کلام یَهُوَه زنده است

نکاتی از کتاب اوّل سموئیل

سال ۱۱۱۷ ق.‏د.‏م.‏ است.‏ از زمان اتمام تسخیر سرزمین موعود به دست یوشَع حدود سیصد سال می‌گذرد.‏ جمیع مشایخ اسرائیل جمع شده‌اند تا از نبی یَهُوَه تقاضای مهمی بکنند.‏ نبی نیز آن موضوع را در دعا به یَهُوَه ذکر می‌کند و یَهُوَه تقاضای‌شان را می‌پذیرد.‏ این اتفاق پایان دوران داوران و شروع پادشاهان اسرائیل را کاملاً نشان می‌دهد.‏ کتاب اوّل سموئیل اتفاقات مهم و هیجان‌انگیزی را در بر دارد که تاریخ قوم اسرائیل را تغییر داد.‏

این کتاب نوشتهٔ سموئیل،‏ ناتان و جاد می‌باشد و گزارشات ۱۰۲ سال از تاریخ اسرائیل را در بر می‌گیرد؛‏ یعنی از سال ۱۱۸۰ تا ۱۰۷۸ ق.‏د.‏م.‏ (‏ ۱تواریخ ۲۹:‏۲۹‏)‏ و سرگذشت چهار رهبر اسرائیل در آن نگاشته شده است.‏ از آن چهار رهبر دو نفر به عنوان داور و دو نفر به عنوان پادشاه خدمت کردند؛‏ دو نفرشان مطیع یَهُوَه بودند و دو نفرشان نامطیع.‏ همچنین حکایت دو زن نمونه و جنگجویی شجاع را می‌خوانیم.‏ سرگذشت این اشخاص درس‌های پرارزشی در اختیار ما می‌گذارد.‏ طرز فکر و اَعمالی در این کتاب درج شده است که می‌باید از الگوهای خوب آن سرمشق گرفت و از الگوهای بد آن دوری کرد.‏ مضمون کتاب اوّل سموئیل می‌تواند افکار و نیّت‌های قلب را بسنجد.‏ —‏ عبرانیان ۴:‏۱۲‏.‏

کرسی داوری عِیلِی به سموئیل داده می‌شود

‏(‏ ۱سموئیل ۱:‏۱–‏۷:‏۱۷‏)‏

زمان گردهمایی قوم برای برگزاری عید حصاد فرارسیده است و حَنّا زنی که در رامه زندگی می‌کند بسیار شاد و خوشحال است.‏a چرا که دعاهایش مستجاب شده،‏ پسری زاییده است.‏ حَنّا برای اینکه به نذر خود عمل کند پسرش سموئیل را برای خدمت در خانهٔ یَهُوَه اهدا می‌کند «و آن پسر به حضور عِیلِی کاهنْ» یَهُوَه را خدمت می‌نماید.‏ (‏ ۱سموئیل ۱:‏۲۴؛‏ ۲:‏۱۱‏)‏ هنگامی که سموئیل هنوز نوجوانی بیش نیست،‏ یَهُوَه با او سخن می‌گوید و از او می‌خواهد تا قضاوت الٰهی را بر عِیلِی و خانواده‌اش اعلام کند.‏ همچنان که سموئیل رشد می‌کند مردم اسرائیل تشخیص می‌دهند که او نبی یَهُوَه است.‏

سرانجام فلسطی‌ها به اسرائیل هجوم می‌آورند.‏ صندوق عهد یَهُوَه را تصرّف می‌کنند و هر دو پسر عِیلِی را می‌کشند.‏ خبر این موضوع باعث مرگ عِیلِی سالخورده می‌شود که به مدت «چهل سال بر اسرائیل داوری کرده بود.‏» (‏ ۱سموئیل ۴:‏۱۸‏)‏ تصاحب صندوق عهد خدا برای فلسطی‌ها موجب فلاکت می‌شود.‏ پس آن را دوباره به اسرائیل پس می‌فرستند.‏ حال سموئیل بر اسرائیل داوری می‌کند و صلح و آرامش در تمام سرزمین حکم فرماست.‏

پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:‏

۲:‏۱۰ ‏—‏ با اینکه در آن ایّام هیچ انسانی پادشاه اسرائیل نبود،‏ چرا حَنّا در دعا اشاره کرد که خدا «به پادشاه خود قوّت خواهد بخشید؟‏»‏ شریعت موسی پیشگویی کرده بود که روزی پادشاهی بر اسرائیل حکومت خواهد کرد.‏ (‏ تثنیه ۱۷:‏۱۴-‏۱۸‏)‏ یعقوب هنگام مرگ خود پیشگویی کرد که ‹عصای [سلطنت] از یهودا دور نخواهد شد.‏› (‏ پیدایش ۴۹:‏۱۰‏)‏ از این گذشته یَهُوَه در مورد سارَه جدهٔ اسرائیلیان گفته بود که «[پادشاهانِ] امّت‌ها از وی پدید خواهند شد.‏» (‏ پیدایش ۱۷:‏۱۶‏)‏ به این ترتیب می‌بینیم که حَنّا برای پادشاهی دعا می‌کند که در آینده بر اسرائیل سلطنت خواهد کرد.‏

۳:‏۳ ‏—‏ آیا سموئیل واقع‍اً در قدس‌الاقداس خوابید؟‏ خیر.‏ سموئیل از خاندان قَهاتیان بود،‏ یعنی لاویانی که کاهن نبودند.‏ (‏ ۱تواریخ ۶:‏۳۳-‏۳۸‏)‏ پس او اجازه نداشت حتی برای لحظه‌ای هم داخل قدس شود.‏ (‏ اعداد ۴:‏۱۷-‏۲۰‏)‏ تنها مکان مقدّسی که سموئیل می‌توانست داخل آن شود صحن خیمهٔ یَهُوَه بود.‏ در آنجا بود که می‌بایست بخوابد.‏ ظاهراً عِیلِی نیز در گوشه‌ای از صحن می‌خوابید.‏ در کتاب مقدّس عبارتِ «جایی که تابوت خدا بود،‏» به خیمهٔ یَهُوَه اشاره می‌کند،‏ نه قدس‌الاقداس.‏

۷:‏۷-‏۹،‏ ۱۷ ‏—‏ چرا سموئیل در مِصْفَه قربانی سوختنی گذرانید و در رامه مذبحی بنا کرد،‏ در حالی که قربانی می‌بایست همیشه در جایی که یَهُوَه معین کرده بود گذرانده می‌شد؟‏ (‏ تثنیه ۱۲:‏۴-‏۷،‏ ۱۳،‏ ۱۴؛‏ یوشَع ۲۲:‏۱۹‏)‏ بعد از جابه‌جایی صندوق مقدّسِ خدا از شیلوه،‏ دیگر آنجا به عنوان مکان حضور یَهُوَه شمرده نمی‌شد.‏ پس سموئیل به عنوان نمایندهٔ خدا در مِصْفَه قربانی سوختنی گذراند و در رامه مذبحی بنا کرد.‏ عمل او ظاهراً مقبول یَهُوَه واقع شد.‏

از این آیات چه می‌آموزیم؟‏

۱:‏۱۱،‏ ۱۲،‏ ۲۱-‏۲۳؛‏ ۲:‏۱۹‏.‏ دعای حنا،‏ فروتنی وی،‏ سپاسگزاری‌اش به احسان یَهُوَه و مهر مادری که داشت سرمشق خوبی برای تمام زنان خداترس می‌باشد.‏

۱:‏۸‏.‏ اَلقانَه نشان داد که چگونه می‌توان دیگران را با سخنان خود تسلّی داد.‏ (‏ ایّوب ۱۶:‏۵‏)‏ او بدون آنکه حَنّای افسرده را ملامت کند از او سؤال کرد:‏ «دلت چرا غمگین است؟‏» سؤال او باعث شد حَنّا درد دلش را برای او بگوید.‏ سپس اَلقانَه با مهربانی به او قوّت قلب داد:‏ «آیا من برای تو از ده پسر بهتر نیستم؟‏»‏

۲:‏۲۶؛‏ ۳:‏۵-‏۸،‏ ۱۵،‏ ۱۹‏.‏ اگر وظیفه‌ای که یَهُوَه به ما محوّل کرده است به خوبی انجام دهیم،‏ از تعلیمات مسیحی بهره ببریم و در رفتار خود مؤدب بوده،‏ به دیگران احترام بگذاریم،‏ ما نیز می‌توانیم مورد علاقهٔ خدا و مردم قرار گیریم.‏

۴:‏۳،‏ ۴،‏ ۱۰‏.‏ حتی شیء مقدّسی همچون صندوق عهد یَهُوَه،‏ اسرائیلیان را حمایت نکرد.‏ پس ضروری است که ‹خود را از بت‌ها دور نگه داریم.‏› —‏ ۱یوحنّا ۵:‏۲۱‏.‏

آیا اوّلین پادشاه اسرائیل موفق بود یا ناکام؟‏

‏(‏ ۱سموئیل ۸:‏۱–‏۱۵:‏۳۵‏)‏

سموئیل در تمام عمر خود وفادارانه به یَهُوَه خدمت می‌کند،‏ اما پسرانش به راه‌های خدایی عمل نمی‌کنند.‏ هنگامی که مشایخ اسرائیل تقاضا می‌کنند تا شخصی را بر ایشان پادشاه سازد،‏ یَهُوَه درخواستشان را می‌پذیرد.‏ به دنبال آن،‏ سموئیل به دستور یَهُوَه عمل کرده،‏ شاؤل مرد خوش‌سیما و بلندقامتی از اهالی بنیامین را به عنوان پادشاه مسح می‌کند.‏ شاؤل نیز با شکست دادن عَمّونیان موقعیت خود را به عنوان پادشاه استحکام می‌بخشد.‏

یوناتان پسر شاؤل دلیرانه به قرارگاه فلسطی‌ها حمله می‌کند.‏ فلسطی‌ها نیز با لشکری بزرگ آمادهٔ جنگ با اسرائیلیان می‌شوند.‏ شاؤل از ترس،‏ قوانین یَهُوَه را زیر پا گذاشته،‏ برای او قربانی سوختنی می‌گذراند.‏ یوناتان در حالی که فقط سلاح‌دارش را به همراه دارد بار دیگر دلیرانه به قراولان فلسطی حمله می‌کند.‏ اما شاؤل با قسم عجولانه‌ای که به سربازان خود داد باعث شد سپاه اسرائیل به پیروزی تمام و کمال دست نیابند.‏ بعد از آن شاؤل «با جمیع دشمنان اطراف خود» وارد جنگ می‌شود.‏ (‏ ۱سموئیل ۱۴:‏۴۷‏)‏ وی در حملهٔ خود به عَمالَقه از کلام یَهُوَه سرپیچی می‌کند و آنچه برای نابودی «وقف شده» بود از بین نمی‌برد.‏ (‏ لاویان ۲۷:‏۲۸،‏ ۲۹‏)‏ سرانجام یَهُوَه شاؤل را از سلطنت خلع می‌کند.‏

پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:‏

۹:‏۹ ‏—‏ منظور از این عبارت که «نبی امروز را سابق رائی می‌گفتند» چیست؟‏ این عبارت ممکن است بر این دلالت کند که چون انبیا در دوران سموئیل و پادشاهان،‏ بسیار مشهور شده بودند،‏ نام «رائی» به «نبی» تغییر یافته بود.‏ سموئیل در میان آن‌ها اوّلین نبی شناخته شده بود.‏ —‏ اَعمال ۳:‏۲۴‏.‏

۱۴:‏۲۴-‏۳۲،‏ ۴۴،‏ ۴۵ ‏—‏ آیا یوناتان با شکستن قسم شاؤل مقبولیت خدا را از دست داد؟‏ چنین به نظر نمی‌آید.‏ اوّلاً،‏ یوناتان از قسم پدرش باخبر نبود.‏ ثانیاً،‏ قسم شاؤل از روی غیرت کاذب یا نگرش غلطش از قدرت پادشاهی بود که مشکلاتی را برای مردان اسرائیلی ایجاد کرد.‏ چطور ممکن است چنین قسمی مقبول خدا باشد؟‏ یوناتان با اینکه حاضر بود برای شکستن آن قسم مجازات شود عفو شد.‏

۱۵:‏۶ ‏—‏ چرا قینیان مورد لطف شاؤل قرار گرفتند؟‏ قینیان پسران پدرزن موسی بودند.‏ هنگامی که اسرائیلیان کوه سینا را ترک می‌کردند آن‌ها به مساعدت اسرائیلیان آمدند.‏ (‏ اعداد ۱۰:‏۲۹-‏۳۲‏)‏ قینیان برای مدتی همراه بنی یهودا در سرزمین کنعان سکنیٰ گزیدند.‏ (‏ داوران ۱:‏۱۶‏)‏ حتی بعد از آنکه با قوم عَمالَقه و دیگر اقوام ساکن شدند،‏ از ایشان به عنوان قومی که با اسرائیل به مهربانی رفتار کرده‌اند یاد شده است.‏ پس شاؤل دلیل خوبی برای مهربانی کردن به آن‌ها داشت.‏

از این آیات چه می‌آموزیم؟‏

۹:‏۲۱؛‏ ۱۰:‏۲۲،‏ ۲۷‏.‏ فروتنی و تواضعی که شاؤل در اوّل از خود نشان داد باعث شد که در برابر رفتار «پسران بَلیّعال» عملی نابخردانه انجام ندهد.‏ چنین طرز فکری باعث می‌شود تا ما نیز از رفتاری نامعقول اجتناب کنیم.‏

۱۲:‏۲۰،‏ ۲۱‏.‏ هرگز اجازه ندهیم که «اباطیلی» یا چیزهای پوچی همچون ترس از انسان،‏ اعتماد به نیروی نظامی ملت‌ها و یا بت‌پرستی ما را از خدمت به یَهُوَه روی‌گردان سازد.‏

۱۲:‏۲۴‏.‏ یک راه برای به وجود آوردن ترسی توأم با احترام به یَهُوَه و خدمت کردن به تمامی دل،‏ این است که ‹ در کارهای عظیمی که در گذشته برای قومش کرده است،‏ تفکّر کنیم.‏›‏

۱۳:‏۱۰-‏۱۴؛‏ ۱۵:‏۲۲-‏۲۵،‏ ۳۰‏.‏ از رفتار گستاخانه‌ای که در اثر سرکشی یا غرور بروز می‌کند برحذر باشیم.‏ —‏ امثال ۱۱:‏۲‏.‏

چوپانی جوان برای پادشاهی منتخب می‌شود

‏(‏ ۱سموئیل ۱۶:‏۱–‏۳۱:‏۱۳‏)‏

سموئیل داود را که از خاندان یهودا بود به عنوان پادشاه آینده اسرائیل مسح می‌کند.‏ مدت کوتاهی پس از این واقعه،‏ داود غول فلسطی را با پرتاب اوّلین سنگِ قلاب‌سنگش نقش بر زمین می‌کند.‏ سپس پیوند دوستی استواری بین داود و یوناتان به وجود می‌آید.‏ پس از آن واقعه شاؤل داود را بر جنگجویان خود می‌گمارد.‏ زنان اسرائیلی به دلیل پیروزی‌های بسیار داود چنین می‌خوانند:‏ «شاؤل هزاران خود را و داود ده هزاران خود را کشته است.‏» (‏ ۱سموئیل ۱۸:‏۷‏)‏ از این بابت شاؤل از حسادت پر شده،‏ در پی کشتن داود بر می‌آید.‏ وی سه بار قصد جان او را می‌کند،‏ ولی داود فرار کرده،‏ در بیابان آواره می‌شود.‏

داود طی سال‌هایی که آواره بود،‏ در دو فرصت مناسب گذشت کرده،‏ از کشتن شاؤل چشم پوشی می‌کند.‏ او همچنین با اَبِیجایَل آشنا می‌شود و با او ازدواج می‌کند.‏ با آمدن فلسطی‌ها برای جنگ با اسرائیل،‏ شاؤل از خدا مسئلت می‌کند.‏ اما یَهُوَه او را ترک کرده،‏ به او جوابی نمی‌دهد.‏ شاؤل به دلیل آنکه سموئیل وفات یافته بود،‏ هراسان برای مشورت نزد یک احضارکنندهٔ ارواح می‌رود.‏ اما تنها چیزی که می‌شنود این است که به دست فلسطی‌ها کشته خواهد شد.‏ در جنگ پسران شاؤل کشته شده،‏ خود به سختی مجروح می‌شود.‏ در آخر کتاب می‌خوانیم که شاؤل ناکام چشم از جهان می‌بندد.‏ اما داود هنوز در مخفیگاه به سر می‌برد.‏

پاسخ به پرسش‌های مربوط به آیات:‏

۱۶:‏۱۴ ‏—‏ چه روح بدی شاؤل را مضطرب کرده بود؟‏ روح بدی که شاؤل را از آرامش ذهنی محروم ساخته بود چیزی جز تمایلات بد ذهن و قلبش نبود،‏ در واقع باطنش بود که او را به بدی ترغیب می‌کرد.‏ یَهُوَه با گرفتن روح‌القدس خود از شاؤل،‏ او را از حمایت خویش محروم ساخت.‏ در نتیجه افکار بد شاؤل بر او تسلّط یافت.‏ از آنجایی که یَهُوَه اجازه داد که چنین روحیه‌ای به جای آرامش روح‌القدس در او به وجود آید،‏ کتاب مقدّس آن را «روح بد از جانب خداوند»‏ می‌خواند.‏

۱۷:‏۵۵-‏۵۸ ‏—‏ با توجه به اوّل سموئیل ۱۶:‏۱۷-‏۲۳‏،‏ چرا شاؤل سؤال کرد که داود پسر کیست؟‏ کنجکاوی شاؤل فقط به دلیل دانستن نام پدر داود نبود.‏ به احتمال زیاد می‌خواست بداند که این جوان چگونه شخصی است که توانست جُلْیات را از پا در آورد.‏

از این آیات چه می‌آموزیم؟‏

۱۶:‏۶،‏ ۷‏.‏ به جای آنکه تحت‌تأثیر ظاهر اشخاص قرار گیریم و یا سریع بر دیگران داوری کنیم،‏ می‌باید تلاش کرده،‏ دیگران را از دید یَهُوَه بنگریم.‏

۱۷:‏۴۷-‏۵۰‏.‏ ما هم می‌توانیم شجاعانه با مخالفت‌ها یا آزارهایی که در نظرمان غولی همچون جُلْیات می‌باشند روبرو شویم،‏ چرا که یَهُوَه برای ما می‌جنگد.‏

۱۸:‏۱،‏ ۳؛‏ ۲۰:‏۴۱،‏ ۴۲‏.‏ دوستان واقعی را می‌توان در میان کسانی که یَهُوَه را دوست می‌دارند یافت.‏

۲۱:‏۱۲،‏ ۱۳‏.‏ یَهُوَه می‌خواهد که ما از قوّهٔ ذهنی و استعدادهایمان در موقعیت‌های دشوارِ زندگی استفاده کنیم.‏ او از طریق کلام خود حکمت،‏ فهم و بصیرت لازم را به ما داده است.‏ (‏ امثال ۱:‏۴‏)‏ همچنین می‌توانیم از پیران مسیحی کمک دریافت کنیم.‏

۲۴:‏۶؛‏ ۲۶:‏۱۱‏.‏ داود سرمشق خوبی از احترام به مسح‌شدگان یَهُوَه برای ما به جا گذاشته است.‏

۲۵:‏۲۳-‏۳۳‏.‏ اَبِیجایَل در درایت و خردمندی نمونه بود.‏

۲۸:‏۸-‏۱۹‏.‏ ارواح شریر برای منحرف ساختن یا صدمه زدن به مردم می‌توانند وانمود کنند یکی از مردگانی هستند که ما می‌شناسیم.‏ ما باید از هر نوع ارتباط با ارواح و سحر و جادو دوری کنیم.‏ —‏ تثنیه ۱۸:‏۱۰-‏۱۲‏.‏

۳۰:‏۲۳،‏ ۲۴‏.‏ این تصمیم که بر اساس اعداد ۳۱:‏۲۷ بود نشان می‌دهد یَهُوَه برای کسانی که از خواهران و برادران خود در جماعت حمایت می‌کنند بسیار ارزش قائل است.‏ اما می‌باید ‹آنچه می‌کنیم،‏ از دل کنیم به خاطر خداوند نه به خاطر انسان.‏› —‏ کُولُسیان ۳:‏۲۳‏.‏

چه چیزی ‹از قربانی‌ها نیکوتر است›؟‏

چه حقیقت مهمی را از عِیلِی،‏ سموئیل،‏ شاؤل و داود می‌آموزیم؟‏ این حقیقت را که «اطاعت از قربانی‌ها و گوش گرفتن از پیه قوچ‌ها نیکوتر است.‏ زیرا که تمرّد مثل گناه جادوگری است و گردن‌کشی مثل بت‌پرستی و تَرافیم است.‏» —‏ ۱سموئیل ۱۵:‏۲۲،‏ ۲۳‏.‏

چه افتخار بزرگی که در موعظهٔ بشارت ملکوت و فعالیت شاگردسازی در دنیا سهمی داشته باشیم!‏ همچنان که قربانی «گوساله‌های لب‌های خویش را» به یَهُوَه اهدا می‌کنیم،‏ می‌باید به توصیه‌های کلام خدا و سازمان زمینی‌اش عمل کرده،‏ از آن‌ها متابعت کنیم.‏ —‏ هوشَع ۱۴:‏۲؛‏ عبرانیان ۱۳:‏۱۵‏.‏

‏[پاورقی]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۱۹]‏

اوّلین پادشاه اسرائیل مرد فروتن و متواضعی بود،‏ اما به تدریج گستاخ گشت

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۰]‏

هنگام رویارویی با مخالفت‌های دشمنانی همچون جُلْیات،‏ از چه چیزی می‌توانیم مطمئن باشیم؟‏