یَهُوَه شایستهٔ ستایش همهٔ ماست
«هَلِّلویاه!» — مز ۱۱۱:۱.
۱، ۲. «هَلِّلویاه» به چه مفهوم است، و به چه منظور در نوشتههای مقدّس یونانی به کار رفته است؟
«هَلِّلویاه!» این کلمه اغلب در کلیساها شنیده میشود. برخی نیز آن را در گفتگوهای روزمرهشان و برای تأیید گفتهای به کار میبرند. اما کمتر کسی است که مفهوم واقعی آن را که حاکی از تقدّس خدا و جلال اوست بداند. و چه بسیارند کسانی که آن را به زبان میآورند ولی با شیوهٔ زندگی ناپاکی که پیشه کردهاند خدا را بیحرمت میسازند. (تیط ۱:۱۶) یکی از فرهنگهای لغت کتاب مقدّس «هَلِّلویاه» را چنین توضیح میدهد: «این کلمه را مزمورنویسان مختلف برای فراخوانی همگان در ستایش یَهُوَه به کار بردهاند.» شمار کثیری از محققین اشاره کردهاند که واژهٔ «هَلِّلویاه» به معنی «یاه [یَهُوَه] را بستایید» است.
۲ در ترجمهٔ دنیای جدید کتاب مقدّس این واژه در مزمور ۱۱۱:۱ به این شکل ترجمه شده است: «ای انسانها، یاه را بستایید.» شکل یونانی واژهٔ هَلِّلویاه چهار بار در مکاشفه ۱۹:۱-۶ در ابراز شادی برای نابودی دین کاذب به چشم میخورد. هنگام وقوع این رویداد عظیم حقیقتاً بجاست که پرستندگان واقعی خدا در مدح او بانگ برآورند: «هَلِّلویاه.»
اَعمال عظیم یَهُوَه
۳. هدف اصلی ما از این که به طور مرتب گرد هم میآییم چیست؟
۳ نگارندهٔ مزمور ۱۱۱ به نکاتی اشاره میکند که همهٔ ما را به حمد و ستایش یَهُوَه برانگیزد. نخست میگوید: ‹یَهُوَه را به تمامی دل حمد خواهم گفت، در مجلس راستان و در جماعت.› امروزه نیز شاهدان یَهُوَه در جلسات خود یَهُوَه را ستایش میکنند. در واقع، هدف اصلی از این که ما به طور مرتب در جلسات جماعت و اجتماعات بزرگتری همچون کنگرهها گرد هم میآییم، حمد و ستایش یَهُوَه است.
۴. ما چگونه میتوانیم ‹ در کارهای یَهُوَه تفتیش کنیم›؟
۴ ‹کارهای یَهُوَه عظیم است، و همگانی که به آنها رغبت دارند در آنها تفتیش میکنند.› (مز ۱۱۱:۲) ‹تفتیش کردن› در اینجا به چه معناست؟ بر اساس کتابی مرجع این آیه احتمالاً به تلاش افرادی اشاره دارد که کارهای یَهُوَه را «زمینهٔ تحقیق و مطالعات دقیق خود قرار میدهند.» یَهُوَه از آفرینش هر چیز مقصودی دارد. او با قرار دادن خورشید و زمین و ماه در موقعیتی خاص نسبت به یکدیگر سبب شده است تا گرما و نور کافی به زمین برسد. همچنین تناوب شب و روز، فصلهای سال و جزر و مد میسر گردد.
۵. رشد علم بشر در مورد عالَم هستی چه موضوعی را آشکار کرده است؟
۵ دانشمندان مطالب بسیاری در خصوص وضعیت زمین در منظومهٔ شمسی و در مورد مدار، اندازه و جرم کرهٔ ماه کشف کردهاند. به دلیل موقعیت این اجرام آسمانی نسبت به یکدیگر است که تغییر فصول زیبای سال امکانپذیر شده است. محققان همچنین به نکات جالبی در مورد تنظیم دقیق نیروهای طبیعی و تعادلی که میان این نیروها در عالَم وجود دارد رسیدهاند. یک استاد علم مکانیک در مقالهای تحت عنوان «طراحی دقیق عالَم هستی» نظر خود را چنین اظهار میدارد: «بیدلیل نیست که بسیاری از دانشمندان در این ۳۰ سال اخیر تصادفی بودن نظام هستی را دور از ذهن قلمداد میکنند. هر چه علم و دانش ما در مورد سیّارهٔ خاکیمان بیشتر میشود وجود طراحی هوشمند در نظرمان منطقیتر مینماید.»
۶. احساس خود را در مورد خلقت انسان بیان کنید.
۶ یکی دیگر از صنعتهای دست آفریدگار، بدن انسان است. (مز ۱۳۹:۱۴) یَهُوَه مغز و اعضای بدن ما را به نحوی آفریده است که بتوانیم از عهدهٔ کارهای مختلف برآییم. مثلاً بسیاری از انسانها توانایی صحبت کردن، گوش کردن و همچنین خواندن و نوشتن را دارند که حقیقتاً خارقالعاده است. همچنین این که انسان قادر است قائم بایستد نشانگر شاهکار طراحی ساختار بدن اوست. حقیقتاً طراحی بدن انسان، سیستم تعادل و عملکردهای حرکتی و شیمیایی آن خارقالعاده است. اتصالات عصبی بدن از دیگر شاهکارهای خلقت است. ارتباط میان مغز و اعضای حسی بسیار فراتر از پیچیدهترین مصنوعاتی است که دانشمندان ساختهاند. در واقع انسان پیشرفت خود را مدیون قوای ذهنی و اعضای حسی خویش است. حتی کارآمدترین مهندسان نیز قادر نیستند اهرمهایی به زیبایی و قابلیت انگشتان دست انسان طراحی کند. از خود سؤال کنید، ‹آیا خلقِ آثار هنریای که ما را به حیرت وا میدارد بدون وجود انگشتان امکانپذیر میبود؟›
اَعمال عظیم و خصوصیات خدا
۷. چرا میتوان کتاب مقدّس را از جمله اَعمال عظیم یَهُوَه خواند؟
۷ از جمله اَعمال عظیم یَهُوَه کارهای شگفتانگیزی است که برای بشر انجام داده و در کتاب مقدّس ثبت شدهاند. کلام خدا خود نیز شاهکاری است، چرا که تمام بخشهای آن با یکدیگر هماهنگند. برخلاف کتابهای دیگر، این کتاب «از الهام خداست و به جهت تعلیم . . . مفید است.» (۲تیمو ۳:۱۶) برای نمونه در پیدایش، اوّلین کتاب نوشتههای مقدّس چگونگی پاکسازی زمین از شرارت در روزگار نوح توصیف شده است. در خروج، دوّمین کتاب نوشتههای مقدّس میخوانیم که چگونه یَهُوَه با آزادی قوم اسرائیل از چنگال مصریان خداوندی خود را به اثبات رساند. مزمورنویس نیز با در نظر داشتن این وقایع چنین گفت: ‹کار [یَهُوَه] جلال و کبریایی است و عدالت وی پایدار تا ابدالآباد. یادگاری برای کارهای عجیب خود ساخته است. یَهُوَه کریم و رحیم است.› (مز ۱۱۱:۳، ۴) آیا برای شما نیز اَعمال عظیم یَهُوَه طی اعصار مختلف و در دوران زندگی خودتان گواه «جلال و کبریایی» او نیست؟
۸، ۹. الف) چه تفاوتی بین اَعمال انسانها و اَعمال خداست؟ ب) برخی از خصوصیات یَهُوَه را که برای شما باارزشند نام برید؟
۸ مزمورنویس همچنین به خصوصیات بارز یَهُوَه همانند عدالت، رحمت و بزرگواری او اشاره میکند. ما به خوبی میدانیم که به ندرت اَعمال بشر گناهکار بر پایهٔ عدالت و انصاف است و اغلب ریشه در طمع، حسادت و غرور دارد. ساخت سلاحهای بیرحمانه برای جنگافروزی و منافع مالی حاکی از این امر است. این سلاحها عامل فلاکت و ترسهای بیانناپذیر میلیونها انسان بیگناه بوده است. بسیاری از دستآوردهای بشر به قیمت ستم به مظلومان تمام شده است. در این خصوص شاید بسیاری بهرهجویی از بردگان برای ساخت اهرام مصر را در نظر آورند. این اهرام صرفاً به منظور آرامگاهی برای فراعنهٔ متکبّر ساخته شده بود. بسیاری از اَعمال بشر در روزگار ما نه تنها ظالمانهاند بلکه زمین را به «فساد» و نابودی کشاندهاند. — مکاشفه ۱۱:۱۸ خوانده شود.
۹ اما اَعمال یَهُوَه مانند اَعمال انسانها نیست، او همواره عادلانه عمل میکند. از جمله اَعمال او میتوان به تدارک محبتآمیزی اشاره کرد که برای نجات انسانهای گناهکار فراهم دید. او با فراهم آوردن فدیهٔ عیسی ‹عدالت خود را ظاهر ساخت.› (روم ۳:۲۵، ۲۶) به راستی که ‹عدالت وی تا ابدالآباد پایدار است.› بزرگواری او را میتوان در رفتارش با انسانهای گناهکار مشاهده کرد. گاه او حتی از آنان از صمیم دل و با مهربانی درخواست میکند که از راه کج خود بازگردند و راه درست را پیش گیرند. — حز ۱۸:۲۵.a
یَهُوَه به وعدههای خود وفادار است
۱۰. یَهُوَه در خصوص وعدهٔ خود به ابراهیم چه سرمشقی از وفاداری به جا گذاشت؟
۱۰ «ترسندگان خود را رزقی نیکو داده است. عهد خویش را به یاد خواهد داشت تا ابدالآباد.» (مز ۱۱۱:۵) در اینجا به نظر میرسد که مزمورنویس عهد یَهُوَه با ابراهیم را مد نظر داشته است. یَهُوَه به ابراهیم وعده داد که ذریّت او را برکت خواهد داد. همچنین به او گفت که آنان دروازههای دشمنانشان را متصرّف خواهند شد. (پیدا ۲۲:۱۷، ۱۸؛ مز ۱۰۵:۸، ۹) تحقق اوّلیهٔ این وعدههای خدا برای قوم اسرائیل که از نسل ابراهیم بود صورت گرفت. این قوم برای مدتی طولانی در بردگی مصریان بود اما «خدا عهد خود را با ابراهیم و اسحاق و یعقوب به یاد آورد» و آنان را از بردگی رهایی بخشید. (خرو ۲:۲۴) یَهُوَه با بزرگواری با آنان رفتار نمود. او هم غذای جسمانی به آنان میرساند و هم غذای روحانی برای کمک به آنان در پیروی از معیارهایش تهیه مینمود. (تث ۶:۱-۳؛ ۸:۴؛ نح ۹:۲۱) برای قرنها قوم اسرائیل بارها از فرامین خدا سر باز زدند اما یَهُوَه هر بار نبیای برای کمک به آنان میفرستاد. او ۱۵۰۰ سال پس از آزادی اسرائیلیان از مصر پسر یگانهٔ خود را به زمین فرستاد. اکثر یهودیان عیسی را رد کردند و خواستار مرگ او بودند. سپس یَهُوَه قومی جدید به نام «اسرائیل خدا» به وجود آورد. این قوم جدید به همراه عیسی به شکل سمبولیک ذریّت ابراهیم را تشکیل دادند؛ ذریّتی که یَهُوَه مطابق با وعدهٔ خود از طریق آن انسانها را برکت میداد. — غلا ۳:۱۶، ۲۹؛ ۶:۱۶.
۱۱. چگونه یَهُوَه نشان داده است که همچنان «عهد خود» با ابراهیم را به یاد دارد؟
۱۱ یَهُوَه همچنان ‹عهد خود را به یاد میآورد› و برکاتش را نصیب انسانها میسازد. امروزه یَهُوَه خوراک روحانی را به حد وفور به بیش از ۴۰۰ زبان تهیه میبیند. به علاوه او به دعاهای ما برای رفع نیازهای جسمانیمان پاسخ میدهد. از این رو در کلامش نیز آمده که چنین دعا کنیم: «نان کفاف ما را روز به روز به ما بده.» — لو ۱۱:۳؛ مز ۷۲:۱۶، ۱۷؛ اشع ۲۵:۶-۸.
قدرت عظیم و مهیب یَهُوَه
۱۲. از چه جهت به اسرائیلیان «میراث امّتها» بخشیده شد؟
۱۲ «قوّت اَعمال خود را برای قوم خود بیان کرده است تا میراث امّتها را بدیشان عطا فرماید.» (مز ۱۱۱:۶) یکی از برجستهترین رویدادهای تاریخی برای اسرائیلیان معجزهٔ آزاد شدن آنان از مصر است که احتمالاً مزمورنویس هنگام سراییدن این مزمور آن را مد نظر داشته است. زمانی که خدا سرانجام اجازه داد اسرائیلیان به سرزمین موعود برسند، آنان توانستند حکومتهای مناطق شرقی و غربی رود اردن را شکست دهند و آن مناطق را تسخیر نمایند. (نَحَمِیا ۹:۲۲-۲۵ خوانده شود.) بله، یَهُوَه به اسرائیلیان «میراث امّتها» را بخشید. به راستی که چه نمایش قدرتی از یَهُوَه خدا!
۱۳، ۱۴. الف) احتمالاً مزمورنویس چه نمایشی از قدرت یَهُوَه را در برابر بابلیان مد نظر داشته است؟ ب) یَهُوَه چه اَعمال عظیم دیگری در خصوص رهایی قومش به انجام رسانده است؟
۱۳ اسرائیلیان علیرغم آنچه که خدا برایشان به انجام رساند، نه برای او حرمت قائل شدند و نه احترام پدرانشان ابراهیم، اسحاق و یعقوب را حفظ کردند. آنان همچنان سرکشی کردند تا این که خدا از بابلیان استفاده کرد. بابلیان آنان را از سرزمینشان دور ساخته و به اسارت بردند. (۲توا ۳۶:۱۵-۱۷؛ نح ۹:۲۸-۳۰) برخی محققین کتاب مقدّس بر این عقیدهاند که سرایندهٔ مزمور ۱۱۱ در زمان پس از بازگشت اسرائیلیان از اسارات بابل میزیسته است. اگر چنین باشد این خود دلیل دیگری است که مزمورنویس وفاداری و قدرت یَهُوَه را بستاید. زیرا یَهُوَه با آزاد کردن اسرائیلیان از دست امپراطوری بابل وفاداری و قدرت خود را ثابت کرد؛ امپراطوریای که آزاد نکردن اسیران بخشی از سیاست دولتش بود. — اشع ۱۴:۴، ۱۷.
۱۴ حدود چهارصد سال پس از آن یَهُوَه خدا به شکلی بس عظیمتر با آزاد کردن انسانهای توبهکار از بردگی گناه و مرگ قدرتش را به نمایش گذاشت. (روم ۵:۱۲) یکی از نتایج آن باز شدن راه برای ۱۴۴٬۰۰۰ تن از پیروان عیسی بود که به روح مسح شوند. در سال ۱۹۱۹، یَهُوَه بخشی از این مسحشدگان را که بر زمین میزیستند از اسارت ادیان کاذب آزاد ساخت. آنچه آنان در طی این ایّام آخر به عمل آوردهاند تنها با قدرت و پشتیبانی یَهُوَه امکانپذیر بوده است. آنان با وفاداریشان تا پای مرگ میتوانند در کنار عیسی حکومت کنند و به انسانهای توبهکار زمین فایده رسانند. (مکا ۲:۲۶، ۲۷؛ ۵:۹، ۱۰) آنان به صورتی بس گستردهتر از اسرائیلیان، زمین را به میراث خواهند برد. — مت ۵:۵.
اصولی پایدار و قابل اطمینان
۱۵، ۱۶. الف) کارهای دست یَهُوَه شامل چه میشود؟ ب) یَهُوَه به قوم اسرائیل چه فرامینی داد؟
۱۵ «کارهای دستهایش راستی و انصاف است و جمیع فرایض وی امین. آنها پایدار است تا ابدالآباد. در راستی و استقامت کرده شده.» (مز ۱۱۱:۷، ۸) در میان ‹کارهای دست یَهُوَه› آن دو لوح سنگی است که او ده قانون مهم برای اسرائیلیان را روی آن حک کرده بود. (خرو ۳۱:۱۸) این قوانین به همراه فرامینی دیگر که در واقع بر اساس اصولی پایدار و قابل اطمینان وضع شده بودند بخشی از قوانین عهد شریعت موسی را تشکیل دادند.
۱۶ برای مثال، یکی از احکام یا قوانین این الواح سنگی چنین بود: «من که یَهُوَه، خدای تو میباشم، خدای غیور هستم.» به این معنی که یَهُوَه تنها وقف کامل به خود را میپذیرد. در ادامهٔ آن یَهُوَه چنین میگوید: «تا هزار پشت بر آنانی که مرا دوست دارند و احکام مرا نگاه دارند، رحمت میکنم.» این الواح اصولی همیشگی و پایدار را نیز شامل میشد، مانند: «پدر و مادر خود را احترام نما.» و «دزدی مکن.» همچنین اصل عمیق و حکیمانهای را نیز در بر داشت یعنی نداشتن چشم طمع به مال دیگران. — خرو ۲۰:۵، ۶، ۱۲، ۱۵، ۱۷.
خدای مقدّس، نجاتدهندهٔ عظیم ما
۱۷. چرا قاعدتاً اسرائیلیان باید حرمت و تقدّس نام یَهُوَه را حفظ میکردند؟
۱۷ «فدیهای برای قوم خود فرستاد و عهد خویش را تا به ابد امر فرمود. نام او قدّوس و مهیب است.» (مز ۱۱۱:۹) در اینجا شاید بار دیگر مزمورنویس وفاداری خدا به عهدش با ابراهیم را مد نظر داشته است. یَهُوَه به دلیل وفاداری به عهدش بود که اجازه نداد اسرائیلیان در مصر باستان و بعدها در بابِل در اسارت باقی مانند. در هر دو مورد یَهُوَه قومش را آزاد ساخت. قاعدتاً همین دو مورد دلایلی کافی برای اسرائیلیان بود که در رفتارشان حرمت و تقدّس نام یَهُوَه را حفظ کنند. — خروج ۲۰:۷؛ رومیان ۲:۲۳، ۲۴ خوانده شود.
۱۸. به نظر شما نام خدا را بر خود داشتن چه امتیازی است؟
۱۸ این امر امروزه نیز برای مسیحیان واجب است. ما نیز از بردگی تاریک گناه و مرگ آزاد شدهایم. از این رو باید مصمم باشیم که هماهنگ با درخواست آغازین عیسی در دعای نمونهاش رفتار کنیم. عیسی آن دعا را چنین شروع کرد: «نام تو مقدّس باد.» (مت ۶:۹) تأمّل در نام پرجلال خدا در ما ترس خدایی ایجاد میکند. نویسندهٔ مزمور ۱۱۱ هنگام سرودن این مزمور دید درستی در خصوص ترس خدایی داشت، او میگوید: ‹ترس یَهُوَه ابتدای حکمت است. همهٔ عاملین آنها را [کسانی که به احکام او عمل میکنند] خردمندی نیکو است.› — مز ۱۱۱:۱۰.
۱۹. در مقالهٔ بعد به چه موضعی میپردازیم؟
۱۹ چنین ترسی آرامش میبخشد، در ما تنفر از بدی را ایجاد میکند و ما را برمیانگیزد که خصوصیات فوقالعادهٔ خدا که در مزمور ۱۱۲ آمده سرمشق خود سازیم. در مقالهٔ بعد به این خصوصیات میپردازیم. مزمور ۱۱۲ نشان میدهد که چگونه میتوانیم در میان کسانی باشیم که تا ابد یَهُوَه را میستایند. به راستی که یَهُوَه مستحق چنین ستایشی است و «حمد او پایدار است تا ابدالآباد.» — مز ۱۱۱:۱۰.
[پاورقی]
a در زبان عبری در این آیه عبارت «ای خاندان اسرائیل بشنوید» طوری بیان شده است که حالت امری ندارد بلکه به صورت درخواستی محترمانه است.
نکاتی برای تعمّق
• چرا یَهُوَه شایستهٔ ستایش ماست؟
• چه خصوصیاتی از یَهُوَه در اَعمالش آشکار است؟
• به نظر شما نام خدا را بر خود داشتن چه ارزشی دارد؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۰]
دلیل اصلی گردهمآییهای مرتب ما حمد و ستایش یَهُوَه است
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
تمامی قوانین یَهُوَه بر پایهٔ اصولی پایدار و قابل اطمینان است