمی که او را نمیشناسند و برای او غریبه هستند—برایشان فراهم میسازد. پولس و برنابا به بتپرستان شهر لِستَرَه یادآوری کردند که یَهُوَه «خود را بیشهادت نگذاشت چون احسان مینمود و از آسمان باران بارانیده و فصول بارآور بخشیده دلهای ما را از خوراک و شادی پُر میساخت.» (اعمال ۱۴:۱۷) یَهُوَه بخصوص نسبت به کسانی که نیازمندند، مهربان و سخاوتمند است. (تثنیه ۱۰:۱۷، ۱۸) در نشان دادن مهربانی و سخاوت—مهماننواز بودن—نسبت به دیگران، چیزهای بسیاری وجود دارند که میتوانیم از یَهُوَه بیاموزیم.
۸. یَهُوَه چگونه با توجه و رسیدگی نمودن به نیازهای روحانی ما سخاوتمندی خویش را نشان داده است؟
۸ یَهُوَه علاوه بر اینکه احتیاجات مادی مخلوقات خود را بوفور برآورده میسازد، در فکر نیازهای روحانی آنان نیز میباشد. یَهُوَه حتی پیش از آنکه یکی از ما متوجه شویم که از لحاظ روحانی در وضعیت مستأصلی قرار داریم، به بهترین وجه سخاوتمندی خود را نشان داده و برای رفاه روحانی ما اقدام نموده است. در رومیان ۵:۸، ۱۰ چنین میخوانیم: «خدا محبّت خود را در ما ثابت میکند از اینکه هنگامیکه ما هنوز گناهکار بودیم مسیح در راه ما مرد. . . . در حالتیکه دشمن بودیم به وساطت مرگ پسرش با خدا صلح داده شدیم.» این تدارک، برای انسانهای گناهکار امکان این را فراهم میسازد که به رابطهٔ سعادتمندانهٔ خانوادگی با پدر آسمانیمان دست یابند. (رومیان ۸:۲۰، ۲۱) یَهُوَه همچنین اطمینان حاصل کرد که هدایت و راهنمایی صحیح در اختیار ما قرار داده شود تا بتوانیم با وجود وضعیت گناهکارانه و ناکاملیمان، زندگی موفقیتآمیزی داشته باشیم.—مزمور ۱۱۹:۱۰۵؛ ۲تیموتاؤس ۳:۱۶.
۹، ۱۰. الف) چرا میتوانیم بگوییم که یَهُوَه میزبان کامل است؟ ب) پرستندگان حقیقی چگونه باید از این لحاظ از یَهُوَه تقلید کنند؟
۹ با در نظر گرفتن این امر میتوانیم بگوییم که یَهُوَه واقعاً از بسیاری جهات، میزبان کاملی است. او نیازمندان، افتادگان، و حقیران را نادیده نمیگیرد. او نسبت به غریبان و حتی دشمنان خود علاقه و توجه واقعی نشان میدهد، و انتظار هیچگونه جبرانی را ندارد. آیا او با تمام این کارها نمونهٔ غایی یک میزبان کامل نیست؟
۱۰ یَهُوَه به عنوان خدایی که دارای چنین لطف محبتآمیز و سخاوتمندیی میباشد، از پرستندگان خود میخواهد که از او تقلید نمایند. ما در سراسر کتاب مقدس، نمونههای چشمگیری را از این خصوصیت مهربانانه مشاهده میکنیم. دایرةالمعارف جوداییکا اظهار میکند که «مهماننوازی در اسرائیل باستان فقط موضوع ادب و نزاکت نبود، بلکه عرفی اخلاقی محسوب میشد . . . رسومی که بر طبق کتاب مقدس بوده و شامل استقبال از مسافر خسته و پذیرش غریبه در میان خود میشد قالبی بود که در آن مهماننوازی و همهٔ جوانب منشعب از آن، در سنت یهودی به شکل خصلت نیکویی که ارزش والایی داشت درآمد.» مهماننوازی، بیش از اینکه برچسب ملیت یا گروه قومی خاصی باشد، باید یکی از ویژگیهای همهٔ پرستندگان حقیقی یَهُوَه باشد.
میزبان فرشتگان
۱۱. چه نمونهٔ چشمگیری نشانگر این است که مهماننوازی برکتهای غیرمنتظرهای را به همراه داشته است؟ (پیدایش ۱۹:۱-۳؛ داوران ۱۳:۱۱-۱۶ نیز ملاحظه شود.)
۱۱ یکی از معروفترین روایات کتاب مقدس در خصوص نشان دادن مهماننوازی، دربارهٔ ابراهیم و سارَه، موقعی که در بلوطستان مَمری نزدیک حَبرُون چادر زده بودند، میباشد. (پیدایش ۱۸:۱-۱۰؛ ۲۳:۱۹) شکی وجود ندارد که وقتی پولس رسول تذکر داد، «از غریبنوازی غافل مشوید زیرا که بآن بعضی نادانسته فرشتگانرا ضیافت کردند،» به آن رویداد میاندیشید. (عبرانیان ۱۳:۲) مطالعه و بررسی این روایت به ما کمک خواهد کرد که متوجه شویم، مهماننوازی صرفاً مسئلهٔ رسم و سنت یا تربیت نیست. بلکه، خصوصیتی خدایی است که برکتهای فوقالعادهای را به همراه دارد.
۱۲. ابراهیم چگونه محبت خویش را به غریبان نشان داد؟
۱۲ پیدایش ۱۸:۱، ۲ نشان میدهد که آن مهمانان نزد ابراهیم ناشناخته بودند و او انتظار آنان را نداشت، تا حدی که میشد گفت فقط سه غریبهٔ رهگذرند. بر طبق گفتهٔ برخی از مفسران، رسم اهالی مشرقزمین بر این بود که یک مسافر در سرزمینی غریب حق داشت انتظار مهماننوازی را داشته باشد، حتی در صورتی که کسی را در آنجا نمیشناخت. اما ابراهیم منتظر نماند که آن غریبان از حق خود استفاده کنند؛ او خود پیشقدم شد. او «باستقبال ایشان شتافت» تا این غریبان را که تا حدودی از او فاصله داشتند، ملاقات نماید—ابراهیم این کار را «در گرمای روز» انجام داد، و او ۹۹ سال داشت! آیا این نشان نمیدهد که چرا پولس به ابراهیم به عنوان الگویی که میتوان از آن تقلید نمود، اشاره کرد؟ مهماننوازی یعنی همین؛ علاقه یا محبت به غریبان، و توجه و رسیدگی به نیازهای آنان. این یک خصوصیت مثبت است.
۱۳. چرا ابراهیم در مقابل مهمانان «رو بر زمین نهاد»؟
۱۳ این روایت همچنین به ما میگوید که ابراهیم پس از ملاقات غریبان «رو بر زمین نهاد.» سر فرود آوردن در مقابل اشخاصی کاملاً غریبه؟ خوب، تعظیمی که ابراهیم کرد یک راه سلام کردن به مهمانی گرامی یا شخص والامقامی بود که نباید با عمل پرستش که فقط به خدا تعلق دارد، اشتباه گرفته شود. (با اعمال ۱۰:۲۵، ۲۶؛ مکاشفه ۱۹:۱۰ مقایسه شود.) ابراهیم با سر فرود آوردن، که فقط خم کردن سر نبود، بلکه فرود آوردن آن «بر زمین» بود، عزت و احترامی را به این غریبان نشان داد که حاکی از مهم بودن آنان بود. او در رأس خاندانی بزرگ، مرفه و پدرسالارانه قرار داشت، اما با این حال، دید او نسبت به این غریبان این بود که شایستهٔ عزت و احترامی بیش از خود وی هستند. چقدر این امر با سوءظن رایج نسبت به غریبان و طرز فکر محتاطانهٔ صبر کن تا ببینیم، فرق میکند! ابراهیم مفهوم این جمله را که «هر یک دیگریرا بیشتر از خود اکرام بنماید،» به معنای واقعی نشان داد.—رومیان ۱۲:۱۰.
۱۴. مهماننوازی ابراهیم نسبت به آن غریبان، شامل چه تلاش و ایثاری میشد؟
۱۴ ادامهٔ این روایت نشان میدهد که احساسات ابراهیم، واقعی بودند. حتی در خانوادهٔ بزرگی که دارای حیوانات اهلی بسیاری میباشد، «گوسالهٔ نازک خوب» غذای روزانه نیست. تشبیهات روزمرهٔ کتاب مقدس تألیف جان کیتو، در خصوص رسوم متداول در آن منطقه مینویسد: «هرگز در تجملات زیادهروی نمیشود، مگر در برخی از جشنها، یا هنگام ورود یک غریبه؛ و فقط در چنین فرصتهایی است که حتی کسانی که مالک گله و رمههای بیشماری هستند، غذای گوشتی میخورند.» به دلیل آب و هوای گرم نمیشد غذای فاسدشدنی را ذخیره کرد، بنابراین برای تهیهٔ چنین غذایی، همهٔ کارها باید همان موقع انجام میشد. جای تعجب نیست که در این روایت کوتاه، واژههای «شتافت» و «بزودی» هر یک دو بار یافت میشوند، و ابراهیم واقعاً برای آماده کردن غذا «شتافت»!—پیدایش ۱۸:۶-۸.
۱۵. در مهماننوازی، همانطور که ابراهیم نمونهٔ بارز آن بود، چه نگرشی در مورد تدارکات مادی صحیح است؟
۱۵ اما هدف فقط برپا کردن جشنی بزرگ به این منظور که کسی را تحت تأثیر قرار دهیم، نیست. توجه کن حتی با وجود اینکه ابراهیم و سارَه همهٔ آن کوششها را برای آماده نمودن غذا و تقدیم آن به عمل آوردند، ابراهیم قبل از آن به چه نحوی به این موضوع اشاره کرد: «اندک آبی بیاورند تا پای خود را شسته در زیر درخت بیارامید. و لقمهٔ نانی بیاورم تا دلهای خود را تقویت دهید و پس از آن روانه شوید زیرا برای همین شما را بر بندهٔ خود گذر افتاده است.» (پیدایش ۱۸:۴، ۵) اما اینطور معلوم شد که آن ‹لقمهٔ نان،› جشنی با گوسالهای پروار، گردههایی از آرد مَیدَه، کره، و شیر است—ضیافتی که شایسته یک پادشاه بود. نکتهٔ اصلی کجاست؟ هنگام مهماننوازی، نکتهٔ مهم، یا آنچه که باید بر آن تأکید کرد این نیست که خوردنی و آشامیدنی تا چه اندازه پرخرج و گران باشد، یا چه سرگرمی مفصلی مهیا شود، و غیره. مهماننوازی به این مسئله که شخص استطاعت فراهم نمودن چیزهای گرانبهایی را داشته باشد، بستگی ندارد. بلکه، بر این اساس است که فرد به رفاه دیگران واقعاً توجه نموده و مشتاق باشد که به آنان تا حد توانایی خود احسان کند. یکی از مثلهای کتاب مقدس میگوید: «خوان بُقُول در جائیکه محبّت باشد بهتر است از گاو پرواری که با آن عداوت باشد،» و کلید مهماننوازی واقعی در این مَثَل قرار دارد.—امثال ۱۵:۱۷.
۱۶. ابراهیم با کاری که برای مهمانان انجام داد، چگونه قدردانی خود را از امور روحانی نشان داد؟
۱۶ اما باید توجه داشته باشیم که آن رویداد دارای جنبهٔ روحانی نیز بود. ابراهیم به نحوی تشخیص داد که این مهمانان، پیامآورانی از سوی یَهُوَه هستند. کلماتی که او در خطاب به آنان به کار برد، نشانگر این امر هستند: «ای مولی اکنون اگر منظور نظر تو شدم از نزد بندهٔ خود مگذر.»a (پیدایش ۱۸:۳؛ با خروج ۳۳:۲۰ مقایسه شود.) ابراهیم از قبل نمیدانست که آیا آنها پیامی برای وی دارند یا اینکه فقط از آنجا عبور میکنند. با وجود این، او متوجه شد که یکی از مقصودهای یَهُوَه در حال اجراست. این افراد مشغول انجام مأموریتی از جانب یَهُوَه بودند. اگر برای کمک در این مأموریت کاری از دست وی برمیآمد، باعث خوشحالیاش میشد. او دریافت که خادمان یَهُوَه استحقاق بهترین چیزها را دارند، از اینرو مایل بود که تحت هر شرایطی بهترینها را برای آنان مهیا کند. انجام این کار، چه برای خود او و چه برای شخصی دیگر برکتی روحانی به همراه میآورد. همانطور که معلوم شد، ابراهیم و سارَه به سبب مهماننوازی صمیمانهٔ خود برکت عظیمی یافتند.—پیدایش ۱۸:۹-۱۵؛ ۲۱:۱، ۲.
قومی مهماننواز
۱۷. خواست یَهُوَه از اسرائیلیان در مورد غریبان و نیازمندانی که در میان آنان بودند، چه بود؟
۱۷ قومی که از ابراهیم به وجود آمدند نباید نمونهٔ برجستهای را که ابراهیم به جای گذاشت فراموش میکردند. شریعتی که یَهُوَه به اسرائیلیان داد شامل تدارکاتی برای مهماننوازی نسبت به غریبانی که در میان آنان بودند، میشد. «غریبیکه در میان شما مأوا گزیند مثل متوطّن از شما باشد و او را مثل خود محبّت نما زیرا که شما در زمین مصر غریب بودید من یَهُوَه خدای شما هستم.» (لاویان ۱۹:۳۴) آن قوم باید به کسانی که به حمایت مادی نیاز داشتند توجه خاصی نشان میدادند و براحتی آنها را نادیده نمیگرفتند. هنگامی که یَهُوَه این قوم را با محصولاتی فراوان برکت میداد، هنگامی که در عیدهای خود شادی میکردند، هنگامی که در طی سالهای سَبت از کار و زحمت خود آرامی میگرفتند، باید کسانی را که چندان خوشبخت نبودند—بیوهزنان، یتیمان، و غریبان—را به یاد میآوردند.—تثنیه ۱۶:۹-۱۴؛ ۲۴:۱۹-۲۱؛ ۲۶:۱۲، ۱۳.
۱۸. مهماننوازی تا چه اندازه در رابطه با کسب لطف و برکت یَهُوَه حائز اهمیت است؟
۱۸ اهمیت مهربانی، سخاوت، و مهماننوازی نسبت به دیگران، بویژه نسبت به نیازمندان را میتوان در روش برخورد یَهُوَه با اسرائیلیان، هنگامی که در به کار گرفتن این خصوصیات کوتاهی کردند، مشاهده نمود. یَهُوَه بوضوح بیان کرد که مهربانی و سخاوت نسبت به غریبان و نیازمندان در زمرهٔ شرایط لازم قوم او هستند تا برکتهای پیوستهٔ وی را دریافت نمایند. (مزمور ۸۲:۲، ۳؛ اشعیا ۱:۱۷؛ ارمیا ۷:۵-۷؛ حزقیال ۲۲:۷؛ زکریا ۷:۹-۱۱) وقتی که این قوم در بجا آوردن این شرایط و شرایط دیگر از خود پشتکار نشان دادند، موفق بوده و از وفور نعمت مادی و روحانی برخوردار گشتند. هنگامی که در کارهای شخصی و خودخواهانهٔ خویش غرق شدند و از نشان دادن این خصوصیات مهربانانه به نیازمندان غفلت ورزیدند، از طرف یَهُوَه محکوم شدند، و سرانجام به طور نامطلوبی داوری شدند.—تثنیه ۲۷:۱۹؛ ۲۸:۱۵، ۴۵.
۱۹. چه مطلب دیگری را باید بررسی کنیم؟
۱۹ پس چقدر اهمیت دارد که نگاهی به خود انداخته و ببینیم که آیا در این رابطه، بر طبق انتظارات یَهُوَه عمل میکنیم یا نه! این امر بویژه امروزه با نظر به روحیهٔ خودخواهانه و تفرقهانگیزی که در دنیا وجود دارد، حائز اهمیت است. چگونه میتوانیم در دنیایی پر از تفرقه، مهماننوازی مسیحی را نشان دهیم؟ این موضوعی است که در مقالهٔ بعدی مورد بحث و گفتگو قرار خواهد گرفت.
[پاورقی]
a برای بحث و گفتگوی جامعتر بر روی این مطلب، مقالهٔ «آیا کسی خدا را دیده است؟» در برج دیدهبانی ۱۵ مه ۱۹۸۸، صفحههای ۲۱-۲۳ (انگل.)، ملاحظه شود.
آیا به یاد میآوری؟
◻ مفهوم واژهای که در کتاب مقدس به «مهمانداری» ترجمه شده است، چیست؟
◻ یَهُوَه به چه طرقی در مهماننوازی نمونهٔ کامل است؟
◻ ابراهیم تا چه حد مهماننواز بود؟
◻ چرا همهٔ پرستندگان حقیقی باید ‹در مهمانداری ساعی باشند›؟