فصل ۱۳
«پدر را دوست میدارم»
۱، ۲. یوحنای رسول در خصوص آخرین شبی که عیسی با رسولانش گذراند، چه نکتهای را آشکار کرد؟
پیرمرد قلم را در جوهر فرو میبرد. ذهن و فکرش از خاطره لبریز است. این پیرمرد یوحنا و تنها رسول باقیماندهٔ عیسی بر زمین است. اکنون که حدود ۱۰۰ سال دارد، خاطرات هفتاد سال پیش را از نظر میگذراند. خاطرات آن شب فراموشنشدنی، آخرین شبی که عیسی پیش از مرگش با رسولان خود گذراند. یوحنا با یاری و راهنمایی روح خدا، بسیاری از جزئیات وقایع آن شب را به یاد و به قلم آورد.
۲ در همان شب بود که عیسی صریحاً اشاره کرد که به زودی به قتل خواهد رسید و گفت: «من کاری را میکنم که پدر به من فرمان داده است، تا جهان بداند که پدر را دوست میدارم.» (یوحنا ۱۴:۳۱) تنها در انجیل یوحنا اشاره میشود که عیسی خود را به چه دلیل تسلیم مرگی عذابآور نمود.
۳. عیسی چگونه محبتش را به یَهُوَه ابراز داشت؟
۳ در کتاب مقدّس تنها در یوحنا ۱۴:۳۱ میخوانیم که عیسی به چنین صراحتی به محبتی که به پدرش داشت اشاره میکند و میگوید: «پدر را دوست میدارم.» اما آنچه مسلّم است، برای عیسی هیچ چیز بیش از عشق به پدر آسمانیاش اهمیت نداشت. عشق عیسی به پدرش، نه صرفاً در بیان بلکه در زندگی و در تمام اعمالش آشکار بود. شجاعت او، اطاعت او، تحمّل و پایداری او تماماً گواه عشق عمیقش به یَهُوَه بود. همچنین همین عشق و محبت به پدرش بود که او را به خدمت برمیانگیخت.
۴، ۵. الف) کتاب مقدّس بیش از همه از چه نوع محبتی صحبت میکند؟ ب) در خصوص محبت عیسی به یَهُوَه چه میتوان گفت؟
۴ برخی مردم محبت را خصوصیت افراد ضعیف میپندارند. اینان تصوّر میکنند که عشق و محبت صرفاً به اشعار و ترانههای عاشقانه یا رفتار مجنونانهٔ عاشقان محدود میشود. البته کتاب مقدّس نیز از عشق میان زن و مرد صحبت میکند، اما نه به گونهای که امروزه در دنیا معمول است. (امثال ۵:۱۵-۲۱) آن گونه محبتی که بیش از همه در کتاب مقدّس مطرح شده، خصوصیتی بسیار متفاوت است. این محبت غلیان عواطف یا احساسی قوی و زودگذر نیست. از سوی دیگر، محبتی سرد و صرفاً بر اساس ضابطه و قانون هم نیست. در این محبت، هم دل و هم ذهن دخیل است. محبتی است که از بطن شخص سرچشمه میگیرد، بر اصولی والا استوار است و در عمل ابراز میشود. این نوع محبت، عمیق و پایدار است. محبتی است که «هرگز پایان نمیپذیرد.»—۱قُرِنتیان ۱۳:۸.
۵ محبتِ هیچ انسانی به یَهُوَه، به پای عشق و محبت عیسی به یَهُوَه خدا نمیرسد. عیسی بزرگترین قانون الٰهی را چنین بیان کرد: «خداوندْ خدای خود را با تمامی دل و با تمامی جان و با تمامی فکر و با تمامی قوّت خود محبت نما.» (مَرقُس ۱۲:۳۰) عیسی خود در زندگی بیش از هر کس به این حکم عمل کرد. او چگونه چنین محبتی را در خود پرورش داد؟ چگونه در دوران خدمتش بر روی زمین پیوند محبتش را با خدا قوی نگاه داشت؟ و ما چگونه میتوانیم او را سرمشق قرار دهیم؟
قدیمیترین و قویترین پیوند محبت
۶، ۷. چگونه میتوان ثابت کرد که امثال ۸:۲۲-۳۱ توصیفی از پسر خداست و نه خصوصیت حکمت؟
۶ آیا شده است که وظیفهای را با یکی از دوستان خود به انجام رسانید و طی این همکاری با یکدیگر صمیمیتر و پیوند دوستیتان قویتر شده باشد؟ این مثال میتواند ما را در درک پیوند محبتی که میان یَهُوَه خدا و یگانه پسر او ایجاد شده است، کمک کند. پیش از این، چندین بار به امثال ۸:۳۰ اشاره کردهایم. اما حال میخواهیم این آیه را با دقت بیشتری در مضمون آن بررسی کنیم. در آیات ۲۲ تا ۳۱ حکمت به صورت شخص مجسم شده است. چگونه میتوان ثابت کرد که این سخنان در خصوص پسر خداست؟
۷ در امثال ۸:۲۲ حکمت چنین میگوید: «خداوند مرا در آغازِ راه خویش تولد بخشید، پیش از کارهای خود در زمانهای قدیم.» (ترجمهٔ هزارهٔ نو) آیا این آیه به این معنی است که خصوصیت حکمت در آن زمان به وجود آمد؟ خیر. از آنجا که یَهُوَه همواره وجود داشته و همواره از حکمت برخوردار بوده است، پس این آیه به یکی از آفریدههای یَهُوَه اشاره دارد. (مزمور ۹۰:۲) کتاب مقدّس پسر خدا را «فرزند ارشد بر تمامی آفرینش» میخواند. (کولُسیان ۱:۱۵) او پیش از دیگر کارهای خلقت «تولد» یافت، یعنی آفریده شد. آری، پسر خدا پیش از خلقت زمین و آسمان آفریده شد. او همان طور که کلمه، یعنی سخنگوی خدا بود، آینهٔ تمام نمای حکمت یَهُوَه خدا نیز بود.—یوحنا ۱:۱.
۸. الف) عیسی پیش از آمدن به زمین به چه کاری مشغول بود؟ ب) دیدن شگفتیهای آفرینش، چه امری را به یاد ما میآورد؟
۸ پسر خدا پیش از آمدن به زمین، طی اعصاری که در آسمان بود، چه میکرد؟ امثال ۸:۳۰ اشاره میکند که او نزد خدا «معمار» بود. این امر به چه مفهوم است؟ کولُسیان ۱:۱۶ چنین توضیح میدهد: «همه چیز بهواسطهٔ او آفریده شد: آنچه در آسمان و آنچه بر زمین است، . . . همهٔ موجودات بهواسطهٔ او و برای او آفریده شدند.» یَهُوَه به واسطه، یعنی با استفاده از نخستین مخلوق خود همهٔ چیزهای دیگر را آفرید—از فرشتگان گرفته تا اجرام عظیم کیهانی و از گیاهان و جانوران گرفته تا اشرف مخلوقات زمین، یعنی انسان. همکاری این پسر را با پدرش میتوان از جهتی به همکاری یک کارگر ماهر با یک طراح مبتکر مقایسه کرد؛ کارگری که قادر است طرحهای مبتکرانهٔ طراح را جامهٔ عمل بپوشاند. بنابراین، هر گاه جنبهای در آفرینش، شگفتی ما را برانگیزد، در واقع باید طراح اعظم، یَهُوَه خدا را تحسین و تمجید کنیم. (مزمور ۱۹:۱) شاید همچنین تأمّل بر شگفتی آفرینش، همکاری آفریدگار اعظم و «معمار» او و پیوند شادیبخش و قدیمی آن دو را در نظرمان آورد.
۹، ۱۰. الف) چه امری پیوند محبت یَهُوَه و عیسی را استوار ساخت؟ ب) چه امری پیوند محبت شما را با پدر آسمانیتان استوار میسازد؟
۹ گاه برای دو انسان ناکامل که همکاری نزدیک با یکدیگر دارند کنار آمدن با هم دشوار است. اما برای یَهُوَه خدا و پسر او چنین نبود. پسر مدتی بسیار طولانی با پدرش همکاری میکرد و «همیشه به حضور او اهتزاز» یعنی شادی مینمود. (امثال ۸:۳۰) آری، او حقیقتاً از بودن با پدرش لذّت میبرد و البته این احساس متقابل بود. طبعاً، همچنان که زمان میگذشت، شخصیت پسر به شخصیت پدرش نزدیکتر میشد و او میآموخت که چگونه خصوصیات پدرش را سرمشق خود سازد. جای تعجب نیست که رشتهٔ پیوند این پدر و پسر چنین استوار گشت. به راستی میتوان گفت که پیوند محبت این دو، قدیمیترین و قویترین پیوند محبت در عالم است.
۱۰ حال، آیا ما نیز میتوانیم پیوند محبتمان را همچون عیسی با یَهُوَه قوی سازیم؟ شاید تصوّر کنید که شما هیچ گاه نمیتوانید چنین پیوندی با یَهُوَه ایجاد کنید. البته درست است که هیچ یک از ما، مقام والای عیسی را در درگاه خدا ندارد. اما همان طور که گفتیم، همکاری با یَهُوَه عیسی را به او نزدیک کرد. یَهُوَه با محبت فراوان، ما را نیز به ‹همکاری› با خود دعوت میکند و این فرصتی فوقالعاده برای ماست. (۱قُرِنتیان ۳:۹، ترجمهٔ قدیم) اما لازم است، حین دنبال کردن راه عیسی در موعظه و پیروی از او، همواره به یاد داشته باشیم که همکاران یَهُوَه خدا هستیم. به این شکل، پیوند محبت ما به یَهُوَه همچنان قویتر میگردد. آیا افتخاری بزرگتر از این وجود دارد؟
چگونه عیسی پیوند محبتش را با یَهُوَه استوار نگاه داشت؟
۱۱-۱۳. الف) عشق و محبت به یَهُوَه را از چه جهت میتوان به گیاه تشبیه کرد؟ ب) عیسی در دوران جوانی چگونه پیوند محبتش به یَهُوَه را استوار نگاه داشت؟ پ) پسر خدا قبل و بعد از آمدن به زمین چگونه اشتیاقش را به آموزش از خدا نشان داد؟
۱۱ عشق و محبت ما به یَهُوَه میتواند رشد کند و ثمر آورد. محبت همچون گیاهی است که برای رشد و شکوفایی نیاز به تغذیه و نگهداری دارد؛ زیرا در غیر این صورت پژمرده میشود و میمیرد. عیسی پیوند محبتش به یَهُوَه را بسیار ارج مینهاد. او در طول زندگی بر روی زمین این پیوند را همواره استوار نگاه داشت. چگونه؟
۱۲ بار دیگر واقعهای را به یاد آورید که در دوران نوجوانی عیسی در معبد اورشلیم اتفاق افتاد. عیسی در جواب پدر و مادرش که نگران شده بودند، گفت: «چرا مرا میجستید؟ مگر نمیدانستید که میباید در خانهٔ پدرم باشم؟» (لوقا ۲:۴۹) آشکار است که عیسی در آن زمان از دوران پیش از آمدنش به زمین خاطرهای نداشت. با این حال، از صمیم قلب یَهُوَه را دوست میداشت. او میدانست که پرستش در معبد، نوعی ابراز محبت قلبی به پدرش است. از این رو، هیچ کجا را بیش از مکان پرستش پاک پدرش دوست نمیداشت؛ از حضور در خانهٔ خدا لذّت میبرد و ترک آنجا برایش سخت بود. به علاوه، او برای تماشا به معبد نمیرفت. عیسی مشتاق آموختن کلام خدا و صحبت در مورد پدرش بود. البته، محبت عیسی به خدا نه در ۱۲ سالگی آغاز شد و نه در آن سن پایان یافت.
۱۳ عیسی در آسمان، پیش از آمدن به زمین با اشتیاق فراوان از پدرش آموزش میگرفت. پیشگویی اِشَعْیا ۵۰:۴-۶ آشکار میکند که در آن زمان، یَهُوَه به پسر خود آموزشی ویژه در مورد نقش او در مقام مسیح داد. پسر خدا با میل و رغبت آنها را میآموخت، هر چند که گوشهای از این آموزش به سختیهایی مربوط بود که مسیح باید متحمّل میشد. عیسی تا پایان خدمتش بر روی زمین نیز همچنان مشتاق بود برای پرستش به خانهٔ پدرش برود و در آنجا نقشی نیز در آموزش تعالیم خدا داشته باشد. آری، کتاب مقدّس به حضور مرتب عیسی در معبد و کنیسه اشاره میکند. (لوقا ۴:۱۶؛ ۱۹:۴۷) ما نیز اگر میخواهیم پیوند محبتمان با یَهُوَه رشد کند و ثمر آورد باید برای حضور در جلسات از خود پشتکار نشان دهیم. در این جلسات است که یَهُوَه را پرستش میکنیم، شناخت ما از یَهُوَه عمیقتر و قدردانی ما از او بیشتر میشود.
۱۴، ۱۵. الف) چرا عیسی ساعاتی را در خلوت میگذراند؟ ب) دعاهای عیسی چگونه صمیمیت و احترام او را به پدرش نشان میدهد؟
۱۴ عیسی از طریق دعا نیز پیوند محبت خود را با یَهُوَه قوی نگاه میداشت. قابل توجه است که هر چند او شخصی گرم و اجتماعی بود، دوست داشت ساعاتی را در خلوت بگذراند. برای مثال، در لوقا ۵:۱۶ آمده است: «عیسی اغلب به جاهای دورافتاده میرفت و در تنهایی دعا میکرد.» همچنین در مَتّی ۱۴:۲۳ میخوانیم: «پس از مرخص کردنِ مردم، خود به کوه رفت تا به تنهایی دعا کند. شب فرارسید و او آنجا تنها بود.» در گزارشهای دیگری نیز میخوانیم که عیسی ساعاتی را در خلوت میگذراند؛ البته نه به این دلیل که شخصی گوشهگیر و از جمع گریزان بود، بلکه به این دلیل که میخواست با یَهُوَه تنها باشد و با آرامش خاطر به پدرش دعا کند.
۱۵ عیسی هنگام دعا گاه از عبارت «اَبّا، پدر» استفاده میکرد. (مَرقُس ۱۴:۳۶) در آن زمان «اَبّا» کلمهای بود که فرزند خطاب به پدر خود ادا میکرد و غالباً جزو اولین کلماتی بود که یک کودک به زبان میآورد. این که عیسی این واژه را در دعا به کار میبرد، نشانهٔ رابطهٔ صمیمی عیسی با پدرش و احترامی بود که برای اختیارات این پدر مهربان قائل بود. این نزدیکی و احترام را میتوان در بسیاری از دعاهای عیسی در کتاب مقدّس ملاحظه کرد. برای مثال، در انجیل یوحنا باب ۱۷ به دعای طولانی و از صمیم دل عیسی در آخرین شب زندگی او اشاره شده است. این دعا بسیار الهامبخش است و تأمّل بر آن ما را برمیانگیزد که عیسی را سرمشق قرار دهیم؛ البته نه با تکرار کلمات او در دعا، بلکه این که همچون او مرتباً با خلوص نیّت و تمام وجود به پدر آسمانیمان دعا کنیم. این کار محبت به پدر آسمانیمان را در دلمان زنده و قوی نگاه میدارد.
۱۶، ۱۷. الف) عیسی چگونه محبتش را به پدر خود در کلام ابراز میداشت؟ ب) عیسی چگونه به سخاوت پدرش اشاره کرد؟
۱۶ عیسی با وجود محبتی که به یَهُوَه داشت، مرتباً تکرار نمیکرد: «من پدر را دوست میدارم.» اما در بسیاری از گفتههای دیگر عیسی میتوان محبت او را به پدرش مشاهده کرد. او خود گفت: «ای پدر، مالک آسمان و زمین، تو را میستایم.» (مَتّی ۱۱:۲۵) هنگام مطالعهٔ بخش دوم این کتاب، پی بردیم که عیسی به دلیل عشق و علاقهاش به ستایش یَهُوَه خدا، مردم را با او آشنا میکرد. برای مثال، او یَهُوَه را به پدری تشبیه کرد که چنان مشتاق بخشش پسر سرکش خود است که وقتی فرزند توبهکار خود را از دور میبیند، به طرف او میدود و او را در آغوش میکشد. (لوقا ۱۵:۲۰) چه کسی میتواند این گزارش را بخواند و تحت تأثیر محبت و بخشندگی یَهُوَه قرار نگیرد؟
۱۷ عیسی بارها پدرش را به دلیل سخاوت و بزرگواری او حمد و ستایش کرد. او برای این که به ما در مورد سخاوت یَهُوَه در بخشش روح مقدّسش اطمینان دهد، به سخاوتی اشاره کرد که حتی پدری ناکامل به فرزند خود نشان میدهد. (لوقا ۱۱:۱۳) عیسی همچنین نشان داد که پدرش با چه بزرگواری و سخاوتی آیندهای زیبا را پیش روی خادمانش قرار داده است. او با اشتیاق از امید خود و بازگشت به آسمان نزد پدرش سخن گفت. (یوحنا ۱۴:۲۸؛ ۱۷:۵) عیسی به پیروانش در مورد آتیهای که یَهُوَه برای «گلهٔ کوچک» در نظر دارد، اشاره کرد؛ یعنی زندگی در آسمان و حکومت در کنار او در پادشاهی خدا. (لوقا ۱۲:۳۲؛ یوحنا ۱۴:۲) عیسی همچنین با خطاکاری که در کنار او جان میداد، از زندگی تحت لوای همین حکومت گفت و او را تسلّی داد. (لوقا ۲۳:۴۳) قطعاً عیسی با صحبت در خصوص سخاوت و بزرگواری یَهُوَه، رشتهٔ محبت به پدرش را استوارتر میساخت. بسیاری از پیروان عیسی اذعان میکنند که هیچ چیز بیشتر از صحبت در مورد یَهُوَه و امیدی که به دوستداران خود داده است، رشتهٔ محبتشان را با یَهُوَه استوارتر و ایمانشان را به او قویتر نمیسازد.
آیا محبت عیسی به یَهُوَه را سرمشق قرار میدهید؟
۱۸. ما بیش از هر امری باید عیسی را در چه خصوص سرمشق قرار دهیم؟
۱۸ عیسی خود یَهُوَه خدا را «با تمامی دل و با تمامی جان و با تمامی قوّت و با تمامی فکر خود محبت» مینمود. (لوقا ۱۰:۲۷) ما بیش از هر امری باید عیسی را در این خصوص سرمشق قرار دهیم. تنها احساس ما به یَهُوَه نشانهٔ محبتمان به او نیست، بلکه اعمالمان نیز عمق محبتمان را به او محک میزند. عیسی نیز صرفاً به این قانع نبود که در دل یَهُوَه را دوست داشته باشد یا فقط در کلام محبتش را ابراز کند. او گفت: «من کاری را میکنم که پدر به من فرمان داده است، تا جهان بداند که پدر را دوست میدارم.» (یوحنا ۱۴:۳۱) شیطان ادعا کرده بود که هیچ انسانی بدون در نظر داشتن نفع خود یَهُوَه را خدمت نمیکند. (ایّوب ۲:۴، ۵) عیسی بهترین جواب را به این اتهام شریرانه داد. او با شجاعت خواست خدا را انجام داد تا به دنیا ثابت کند که چه قدر پدرش را دوست میدارد. آری، او حتی جان خود را در راه به جا آوردن خواست یَهُوَه داد. آیا شما حاضرید عیسی را در این خصوص نیز سرمشق قرار دهید؟ آیا مردم دنیا میتوانند در عمل ببینند که شما حقیقتاً یَهُوَه را دوست میدارید؟
۱۹، ۲۰. الف) چرا حیاتی است که مرتباً در جلسات مسیحی شرکت کنیم؟ ب) مطالعهٔ شخصی، تعمّق و دعا چه فرصتی برای ما ایجاد میکند؟
۱۹ محبت به یَهُوَه نیاز معنوی ما را به بهترین وجه ممکن سیراب میکند. به همین دلیل یَهُوَه تدارکاتی دیده است تا با پرستش او بتوانیم محبتش را در دلمان عمیقتر سازیم. شما با شرکت در جلسات مسیحی، در واقع یَهُوَه را پرستش میکنید. جنبههایی از این پرستش عبارت است از دعای خالصانه، خواندن سرود برای حمد یَهُوَه، دقت کردن به تعالیم و جواب دادن. همچنین در این جلسات میتوانید همایمانانتان را ترغیب و تشویق کنید. (عبرانیان ۱۰:۲۴، ۲۵) پرستش یَهُوَه در جلسات و حضور مرتب در آن، محبت شما را به خدا عمیقتر میکند.
۲۰ مطالعهٔ شخصی، تعمّق و دعا نیز همین تأثیر را بر ما دارد. اینها را راههایی بدانید که میتوانید با یَهُوَه تنها باشید. هنگام مطالعهٔ کلام خدا و تعمّق در آن، یَهُوَه افکار خود را در شما القا میکند و هنگام دعا، شما دل خود را پیش او میگشایید. به خاطر داشته باشید که دعا تنها برای درخواست نیازها و حاجاتمان نیست. دعا همچنین فرصتی است برای تشکر از برکات یَهُوَه و تمجیدِ او برای اعمال عظیمش. (مزمور ۱۴۶:۱) به علاوه، حمد و ستایش پرشور یَهُوَه در حضور دیگران، بهترین راه برای سپاسگزاری از او و ابراز محبت به اوست.
۲۱. الف) محبت به یَهُوَه از چه اهمیتی برخوردار است؟ ب) در فصلهای آینده به بررسی چه موضوعاتی میپردازیم؟
۲۱ محبت شما به یَهُوَه خدا، برایتان سعادت ابدی به ارمغان خواهد آورد. اگر آدم و حوّا همین محبت به آفریدگار را در خود پرورش میدادند، به سعادت ابدی نایل میآمدند. همین محبت است که اگر همواره در دل خود زنده نگاه دارید، قادر خواهید بود از هر گونه وسوسه، سختی و آزمایش ایمان سربلند بیرون آیید. محبت به خدا مهمترین خصوصیت پیروان عیسی است. البته محبت به خدا رابطهای نزدیک با محبت به همنوعانمان دارد. (۱یوحنا ۴:۲۰) در فصلهای آینده خواهیم دید که عیسی چگونه محبتش را به مردم ابراز میداشت. همچنین در فصل بعد خواهیم دید که چرا مردم در کنار او احساس راحتی میکردند.