آیا فضیلت را تعاقب میکنی؟
«هر فضیلت و هر مدحی که بوده باشد در آنها تفکّر کنید.»—فیلپیان ۴:۸.
۱. شرارت چیست و چرا شرارت پرستش یَهُوَه را آلوده و فاسد نکرده است؟
شرارت یعنی انحطاط یا فساد اخلاقی. شرارت کل جهانی را که در آن زندگی میکنیم، فرا گرفته است. (افسسیان ۲:۱-۳) معهذا، یَهُوَه خدا اجازه نخواهد داد که پرستش پاک او آلوده و فاسد شود. نشریات، جلسات، مجمعها و کنگرههای مسیحی در مورد اعمال و رفتار نادرست هشدارهایی به ما میدهند و این هشدارها کاملاً بموقع هستند. دریافت کمکی واقعی مبنی بر کتاب مقدس، ما را قادر میگرداند تا ‹به نیکوئی [آنچه که در نظر خدا نیکوست] بپیوندیم.› (رومیان ۱۲:۹) بنابراین، شاهدان یَهُوَه به عنوان یک سازمان جد و جهد کرده، میکوشند منزه و پاک باشند و فضیلت را نگاه دارند. لیکن، در مورد شخص ما چطور؟ در واقع، آیا تو شخصاً فضیلت را تعاقب میکنی؟
۲. فضیلت چیست و چرا برای نگاه داشتن فضیلت باید تلاش کنیم؟
۲ فضیلت، به معنی تفوق و برتری اخلاقی، نیکوئی، اعمال و افکار درست و صحیح است. فضیلت، ویژگی یا خصوصیتی منفعل نیست بلکه فعال و مثبت است. نگاهداری فضیلت فقط به معنی اجتناب از گناه نیست؛ فضیلت یعنی تعاقب نیکوئی. (۱تیموتاؤس ۶:۱۱) پطرس رسول مسیحیان را ترغیب کرد: «در ایمان خود فضیلت پیدا نمائید.» اما چگونه؟ به این طریق که به جهت وعدههای بینهایت گرانبها و ارزشمند خدا ‹کمال سعی نمایند.› (۲پطرس ۱:۵) از آنجایی که ما ذات گناهکاری داریم، به منظور نگاه داشتن فضیلت باید واقعاً سعی و تلاش کنیم. با وجود این، در گذشته افراد خداترس، علیرغم موانع بسیار عظیم قادر بودهاند فضیلت را نگاه دارند.
او فضیلت را تعاقب کرد
۳. پادشاه آحاز مرتکب چه اعمال شریرانهای شد؟
۳ کتاب مقدس دربارهٔ کسانی که فضیلت را تعاقب کردهاند، حاوی گزارشات فراوانی میباشد. برای مثال، حِزْقیا را در نظر بگیر؛ شخصی که حافظ و نگاهدارندهٔ فضیلت بود. شواهد نشان میدهد که پدر او، آحاز، پادشاه یهودا، مُولَک را پرستش میکرد. «آحاز بیست ساله بود که پادشاه شد و شانزده سال در اورشلیم سلطنت نمود و آنچه در نظر یَهُوَه خدایش شایسته بود موافق پدرش داود عمل ننمود. و نه فقط براه پادشاهان اسرائیل سلوک نمود بلکه پسر خود را نیز از آتش گذرانید موافق رجاسات امُّتهائیکه خداوند ایشانرا از حضور بنی اسرائیل اخراج نموده بود. و در مکانهای بلند و تلّها و زیر هر درخت سبز قربانی میگذرانید و بخور میسوزانید.» (۲پادشاهان ۱۶:۲-۴) عدهای چنین ادعا میکنند که ‹از آتش گذرانیدن،› بر نوعی مناسک و آیین تطهیر دلالت میکند و نه قربانی کردن انسان. لیکن، کتاب مولَک—خدای قربانیهای انسانی در عهد عتیق، نوشتهٔ جان دِی، نقل میکند: «در منابع تاریخی و فنیقی [کارتاژی]، و همینطور در شواهد باستانشناسی، اسنادی وجود دارد که نشان میدهد . . . در سرزمین کنعان . . . انسان قربانی میکردند و از این رو، دلیلی وجود ندارد که راجع به اشارهٔ عهد عتیق [به قربانی کردن انسان] تردیدی به خود راه دهیم.» همچنین، در ۲تواریخ ۲۸:۳ بوضوح آمده است که آحاز، «پسران خود را . . . سوزانید.» (با تثنیه ۱۲:۳۱؛ مزمور ۱۰۶:۳۷، ۳۸ مقایسه شود.) چه شرارتی!
۴. رفتار حزقیا در آن محیط مملو از شرارت چگونه بود؟
۴ حِزْقیا در چنین محیط مملو از شرارت چگونه زندگی میکرد؟ مزمور ۱۱۹ از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا بنا بر عقیدهٔ عدهای، حزقیا در زمان شاهزادگی آن را سرائیده است. (مزمور ۱۱۹:۴۶، ۹۹، ۱۰۰) از این جهت، وضع او را میتوان در این عبارات مشاهده نمود: «سروران نیز نشسته بضدّ من سخن گفتند، لیکن بندهٔ تو در فرایض تو تفکّر میکند. جان من از حزن گداخته میشود.» (مزمور ۱۱۹:۲۳، ۲۸) انسانهایی حزقیا را احاطه کرده بودند که دین کاذب داشتند و احتمالاً مورد تحقیر و تمسخر اعضای خانوادهٔ سلطنتی قرار میگرفت، بحدی که خواب به چشمان او راه نمییافت. با وجود این، حزقیا فضیلت را تعاقب کرد و بعدها، به پادشاهی رسید و «آنچه در نظر خداوند پسند بود . . . بعمل آورد . . . او بر یَهُوَه خدای اسرائیل توکّل نمود.»—۲پادشاهان ۱۸:۱-۵.
آنان فضیلت را نگاه داشتند
۵. دانیال و سه دوست او با چه آزمایشاتی روبرو شدند؟
۵ همچنین دانیال و سه دوست عبری او به نامهای حَنَنْیا، میشائیل و عَزَرْیا در حفظ فضیلت اشخاصی نمونه بودند. این چهار جوان را از وطن خود بزور به تبعید در بابل برده، بر روی ایشان اسامی بابلی گذاشتند—بَلْطَشَصَّر، شَدْرَک، میشَک و عَبْدْنَغُو. به آنان «از طعام پادشاه» عرضه کردند و آن شامل غذاهایی میشد که از لحاظ شریعت خدا حرام بودند. بعلاوه، به مدت سه سال «علم و زبان کَلْدانیانرا» به این جوانان اجباراً تعلیم دادند. این تعلیم، فقط شامل فراگیری زبانی دیگر نمیشد زیرا از قرار معلوم، در این متن عبارت «کَلْدانیان» مختص طبقهٔ تحصیلکرده بود. از این رو، این جوانان عبری در معرض آموزشهای منحرف بابلی قرار داشتند.—دانیال ۱:۱-۷.
۶. چرا میتوانیم بگوئیم که دانیال فضیلت را تعاقب میکرد؟
۶ بابلیان، دانیال و سه رفیقش را تحت فشار زیادی قرار داده بودند تا ایشان را به سازش وادارند لیکن این سه جوان، فضیلت را بر شرارت ترجیح دادند. دانیال ۱:۲۱ برای ما نقل میکند: «و دانیال بود تا سال اوّلِ کورِشْ پادشاه.» بلی، به مدت بیش از هشتاد سال دانیال خادم یَهُوَه «بود» و همواره فضیلت را نگاه میداشت—در طول این مدت، پادشاهان قدرتمند متعددی برخاستند و سرنگون گردیدند. دانیال علیرغم دسیسهها و توطئهچینیهای مأمورین فاسد دولتی و همچنین رواج شرارت جنسی در مذهب بابلی، به خدا وفادار ماند. دانیال همواره فضیلت را تعاقب میکرد.
۷. از اعمال دانیال و سه دوست او چه میتوانیم بیاموزیم؟
۷ ما مسائل بسیاری را میتوانیم از افراد خداترسی همچون دانیال و یاران او بیاموزیم. آنان فضیلت را تعاقب نموده، جذب فرهنگ بابلی نشدند. اگر چه به آنان نامهای بابلی داده بودند، آن سه جوان هرگز هویت خود را به عنوان خادمین یَهُوَه از یاد نبردند. آری، تقریباً ۷۰ سال بعد هنوز پادشاه بابل دانیال را به نام عبریاش میخواند! (دانیال ۵:۱۳) دانیال در طول عمر زیاد خود، حتی در مسائل جزئی و کوچک هم سازش نکرد. او از جوانی «در دل خود قصد نمود که خویشتنرا از طعام پادشاه . . . نجس نسازد.» (دانیال ۱:۸) دانیال و سه رفیق عبرانی او موضع سازشناپذیری را اختیار کردند و این امر، بیتردید آنان را تقویت کرد تا از عهدهٔ آزمایشات مرگ و زندگیی که بعدها با آن مواجه شدند، برآیند.—دانیال، بابهای ۳ و ۶.
تعاقب فضیلت در روزگار ما
۸. چگونه جوانان مسیحی میتوانند مقاومت کنند تا همگون با جهان شیطان نشوند؟
۸ همانند دانیال و یاران او، امروزه قوم خدا با جدیت تمام مقاومت میکنند تا مجذوب دنیای شریر شیطان نگردیده، با آن همگون نشوند. (۱یوحنا ۵:۱۹) در صورتی که جوانی مسیحی هستی، شاید هم سن و سالانت تو را شدیداً تحت فشار قرار میدهند تا از سلیقهٔ افراطی آنان در نحوهٔ لباس پوشیدن، آرایش و موسیقی تقلید کنی. در عوض پیروی کردن از هر مدی که به بازار میآید، استوار و پابرجا بمان و ‹همشکل اینجهان مشو.› (رومیان ۱۲:۲) ‹بیدینی و شهوات دنیویرا ترک کرده با خرداندیشی و عدالت و دینداری . . . زیست کن.› (تیطس ۲:۱۱، ۱۲) مسئلهٔ مهم، جلب رضایت یَهُوَه است نه هم سن و سالانت.—امثال ۱۲:۲.
۹. در دنیای تجاری امکان دارد مسیحیان با چه فشارهایی مواجه شوند و چگونه باید رفتار کنند؟
۹ مسیحیان بالغ و مسن نیز گاهی تحت فشار قرار میگیرند لیکن باید فضیلت را نگاه دارند. کسبه و تجار مسیحی ممکن است وسوسه شوند و دست به معاملات سؤالبرانگیزی زده، یا ضوابط دولتی و قوانین مالیاتی را نادیده بگیرند. لذا، قطعنظر از رفتار رقیبان شغلی و همکاران، «ما . . . میخواهیم در هر امر رفتار نیکو نمائیم.» (عبرانیان ۱۳:۱۸) کتاب مقدس ما را موظف میگرداند در روابط خود با کارفرما، کارمند، مشتری و حکومت صادق و منصف باشیم. (تثنیه ۲۵:۱۳-۱۶؛ متی ۵:۳۷؛ رومیان ۱۳:۱؛ ۱تیموتاؤس ۵:۱۸؛ تیطس ۲:۹، ۱۰) همچنین، بگذار در امور تجاری نظم و ترتیب را رعایت کنیم. اغلب اوقات، با نگهداری اسناد و گزارشات دقیق و نوشتن موافقتنامه، میتوانیم مانع ایجاد سوء تفاهم شویم.
مراقب باش!
۱۰. چرا لازم است که در انتخاب موسیقی خود را ‹نگاه داشته،› مراقب و هوشیار باشیم؟
۱۰ مزمور ۱۱۹:۹، جنبهٔ دیگر حفظ فضیلت را از نظر خدا مشخص میکند. مزمورنویس چنین میسراید: «بچه چیز مرد جوان راه خود را پاک میسازد؟ بنگاهداشتنش [یا مراقب بودن] موافق کلام تو.» یکی از مؤثرترین سلاحهای شیطان موسیقی است که میتواند با آن احساسات آدمی را برانگیزد. متأسفانه، عدهای از مسیحیان در زمینهٔ موسیقی خود را ‹نگاهنداشته،› مراقب نبودهاند و در این مورد زیادهروی کرده، به موسیقیهایی همچون رَپ و هِوی مِتال گوش کردهاند. شاید بعضی چنین استدلال کنند که این نوع موسیقی برای آنان مضر نیست یا اینکه به شعر آن توجه نمیکنند. بعضی دیگر میگویند از ریتم قوی یا صدای بلند گیتار لذت میبرند. معهذا، برای مسیحیان موضوع بر سر این نیست که آیا از چیزی لذت میبرند یا خیر. مسیحیان به فکر این هستند که «پسندیدهٔ خداوند چیست»؟ (افسسیان ۵:۱۰) کلاً میتوان گفت که موسیقیهای هِوی مِتال و رَپ، انجام اعمال شریرانهای همچون بیحرمتی، فسق و حتی شیطانپرستیa را تشویق میکنند—این اعمال جایی در میان قوم خدا ندارند. (افسسیان ۵:۳) خوب است که همهٔ ما، چه پیر چه جوان، بر روی این سؤال تأمل کنیم؛ با انتخاب خود در زمینهٔ موسیقی آیا فضیلت را تعاقب میکنم یا شرارت را؟
۱۱. چگونه فرد مسیحی میتواند در مورد تماشای فیلمهای تلویزیونی، ویدیوئی و سینمایی خود را نگاه داشته، مراقب باشد؟
۱۱ بسیاری از برنامههای تلویزیونی، فیلمهای ویدئویی و فیلمهایی که بر روی پردهٔ سینما به نمایش گذارده میشوند، شرارت را اشاعه میدهند. طبق نظر یک متخصص سرشناس بهداشت روانی، در اکثر فیلمهایی که امروزه تهیه میشوند ‹لذتجویی، سکس، خشونت، طمع و خودخواهی› بیش از هر چیز دیگری بارز است. بنابراین، مراقب بودن همچنین به این معنی است که در انتخاب آنچه که میخواهیم تماشا کنیم، دقت به خرج دهیم. مزمورنویس در دعا به خدا گفت: «چشمانمرا از دیدن بطالت برگردان.» (مزمور ۱۱۹:۳۷) جوانی مسیحی به نام ژُزِف، این اصل را به اجرا گذاشت. ژُزف بمحض مشاهدهٔ صحنههای سکسی و خشونتآمیز در فیلمی، سالن سینما را ترک کرد. آیا او از انجام این کار خجالتزده شد؟ ژُزف میگوید: «نه، به هیچ وجه. من در درجهٔ اول به یَهُوَه و جلب رضایت او فکر کردم.»
نقش مطالعه و تأمل
۱۲. چرا مطالعهٔ شخصی و تأمل به منظور تعاقب فضیلت امری ضروری میباشند؟
۱۲ اجتناب کردن از مسائل بد بتنهایی کافی نیست. برای تعاقب فضیلت باید همچنین مطالب خوبی را که در کلام خدا به ثبت رسیده است مطالعه و بر روی آنها تأمل کنیم تا بتوانیم در زندگی مطابق اصول درست آن عمل نماییم. مزمورنویس اظهار داشت: «شریعت ترا چه قدر دوست میدارم! تمامئ روز تفکّر من است.» (مزمور ۱۱۹:۹۷) آیا مطالعهٔ شخصی کتاب مقدس و نشریات مسیحی بخشی از برنامهٔ هفتگیات میباشد؟ درست است که کنار گذاشتن وقت به جهت مطالعهٔ مستمر کلام خدا و تأمل همراه با دعا بر روی آن، ممکن است مشکل باشد لیکن اغلب، میتوانیم در وقتی که برای فعالیتهای دیگر میگذاریم، صرفهجویی کنیم. (افسسیان ۵:۱۵، ۱۶) شاید ساعات صبح زود، ساعات خوبی برای دعا، مطالعه و تأمل باشد.—با مزمور ۱۱۹:۱۴۷ مقایسه شود.
۱۳، ۱۴. الف) چرا تأمل کردن اهمیت بسیار والایی دارد؟ ب) تأمل بر روی کدام آیات به ما کمک میکند تا از روابط جنسی نامشروع نفرت داشته باشیم؟
۱۳ تأمل، عملی بسیار مهم و ارزشمند است زیرا به ما کمک میکند آنچه را که یاد میگیریم به خاطر بسپاریم. از آن مهمتر اینکه با تأمل کردن میتوانیم نظری الهی راجع به مسائل در خود ایجاد کنیم. برای مثال: دانستن اینکه خدا زنا را ممنوع کرده یک چیز است، ‹از بدی نفرت کردن و به نیکوئی پیوستن،› چیزی دیگر. (رومیان ۱۲:۹) با تأمل بر روی آیات اصلی کتاب مقدس همچون کولسیان ۳:۵، در واقع میتوانیم احساسی را که خدا در مورد روابط جنسی نامشروع دارد ما نیز داشته باشیم؛ در آنجا میخوانیم: «پس اعضای خود را که بر زمین است مقتول سازید، زنا و ناپاکی و هوا و هوس و شهوت قبیح و طمع که بتپرستی است.» از خودت سؤال کن: ‹چه نوع هوس جنسیی را باید در خود مقتول سازم؟ چه چیزی ممکن است تمایلات ناپاک در من برانگیزد که باید از آن اجتناب کنم؟ آیا باید در نحوهٔ رفتار خود با جنس مخالف تغییراتی ایجاد کنم؟›—با ۱تیموتاؤس ۵:۱، ۲ مقایسه شود.
۱۴ پولس مسیحیان را ترغیب میکند که از زنا پرهیز کنند و بر نفس خود تسلط داشته باشند «تا کسی در این امر دست تطاول یا طمع بر برادر خود دراز نکند.» (۱تسالونیکیان ۴:۳-۷) از خودت بپرس: ‹چرا ارتکاب زنا مضر است؟ با انجام چنین گناهی چه لطمهای به خود و یا به شخص دیگر میزنم؟ از لحاظ روحانی، عاطفی و جسمانی، این عمل چه تأثیری بر من دارد؟ دربارهٔ آن چند نفر از اعضای جماعت که قانون خدا را نقض نموده و توبه نکردهاند، چطور؟ چه اتفاقی برای آنان افتاد؟› اگر سخنان کتاب مقدس را در مورد این گونه رفتار در دل خود جای دهیم، تنفرمان از آنچه که در نظر خدا بد است فزونی مییابد. (خروج ۲۰:۱۴؛ ۱قرنتیان ۵:۱۱-۱۳؛ ۶:۹، ۱۰؛ غلاطیان ۵:۱۹-۲۱؛ مکاشفه ۲۱:۸) پولس میگوید که زناکار، «انسانرا حقیر نمیشمارد بلکه خدا را.» (۱تسالونیکیان ۴:۸) کدام مسیحی واقعی میتواند پدر آسمانی خود را حقیر بشمارد؟
فضیلت و معاشرت
۱۵. معاشرت چه نقشی در تعاقب فضیلت ایفا میکند؟
۱۵ معاشرت خوب نیز ما را در حفظ فضیلت یاری میکند. مزمورنویس چنین میسراید: «[یَهُوَه،] من همهٔ ترسندگانترا رفیق هستم، و آنانیرا که وصایای ترا نگاه میدارند.» (مزمور ۱۱۹:۶۳) ما به معاشرت سالم و مفید موجود در جلسات مسیحی نیازمندیم. (عبرانیان ۱۰:۲۴، ۲۵) اگر عزلت گرفته، خود را منزوی کنیم احتمالاً به فردی خودخواه مبدل خواهیم گشت و براحتی شرارت بر ما مستولی میشود. (امثال ۱۸:۱) لذا، اخوت و دوستی گرم مسیحی عزم ما را در نگاه داشتن فضیلت راسختر میگرداند. البته، باید از معاشرت بد نیز حذر کنیم. ما میتوانیم با همسایگان، همکاران و همکلاسیهای خود رفتاری دوستانه داشته باشیم. معهذا، اگر بخواهیم واقعاً عاقلانه سلوک نماییم، از صمیمیت با کسانی که فضیلت مسیحی را تعاقب نمیکنند، اجتناب خواهیم کرد.—با کولسیان ۴:۵ مقایسه شود.
۱۶. چگونه در این روزگار، عمل کردن مطابق ۱قرنتیان ۱۵:۳۳ ما را در تعاقب فضیلت یاری میکند؟
۱۶ پولس رسول نوشت: «معاشرات بد اخلاق حسنه را فاسد میسازد.» پولس با اظهار این مطلب، به مؤمنین هشدار داد چنانچه با کسانی معاشرت داشته باشند، که ادعای مسیحیت نموده، در عین حال، تعالیم کتاب مقدس را در خصوص رستاخیز رد میکنند، این امکان وجود دارد که ایمان خود را از دست بدهند. هشدار پولس مبنی بر اصلی بود که در مورد معاشرت ما، چه در جماعت و چه خارج از جماعت، صدق میکند. (۱قرنتیان ۱۵:۱۲، ۳۳) معمولاً، ما نمیخواهیم برادران و خواهران روحانی خود را فقط به این علت که صرفاً با بعضی از نظرات شخصی ما موافق نیستند، طرد کنیم و از خود برانیم. (متی ۷:۴، ۵؛ رومیان ۱۴:۱-۱۲) لذا، در صورتی که بعضی از افراد جماعت دست به اعمال سؤال برانگیزی میزنند و یا روحیهای شاکی، تلخ و پرخاشجو دارند، ضروری است که احتیاط کنیم. (۲تیموتاؤس ۲:۲۰-۲۲) کار عاقلانه، آن است که به اشخاصی قرابت جوییم که میتوانیم در کنار ایشان «تسلّی یابیم.» (رومیان ۱:۱۱، ۱۲) این امر، ما را در تعاقب راه فضیلت و ماندن در «طریق حیات» یاری میکند.—مزمور ۱۶:۱۱.
همواره فضیلت را تعاقب کن
۱۷. طبق گزارش اعداد باب ۲۵، چه فاجعهای بر سر اسرائیلیان آمد و ما چه درسی میتوانیم از آن بیاموزیم؟
۱۷ اندک زمانی پیش از اینکه اسرائیلیان سرزمین موعود را به تصاحب خود درآورند، هزاران تن از آنان تعاقب شرارت را برگزیدند—این کار ایشان به فاجعه منجر شد. (اعداد، باب ۲۵) امروز، قوم یَهُوَه بر آستانهٔ دنیای جدید درستکاری ایستاده است. کسانی که از شرارت این جهان همواره اجتناب نمایند، به این امتیاز متبارک نائل خواهند آمد که به درون آن دنیای جدید راه یابند. ممکن است ما انسانهای ناکامل خواستهها و تمایلات نادرستی داشته باشیم لیکن خدا قادر است ما را در پیروی از هدایت درست و عادلانهٔ روحالقدس خود یاری کند. (غلاطیان ۵:۱۶؛ ۱تسالونیکیان ۴:۳، ۴) بنابراین، بگذار به توصیهٔ یوشع به اسرائیل توجه کنیم: «از یَهُوَه بترسید و او را بخلوص و راستی عبادت نمائید.» (یوشع ۲۴:۱۴) ترس توأم با احترام از اینکه مبادا یَهُوَه را از خود ناخشنود گردانیم، موجب میشود طریق فضیلت را تعاقب کنیم.
۱۸. در خصوص شرارت و فضیلت، عزم همهٔ مسیحیان باید چه باشد؟
۱۸ چنانچه آرزوی قلبیات جلب رضایت یَهُوَه است، با قاطعیت پند پولس را به اجرا بگذار: «هر چه راست باشد و هر چه مجید و هر چه عادل و هر چه پاک و هر چه جمیل و هر چه نیک نام است و هر فضیلت و هر مدحی که بوده باشد در آنها تفکّر کنید.» نتیجهٔ این عمل تو چه خواهد بود؟ پولس میگوید: «آنها را بعمل آرید و خدای سلامتی با شما خواهد بود.» (فیلپیان ۴:۸، ۹) آری، با کمک یَهُوَه قادر خواهی بود شرارت را طرد کرده، فضیلت را تعاقب نمایی.
[پاورقی]
a مجلهٔ برج دیدهبانی ۱۵ آوریل ۱۹۹۳، صفحات ۱۹-۲۴ (انگل.) و همچنین مقالات «جوانان میپرسند . . . » را در مجلات بیدار شوید! ۸ فوریه، ۲۲ فوریه، ۲۲ مارس ۱۹۹۳ و ۲۲ نوامبر ۱۹۹۶ (انگل.) ملاحظه کن.
نکاتی برای مرور
◻ به منظور تعاقب فضیلت از ما چه انتظاری میرود؟
◻ حزقیا، دانیال و سه جوان عبری تحت چه شرایطی فضیلت را نگاه داشتند؟
◻ چگونه میتوانیم همانند دانیال با حربههای شیطان مقابله کنیم؟
◻ چرا مسیحیان باید در خصوص تفریحات مراقب و هوشیار باشند؟
◻ مطالعه، تأمل و معاشرت چه نقشی در تعاقب فضیلت ایفا میکنند؟
[تصاویر در صفحهٔ ۱۵]
مسیحیان در خصوص تفریحات باید کاملاً مراقب باشند