درس‌هایی از دعایی پرمفهوم
‹اسم جلیل تو متبارک باد.›—نح ۹:۵.
پاسخ به سؤالات زیر:
اسرائیلیان در گردهمایی روزگار نَحَمِیا چه کارهای خوبی انجام دادند؟
یَهُوَه با چه اعمالی نشان داد که مطابق با مفهوم نامش عمل می‌کند؟
از دعای لاویان چه درس‌هایی می‌گیریم؟
۱. کدام گردهماییِ قوم خدا را بررسی می‌کنیم و چه سؤالاتی مطرح می‌شود؟
«برخیزید و یَهُوَه خدای خود را از ازل تا به ابد متبارک بخوانید.» قوم باستان خدا با این کلمات شورانگیز به گرد هم جمع شدند تا متحدانه در دعایی شرکت کنند که یکی از بلندترین دعاها در کتاب مقدّس است. (نح ۹:۴، ۵) این گردهمایی در بیست و چهارم ماه هفتم یهودی یعنی تشری در سال ۴۵۵ ق.م. برگزار شد. هنگام بررسی وقایعی که به این روز ویژه منتهی شد از خود چنین سؤال کنید: ‹چه عادت خوبی به موفقیت آن روز انجامید؟ چه درس‌های دیگری از این دعای پرمفهوم می‌آموزم؟›—مز ۱۴۱:۲.
ماهیْ ویژه
۲. اسرائیلیان در گردهمایی روزگار نَحَمِیا چه نمونهٔ خوبی از خود به جا گذاشتند؟
۲ یک ماه قبل از این گردهمایی، یهودیان بازسازی حصار اورشلیم را به اتمام رسانده بودند. (نح ۶:۱۵) قوم خدا این پروژه را در عرض ۵۲ روز به اتمام رساندند و سپس به نیاز روحانی‌شان توجه کردند. از این رو، در اولین روز ماه تشری در میدان شهر به گرد هم جمع شدند تا عَزْرا و دیگر لاویان، شریعت خدا را با صدای بلند برایشان بخوانند و توضیح دهند. (تصویر ۱) تمام خانواده، منجمله «همهٔ آنانی که می‌توانستند بشنوند و بفهمند» ایستادند و «از روشنایی صبح تا نصف روز» گوش فرا دادند. حقیقتاً آنان نمونهٔ خوبی برای ما می‌باشند! حال، آیا در چنین موقعیت‌هایی گاهی اوقات افکارمان به امور کم‌اهمیت معطوف می‌شود؟ در این صورت باید از این اسرائیلیان باستان الگو گیریم. آنان با دقت به لاویان گوش دادند و در مورد آنچه شنیدند فکر کردند. آنگاه به قصور خود در اطاعت از شریعت خدا پی بردند. از این رو، متأثر شده، گریه کردند.—نح ۸:۱-۹.
۳. اسرائیلیان مطیعانه به چه دستوری عمل کردند؟
۳ با این حال، آن روز زمان اعتراف قوم به گناهان خود نبود بلکه روز جشن و شادی در پرستش یَهُوَه. (تصویر ۲) (اعد ۲۹:۱) بنابراین نَحَمِیا به مردم گفت: «بروید و خوراک‌های لطیف بخورید و شربت‌ها بنوشید و نزد هر که چیزی برای او مهیا نیست حصّه‌ها بفرستید، زیرا که امروز، برای خداوند ما روز مقدّس است، پس محزون نباشید زیرا که سُرور خداوند، قوّت شما است.» مردم نیز اطاعت کردند و در آن روز «شادی عظیم نمودند.»—نح ۸:۱۰-۱۲.
۴. سران خانواده‌های اسرائیلی چه کردند و در این عید خیمه‌ها چه کاری انجام شد؟
۴ در روز بعد، سران خانواده‌ها جمع شدند تا با مطالعهٔ شریعت اطمینان حاصل کنند که قوم به آن عمل می‌کنند. (تصویر ۳) آنان طی مطالعهٔ آیات یافتند که از پانزدهم تا بیست و دوم ماه تشری که ماه هفتم است باید عید خیمه‌ها و در آخر محفل مقدّس گرفته شود. از این رو، تدارکات آن عید را شروع کردند. (تصویر ۴) عید خیمه‌ها به خوبی تمام برگزار شد، طوری که از زمان یوشَع تا آن زمان به آن خوبی برگزار نشده بود. در نتیجه «شادی بسیار عظیمی رخ نمود.» شریعت خدا در این عید «هر روز از روز اوّل تا روز آخر» برای قوم خوانده شد.—نح ۸:۱۳-۱۸.
روز اعتراف
۵. قبل از آن که لاویان دعا کنند قوم خدا چه کردند؟
۵ دو روز بعد از اتمام عید خیمه‌ها، وقت آن فرارسید که قوم به قصور خود در حفظ شریعت خدا اعتراف کنند. حال قوم به جای جشن و سُرور روزه گرفتند و پلاس بر تن کردند که نشان سوگواری بود. آن روز نیز شریعت خدا در صبح به مدت سه ساعت خوانده شد. بعدازظهر آن روز، قوم «اعتراف نموده، یَهُوَه خدای خود را عبادت نمودند.» (تصویر ۵) آنگاه بود که لاویان به نمایندگی از قوم دعایی پرمفهوم کردند. (تصویر ۶)—نح ۹:۱-۴.
۶. چه کاری به لاویان کمک کرد تا دعایی پرمفهوم کنند و ما چه درسی از آن می‌گیریم؟
۶ بدون شک، خواندن مرتب شریعت خدا به لاویان کمک کرد تا دعایی پرمفهوم کنند. دعای لاویان در ده آیهٔ اول، منحصر به اعمال و خصوصیات یَهُوَه است. در بقیهٔ دعا مرتباً «رحمت عظیم» یَهُوَه و این که اسرائیلیان شایستهٔ رحمت او نبودند اذعان می‌شود. (نح ۹:۱۹، ۲۷، ۲۸، ۳۱) اگر ما نیز روزانه در کلام خدا تعمّق کنیم و اجازه دهیم یَهُوَه از طریق آن با ما گفتگو کند، هم دعاهایمان پرمفهوم خواهد بود و هم موضوعات بیشتری برای گفتگو با یَهُوَه می‌یابیم.—مز ۱:۱، ۲.
۷. لاویان چه تقاضایی از خدا کردند و از لاویان در دعا کردن چه درسی می‌گیریم؟
۷ در دعا فقط یک تقاضای ساده بیان می‌شود که در آیهٔ ۳۲ آمده است. در آنجا می‌خوانیم: «الآن ای خدای ما، ای خدای عظیم و جبّار و مهیب که عهد و رحمت را نگاه می‌داری، زنهار تمامی این مصیبتی که بر ما و بر پادشاهان و سروران و کاهنان و انبیا و پدران ما و بر تمامی قوم تو از ایّام پادشاهان آشور تا امروز مستولی شده است، در نظر تو قلیل ننماید.» پس لازم است که ما نیز یَهُوَه را مانند لاویان قبل از بیان تقاضایی در دعا ستایش و شکرگزاری کنیم.
تمجید نام پرجلال خدا
۸، ۹. الف) لاویان دعای خود را با چه سخن فروتنانه‌ای آغاز کردند؟ ب) در دعا به کدام دو لشکر آسمانی اشاره شده است؟
۸ با آن که دعای لاویان زیبا و پرمفهوم بود، آنان با فروتنی اذعان کردند که قادر نیستند یَهُوَه را به شایستگی تمجید کنند. از این رو، فروتنانه چنین گفتند: «اسم جلیل تو که از تمام برکات و تسبیحات اعلیٰ‌تر است متبارک باد.»—نح ۹:۵.
۹ آنان در دعا چنین ادامه دادند: «تو به تنهایی یَهُوَه هستی. تو فلک و فلک‌الافلاک و تمامی جُنود [یا لشکر] آن‌ها را و زمین را و هر چه بر آن است و دریاها را و هر چه در آن‌ها است، ساخته‌ای و تو همهٔ این‌ها را حیات می‌بخشی و جُنود [یا لشکر] آسمان تو را سجده می‌کنند.» (نح ۹:۶) بلی، یَهُوَه خدا تمامی عالم را که شامل کهکشان‌های بی‌شمار پر از ستاره می‌شود آفرید. او همچنین زمین زیبا را طوری آفرید تا حیات را برای تمام موجودات زنده میسر سازد و آنان بتوانند مطابق با نوع خود تولید مثل نمایند. فرشتگان مقدّس خدا که شاهد این آفرینش بودند در کتاب مقدّس «لشکر آسمان» توصیف شده‌اند. (۱پاد ۲۲:۱۹؛ ایو ۳۸:۴، ۷) به علاوه، فرشتگان، بشر گناهکار را که ‹وارثان نجات› خواهند بود، مطابق با خواست خدا فروتنانه خدمت می‌کنند. (عبر ۱:۱۴) چه الگوی عالی‌ای از فرشتگان که خدا را متحدانه مانند لشکری تمرین‌دیده خدمت می‌کنند!—۱قر ۱۴:۳۳، ۴۰.
۱۰. از عملکرد خدا با ابراهیم چه درسی می‌گیریم؟
۱۰ لاویان سپس عملکرد خدا را در رابطه با اَبرام بیان کردند که تا ۹۹سالگی هنوز فرزندی از همسرش سارای نداشت. در آن زمان بود که یَهُوَه نام او را به ابراهیم یعنی «پدر امّت‌های بسیار» تغییر داد. (پیدا ۱۷:۱-۶، ۱۵، ۱۶) خدا همچنین به ابراهیم وعده داد که نسلش سرزمین کنعان را به ارث خواهند برد. انسان‌ها اغلب وعدهٔ خود را فراموش می‌کنند اما یَهُوَه چنین نیست. از این رو، لاویان در دعا چنین گفتند: «تو ای یَهُوَه، آن خدا هستی که اَبرام را برگزیدی و او را از اور کلدانیان بیرون آوردی و اسم او را به ابراهیم تبدیل نمودی. و دل او را به حضور خود امین یافته، با وی عهد بستی که زمین کنعانیان . . . را به او ارزانی داشته، به ذریّت او بدهی و وعدهٔ خود را وفا نمودی، زیرا که عادل هستی.» (نح ۹:۷، ۸) باشد که یَهُوَه، خدای انصاف را الگو قرار دهیم و همیشه به وعدهٔ خود عمل کنیم. —مت ۵:۳۷.
ذکر اعمال یَهُوَه
۱۱، ۱۲. توضیح دهید که مفهوم نام یَهُوَه چیست و عملکردش با ابراهیم چگونه این موضوع را نمایان می‌سازد.
۱۱ مفهوم نام یَهُوَه این است: «سبب شدن می‌گردد.» این موضوع نشان می‌دهد که خدا وعده‌هایش را با اعمال پی‌درپی به تحقق می‌رساند. این موضوع به شکلی زیبا در عملکرد خدا با نسل ابراهیم هنگامی که در مصر برده بودند نمایان می‌شود. در آن زمان، به نظر غیرممکن بود که تمامی قوم از اسارت آزاد شوند و در سرزمین موعود ساکن گردند. اما خدا با اعمال پی‌درپی موجب شد که وعده‌اش تحقق یابد. او بدین شکل ثابت کرد که مطابق با نام عظیمش عمل می‌کند.
۱۲ در ادامهٔ دعا در رابطه با یَهُوَه آمده است: «مصیبت پدران ما را در مصر دیدی و فریاد ایشان را نزد بحر قلزم شنیدی. و آیات و معجزات بر فرعون و جمیع بندگانش و تمامی قوم زمینش ظاهر ساختی، چونکه می‌دانستی که بر ایشان ستم می‌نمودند. پس به جهت خود اسمی پیدا کردی، چنانکه امروز شده است. و دریا را به حضور ایشان منشق ساختی تا از میان دریا به خشکی عبور نمودند و تعاقب‌کنندگان ایشان را به عمق‌های دریا مثل سنگ در آب عمیق انداختی.» سپس لاویان در رابطه با آنچه یَهُوَه برای قومش انجام داد، چنین گفتند: «کنعانیان را که سکنهٔ زمین بودند، به حضور ایشان مغلوب ساختی و . . . [اسرائیلیان] شهرهای حصاردار و زمین‌های برومند گرفتند و خانه‌های پر از نفایس و چشمه‌های کنده‌شده و تاکستان‌ها و باغات زیتون و درختان میوه‌دار بی‌شمار به تصرّف آوردند و خورده و سیر شده و فربه گشته، از نعمت‌های عظیم تو متلذّذ گردیدند.»—نح ۹:۹-۱۱، ۲۴، ۲۵.
۱۳. یَهُوَه چگونه نیاز معنوی اسرائیلیان را فراهم دید ولی آنان چه رفتاری داشتند؟
۱۳ یَهُوَه اعمال پی‌درپی دیگری نیز برای تحقق مقصودش انجام داد. برای مثال، یَهُوَه بلافاصله نیاز معنوی اسرائیلیان را پس از ترک مصر فراهم دید. از این رو، لاویان در دعا چنین بیان کردند: «بر کوه سینا نازل شده، با ایشان از آسمان تکلّم نموده و احکام راست و شرایع حقّ و اوامر و فرایض نیکو را به ایشان دادی.» (نح ۹:۱۳) یَهُوَه اسرائیلیان را قوم خاص خود ساخت و قصد داشت سرزمین موعود را به آنان میراث دهد. پس آنان را آموزش داد تا رفتار و اعمالی درخور نام مقدّسش داشته باشند. اما احکام او را نگه نداشتند.—نَحَمِیا ۹:۱۶-۱۸ خوانده شود.
نیاز به تأدیب
۱۴، ۱۵. الف) یَهُوَه از روی رحمت چگونه از اسرائیلیان گناهکار نگهداری کرد؟ ب) از عملکرد یَهُوَه با قوم منتخبش چه می‌آموزیم؟
۱۴ لاویان سپس به دو گناه اسرائیلیان اشاره کردند. آنان در نزدیکی کوه سینا قسم خورده بودند که به شریعت خدا عمل کنند اما عهدشکنی کردند. به همین دلیل مستحق مرگ بودند ولی یَهُوَه به آنان رحمت کرد. از این رو، لاویان یَهُوَه را در دعا چنین ستایش کردند: «تو نیز برحسب رحمت عظیم خود، ایشان را در بیابان ترک ننمودی، . . . و ایشان را در بیابان چهل سال پرورش دادی که به هیچ چیز محتاج نشدند. لباس ایشان مندرس نگردید و پای‌های ایشان ورم نکرد.» (نح ۹:۱۹، ۲۱) یَهُوَه امروزه نیز هر چه نیاز داریم فراهم می‌بیند تا وفادارانه به او خدمت کنیم. باشد که هرگز مانند اسرائیلیانی نباشیم که به سبب سرکشی و بی‌ایمانی در بیابان کشته شدند. در واقع، این چیزها «نوشته شد تا عبرتی باشد برای ما که در زمانی به‌سر می‌بریم که غایتِ همهٔ اعصار تحقق یافته است.»—۱قر ۱۰:۱-۱۱.
۱۵ متأسفانه اسرائیلیان پس از به ارث بردن سرزمین موعود به پرستش کنعانیان روی آوردند که شامل شهوت‌رانی و قربانی کردن نوزادان بود. پس یَهُوَه به امّت‌های مجاورشان اجازه داد آنان را تحت ستم قرار دهند. هر بار که اسرائیلیان توبه می‌کردند، یَهُوَه آنان را از روی رحمت می‌بخشید و از دست دشمنانشان نجات می‌داد. این اتفاق «بارهای بسیار» رخ داد. (نَحَمِیا ۹:۲۶-۲۸، ۳۱ خوانده شود.) از این رو، لاویان چنین اعتراف کردند: «سال‌های بسیار با ایشان مدارا نمودی و به روح خویش به واسطهٔ انبیای خود برای ایشان شهادت فرستادی، اما گوش نگرفتند. لهٰذا ایشان را به دست قوم‌های کشورها تسلیم نمودی.»—نح ۹:۳۰.
۱۶، ۱۷. الف) نتیجهٔ سرکشی اسرائیلیان پس از بازگشت از اسارت چه بود؟ ب) اسرائیلیان به چه موضوعی اعتراف کردند و چه قولی دادند؟
۱۶ اسرائیلیان پس از بازگشت از اسارت مجدّداً نافرمانی کردند. نتیجه چه بود؟ لاویان در ادامهٔ دعا گفتند: «اینک ما امروز غلامان هستیم و در زمینی که به پدران ما دادی تا میوه و نفایس آن را بخوریم، اینک در آن غلامان هستیم. و آن، محصول فراوان خود را برای پادشاهانی که به سبب گناهان ما، بر ما مسلّط ساخته‌ای می‌آوَرَد . . . و ما در شدّت تنگی گرفتار هستیم.»—نح ۹:۳۶، ۳۷.
۱۷ آیا منظور لاویان این بود که یَهُوَه با اسرائیلیان غیرمنصفانه رفتار کرده است؟ به هیچ وجه! لاویان چنین اذعان کردند: «تو در تمامی این چیزهایی که بر ما وارد شده است عادل هستی، زیرا که تو به راستی عمل نموده‌ای، اما ما شرارت ورزیده‌ایم.» (نح ۹:۳۳) سپس، در اتمام این دعای صادقانه قسم خوردند که تمامی قوم از آن به بعد از شریعت یَهُوَه اطاعت کند. (نَحَمِیا ۹:۳۸ خوانده شود؛ ۱۰:۲۹) به این منظور عهدنامه‌ای نوشتند و ۸۴ نفر از سران قوم آن را مُهر کردند.—نح ۱۰:۱-۲۷.
۱۸، ۱۹. الف) برای داخل شدن به دنیای جدید خدا به چه نیاز داریم؟ ب) برای چه موضوعی باید همواره دعا کنیم و چرا؟
۱۸ ما نیز برای داخل شدن به دنیای جدید خدا که عدالت در آن ساکن خواهد بود به تأدیب نیاز داریم. پولُس رسول چنین سؤال کرد: «کدام پسر است که پدرش او را تأدیب نکند؟» (عبر ۱۲:۷) ما زمانی نشان می‌دهیم راهنمایی‌های خدا را در زندگی پذیرفته‌ایم که در خدمتش پایدار بمانیم و اجازه دهیم روحش ما را هدایت کند. و اگر مرتکب گناهی بزرگ شدیم، یَهُوَه ما را به سبب توبهٔ صادقانه و پذیرفتن تأدیب مطمئناً خواهد بخشید.
۱۹ یَهُوَه به زودی اعمالی شگفت‌انگیزتر از زمانی که اسرائیلیان را از مصر نجات داد انجام خواهد داد و بدین شکل نامی بزرگ‌تر برای خود خواهد ساخت. (حز ۳۸:۲۳) در آن زمان همهٔ مسیحیان وفادار به دنیای جدید خدا داخل خواهند شد، به همان شکل که اسرائیلیان باستان وارث سرزمین موعود شدند. (۲پطر ۳:۱۳) پس همواره برای تقدّس نام پرشکوه خدا دعا کنید. در مقالهٔ بعد دعایی دیگر را بررسی خواهیم کرد که با عمل کردن به آن تا ابد از برکات خدا برخوردار خواهیم شد.
[تصویر در صفحهٔ ۲۱]
[تصویر در صفحهٔ ۲۲]
۱
[تصویر در صفحهٔ ۲۲]
۲
[تصویر در صفحهٔ ۲۲]
۳
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
۴
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
۵
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
۶