کلام الهام‌شدهٔ خدا را وفادارانه حفظ کنیم
«بلکه خفایای رسوائی را ترک کرده بمکر رفتار نمیکنیم و کلام خدا را مغشوش نمیسازیم.»—۲قرنتیان ۴:۲.
۱. الف) برای انجام گرفتن کاری که متی ۲۴:۱۴ و ۲۸:۱۹، ۲۰ بدان اشاره می‌کند، چه عواملی ضروری بوده است؟ ب) در آغاز ایام آخر، کتاب مقدس به چند زبان ترجمه شده و در دسترس انسانها قرار گرفته بود؟
عیسی مسیح در نبوت بزرگ خود دربارهٔ زمان حضورش به عنوان پادشاه و انتهای این سیستم کهنه پیشگویی کرد: «باین بشارتِ ملکوت در تمام عالم موعظه خواهد شد تا بر جمیع امّتها شهادتی شود آنگاه انتهاء خواهد رسید.» او همچنین به پیروان خود فرمود: «همهٔ امّتها را شاگرد سازید . . . و ایشانرا تعلیم دهید که همهٔ اموریرا که بشما حکم کرده‌ام حفظ کنند.» (متی ۲۴:۱۴؛ ۲۸:۱۹، ۲۰) به جهت تحقق این نبوتها کار فراوانی باید انجام گیرد، از جمله، ترجمه و چاپ کتاب مقدس، آموزش مفاهیم آن به انسانها و نیز یاری ایشان در به اجرا گذاشتن آنها در زندگی خود. شرکت در چنین فعالیتی چه موهبتی است! تا سال ۱۹۱۴، کل کتاب مقدس و یا بخشی از آن به ۵۷۰ زبان منتشر شده بود. لذا از آن تاریخ به بعد، چندصد زبان اصلی دیگر و تعداد زیادی زبان محلی بر این تعداد افزوده گردیده و در بسیاری از زبانها بیش از یک ترجمه تهیه شده است.a
۲. مترجمان و ناشرین کتاب مقدس چه انگیزه‌هایی داشته‌اند؟
۲ برای هر مترجمی برداشت مطلب از زبانی و تفهیم آن به خوانندگان و شنوندگان زبانی دیگر کاری بس دشوار است. بعضی از مترجمان کتاب مقدس کار خود را با آگاهی و علم کامل بر اینکه موضوع ترجمه کلام خداست، انجام داده‌اند. بعضی دیگر فقط مجذوب دشواری پژوهشی و علمی کار شده‌اند. آنان احتمالاً به محتوای کتاب مقدس تنها به عنوان میراث باارزش فرهنگی نگریسته‌اند. دین برای بعضی اشخاص به صورت شغل درآمده است و آنان از طریق چاپ و انتشار کتابی با نام خودشان به عنوان مترجم یا ناشر بر روی آن، امرار معاش می‌کنند. پس بدیهی است که انگیزهٔ آنان بر نحوهٔ کارشان تأثیر می‌گذارد.
۳. کمیتهٔ ترجمهٔ دنیای جدید از کتاب مقدس، چه نگرشی در مورد کار خود دارد؟
۳ بیانات کمیتهٔ ترجمهٔ کتاب مقدس دنیای جدید بسیار جالب توجه است که می‌گوید: «ترجمهٔ نوشته‌های مقدس به معنای ترجمه و ارائهٔ افکار و سخنان یَهُوَه خدا از زبانی به زبان دیگر است . . . و این مسئله‌ای است عظیم. مترجمان کتاب مقدس توأم با ترس از مؤلف آن یعنی خدا و محبت به او، احساس مسئولیت خاصی می‌کنند که افکار و بیانات خدا را تا حد امکان به طور دقیق انتقال دهند. آنان همچنین خود را در برابر خوانندگان جستجوگر که برای نجات و رستگاری ابدی به ترجمه‌ای از کلام الهام‌شدهٔ خدای متعال وابسته میباشند، مسئول حس می‌کنند. این کمیتهٔ متشکل از مردان وقف‌شده با چنین احساس مسئولیت سنگینی در طول چندین سال ترجمهٔ دنیای جدید از کتاب مقدس را تهیه کرده است.» هدف این کمیته تهیهٔ ترجمه‌ای از کتاب مقدس بود که واضح و قابل‌فهم بوده، بقدری به زبانهای اصلی یعنی عبری و یونانی نزدیک باشد که اساسی را برای رشد در معرفت دقیق تشکیل دهد.
با نام خدا چه کرده‌اند؟
۴. ذکر نام خدا در کتاب مقدس از چه درجهٔ اهمیتی برخوردار است؟
۴ یکی از مقاصد اصلی خدا از اینکه کتاب مقدس را در اختیار ما قرار داده این است که به انسانها کمک کند او را که خدای حقیقی است بشناسند. (خروج ۲۰:۲-۷؛ ۳۴:۱-۷؛ اشعیا ۵۲:۶) عیسی مسیح به پیروان خود آموزش داد که در خصوص نام پدرش چنین دعا کنند، «نام تو مقدّس باد» یعنی تقدیس شود یا تقدس آن رعایت و حفظ گردد. (متی ۶:۹) خدا نام شخصی خود را بیش از ۷۰۰۰ مرتبه در کتاب مقدس ذکر کرده است. او می‌خواهد که انسانها آن نام و صفات صاحب نام را بشناسند.—ملاکی ۱:۱۱.
۵. مترجمان چگونه نام الهی را به کار برده‌اند؟
۵ بسیاری از مترجمان کتاب مقدس نام الهی را محترم شمرده، مدام از آن در ترجمهٔ خود استفاده کرده‌اند. بعضی مترجمان استفاده از یَهْوِه را ترجیح داده‌اند. بعضی دیگر شکلی از نام الهی را انتخاب کرده‌اند که در زبان خودشان مورد استفاده دارد و در عین حال با نامی که در متن عبرانی آمده است شباهت فراوان دارد؛ احتمالاً شکلی از نام که به دلیل استفاده طی سالیان مدید برای مردم کاملاً آشناست. ترجمهٔ دنیای جدید از کتاب مقدس (انگل.)، در متن اصلی خود ۷۲۱۰ مرتبه نام یَهُوَه را ذکر می‌کند.
۶. الف) در سالهای اخیر مترجمان در خصوص اشارات به نام الهی چه کرده‌اند؟ ب) این کار چقدر رواج داشته است؟
۶ در سالهای اخیر، مترجمان کتاب مقدس نام خدایان مشرکین و کفار را یعنی نام خدایانی همچون بَعل و مُوْلَکْ را در ترجمهٔ خود استفاده کرده لیکن همواره بیشتر نام شخصی خدای حقیقی را از ترجمهٔ کلام الهام‌شدهٔ او حذف کرده‌اند. (خروج ۳:۱۵؛ ارمیا ۳۲:۳۵) نسخه‌ای به زبان آلبانی با تیراژ بالا در آیاتی همچون متی ۶:۹ و یوحنا ۱۷:۶، ۲۶، عبارت یونانی «نام تو» (یعنی نام خدا) را فقط «تو» ترجمه کرده است چنانکه گوی این متون هیچ اشاره‌ای به نامی نمی‌کند. کتاب مقدسهای دِ نیو انگلیش بایبل و تودِیز انگلیش ورژن در مزمور ۸۳:۱۸، نام شخصی خدا و هر اشاره‌ای را به این واقعیت که خدا نامی دارد از قلم انداخته‌اند. گرچه می‌توان نام الهی را در ترجمه‌های قدیمی‌تر از نوشته‌های مقدس عبرانی مشاهده نمود، در ترجمه‌های جدیدتر به اکثر زبانها، اغلب آن نام را حذف کرده یا استفاده از آن را تا حد حاشیه‌نویسی تقلیل داده‌اند. این موضوع در مورد زبان انگلیسی، بسیاری از زبانهای اروپا، آفریقا، آمریکای جنوبی، هندوستان و زبانهای جزایر اقیانوسی صدق می‌کند.
۷. الف) مترجمان بعضی از کتاب مقدسهای آفریقایی با نام الهی چه کرده‌اند؟ ب) نظر و احساس تو در مورد این عمل ایشان چیست؟
۷ مترجمان کتاب مقدس در ترجمه‌های خود به بعضی از زبانهای آفریقایی، از این هم پا فراتر گذاشته‌اند. آنان در عوض اینکه عنوانی مانند خدا یا سرور را از درون کتاب مقدس گرفته و جایگزین نام الهی کنند، نامهایی را از ادیان محلی اقتباس کرده‌اند. کتاب عهد جدید و مزامیر زولو (نسخهٔ ۱۹۸۶)، عنوان خدا (نْکولونْکولو) و اسم خاص (مْوِلینْگانْگی) را به صورت مترادف استفاده می‌کند و بنا بر عقیدهٔ زولو زبانان، این نام به ‹جد بزرگ› اشاره دارد ‹که او را از طریق اجداد انسانی پرستش می‌کنند.› مقاله‌ای در مجلهٔ مترجم کتاب مقدس، شمارهٔ اکتبر ۱۹۹۲، می‌نویسد که در تهیهٔ کتاب مقدس به زبان چِیچیِ‌وا به نام بُوکو لوع‌یِرا، مترجمان اسم خاص چَئوتا را جایگزین نام یَهُوَه کرده‌اند. این مقاله توضیح می‌دهد که چَئوتا «خدایی است که آنان همیشه می‌شناخته و پرستش کرده‌اند.» با وجود این، بسیاری از این مردم همچنین چیزهایی را که عقیده دارند ارواح مردگان می‌باشد پرستش می‌کنند. آیا این مسئله صحیح است که گذشته از هر گونه عقاید دینی، تا وقتی که انسانها به «وجودی تعالی» دعا می‌کنند هر نامی که برای خطاب به آن «وجود تعالی» به زبان آورند می‌تواند معادل معتبری برای نام شخصی یَهُوَه باشد؟ مسلماً خیر! (اشعیا ۴۲:۸؛ ۱قرنتیان ۱۰:۲۰) جایگزین کردن نام شخصی خدا با نامی که سبب می‌گردد انسانها فکر کنند عقاید سنتی‌شان در واقع درست است، به آنان کمک نمی‌کند تا به خدای حقیقی نزدیک شوند.
۸. چرا مقصود خدا در مورد اینکه نام خود را به انسانها بشناساند با شکست مواجه نشده است؟
۸ همهٔ اینها نه باعث تغییر مقصود یَهُوَه در شناسانیدن نام خود به انسانها گشته و نه موجب شده است که آن مقصود با شکست مواجه شود. هنوز کتابهای مقدس بسیاری که شامل نام الهی می‌باشد به زبانهای اروپایی، آفریقایی، آمریکایی، شرقی و زبانهای جزایر اقیانوسی توزیع می‌شود. همچنین بیش از ۰۰۰,۴۰۰,۵ شاهد یَهُوَه در ۲۳۳ کشور و ناحیه هر سال مجموعاً بیش از یک میلیارد ساعت با مردم دربارهٔ نام و مقصود خدای حقیقی صحبت می‌کنند. آنان کتاب مقدس—کتابهای مقدسی که نام الهی در آنها ذکر شده است—را به زبانهای تقریباً ۰۰۰,۶۰۰,۰۰۰,۳ نفر از جمعیت کرهٔ زمین، از جمله انگلیسی، چینی، روسی، اسپانیایی، پرتقالی، فرانسه و هلندی چاپ و توزیع می‌کنند. آنان همچنین به زبانهایی که اکثر جمعیت کرهٔ زمین با آنها آشنایی دارند نشریاتی کمکی برای مطالعهٔ کتاب مقدس چاپ می‌کنند. بزودی خدا شخصاً وارد عمل خواهد شد و قاطعانه به این کلام خود تحقق خواهد بخشید که گفته است: «[امتها] خواهند دانست که من یَهُوَه هستم.»—حزقیال ۳۸:۲۳.
وقتی عقاید شخصی بر ترجمه تأثیر می‌گذارد
۹. چگونه کتاب مقدس مسئولیت سنگین کسانی را که با کلام خدا سر و کار دارند نشان می‌دهد؟
۹ کسانی که کلام خدا را ترجمه می‌کنند و یا تعلیم می‌دهند مسئولیت خطیری بر عهده دارند. پولس رسول در مورد خدمت روحانی خود و همکارانش گفت: «خفایای رسوائی را ترک کرده بمکر رفتار نمیکنیم و کلام خدا را مغشوش نمیسازیم بلکه به اظهار راستی خود را بضمیر هر کس در حضور خدا مقبول میسازیم.» (۲قرنتیان ۴:۲) مغشوش ساختن چیزی یعنی فاسد و خراب کردن آن به وسیلهٔ ادغام چیزی نامأنوس یا حقیر در آن. پولس رسول همانند شبانان خائن و بی‌وفای اسرائیل در روزگار ارمیا نبود؛ یَهُوَه آن شبانان را توبیخ کرد زیرا آنان عقاید خود را در عوض اظهارات خدا موعظه می‌کردند. (ارمیا ۲۳:۱۶، ۲۲) در زمان حاضر چه رخ داده است؟
۱۰. الف) چگونه در سالهای اخیر انگیزهٔ دیگری غیر از وفاداری به خدا در بعضی مترجمان به وجود آمده است؟ ب) آنان چه نقش و سمتی را به طور ناشایست اخذ و تصاحب کرده‌اند؟
۱۰ طی جنگ جهانی دوم، هیئتی از عالمین الهیات و کشیشان با دولت نازی در آلمان همکاری کردند و «عهد جدید» تجدید نظر شده‌ای را به چاپ رسانیدند که کل اشارات مطلوب به یهودیان و تمام شواهد مربوط به اصل و نسب یهودی عیسی مسیح از درون آن حذف شده بود. سالها بعد، مترجمان عهد جدید و مزامیر: ترجمه‌ای جامع، به سمت دیگری سوق پیدا کرده، سعی نمودند هرگونه اشاره‌ای را به این موضوع که یهودیان مسئول مرگ مسیح بودند کتمان کنند. این مترجمان همچنین فکر کرده‌اند که اگر دربارهٔ خدا نه به عنوان پدر بلکه به عنوان پدر–مادر صحبت کنند و به عیسی در عوض پسر خدا، فرزند خدا بگویند می‌توانند مؤنث‌گرایان را بیشتر راضی کنند. (متی ۱۱:۲۷) در گیر و دار چنین کاری، آنان اصل اطاعت زنان از شوهران خود و متابعت فرزندان از والدین را به کنار زده‌اند. (کولسیان ۳:۱۸، ۲۰) بدیهی است که تهیه‌کنندگان چنین ترجمه‌هایی از کتاب مقدس، همانند پولس رسول مصمم نبوده‌اند که ‹کلام خدا را مغشوش نسازند.› نقش مترجمی از نظر آنان دور ماند و با اتخاذ سمت مؤلفی از اعتبار و معروفیت کتاب مقدس استفاده نموده، کتابهایی را تهیه کردند تا نظرات خود را اشاعه و رواج دهند.
۱۱. تعالیم جهان مسیحیت چه مغایرتی با آنچه که کتاب مقدس دربارهٔ نفس و مرگ می‌گوید دارد؟
۱۱ کلیساهای جهان مسیحیت عموماً آموزش می‌دهند که نَفْس انسان، روحی است که در هنگام مرگ بدن را ترک می‌کند و همچنین غیرفانی است. برخلاف چنین آموزشی، ترجمه‌های قدیمی‌تر کتاب مقدس در اکثر زبانها بوضوح نقل می‌کنند که هم انسانها نفوس هستند و هم حیوانات و اینکه نفس می‌میرد. (پیدایش ۴۶:۱۵؛ یوشع ۱۰:۲۸؛ مکاشفه ۱۶:۳) این موضوع موجب حیرت و سردرگمی روحانیون شده است.
۱۲. به چه طریق بعضی از ترجمه‌های اخیر بر روی حقایق بنیادی کتاب مقدس سرپوش می‌گذارند؟
۱۲ حال بعضی از ترجمه‌های جدیدتر کتاب مقدس بر روی این حقایق سرپوش می‌گذارند. چگونه؟ در بعضی متون این نسخه‌ها از ترجمهٔ مستقیم اسم عبری نِفِشْ (نَفْس) خودداری و پرهیز شده است. در این ترجمه‌ها ممکن است در پیدایش ۲:۷ آمده باشد که اولین انسان «شروع به زندگی کرد» (در عوض اینکه آمده باشد «نَفْسِ زنده شد»). در آنها ممکن است هنگام اشاره به حیوانات به جای کلمهٔ «نفس» از کلمهٔ «جانداران» استفاده شده باشد. (پیدایش ۱:۲۱) همچنین در این ترجمه‌ها در متونی همچون حزقیال ۱۸:۴، ۲۰، (در عوض اینکه آمده باشد «نَفْس» می‌میرد) آمده است، «کَس» یا «هرکه» می‌میرد. شاید این نحوهٔ ترجمه از نظر مترجم موجه و قابل‌قبول باشد. لذا چنین ترجمه‌هایی چقدر به فرد صادقی که در جستجوی حقیقت بوده و ذهن او توسط تعالیم کاذب جهان مسیحیت شکل گرفته است کمک می‌کند؟b
۱۳. چگونه بعضی از ترجمه‌های کتاب مقدس مقصود خدا در مورد زمین را در پردهٔ ابهام نگاه داشته‌اند؟
۱۳ امکان دارد مترجمان—یا محققین الهیات که کار مترجمان را مرور می‌کنند—به جهت حمایت از این عقیدهٔ خود که انسانهای نیکوکار به آسمان می‌روند همچنین سعی کنند آنچه را که کتاب مقدس راجع به مقصود خدا در رابطه با زمین می‌گوید کتمان نموده، در پردهٔ ابهام نگاه دارند. در بسیاری از ترجمه‌ها در مزمور ۳۷:۱۱ آمده است که متواضعان وارث «مِلک» خواهند شد. «مِلک،» شکلی از ترجمهٔ واژهٔ (اِرِتْس) است که در متن عبری استفاده شده است. معهذا ترجمهٔ تودِیز انگلیش ورژن (که مبنای ترجمه به بسیاری از زبانهای دیگر است) تغییر فاحشی در این آیه ایجاد کرده است. اگر چه این ترجمه ۱۷ مرتبه در انجیل متی کلمهٔ یونانی گِئه را «زمین» ترجمه نموده، در متی ۵:۵ عبارت «آنچه که خدا وعده داده است» را جایگزین کلمهٔ «زمین» کرده است. اشخاصی که به کلیسا می‌روند با خواندن این عبارت طبیعتاً به آسمان فکر می‌کنند. به ایشان صادقانه آموزش داده نشده است که عیسی مسیح در موعظهٔ روی کوه گفت، اشخاص آرام، حلیم یا متواضع «وارث زمین خواهند شد.»
۱۴. در بعضی از ترجمه‌های کتاب مقدس چه انگیزهٔ خودخواهانه‌ای مشهود است؟
۱۴ بعضی از ترجمه‌های کتاب مقدس آشکارا با در نظر داشتن این موضوع که حقوق خوبی عاید واعظین گردد جمله‌بندی شده‌اند. درست است که کتاب مقدس می‌گوید: «مزدور [کارگر] مستحقّ اجرت خود است.» (۱تیموتاؤس ۵:۱۸) لیکن در ۱تیموتاؤس ۵:۱۷ آمده است، مردان پیری که بنیکویی پیشوایی می‌کنند «مستحقّ حرمت مضاعف میباشند» و تنها حرمتی که از نظر بعضی مترجمان ارزش ذکر کردن را دارد در رابطه با پول است. (با ۱پطرس ۵:۲ مقایسه شود.) بنابراین در دِ نیو انگلیش بایبل آمده است که این پیران «مستحقّ حقوق مضاعف میباشند» و در کُنتِمپُرری انگلیش وِرژِن آمده است که این مردان «لایق آن هستند که دوبرابر به ایشان پرداخت شود.»
کلام خدا را وفادارانه حفظ کنیم
۱۵. چگونه می‌توانیم تصمیم بگیریم از کدام ترجمهٔ کتاب مقدس استفاده کنیم؟
۱۵ کل این مطالب چه مفهومی برای خوانندهٔ کتاب مقدس و کسانی که از کتاب مقدس برای تعلیم دیگران استفاده می‌کنند، دربر دارد؟ در اکثر زبانهایی که بیشترین مورد استفاده را دارند بیش از یک ترجمهٔ کتاب مقدس برای انتخاب کردن وجود دارد. در انتخاب ترجمهٔ مناسب به منظور استفاده، با درایت و ادراک عمل نما. (امثال ۱۹:۸) اگر ترجمه‌ای در خصوص هویت شخص خدا صادقانه سخن نگوید—در آن به هر بهانه‌ای نام خدا از کلام الهام‌شدهٔ او حذف شده باشد—آیا این احتمال وجود ندارد که مترجم در بخشهای دیگر از متن کتاب مقدس نیز دست برده باشد؟ چنانچه در مورد اعتبار و صحت ترجمه‌ای تردید داری سعی کن آن را با ترجمه‌های قدیمی‌تر مقایسه کنی. همچنین اگر خودت معلم کلام خدا می‌باشی، از ترجمه‌هایی استفاده کن که به متن اصلی عبرانی و یونانی نزدیک است.
۱۶. در استفاده از کلام الهام‌شدهٔ خدا چگونه فرد فرد ما می‌توانیم وفاداری خود را نشان دهیم؟
۱۶ فرد فرد ما باید نسبت به کلام خدا وفادار باشیم. ما می‌توانیم وفاداری خود را با توجه به مطالب درون کتاب مقدس نشان دهیم و در صورت امکان روزانه وقتی را صرف خواندن آن کنیم. (مزمور ۱:۱-۳) همچنین می‌توانیم وفاداری خود را با این عمل نشان دهیم که سخنان کتاب مقدس را در زندگی کاملاً به اجرا بگذاریم و یاد بگیرم اصول و مثالهای درون آن را اساسی برای تصمیم‌گیری‌های عاقلانه قرار دهیم. (رومیان ۱۲:۲؛ عبرانیان ۵:۱۴) با موعظهٔ غیورانهٔ کلام خدا نشان می‌دهیم که مبلغین و حامیان وفادار آن هستیم. همچنین در انجام این کار به عنوان معلم، در استفاده از کتاب مقدس احتیاط نموده، هرگز به نیت انطباق دادن آن با نظرات شخصی خود گفته‌های آن را تحریف نمیکنیم و بسط نمی‌دهیم. (۲تیموتاؤس ۲:۱۵) آنچه که خدا پیشگویی کرده است یقیناً به وقوع خواهد پیوست. او وفادارانه به کلام خود تحقق خواهد بخشید. امید است که ما هم در حفظ آن کلام وفادار باشم.
[پاورقی‌ها]
a در سال ۱۹۹۷ انجمن‌های متحد کتاب مقدس فهرستی تهیه کردند که نشان می‌داد کل کتاب مقدس و یا بخشی از آن به ۲۱۶۷ زبان اصلی یا محلی منتشر شده است. این رقم همچنین شامل بسیاری زبانهای محلی مشتق‌شده از زبانهای اصلی می‌باشد.
b این بحث مربوط به زبانهایی می‌شود که گرچه در آنها می‌توان این موضوع را بوضوح بیان کرد، مترجمان از این کار امتناع کرده‌اند. مجموعهٔ لغات موجود در برخی زبانها عملکرد مترجمان را شدیداً محدود می‌کند. از این رو، معلمین مذهبی صادق توضیح خواهند داد که اگر چه مترجم از عبارات متفاوتی استفاده کرده و یا حتی از عبارتی استفاده کرده است که تا حدی موافق با کتاب مقدس نمی‌باشد، آن کلمه یعنی نِفِشْ، در زبان اصلی هم در مورد انسانها به کار می‌رود و هم در مورد حیوانات و نشان‌دهندهٔ چیزی است که تنفس می‌کند، غذا می‌خورد و می‌تواند هلاک شود.
آیا به یاد می‌آوری؟
◻ در دوران اخیر مترجمان کتاب مقدس با چه انگیزه‌هایی کار خود را انجام داده‌اند؟
◻ چرا گرایشهای مترجمان اخیر نتوانسته است مانع انجام مقصود خدا در مورد نامش شود؟
◻ چگونه بعضی از ترجمه‌ها بر روی حقایق کتاب مقدس در مورد نفس، مرگ و زمین سرپوش گذاشته‌اند؟
◻ به چه طرقی می‌توانیم نشان دهیم که وفادارانه کلام خدا را حفظ می‌کنیم؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۳]
از کدام ترجمهٔ کتاب مقدس باید استفاده کنی؟