تصمیمات عاقلانه بگیرید
‹به تمامی دل خود بر یَهُوَه توکّل نما و بر عقل خود تکیه مکن.›—امث ۳:۵.
پاسخ به سؤالات مرور:
عاقلانه تصمیم گرفتن به چه مفهوم است؟
چگونه میآموزیم که عاقلانه تصمیم گیریم؟
چه چیزی کمک میکند تا مطابق با تصمیماتمان عمل کنیم؟
۱، ۲. نظرتان دربارهٔ تصمیمگیری چیست و در مورد برخی از تصمیماتی که گرفتهاید چه احساسی دارید؟
ما هر روز تصمیمات بسیاری میگیریم. نظرتان دربارهٔ تصمیمگیری چیست؟ برخی میخواهند که هر تصمیمی را شخصاً بگیرند. آنان بر حق خود در تصمیمگیری تأکید میکنند و دوست ندارند کسی دیگر برایشان تصمیمگیری کند. ولی کسانی نیز میباشند که از گرفتن تصمیمات مهم هراس دارند. برخی از آنان به کتابهای راهنما یا مشاوران روی میآورند و شاید برای دریافت توصیهٔ لازم هزینهٔ هنگفتی پرداخت کنند.
۲ بسیاری از ما تشخیص دادهایم که گرفتن برخی از تصمیمات در حوزهٔ اختیارات ما نیست ولی میتوانیم در بسیاری از امور زندگی به دلخواه تصمیم گیریم. (غلا ۶:۵) با این حال، شاید اذعان کنیم که گرفتن هر تصمیمی لزوماً عاقلانه یا مفید نیست.
۳. برای تصمیمگیری چه راهنماییهایی وجود دارد اما چه مشکلی باقی میماند؟
۳ خیلی خوشحالیم که یَهُوَه در بسیاری از امور مهم زندگی راهنماییهایی مشخص در اختیارمان گذاشته است. ما میدانیم که اگر از این راهنماییها پیروی کنیم، میتوانیم تصمیماتی گیریم که هم یَهُوَه را خرسند میسازد هم از آن فایده میبریم. با این حال، ممکن است با موضوع یا موقعیتی روبرو شویم که در کلام خدا راهنمایی مشخص داده نشده است. در این مواقع چگونه میتوان تصمیمگیری کرد؟ برای مثال، ما میدانیم که نباید دزدی کنیم. (افس ۴:۲۸) دزدی دقیقاً چیست؟ آیا ارزش شیء، انگیزهٔ شخص یا غیره، مفهوم دزدی را تغییر میدهد؟ اگر بخواهیم تصمیمی بگیریم که در مورد آن موضوع راهنمایی مشخص در کتاب مقدّس نباشد چه باید کرد؟ چه چیزی به ما کمک میکند؟
تصمیماتی معقولانه بگیرید
۴. وقتی با تصمیمی روبرو هستیم، گاهی چه توصیهای به ما میشود؟
۴ وقتی به همایمانی میگوییم که در پی گرفتن تصمیمی مهم هستیم، گاهی به ما میگوید: ‹سعی کن تصمیمی عاقلانه بگیری.› چنین توصیهای بسیار نیکوست. کتاب مقدّس در مورد تصمیمات عجولانه چنین میگوید: «کار هر شتابزده به احتیاج میکشد.» (امث ۲۱:۵، فاضلخان همدانی) ولی عاقلانه تصمیم گرفتن به چه مفهوم است؟ آیا فقط به این مفهوم است که وقت کافی برای تصمیمگیری کنار بگذاریم، در مورد موضوع کاملاً فکر کنیم، اعتدال به خرج دهیم و به خوبی قضاوت کنیم؟ تمامی این نکات برای گرفتن تصمیم درست مفید است اما گرفتن تصمیم عاقلانه فراتر از این است.—روم ۱۲:۳؛ ۱پطر ۴:۷، ترجمهٔ قدیم.
۵. چرا ذهن کامل نداریم؟
۵ باید اذعان کنیم که هیچ یک از ما با ذهنی کامل متولّد نشدهایم. چرا؟ زیرا همهٔ ما در گناه و ناکاملی متولّد میشویم و به این دلیل بدن و عقلی ناکامل داریم. (مز ۵۱:۵؛ روم ۳:۲۳) به علاوه، بسیاری از ما سابقاً از کسانی بودیم که شیطان ذهنشان را «کور کرده» است و از یَهُوَه و معیارهای عادلانهاش بیاطلاع بودیم. (۲قر ۴:۴؛ تیت ۳:۳) پس اگر صرفاً بر اساس احساسات و عقل خود تصمیمگیری کنیم، حتی اگر در مورد آن به اندازهٔ کافی تعمّق کرده باشیم، ممکن است باز هم خود را فریب دهیم.—امث ۱۴:۱۲.
۶. چه کسی به ما کمک میکند فهیم باشیم؟
۶ درست است که ما از لحاظ بدنی و ذهنی ناکاملیم، ولی یَهُوَه پدر آسمانیمان از هر لحاظ کامل است. (تث ۳۲:۴) جای خوشحالی است که یَهُوَه به ما کمک میکند تا طرز فکرمان را تغییر دهیم و فهیم شویم. (۲تیموتائوس ۱:۷ از ترجمهٔ دنیای جدید خوانده شود.a) ما مسیحیان میخواهیم معقولانه فکر، استدلال و طبق آن عمل کنیم. باید بیاموزیم که بر افکار و احساساتمان تسلّط داشته باشیم و همچون یَهُوَه فکر، احساس و عمل کنیم.
۷، ۸. مثالی آورید که تحت فشار و سختی چگونه میتوان تصمیمی عاقلانه گرفت.
۷ مثالی را در نظر بگیرید. رسم شده است که برخی از والدینِ مهاجر، نوزادشان را به سرزمینشان نزد بستگان بفرستند تا خود کار کرده، پول درآورند.b خانمی مهاجر پسری به دنیا آورد و در همان دوران شروع به یادگیری کتاب مقدّس کرد و پیشرفتی خوب داشت. دوستان و بستگانش، او و شوهرش را تحت فشار قرار دادند تا نوزاد را نزد پدربزرگ و مادربزرگش بفرستند. اما او با آموزش کتاب مقدّس درک کرد که خدا والدین را مسئول تربیت فرزند قرار داده است. (مز ۱۲۷:۳؛ افس ۶:۴) حال آیا عاقلانه بود که مطابق رسم و رسوم عمل کند چون از دید بسیاری تصمیمی منطقی است؟ یا آن که مطابق با آنچه از کتاب مقدّس آموخته بود عمل کند و احتمالاً با مشکل مالی و تمسخر برخی از مردم روبرو شود؟ اگر شما جای او بودید چه میکردید؟
۸ آن خانم سفرهٔ دلش را نزد یَهُوَه باز و از او تقاضای راهنمایی کرد زیرا تحت فشار و اضطراب بود. طرز فکر یَهُوَه زمانی در او ایجاد شد که با معلّمش و دیگر اعضای جماعت در این مورد صحبت کرد. او همچنین در مورد صدمات عاطفی احتمالی فکر کرد که به نوزادش در اثر دوری از والدین وارد خواهد شد. او با تعمّق در آیات مربوط به این نتیجه رسید که نوزاد را نفرستد. وقتی شوهرش دید که اعضای جماعت به کمک همسرش شتافتند و نوزادش بسیار شاد است و به خوبی رشد میکند پذیرفت کتاب مقدّس را بیاموزد و همراه همسرش در جلسات حضور یابد.
۹، ۱۰. عاقلانه تصمیم گرفتن به چه مفهوم است و چگونه میتوانیم تصمیمی عاقلانه بگیریم؟
۹ این نمونه نشان میدهد که عاقلانه عمل کردن بدین مفهوم نیست که بر اساس دیدگاه، منطق یا صلاحدید مردم تصمیم بگیریم. دل و ذهن ناکامل ما همچون ساعتی است که تند یا آهسته کار میکند. اگر به چنین ساعتی اعتماد کنیم به حتم به مشکلی بزرگ روبرو میشویم. (ار ۱۷:۹) برای اجتناب از مشکلات باید دل و ذهنمان را با معیارهای خدا تنظیم سازیم.—اِشَعْیا ۵۵:۸، ۹ خوانده شود.
۱۰ پس منطقی است که کتاب مقدّس ما را چنین ترغیب کند: «به تمامی دل خود بر خداوند توکّل نما و بر عقل خود تکیه مکن. در همهٔ راههای خود او را بشناس، و او طریقهایت را راست خواهد گردانید.» (امث ۳:۵، ۶) به این عبارت توجه کنید: «بر عقل خود تکیه مکن.» در ادامه آمده است: «در همهٔ راههای خود [یَهُوَه] را بشناس.» هیچ کس مانند یَهُوَه حکیم و فهیم نیست. از این رو، هر گاه با تصمیمی روبرو شدیم، برای درک دیدگاه خدا لازم است به کتاب مقدّس روی آوریم. سپس هماهنگ با آن تصمیمگیری کنیم. بدین شکل بر اساس طرز فکر یَهُوَه تصمیمی عاقلانه میگیریم.
ذهن خود را تمرین دهید
۱۱. کلید موفقیت در یادگیریِ گرفتن تصمیمات عاقلانه چیست؟
۱۱ یادگیریِ گرفتن تصمیمات عاقلانه و عمل کردن به آن کاری آسان نیست. این کار به ویژه برای کسانی که حقیقت را به تازگی آموختهاند یا به سوی بلوغ روحانی رشد میکنند دشوار است. با این حال، این عزیزان نیز میتوانند در این کار پیشرفت کنند. برای مثال، طفلی را در نظر گیرید که راه رفتن را میآموزد. کلید موفقیت اغلب برداشتن قدمهای کوچک و مرتب است. این موضوع برای جدیدان نیز در گرفتن تصمیمِ عاقلانه صدق میکند. به خاطر آورید که پولُس رسول انسانهای بالغ را چنین توصیف کرد: کسانی که «با تمرین مداوم، [«قوای ذهنی،» دری] خود را تربیت کردهاند که خوب را از بد تشخیص دهند.» عبارات «تمرین مداوم» و «تربیت کردهاند» به تلاشی پیوسته و مکرّر دلالت دارد و این کاری است که جدیدان باید انجام دهند.—عبرانیان ۵:۱۳، ۱۴ خوانده شود.
۱۲. چگونه میآموزیم عاقلانه تصمیم بگیریم؟
۱۲ همان طور که در اول مقاله ذکر شد هر روز با تصمیمات بزرگ و کوچک بسیاری روبرو هستیم. طبق گزارشی، تحقیق شده است که بیش از ۴۰درصد از اعمالمان بر طبق عادت و بدون فکر انجام میگیرد. برای مثال، هر روز صبح تصمیم میگیریم که چه لباسی بپوشیم. شاید در دید شما چنین تصمیمی ناچیز باشد چون بدون فکر گرفته میشود، به ویژه وقتی عجله دارید. ولی چنین تصمیمی ناچیز نیست زیرا آنچه به تن میکنیم باید شایستهٔ خادم یَهُوَه باشد. (۲قر ۶:۳، ۴) شاید هنگام خرید لباس، مد روز را در نظر گیرید. ولی آیا در نظر میگیرید که آن لباس برای مسیحیان مناسب است یا خیر؟ در مورد قیمت آن چطور؟ گرفتن تصمیمات درست در چنین مواردی به ما کمک میکند تا ذهنمان را برای گرفتن تصمیماتی بس بزرگتر «تربیت» کنیم.—لو ۱۶:۱۰؛ ۱قر ۱۰:۳۱.
عزمی راسخ در خود بپرورانید
۱۳. چه چیزی کمک میکند تا مطابق با تصمیماتمان عمل کنیم؟
۱۳ گاهی عمل کردن مطابق با تصمیمی درست برایمان بسیار دشوار است. برای مثال برخی میخواهند که سیگار کشیدن را کنار بگذارند ولی برای انجام دادن این کار ارادهٔ قوی ندارند. داشتن عزمی راسخ برای ثابت قدمی در راهی که برگزیدهایم بسیار مهم است. گفته شده است که قوی ساختن اراده مانند قوی ساختن عضلات بدن است. ورزش مرتب عضلات بدن را قوی ولی کاهش تمرین، آن را ضعیف میسازد. حال چگونه میتوانیم ارادهٔ خود را قوی سازیم؟ باید از یَهُوَه در دعا درخواست کمک کنیم.—فیلیپیان ۲:۱۳ خوانده شود.
۱۴. پولُس رسول چگونه قدرت انجام دادن آنچه را میخواست یافت؟
۱۴ پولُس رسول اذعان کرد که عمل کردن مطابق با تصمیمات دشوار است. از این رو گفت: «میل به انجام آنچه نیکوست در من هست، امّا نمیتوانم آن را به انجام رسانم.» او میخواست آنچه نیکوست انجام دهد ولی چیزی مانع او میشد. پس در ادامهٔ سخنش گفت: «من در باطن از شریعت خدا مسرورم، امّا قانونی دیگر در اعضای خود میبینم که با شریعتی که ذهن من آن را میپذیرد، در ستیز است و مرا اسیر قانونِ گناه میسازد که در اعضای من است.» آیا پولُس مأیوس و ناامید بود؟ خیر زیرا پس از آن که پرسید: «کیست که مرا از این پیکرِ مرگ رهایی بخشد؟» جواب داد: «خدا را سپاس باد - بهواسطهٔ خداوند ما عیسی مسیح!» (روم ۷:۱۸، ۲۲-۲۵) پولُس همچنین در آیهای دیگر نوشت: «قدرت هر چیز را دارم در او که مرا نیرو میبخشد.»—فیلیپ ۴:۱۳.
۱۵. چرا در انجام دادن آنچه درست است نیاز به عزمی راسخ است؟
۱۵ به وضوح میبینیم که برای خشنود ساختن خدا لازم است هم تصمیمی درست بگیریم و هم مطابق آن عمل کنیم. سخنان ایلیّای نبی را زمانی که با پرستندگان بَعْل و اسرائیلیان مرتد بر کوه کَرْمَل بود به خاطر آورید. او به آنان گفت: «تا به کی در میان دو فرقه میلنگید؟ اگر یَهُوَه خداست، او را پیروی نمایید! و اگر بَعْل است، وی را پیروی نمایید!» (۱پاد ۱۸:۲۱) بنیاسرائیل آگاه بود که باید یَهُوَه را فقط پرستش کند ولی در انتخاب پرستش دودل بود. از این رو، ایلیّا گفت که آنها میلنگند یا مردد میباشند. یوشَع برخلاف آنان نمونهای خوب به جا گذاشت. او به اسرائیلیان گفت: «اگر در نظر شما پسند نیاید که یَهُوَه را عبادت نمایید، پس امروز برای خود اختیار کنید که را عبادت خواهید نمود . . . و اما من و خاندان من، یَهُوَه را عبادت خواهیم نمود.» (یوش ۲۴:۱۵) نتیجهٔ عمل راسخانهٔ یوشَع و خاندان او چه بود؟ آنها وارد سرزمین موعود شدند یعنی «زمینی که به شیر و شهد جاری» بود.—یوش ۵:۶.
گرفتن تصمیمات عاقلانه به برکات میانجامد
۱۶، ۱۷. با مثالی توضیح دهید که تصمیمگیری هماهنگ با ارادهٔ خدا چه فوایدی دارد؟
۱۶ حال به مثال برادری توجه کنید که اخیراً تعمید گرفته است. او و همسرش سه فرزند کوچک دارند. یکی از همکاران این برادر به او گفت که شرکتی دستمزدی بیشتر و مزایای بهتری به کارکنانش میدهد و به او پیشنهاد کرد تا با هم در آنجا مشغول به کار شوند. برادرمان در مورد آن موضوع فکر و دعا کرد. او شغل کنونیاش را به این دلیل انتخاب کرده بود تا آخرهفتهها آزاد باشد و با خانوادهاش به جلسات و خدمت موعظه رود، با آن که دستمزدی کم دریافت میکرد. ولی اگر آن شغل جدید را بپذیرد لازم است برای مدتی طولانی، آخرهفتهها کار کند. اگر شما در چنین موقعیتی قرار داشتید چه تصمیمی میگرفتید؟
۱۷ برادرمان در مورد مزایای مادی و معایب روحانی شغل جدید فکر کرد. پس تصمیم گرفت که آن شغل را نپذیرد. آیا بعدها از این تصمیم پشیمان شد؟ خیر. او میگوید که فواید برکات روحانیای که او و خانوادهاش دریافت کردهاند بسیار پرارزشتر و مفیدتر بوده است. وقتی دختر دهسالهشان به او و همسرش گفت که چقدر والدینش، خواهران و برادران جماعت و یَهُوَه را دوست دارد و میخواهد خود را به یَهُوَه وقف کند و تعمید گیرد، بسیار خوشحال شدند. بلی الگوی خوب آن پدر در اولویت دادن به پرستش یَهُوَه تأثیری بسزا در دخترش گذاشت!
۱۸. چرا حیاتی است که هر روز تصمیماتی عاقلانه بگیریم؟
۱۸ عیسی مسیح، موسای بزرگتر، دهها سال است که پرستندگان یَهُوَه را در بیابان دنیای شیطان هدایت میکند. او همچنین مانند یوشَع که اسرائیلیان را به سرزمین موعود هدایت کرد، این دنیای شریر را به زودی نابود و پیروانش را به دنیای جدید راهنمایی خواهد کرد که در آن عدالت ساکن است. (۲پطر ۳:۱۳) آن روز بسیار نزدیک است. پس عاقلانه نخواهد بود که افکار، عادات، ارزشها و اهداف گذشته را پیش گیریم. بسیار حیاتی است که بیش از پیش مطابق با ارادهٔ خدا زندگی کنیم. (روم ۱۲:۲؛ ۲قر ۱۳:۵) باشد که یَهُوَه را هر روز با تصمیماتمان خشنود و برکات ابدی را میراث خود سازیم.—عبرانیان ۱۰:۳۸، ۳۹ خوانده شود.
[پاورقیها]
a ۲تیمو ۱:۷ (دج): «زیرا خدا به ما روحالقدس را عطا کرده است که نه ترس، بلکه قدرت، محبت و فهم در ما ایجاد میکند.»
b دلیل دیگر این رسم آن است که پدربزرگ و مادربزرگ میتوانند نوهٔ خود را به دوستان و بستگانشان نشان دهند.
[تصویر در صفحهٔ ۲۲]
[تصویر در صفحهٔ ۲۴]
ما قوای ذهنی خود را با گرفتن تصمیمات درست در امور روزمره «تربیت» میکنیم (بند ۱۱ ملاحظه شود)
[تصویر در صفحهٔ ۲۶]
تصمیمات عاقلانه بگیرید تا در میان قوم خدا شاد باشید (بند ۱۸ ملاحظه شود)