نور الٰهی تاریکی را مغلوب می‌سازد!
«خداوند، تاریکی مرا به روشنایی مبدّل خواهد ساخت.» — ۲سموئیل ۲۲:۲۹.
۱. حیات چگونه به نور وابسته است؟
«خدا گفت: ‹روشنایی بشود.› و روشنایی شد.» ( پیدایش ۱:۳) سِفر پیدایش با این چند عبارت کوتاه و گویا یَهُوَه را سرچشمهٔ نور معرفی می‌کند؛ نوری که بدون آن حیات از روی زمین ناپدید می‌گردد. یَهُوَه همچنین سرچشمهٔ نور روحانی است و راهمان را در مسیر پر فراز و نشیب زندگی روشن می‌سازد. ( مزامیر ۴۳:۳) داود پادشاه در مورد رابطهٔ نزدیک بین نور روحانی و حیات نوشت: «نزد تو چشمهٔ حیات است و در نور تو نور را خواهیم دید.» — مزمور ۳۶:۹.
۲. بر طبق اظهارات پولُس نور با چه چیزی رابطه دارد؟
۲ حدود ۱۰۰۰ سال بعد از زمان داود، پولُس رسول با اشاره به روایت آفرینش خطاب به مسیحیان قُرِنتُس نوشت: ‹خدا گفت که نور از ظلمت بدرخشد.› سپس به رابطهٔ نزدیک نور با معرفت الٰهی اشاره نموده گفت: «همان است که در دلهای ما درخشید تا نور معرفت جلال خدا در چهرهٔ عیسی مسیح از ما بدرخشد.» ( ۲قُرِنتیان ۴:۶) این نور چگونه به ما می‌رسد؟
کتاب مقدّس رسانندهٔ نور
۳. یَهُوَه از طریق کتاب مقدّس چه نوری را به ما ارزانی می‌دارد؟
۳ یَهُوَه نور روحانی را بخصوص از طریق کلام وحی‌شدهٔ کتاب مقدّسش به ما می‌رساند. ما می‌توانیم با مطالعهٔ کتاب مقدّس و کسب معرفتی که خدا بدین وسیله در اختیارمان می‌گذارد خود را در معرض نور الٰهی قرار دهیم. یَهُوَه در پرتو کتاب مقدّس اهداف و مقاصد خود را بر ما مکشوف می‌سازد و ما را برای به جا آوردن اراده‌اش راهنمایی می‌کند و بدین سان به زندگی‌مان معنا می‌بخشد، و نیازهای روحانی‌مان را سیراب می‌کند. ( جامعه ۱۲:۱؛ متّیٰ ۵:۳) عیسی با اشاره به شریعت موسی اهمیّت توجه به نیاز روحانی را چنین نشان داد: «مکتوب است انسان نه محض نان زیست می‌کند، بلکه به هر کلمه‌ای که از دهان خدا صادر گردد.» — متّیٰ ۴:۴؛ تثنیه ۸:۳.
۴. عیسی از چه نظر «نورِ عالَم» است؟
۴ هویّت عیسی نیز با نور روحانی رابطهٔ نزدیک دارد. عیسی خود را «نورِ عالَم» معرفی کرد و گفت: «کسی که مرا متابعت کند، در ظلمت سالک نشود بلکه نور حیات را یابد.» ( یوحنّا ۸:۱۲) این عبارت به ما کمک می‌کند تا نقش اساسی عیسی را در رساندن حقیقت کلام یَهُوَه به انسان‌ها درک کنیم. اگر بخواهیم از تاریکی اجتناب کنیم و در نور الٰهی سلوک نماییم، می‌باید دقیقاً مطابق فرامین عیسی عمل نموده، رفتار و تعالیم او را آنطور که در کتاب مقدّس ثبت شده است سرمشق قرار دهیم.
۵. پس از مرگ عیسی چه مسئولیّتی بر دوش پیروان او قرار گرفت؟
۵ عیسی چند روز پیش از مرگش، بار دیگر خود را به نور تشبیه کرد و به شاگردانش گفت: «اندک زمانی نور با شماست. پس مادامی که نور با شماست، راه بروید تا ظلمت شما را فرو نگیرد؛ و کسی که در تاریکی راه می‌رود نمی‌داند به کجا می‌رود. مادامی که نور با شماست به نور ایمان آورید تا پسران نور گردید.» ( یوحنّا ۱۲:۳۵، ۳۶) کسانی که پسران نور شدند با الگوی «سخنان صحیح» کتاب مقدّس آشنا شدند. ( ۲تیموتاؤس ۱:۱۳، ۱۴) ایشان سپس از همین سخنان صحیح استفاده نمودند تا دیگر انسان‌های راست‌دل را از بطن تاریکی به نور الٰهی رهنمون کنند.
۶. در اوّل یوحنّا ۱:۵ به چه واقعیّتی در خصوص نور و ظلمت اشاره شده است؟
۶ یوحنّای رسول نوشت: «خدا نور است و هیچ ظلمت در وی هرگز نیست.» ( ۱یوحنّا ۱:۵) در اینجا یوحنّا نور را متضاد ظلمت به کار برده است. یَهُوَه منشأ نور روحانی است و به هیچ وجه نمی‌توان ظلمت روحانی را به او نسبت داد. پس مسبب تاریکی حاکم بر دنیا کیست؟
عامل تاریکی روحانی
۷. چه کسی در پس ظلمت روحانی دنیاست، و چگونه اِعمال نفوذ می‌کند؟
۷ وقتی پولُس رسول در سخنان خود به «خدای این جهان» اشاره کرد، منظور وی کسی جز شیطان ابلیس نبود. او در ادامهٔ سخنانش گفت که شیطان ‹فهم‌های بی‌ایمانان را کور گردانیده است که مبادا تجلّی بشارت جلال مسیح که صورت خداست، ایشان را روشن سازد.› ( ۲قُرِنتیان ۴:۴) برخی از کسانی که به وجود خدا معترف‌اند، از پذیرفتن موجودیّت ابلیس طفره می‌روند. دلیل آن چیست؟ ایشان نمی‌خواهند این واقعیّت را بپذیرند که وجودی قدرتمند، شریر، و مافوق بشری قادر است افکار و اندیشه‌های ایشان را تحت نفوذ خود قرار دهد. امّا، چنانکه پولُس گفت، ابلیس وجود دارد، و واقعاً می‌تواند مانع دیدن نور حقیقت شود. در نبوّتی راجع به شیطان، قدرت نفوذ او بر افکار انسان‌ها چنین توصیف شده است: «[شیطان] تمام ربع مسکون را می‌فریبد.» ( مکاشفه ۱۲:۹) اکنون به سبب فعالیّت‌های شیطان تاریکی‌ای که اِشَعْیا پیشگویی کرد، جز بر شاهدان یَهُوَه، بر همهٔ انسان‌ها حکمفرماست. او گفت: «اینک تاریکی جهان را و ظلمت غلیظ طوایف را خواهد پوشانید.» — اِشَعْیا ۶۰:۲.
۸. سرگردانی کسانی که در ظلمت روحانی به سر می‌برند چگونه نمایان می‌شود؟
۸ در تاریکی و ظلمت غلیظ انسان چیزی نمی‌بیند و براحتی راه خود را گم کرده، سرگردان می‌شود. به همین شکل، ظلمت روحانی نیز قدرت تشخیص فرد را از بین می‌برد و باعث می‌شود که از لحاظ روحانی سرگردان شود. در چنین موقعیّتی انسان غالباً نمی‌تواند حق را از باطل، و خوب را از بد تشخیص دهد. اِشَعْیای نبی گفت: «وای بر آنانی که بدی را نیکویی و نیکویی را بدی می‌نامند، که ظلمت را به جای نور و نور را به جای ظلمت می‌گذارند، و تلخی را به جای شیرینی و شیرینی را به جای تلخی می‌نهند.» ( اِشَعْیا ۵:۲۰) کسانی که در ظلمت روحانی به سر می‌برند تحت نفوذ خدای ظلمت، شیطان ابلیس قرار می‌گیرند، و در نتیجه از سرچشمهٔ نور و حیات بیگانه می‌شوند. — اَفَسُسیان ۴:۱۷-۱۹.
دشواری‌های خروج از ظلمت
۹. چگونه می‌توان تمایل خطاکاران به تاریکی فیزیکی و روحانی را توضیح داد؟
۹ ایّوب وفادار تمایل خطاکاران به تاریکی را چنین توصیف کرد: «چشم زناکار نیز برای شام انتظار می‌کشد و می‌گوید که چشمی مرا نخواهد دید، و بر روی خود پرده می‌کشد.» ( ایّوب ۲۴:۱۵) خطاکاران همچنین در ظلمت روحانی و در چنگال قوی آن گرفتار هستند. پولُس رسول گفت فَحشا، دزدی، طمع، و اخاذی در میان کسانی که در چنگال ظلمت روحانی گرفتار هستند اَعمالی معمول است. امّا هر کسی در نور کلام خدا قدم گذارد می‌تواند خود را اصلاح کند. پولُس در رسالهٔ خود به قُرِنتیان صحّت این موضوع را بخوبی نشان داد. بسیاری از مسیحیان قُرِنتُس سابقاً در اَعمال ظلمت غرق بودند، لیکن چنانکه پولُس گفت: ‹غسل یافته و مقدّس گردیده و عادل کرده شدند، به نام عیسی خداوند و به روح خدای ما.› — ۱قُرِنتیان ۶:۹-۱۱.
۱۰، ۱۱. الف) عیسی چگونه هنگام شفا دادن مردی نابینا رعایت حال وی را کرد؟ ب) چرا بسیاری از نور گریزانند؟
۱۰ وقتی شخصی از تاریکی غلیظ به روشنایی قدم می‌گذارد مدّتی طول می‌کشد تا چشمانش به نور عادت کند. در بیت‌صیدا عیسی با رعایت این موضوع مردی نابینا را مرحله به مرحله شفا داد. عیسی «دست آن کور را گرفته، او را از قریه بیرون برد و آب دهان بر چشمان او افکنده، و دست بر او گذارده از او پرسید که ‹چیزی می‌بینی؟› او بالا نگریسته گفت: ‹مردمان را خرامان. چون درختها می‌بینم.› پس بار دیگر دستهای خود را بر چشمان او گذارده، او را فرمود تا بالا نگریست و صحیح گشته، همه چیز را به خوبی دید.» ( مَرقُس ۸:۲۳-۲۵) ظاهراً عیسی به این دلیل بینایی آن مرد را به صورت تدریجی به او بازگرداند که چشمانش بتواند به نور شدید خورشید عادت کند. بخوبی می‌توان شادی آن مرد را وقتی چشمانش به نور عالَم گشوده شد تصوّر کرد.
۱۱ امّا فراتر از شادی آن مرد، شادی کسانی است که تدریجاً از ظلمت روحانی به نور حقیقت گام می‌نهند. دیدن شادی این افراد این سؤال را به ذهن می‌آورد که چرا افراد بیشتری جذب این نور نمی‌شوند. عیسی دلیل آن را چنین عنوان کرد: «حکم این است که نور در جهان آمد و مردم ظلمت را بیشتر از نور دوست داشتند، از آنجا که اَعمال ایشان بد است. زیرا هر که عمل بد می‌کند، روشنی را دشمن دارد و پیش روشنی نمی‌آید، مبادا اَعمال او توبیخ شود.» ( یوحنّا ۳:۱۹، ۲۰) آری، بسیارند کسانی که ‹اَعمال بدی› همچون فَحشا، ظلم، دروغ، شیادی و دزدی را دوست می‌دارند و در فضای تاریک روحانی‌ای که شیطان به وجود آورده است براحتی می‌توانند دست به هر کاری بزنند.
در نور پیش رویم
۱۲. گام نهادن در نور چه فوایدی برای ما داشته است؟
۱۲ از زمانی که در نور معرفت قدم گذارده‌ایم چه تغییراتی در خود به وجود آورده‌ایم؟ گاهی خوب است مروری بر احوال گذشتهٔ‌مان بکنیم و پیشرفت روحانی‌مان را بررسی کنیم. چه عادت‌های بدی را ترک کرده‌ایم؟ بر چه مشکلاتی در زندگی غلبه یافته‌ایم؟ چه تغییری در اهداف و مقاصدمان به وجود آورده‌ایم؟ با قدرت یَهُوَه و به مدد روح‌القدس او، می‌توانیم روند اصلاح شخصیّت و طرزفکرمان را ادامه داده، نشان دهیم که در نور سلوک می‌کنیم. ( اَفَسُسیان ۴:۲۳، ۲۴) پولُس این مطلب را چنین عنوان کرد: «پیشتر ظلمت بودید، لیکن الحال در خداوند نور می‌باشید. پس چون فرزندان نور رفتار کنید. زیرا که میوهٔ نور در کمال، نیکویی و عدالت و راستی است.» ( اَفَسُسیان ۵:۸، ۹) پیروی از نور یَهُوَه امیدبخش است و به زندگی معنا می‌دهد و حتّی بر زندگی اطرافیان شخص تأثیر مطلوب می‌گذارد. تصوّر کن، ایجاد چنین تغییراتی چقدر دل یَهُوَه را شاد می‌کند! — امثال ۲۷:۱۱.
۱۳. چگونه می‌توانیم قدردانی خود را از بابت نور یَهُوَه نشان دهیم، و برای این منظور چه طریقی را باید در پیش بگیریم؟
۱۳ یَهُوَه به زندگی ما سعادت بخشیده است و ما برای سپاسگزاری از وی نور او را منعکس می‌سازیم؛ بدین معنا که آنچه را از کلام خدا آموخته‌ایم با اعضای خانواده، دوستان، و همسایگان در میان می‌گذاریم. ( متّیٰ ۵:۱۲-۱۶؛ ۲۴:۱۴) موعظه و رفتار نیکوی مسیحی ما برای کسانی که نمی‌خواهند به کلام خدا گوش فرا دهند، حالت نکوهش و مذمّت دارد. پولُس در این خصوص توضیح داد: «تحقیق نمایید که پسندیدهٔ خداوند چیست. و در اَعمال بی‌ثمر ظلمت شریک مباشید بلکه آنها را مذمّت کنید.» ( اَفَسُسیان ۵:۱۰، ۱۱) باید اذعان کرد که کمک به دیگران برای دل کندن از تاریکی و گام نهادن در نور مستلزم شهامت بسیار است. ولی از آن مهم‌تر، این کار مستلزم دلسوزی، علاقه، و میل قلبی به در میان گذاشتن نور حقیقت با انسان‌هاست، تا ایشان نیز از منفعت ابدی آن برخوردار گردند. — متّیٰ ۲۸:۱۹، ۲۰.
از نورهای منحرف‌کننده برحذر باش!
۱۴. چه هشداری در مورد نور در خور توجه است؟
۱۴ برای دریانوردانی که هنگام شب نزدیک خشکی می‌رسند هر شعاع نوری از ساحل ارزش دارد. در دوران قدیم در انگلستان، برای هدایت دریانوردان در هوای توفانی، بر فراز صخره‌های بلند ساحلی آتش بر پا می‌کردند تا آنان را به سلامت به ساحل راهنمایی کنند. دریانوردان از بابت این نور راهنما که ایشان را به لنگرگاهی امن هدایت می‌کرد بسیار سپاسگزار بودند. امّا برخی نیز برای منحرف کردن کشتی‌ها آتش بر پا می‌کردند. چه بسیار کشتی‌ها که بدین طریق به صخره اصابت می‌کردند و محمولهٔ آنها به غارت می‌رفت! در این دنیای پر از نیرنگ و فریب نیز باید از نورهای منحرف‌کننده‌ای که موجب در هم شکستن کشتی روحانیّتمان می‌شود برحذر باشیم. کتاب مقدّس می‌گوید: «شیطان هم خویشتن را به فرشتهٔ نور مشابه می‌سازد.» همینطور، خدمتگزاران شیطان، منجمله مرتدان، دست به ‹اَعمال مکّارانه› می‌زنند و ‹خویشتن را به خدّام عدالت مشابه می‌سازند.› اگر بر استدلال‌های نادرست ایشان تأمّل کنیم، اعتماد ما از کلام بحق یَهُوَه، کتاب مقدّس، رفته رفته سلب شده، ایمانمان می‌میرد. — ۲قُرِنتیان ۱۱:۱۳-۱۵؛ ۱تیموتاؤس ۱:۱۹.
۱۵. چه چیزی به ما کمک می‌کند تا در طریق مؤدّی به حیات بمانیم؟
۱۵ مزمورنویس می‌نویسد: «کلام تو برای پایهای من چراغ، و برای راههای من نور است.» ( مزامیر ۱۱۹:۱۰۵) آری، یَهُوَه خدا «می‌خواهد جمیع مردم نجات یابند و به معرفت راستی گرایند» لذا با نور خود ‹طریق تنگ مؤدّی به حیات› را برای ما روشن ساخته است. ( متّیٰ ۷:۱۴؛ ۱تیموتاؤس ۲:۴) به جا آوردن دستورات و فرامین کتاب مقدّس به ما کمک می‌کند تا از راه دشواری که به زندگی ابدی منتهی می‌شود منحرف نگردیم، و به ورطهٔ تاریکی کشیده نشویم. پولُس نوشت: «تمامی کتب از الهام خداست و بجهت تعلیم و تنبیه و اصلاح و تربیّت در عدالت مفید است.» ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۶) هر چه بیشتر از لحاظ روحانی رشد می‌کنیم، بیشتر از کلام خدا درس می‌گیریم. در نور کلام خدا می‌توانیم خود را توبیخ و نکوهش کنیم. گاهی نیز لازم می‌شود شبانان بامحبّت جماعت در پرتو این کلام ما را نکوهش کنند. همچنین، می‌توانیم در این نور معایب خود را اصلاح کنیم و با تواضع تأدیب عادلانهٔ آن را بپذیریم و گام‌های خود را در طریق حیات حفظ کنیم.
با قدرشناسی در نور گام برداریم
۱۶. چگونه می‌توانیم از بابت عطیهٔ نور از یَهُوَه قدردانی کنیم؟
۱۶ چگونه می‌توانیم از بابت عطیهٔ پرارزش نور از یَهُوَه قدردانی کنیم؟ در یوحنّا باب ۹ آمده است که عیسی مردی را که کور مادرزاد بود شفا داد. آن مرد چگونه از عیسی قدردانی کرد؟ او ایمان آورد که عیسی پسر خداست و او را در حضور دیگران «نبی» خواند. همچنین با شهامت در مقابل کسانی که در صدد بودند معجزهٔ عیسی را کم‌اهمیّت جلوه دهند ایستاد. ( یوحنّا ۹:۱۷، ۳۰-۳۴) پِطْرُس رسول اعضای مسح‌شدهٔ جماعت مسیحی را ‹قومی که مِلک خاصّ خدا› هستند می‌خواند. زیرا مانند آن مرد نابینا که شفا یافت از خود قدردانی نشان می‌دهند. آنان از ولی‌نعمت خود یَهُوَه قدردانی می‌کنند و ‹فضایل او را که ایشان را از ظلمت، به نور عجیب خود خوانده است، اعلام می‌نمایند.› ( ۱پِطْرُس ۲:۹؛ کُولُسیان ۱:۱۳) کسانی که امید زمینی دارند نیز همین قدرشناسی را از خود نشان می‌دهند و برادران مسح‌شدهٔ خود را در اعلام عمومی «فضایل» یَهُوَه حمایت می‌کنند. براستی که خدا چه موهبت بی‌نظیری نصیب ما انسان‌های ناکامل کرده است!
۱۷، ۱۸. الف) هر یک از ما چه مسئولیّتی دارد؟ ب) مسیحیان در تقلید از تیموتاؤس می‌باید از انجام چه کارهایی بپرهیزند؟
۱۷ قدردانی عمیق از بابت نورِ حقیقت اهمیّت بسزایی دارد. به خاطر داشته باش که هیچ یک از ما از ابتدای تولّد با حقیقت آشنایی نداشته است. برخی در بزرگسالی با حقیقت و برتری نور بر ظلمت آشنا شده‌اند. برخی نیز این سعادت را داشته‌اند که به دست والدین خداترس پرورش یابند. برای کسانی که در چنین خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند گاهی نور روحانی ارزشش را از دست می‌دهد و معمولی جلوه می‌کند. شاهدی اذعان کرد که برای وی پی بردن به معنای کامل و اهمیّت حقیقتی که از بدو طفولیّت آموزش دیده بود مستلزم وقت و زحمت بسیار بود. ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۵) هر یک از ما چه پیر و چه جوان، باید هر چه بیشتر قدر حقایقی را که یَهُوَه بر ما آشکار ساخته است بدانیم.
۱۸ تیموتاؤس جوان با اینکه با تعالیم «کتب مقدّسه» بزرگ شده بود، تنها با تلاش و زحمت بسیار در خدمت، توانست به بلوغ مسیحی دست یابد. ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۵) وی به چنان بلوغی رسید که می‌توانست به پولُس رسول کمک کند. پولُس به او توصیه کرد: «سعی کن که خود را مقبول خدا سازی، عاملی که خجل نشود و کلام خدا را بخوبی انجام دهد.» باشد که همهٔ ما همچون تیموتاؤس از انجام هر کاری که موجب شرمساری‌مان شود یا یَهُوَه را از ما خجل سازد بپرهیزیم! — ۲تیموتاؤس ۲:۱۵.
۱۹. الف) ما همچون داود به چه چیز اذعان می‌کنیم؟ ب) چه موضوعی در مقالهٔ بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت؟
۱۹ چقدر باید از یَهُوَه به خاطر نور حقیقت سپاسگزار باشیم! ما نیز همچون داود پادشاه می‌گوییم: «تو ای خداوند، نور من هستی و خداوند، تاریکی مرا به روشنایی مبدّل خواهد ساخت.» ( ۲سموئیل ۲۲:۲۹) عامل دیگری که ما را دوباره به سوی تاریکی‌ای که از آن نجات یافته‌ایم می‌کشاند رخوت و سستی است. برای پرهیز از آن مقالهٔ بعدی به ما کمک می‌کند به ارزش واقعی حقایق الٰهی در زندگی پی ببریم.
چه آموخته‌ای؟
• یَهُوَه چگونه نور روحانی را به ما می‌رساند؟
• تاریکی روحانی‌ای که دنیا را فرا گرفته است چه مشکلاتی به وجود می‌آورد؟
• می‌باید از چه خطراتی دوری کنیم؟
• چگونه می‌توانیم قدردانی خود را از نور حقیقت ابراز کنیم؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۲]
یَهُوَه سرچشمهٔ نور فیزیکی و روحانی است
[تصویر در صفحهٔ ۲۴]
عیسی همانطور که مردی نابینا را به تدریج شفا داد ما را نیز از ظلمت روحانی بیرون می‌آورد
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
نور کاذب شیطان روحانیّت ما را در هم می‌شکند