اعتمادمان را به عدالت خدا قوی سازیم

‏«تا اعتماد تو بر خداوند باشد،‏ امروز ترا تعلیم دادم.‏»‏‏—‏امثال ۲۲:‏۱۹‏.‏

۱،‏ ۲.‏ الف)‏ چرا شاهدان یَهُوَه به یَهُوَه اعتماد دارند؟‏ (‏امثال ۲۲:‏۱۹‏)‏ ب)‏ چه چیزی نشان می‌دهد که عده‌ای نیاز به قوی ساختن اعتماد خود به یَهُوَه دارند؟‏

معرفت دقیق از یَهُوَه و مقاصد وی برکتیست که تنها نصیب مسیحیان حقیقی می‌شود.‏ آری،‏ ‹غلامی امین و دانا› با محبتی خالصانه به ایشان ‹در وقت معیّن خوراک [روحانی] می‌دهد.‏› (‏متی ۲۴:‏۴۵‏)‏ معرفتی که اینان بدین طریق کسب می‌کنند زیربنایی محکم بوجود آورده،‏ ایشان را قادر می‌سازد اعتمادشان به خدا را بر روی آن بنا کنند.‏ به همین دلیل است که شاهدان یَهُوَه در کل،‏ اعتمادی فوق‌العاده به یَهُوَه و عدالت وی دارند.‏

^۲ با این حال،‏ ظاهراً در بین شاهدان نیز اشخاصی وجود دارند که باید اعتماد به خدا را در خود قوی سازند.‏ گهگاه نامه‌هایی به دست انجمن می‌رسند که گویای شک و تردید نسبت به توضیحات درج‌شده در نشریات انجمن می‌باشند.‏ این گونه شک و تردیدها یا ناشی از تعدیلهایی است که در درک موضوعات بوجود آمده‌اند،‏ یا مربوط به اموری می‌شوند که این جویندگان را،‏ بخصوص از لحاظ عاطفی،‏ تحت تأثیر قرار داده‌اند.‏—‏با یوحنا ۶:‏۶۰،‏ ۶۱ مقایسه شود.‏

۳.‏ چه اتفاقاتی حتی ممکن است برای خادمان وفادار یَهُوَه پیش بیاید؟‏

^۳ حتی برای خادمان حقیقی یَهُوَه نیز اتفاقاتی پیش می‌آید که صحت سخن جامعه ۹:‏۱۱ را تصدیق می‌کند:‏ «برگشتم و زیر آفتاب دیدم که مسابقت برای تیزروان و جنگ برای شجاعان و نان نیز برای حکیمان و دولت برای فهیمان و نعمت برای عالمان نیست زیرا که برای جمیع ایشان وقتی و اتّفاقی واقع میشود.‏» چطور ممکن است درستی این سخنان به مفهومی جامعتر،‏ یعنی به مفهوم روحانی آن،‏ ثابت شود؟‏ برای مثال،‏ شاید مسیحیانی را بشناسیم که سابقاً هرگز در اجرای نصایح کتاب مقدس درنگ نمی‌کردند،‏ همچنین با قدرت از حقیقت به دفاع می‌پرداختند،‏ در انجام اصول کتاب مقدس از خود حکمت نشان می‌دادند،‏ و در کسب معرفت دقیق بسیار غیرت داشتند.‏ با این حال،‏ ‹وقتی و اتّفاقی واقع گشته،‏› و بعضی از آنان در اثر تصادف یا کهولت از کاراییشان کاسته شده است.‏ حال ممکن است این فکر به ذهنشان خطور کند که آیا برایشان امکان‌پذیر خواهد بود که بدون چشیدن طعم مرگ به دنیای جدید خدا پا بگذارند؟‏

۴،‏ ۵.‏ چرا مسیحیان نباید هیچ شکی در مورد عدالت یَهُوَه به خود راه دهند؟‏

^۴ هنگامی که یک مسیحی همسر خود را از دست می‌دهد،‏ اندوه و دردی که از این فقدان بر او عارض می‌شود بسیار شدید است.‏ ممکن است در گذشته آن دو به صورت زوج سالهای متمادی یَهُوَه را خدمت کرده باشند.‏ و حال فرد بازمانده می‌داند که مرگ پیوند ازدواجشان را گسسته است.‏a (‏۱قرنتیان ۷:‏۳۹‏)‏ اکنون،‏ برای آنکه از اعتماد چنین شخصی کاسته نشود،‏ باید عواطف و احساسات خود را کنترل کند.‏—‏با مرقس ۱۶:‏۸ مقایسه شود.‏

^۵ چه عاقلانه است که مرگ همسر،‏ والدین،‏ فرزند،‏ یا دوستی مسیحی را موقعیتی برای اثبات اعتمادمان به عدالت یَهُوَه بدانیم!‏ حتی هنگام وقوع این گونه ضایعات،‏ نباید به عدالت یَهُوَه شک کنیم.‏ می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که همهٔ کسانی که به زندگی ابدی نائل می‌شوند،‏ خواه از طریق نجات،‏ خواه با رستاخیز،‏ راضی و خرسند خواهند بود.‏ مزمورنویس در مورد خدا چنین نوشت:‏ «دست خویشرا باز میکنی،‏ و آرزوی همهٔ زندگانرا سیر مینمائی.‏ خداوند عادل است در جمیع طریقهای خود.‏ و رحیم در کلّ اعمال خویش.‏ خداوند نزدیک است بآ‌نانیکه او را میخوانند.‏ بآ‌نانیکه او را براستی میخوانند.‏ آرزوی ترسندگان خود را بجا میآ‌ورد.‏ و تضرّع ایشانرا شنیده ایشانرا نجات میدهد.‏»—‏مزمور ۱۴۵:‏۱۶-‏۱۹‏.‏

حس اینکه رنجی بی‌مورد کشیده‌ایم

۶،‏ ۷.‏ الف)‏ چطور ممکن است شاهدانی که در گذشته دچار رنج و درد شده‌اند،‏ به درکی متفاوت نائل شوند؟‏ ب)‏ چرا نباید از اینکه یَهُوَه اجازهٔ چنین رنج و دردی را داده است به عدالت او شک کنیم؟‏

^۶ بعضی از شاهدان سابقاً رنج امتناع از کارهایی را به جان خریدند که در حال حاضر می‌توانند با وجدانی آسوده انجام دهند.‏ برای نمونه،‏ بعضی از مسیحیان سالها پیش احتمالاً از انجام پاره‌ای از خدمات غیرنظامی امتناع می‌ورزیدند.‏ اکنون برادری مسیحی ممکن است همان خدمت را بی‌آنکه به بیطرفی مسیحیش در قبال این سیستم حاضر لطمه‌ای بخورد،‏ انجام دهد.‏

^۷ آیا این بی‌عدالتی از جانب یَهُوَه می‌باشد که اجازه داده است این برادر به دلیل امتناع از کاری در گذشته دچار رنج و عذاب شود،‏ کاری که اکنون می‌تواند بدون عواقب ناگوار به آن بپردازد؟‏ اکثر آنانیکه در چنین موقعیتی بوده‌اند نظری متفاوت دارند.‏ آنان در عوض شاد و خرسندند که این امکان را داشته‌اند تا در ملاءعام،‏ بوضوح موضع قاطع خود را در خصوص موضوع سلطنت عالمگیر حفظ کنند.‏ (‏با ایوب ۲۷:‏۵ مقایسه شود.‏)‏ چه دلیلی دارد که این اشخاص بخواهند از اینکه بر اساس وجدانشان عمل کرده،‏ و قاطعانه جانب یَهُوَه را گرفته‌اند،‏ افسوس بخورند؟‏ اینان در واقع با نگاه داشتن وفادارانهٔ آنچه از اصول مسیحی درک کرده‌اند یا گوش دادن به ندای وجدانشان لایق دوستی خدا گشته‌اند.‏ مسلماً،‏ اجتناب از کاری که وجدانمان را می‌آزارد و یا احتمال دارد باعث لغزش دیگران شود بسیار عاقلانه است.‏ در این مورد می‌توانیم نمونهٔ عالی پولس رسول را به خاطر بیاوریم.‏—‏۱قرنتیان ۸:‏۱۲،‏ ۱۳؛‏ ۱۰:‏۳۱-‏۳۳‏.‏

۸.‏ چرا برای مسیحیان یهودی‌نژادی که سابقاً شریعت را نگاه می‌داشتند،‏ دلیلی وجود نداشت که بخواهند به عدالت یَهُوَه شک کنند؟‏

^۸ یهودیان برای خرسند ساختن یَهُوَه می‌بایست از ده فرمان،‏ و همچنین حدود ۶۰۰ قانون دیگر اطاعت می‌کردند.‏ لیکن،‏ تحت ترتیبات مسیحی،‏ اطاعت از این قوانین حتی برای یهودیان جسمانی دیگر شرط لازم برای خدمت به یَهُوَه محسوب نمی‌شد.‏ قانون دیگر هیچکس را موظف به مختون شدن،‏ نگاه داشتن سَبت،‏ گذراندن قربانیهای حیوانی،‏ و حفظ پاره‌ای از ممنوعیتهای غذایی نمی‌کرد.‏ (‏۱قرنتیان ۷:‏۱۹؛‏ ۱۰:‏۲۵؛‏ کولسیان ۲:‏۱۶،‏ ۱۷؛‏ عبرانیان ۱۰:‏۱،‏ ۱۱-‏۱۴‏)‏ یهودیانی که مسیحی شدند،‏ منجمله رسولان عیسی،‏ از تعهد نگاه داشتن قوانینی که می‌بایست تحت عهد شریعت حفظ می‌کردند،‏ آزاد گشتند.‏ آیا آنان گِله سر دادند،‏ و انجام کارهای گذشته را که دیگر لزومی به انجام آن نداشتند،‏ دال بر عادلانه نبودن ترتیبات الهی پنداشتند؟‏ خیر،‏ آنها حتی از اینکه درکشان از مقاصد یَهُوَه وسیعتر شده بود خوشحال نیز بودند.‏—‏اعمال ۱۶:‏۴،‏ ۵‏.‏

۹.‏ چه چیزی برای بعضی از شاهدان پیش آمد،‏ اما چرا آنان نباید از کار خود پشیمان باشند؟‏

^۹ در دوران حاضر نیز شاهدانی بوده‌اند که برای کارهایی که باید و یا نباید انجام می‌دادند موضعی بسیار قاطع را حفظ کردند.‏ به همین دلیل،‏ آنان حتی بیشتر از دیگران رنج بردند.‏ بعدها،‏ افزایش معرفت به ایشان کمک کرد تا افق دید خود را در مورد موضوعات مختلف وسعت بخشند.‏ دلیلی وجود ندارد که آنان از کارهایی که در هماهنگی با وجدان خویش انجام داده‌اند احساس پشیمانی کنند.‏ گرچه احتمالاً این کارها درد و رنج بیشتری برایشان بهمراه داشته است.‏ میل و رغبت ایشان در تن دادن به آزارها و مشقات برای ثابت کردن ایمانشان به یَهُوَه و انجام ‹همه کار بجهة انجیل،‏› حقیقتاً قابل تحسین است.‏ یَهُوَه این گونه تخصیص خدایی را بسیار برکت می‌دهد.‏ (‏۱قرنتیان ۹:‏۲۳؛‏ عبرانیان ۶:‏۱۰‏)‏ پطرس رسول با بصیرت چنین گفت:‏ «اگر نیکوکار بوده زحمت کشید و صبر کنید این نزد خدا ثواب است.‏»—‏۱پطرس ۲:‏۲۰‏.‏

از یونس عبرت بگیر

۱۰،‏ ۱۱.‏ چگونه یونس در این دو مورد به یَهُوَه عدم اعتماد نشان داد:‏ الف)‏ هنگامی که به او وظیفه داده شد که به نینوی برود؟‏ ب)‏ هنگامی که خدا از نابودی نینوی منصرف شد؟‏

^۱۰ هنگامی که یونس قرار شد به نِیْنوی برود،‏ نسبت به اعتمادی که یَهُوَه به وی داشت قدرشناسی نشان نداد.‏ او پس از پشت سر گذاشتن ماجرایی هولناک که در واقع از بی‌میلی او به اطاعت کردن ناشی شده بود،‏ به خود آمده،‏ متوجه اشتباه خویش شد و وظیفه‌اش را در آن سرزمین بیگانه پذیرفته،‏ به اهالی نِیْنوی اخطار داد که نابودیی قریب‌الوقوع در انتظارشان است.‏ سپس اتفاقی غیرمنتظره افتاد؛‏ یَهُوَه با دیدن رفتار توبه‌آمیز اهالی آنجا از نابودیشان صرف نظر کرد.‏—‏یونس ۱:‏۱–‏۳:‏۱۰‏.‏

^۱۱ اما عکس‌العمل یونس چه بود؟‏ وی ناراضی و سرخورده در دعایی به خدا،‏ به گله و شکایت پرداخت.‏ دلیل اصلی نارضایتی وی را می‌توان چنین بازگو کرد:‏ ‹می‌دانستم اینطور می‌شود.‏ برای همین از همان اول نمی‌خواستم به نِیْنوی بروم.‏ بعد از آن همه شرمساری،‏ و ترس از اینکه ماهی عظیمی مرا بلعید،‏ و بعد از کار مشقت‌بار هشدار دادن به نِیْنواییها از نابودی قریب‌الوقوعشان،‏ همه‌اش همین!‏ تمام کار و زحمت من بر باد رفت!‏ پس مرا بکش و راحت کن!‏›—‏یونس ۴:‏۱-‏۳‏.‏

۱۲.‏ از سرگذشت یونس چه درس عبرتی می‌توان گرفت؟‏

^۱۲ آیا دلایل یونس برای شکوه و شکایت بجا بودند؟‏ آیا یَهُوَه بی‌عدالتی کرده بود که بر خلافکاران توبه‌کار ترحم نموده بود؟‏ در واقع یونس حتی باید خوشحال می‌بود که دهها هزار انسان از نابودی نجات یافته بودند!‏ (‏یونس ۴:‏۱۱‏)‏ اما شکایات اهانت‌آمیز یونس نشان دادند که اعتماد وی به عدالت یَهُوَه چندان عمیق نبود.‏ او برای خویشتن ارزش بسیار و برای دیگران ارزشی ناچیز قائل بود.‏ باشد که سرگذشت یونس درس عبرتی شود برای همهٔ ما که هیچگاه به خودمان و احساساتمان ارجحیت ندهیم.‏ باید اطمینان داشته باشیم که اطاعت از یَهُوَه،‏ دنبال کردن راهنمائیهای سازمانش،‏ و قبول تصمیمات وی کاریست بسیار درست و بجا.‏ بر ما کاملاً مسلم و مسجل است که ‹آنانیکه از خدا بترسند سعادتمند خواهند شد.‏›—‏جامعه ۸:‏۱۲‏.‏

حال زمان قوی کردن اعتمادمان است!‏

۱۳.‏ چگونه همهٔ ما می‌توانیم اعتماد خود را به یَهُوَه قوی سازیم؟‏

^۱۳ کسب معرفت،‏ اعتمادمان را به یَهُوَه قوی می‌سازد.‏ (‏امثال ۳:‏۵-‏۸‏)‏ گرچه دعا به یَهُوَه برای قوی ساختن اعتمادمان کمکی شایان است،‏ اما کافی نیست.‏ اعتماد ما از طریق کسب معرفت حقیقی قوی می‌گردد،‏ از این رو باید به مطالعهٔ شخصی کتاب مقدس بپردازیم،‏ و خواندن کتاب مقدس و نشریات توضیحی آن را عادت روزانهٔ خود کنیم.‏ حضور مرتب در جلسات مسیحی و همچنین آماده کردن دروس و جواب دادن در جلسات تا حد امکان از اهمیت بسزایی برخوردار است.‏ عادت کن که به طور مرتب با دیگران در مورد حقایق کتاب مقدس صحبت کنی،‏ با درایت جوابهایی برای اعتراضاتشان پیدا کن،‏ علاوه بر اینها اعتماد خود را به یَهُوَه و کلام وی عمیقتر کن.‏ این کارها ما را بیشتر در امور یَهُوَه مشغول نگاه می‌دارد.‏

۱۴.‏ چرا اکنون با تأکیدی بیش از همیشه،‏ از امت یَهُوَه خواسته شده است که اعتماد خود را به یَهُوَه نشان دهند؟‏

^۱۴ در آینده‌ای نزدیک،‏ بناگاه مصیبتی چنان عظیم سر خواهد رسید که نسل بشر به خود ندیده است.‏ (‏متی ۲۴:‏۲۱‏)‏ در آن زمان،‏ خادمان خدا باید بیش از همیشه به عدالت یَهُوَه و راهنمائیهایی که از سازمان وی می‌گیرند اعتماد کنند.‏ ایشان به صورت مجازی این فرامین خدا را با اعتماد زیاد اطاعت می‌کنند:‏ «ای قوم من بیائید بحُجره‌های خویش داخل شوید و درهای خود را در عقب خویش ببندید.‏ خویشتنرا اندک لحظهٔ پنهان کنید تا غضب بگذرد.‏» (‏اشعیا ۲۶:‏۲۰‏)‏ همین حالا نیز آنان به فضای ایمن ۰۰۰‏,‏۸۵ جماعت در ۲۳۲ کشور داخل شده‌اند.‏ همچنین ما اطمینان داریم که با کمکهای یَهُوَه،‏ از عهدهٔ هر شرطی که در آینده به فرمانِ «بحُجره‌های خویش داخل شوید» اضافه شود،‏ برآییم.‏

۱۵.‏ چگونه در طی سال ۱۹۹۸،‏ موضوع اعتماد مورد تأکید قرار گرفت،‏ و چرا این کار بسیار بجاست؟‏

^۱۵ بسیار حائز اهمیت است که همین حالا اعتماد خود را قوی سازیم.‏ بدون داشتن اعتماد به برادران مسیحی‌مان،‏ به سازمان یَهُوَه،‏ و بیش از همه به خود یَهُوَه نجات ما غیرممکن خواهد بود.‏ پس چه بسیار بجاست که در طول سال ۱۹۹۸ برای شاهدان یَهُوَه در سطح جهان مرتباً این آیه تکرار می‌شود:‏ «هر که نام [یَهُوَه] را بخواند نجات خواهد یافت»!‏ (‏رومیان ۱۰:‏۱۳‏)‏ ما باید پیوسته اعتمادمان را به این آیه حفظ کنیم.‏ اگر در خود حتی ذره‌ای عدم‌اعتماد می‌بینیم باید سعی کنیم همین حالا آن را برطرف کنیم،‏ آری همین امروز.‏

داوری یَهُوَه عادلانه خواهد بود

۱۶.‏ اگر اعتماد خود را پرورش ندهیم چه بر سر آن خواهد آمد،‏ ولی چگونه می‌توان از آن اجتناب کرد؟‏

^۱۶ در عبرانیان ۳:‏۱۴ این هشدار به مسیحیان مسح‌شده داده شده است:‏ «در مسیح شریک گشته‌ایم،‏ اگر به ابتدای اعتماد خود تا به انتهاء سخت متمسّک شویم.‏» در اصل،‏ این کلام در مورد مسیحیانی که امید زمینی دارند نیز صدق می‌کند.‏ اگر اعتماد نخستین خود را پرورش ندهیم،‏ ممکن است تحلیل رود.‏ پس چقدر حیاتی است که به کسب معرفت دقیق ادامه دهیم،‏ و این زیربنا را که اعتماد خود را بر آن بنا کرده‌ایم تقویت کنیم!‏

۱۷.‏ چرا می‌توانیم مطمئن باشیم که عیسی در خصوص کسانی که نجات می‌یابند داوریی عادلانه به عمل خواهد آورد؟‏

^۱۷ بزودی مسیح همهٔ ملتها را مورد آزمایش قرار می‌دهد تا بتواند ‹انسانها را از همدیگر جدا کند بقسمی که شبان میشها را از بزها جدا می‌کند.‏› (‏متی ۲۵:‏۳۱-‏۳۳‏)‏ می‌توانیم به عادلانه بودن داوری مسیح در خصوص کسانی که لایق نجات هستند اعتماد کنیم.‏ یَهُوَه به او حکمت،‏ بینش،‏ و خصوصیتهای لازم دیگر را داده است تا ‹ربع مسکون را به انصاف داوری نماید.‏› (‏اعمال ۱۷:‏۳۰،‏ ۳۱‏)‏ پس ما نیز باید اعتقادی راسخ همچون ابراهیم از خود بروز دهیم که گفت:‏ «حاشا از تو [یَهُوَه] که مثل این کار بکنی که عادلانرا با شریران هلاک سازی و عادل و شریر مساوی باشند.‏ حاشا از تو،‏ آیا داور تمام جهان انصاف نخواهد کرد؟‏»—‏پیدایش ۱۸:‏۲۵‏.‏

۱۸.‏ چرا نباید در مورد چیزهایی که در حال حاضر نمی‌دانیم،‏ بیش از حد نگران باشیم؟‏

^۱۸ با اعتمادی کامل به عدالت یَهُوَه،‏ دیگر نباید نگران یافتن جواب برای سؤالاتی همچون اینها باشیم:‏ ‹نوزادان و بچه‌های خردسال چگونه داوری خواهند شد؟‏ آیا ممکن است که حارمَجِدّون پیش از آنکه شمار عظیمی از انسانها با بشارت آشنا شوند،‏ سر رسد؟‏ عقب‌افتاده‌های ذهنی چطور؟‏ و غیره.‏› گرچه،‏ در حال حاضر نمی‌دانیم که چگونه یَهُوَه به چنین اموری رسیدگی خواهد نمود.‏ ولی بی‌گمان طریق وی عادلانه و رحیم خواهد بود.‏ هرگز نباید در این مورد شکی به خود راه دهیم.‏ مطمئناً از مشاهدهٔ چگونگی رسیدگی یَهُوَه به این امور به طریقی که هرگز به فکرمان خطور نکرده است،‏ بسیار متعجب و در عین حال خرسند خواهیم شد.‏—‏با ایوب ۴۲:‏۳؛‏ مزمور ۷۸:‏۱۱-‏۱۶؛‏ ۱۳۶:‏۴-‏۹؛‏ متی ۱۵:‏۳۱؛‏ لوقا ۲:‏۴۷ مقایسه شود.‏

۱۹،‏ ۲۰.‏ الف)‏ چرا مطرح کردن سؤالاتی معقول کاری خطا نیست؟‏ ب)‏ چه وقت یَهُوَه جوابهای لازم را فراهم خواهد ساخت؟‏

^۱۹ سازمان یَهُوَه آنطور که مخالفان ادعا می‌کنند،‏ اشخاص را از مطرح کردن سؤالاتی صادقانه و بموقع،‏ دلسرد نمی‌کند.‏ (‏۱پطرس ۱:‏۱۰-‏۱۲‏)‏ اما،‏ کتاب مقدس ما را پند می‌دهد که از مطرح کردن سؤالات نامعقول و بر اساس حدسیات بپرهیزیم.‏ (‏تیطس ۳:‏۹‏)‏ طرح سؤالاتی معقول و جستجو در کلام خدا و نشریاتِ مسیحی برای یافتن جوابی بر پایهٔ کتاب مقدس،‏ می‌تواند معرفت دقیق را در ما افزایش دهد و بدین ترتیب اعتماد ما را به یَهُوَه بیفزاید.‏ انجمن نمونهٔ عیسی را در پیش دارد.‏ او از اظهار نظر کردن در مورد سؤالاتی که زمان جواب دادن به آنها هنوز نرسیده بود اجتناب می‌ورزید.‏ عیسی در توضیح چنین گفت:‏ «بسیار چیزهای دیگر نیز دارم بشما بگویم لکن الآن طاقت تحمّل آنها را ندارید.‏» (‏یوحنا ۱۶:‏۱۲‏)‏ او اعتراف کرد که چیزهایی هستند که حتی خود او هنوز نمی‌داند.‏—‏متی ۲۴:‏۳۶‏.‏

^۲۰ یَهُوَه هنوز چیزهای زیادی برای فاش کردن دارد.‏ چقدر خردمندانه است که منتظر وی بوده،‏ اطمینان داشته باشیم که هدفهای خویش را در زمان مناسب آشکار خواهد ساخت.‏ می‌توانیم مطمئن باشیم که وقتی زمان مقرر یَهُوَه برسد،‏ بینشی وسیعتر در خصوص طریقهای او کسب خواهیم کرد.‏ آری،‏ چنانچه اعتمادی کامل به یَهُوَه و سازمانی که وی از آن استفاده می‌کند داشته باشیم،‏ اجر و پاداش عظیمی نصیب ما خواهد شد.‏ امثال ۱۴:‏۲۶ به ما چنین اطمینان خاطر می‌دهد:‏ «در ترس خداوند اعتماد قویّ است،‏ و فرزندانِ او را ملجا خواهد بود.‏»‏

‏[پاورقی]‏

چه فکر می‌کنی؟‏

◻ چرا عاقلانه نیست که اجازه دهیم احساسات باعث سلب اعتمادمان از یَهُوَه شود؟‏

◻ از سرگذشت یونس چه درس عبرتی می‌آموزیم؟‏

◻ چرا مطالعهٔ شخصی کتاب مقدس و حضور در جلسات بسیار حائز اهمیت است؟‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۶]‏

حتی هنگامی که با فوت نزدیکانمان مواجه می‌شویم،‏ می‌توانیم به عدالت یَهُوَه اعتماد کنیم

‏[تصاویر در صفحهٔ ۱۸]‏

آیا مطمئنی که به یَهُوَه اعتماد داری؟‏