فصل ۱۳

کشمکش بین دو پادشاه

 ۱،‏ ۲.‏ چرا باید به نبوتی که در کتاب دانیال باب ۱۱ آمده است علاقمند باشیم؟‏

دو پادشاه رقیب گرفتار مبارزه‌ای سخت برای کسب برتری قدرت هستند.‏ گاهی یکی بر دیگری تفوق می‌یابد.‏ برخی اوقات در حالی که یکی از این پادشاهان از فعالیت باز می‌ایستد دیگری با قدرت فرمانروایی می‌کند،‏ و گاهی دورانهایی بدون کشمکش و مبارزه سپری می‌شوند.‏ ولی ناگاه آتش جنگ شعله‌ور می‌شود و کشمکش ادامه می‌یابد.‏ در بین کسانی که در این ماجرا شرکت دارند می‌توان از پادشاه سوریه سلوکوس اول نیکاتور،‏ پادشاه مصر بطلمیوس لاگوس،‏ پرنسس سوریه و ملکهٔ مصر کلئوپاترای اول،‏ آوگوستوس و تیبریوس امپراتوران روم و ملکهٔ پالمورا زنوبیا،‏ نام برد.‏ در اواخر این کشمکش،‏ آلمان نازی،‏ ملل بلوک کمونیست،‏ قدرت جهانی انگلیس –‏ آمریکا،‏ جامعهٔ ملل،‏ و سازمان ملل متحد نیز در آن نقش داشته‌اند.‏ بخش پایانی،‏ رویدادی است که هیچیک از این موجودیتهای سیاسی قادر به پیش‌بینی آن نخواهند بود.‏ فرشتهٔ یَهُوَه این نبوت هیجان‌انگیز را حدود ۲۵۰۰ سال پیش به دانیال نبی اعلام کرد.‏ —‏ دانیال،‏ باب ۱۱‏.‏

^۲ دانیال به طور حتم از شنیدن توضیحات مفصل فرشته در مورد رقابتی که بین این دو پادشاه آینده وجود خواهد داشت،‏ به هیجان آمده بود!‏ این واقعه برای ما نیز پراهمیت است،‏ زیرا نبرد قدرت بین این دو پادشاه تا دوران ما ادامه یافته است.‏ از مشاهدهٔ واقعیات تاریخی که با بخش نخست این نبوت هماهنگی دارند،‏ ایمان و اطمینانمان به قطعیت وقوع بخش آخر این روایت نبوی نیز افزایش می‌یابد.‏ توجه به این نبوت به ما تصویری روشن از مقطع زمانی‌مان ارائه می‌دهد،‏ و عزم‌مان را راسخ می‌سازد تا در این کشمکش بی‌طرف بمانیم و با بردباری منتظر باشیم تا خدا به نفع ما وارد عمل شود.‏ ‏(‏ مزمور ۱۴۶:‏⁠۳،‏ ۵‏)‏ پس بیایید با دقت کامل به سخنان فرشتهٔ یَهُوَه به دانیال گوش فرا دهیم.‏

بر ضد پادشاهی یونان

 ۳.‏ فرشته «در سال اول داریوش مادی،‏» از چه کسی حمایت کرد؟‏

^۳ فرشته گفت:‏ «در سال اول داریوش مادی [۵۳۹/‏۵۳۸ ق.‏د.‏م.‏]،‏ من نیز ایستاده بودم تا او را استوار سازم و قوّت دهم.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱‏)‏ داریوش در آن وقت در قید حیات نبود،‏ و فرشته صرفاً دوران حکمرانی او را نقطهٔ شروع این پیام نبوی قرار داد.‏ داریوش همان پادشاهی بود که فرمان داد دانیال را از چاه شیران بیرون آورند.‏ و به دستور او همهٔ تابعانش باید از خدای دانیال می‌ترسیدند.‏ (‏ دانیال ۶:‏⁠۲۲-‏۲۸‏)‏ با اینهمه،‏ این فرشته حامی داریوش مادی نبود بلکه از یاور خود میکائیل یعنی امیر قوم دانیال،‏ حمایت می‌کرد.‏ (‏ با دانیال ۱۰:‏⁠۱۲-‏۱۴ مقایسه شود.‏)‏ فرشتهٔ خدا هنگامی از میکائیل حمایت کرد که میکائیل با شاهزادهٔ دیویِ ماد –‏ پارس در حال جدال بود.‏

 ۴،‏ ۵.‏ چهار پادشاه پیشگویی‌شدهٔ سرزمین پارس کدامند؟‏

^۴ فرشتهٔ خدا در ادامه گفت:‏ «اینک سه پادشاه بعد از این در فارس خواهند برخاست و چهارمین از همه دولتمندتر خواهد بود و چون به سبب توانگری خویش قوی گردد همه را به ضدّ مملکت یونان برخواهد انگیخت.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۲‏)‏ این حکمرانان پارسی چه کسانی بودند؟‏

^۵ سه پادشاه اول عبارت بودند از:‏ کوروش کبیر،‏ کمبوجیهٔ دوم،‏ و داریوش اول.‏ چون بردیا (‏ یا احتمالاً مدعی دروغینی به نام گوماتا )‏ فقط هفت ماه بر سر کار بود،‏ در این نبوت ذکری از دوران کوتاه سلطنت او نشده است.‏ در سال ۴۹۰ ق.‏د.‏م.‏،‏ سومین پادشاه یعنی داریوش اول،‏ برای دومین بار تلاش کرد به یونان حمله کند.‏ اما در ماراتون شکست سختی خورد و به طرف آسیای صغیر عقب‌نشینی کرد.‏ با اینکه داریوش بدقت تدارک حملهٔ تازه‌ای را علیه یونان می‌دید،‏ موفق نشد،‏ زیرا چهار سال بعد،‏ پیش از آنکه نقشه‌اش را عملی سازد حیات را بدرود گفت.‏ حال انجام این کار به عهدهٔ پسر و جانشینش،‏ یعنی «چهارمین» پادشاه،‏ خشایارشای اول،‏ بود.‏ این پادشاه همان اَخْشُورُش است که اِسْتَر را به همسری گرفت.‏ —‏ استر ۱:‏۱؛‏ ۲:‏⁠۱۵-‏۱۷‏.‏

 ۶،‏ ۷.‏ الف)‏ پادشاه چهارم چگونه «همه را به ضدّ مملکت یونان برانگیخت»؟‏ ب)‏ نتیجهٔ عملیات نظامی خشایارشا علیه یونان چه بود؟‏

^۶ خشایارشای اول حقیقتاً ‹ همه را به ضدّ مملکت یونان برانگیخت،‏› یعنی به طور کلی بر ضد دولتهای مستقل یونانی.‏ در کتاب «مادها و پارسها —‏ فاتحان و سیاستمداران» (‏ انگل‍.‏)‏ آمده است:‏ «خشایارشا به تشویق درباریان جاه‌طلب خود حمله‌ای زمینی و دریایی را آغاز کرد.‏» تاریخ‌نگار یونانیِ قرن پنجم ق.‏د.‏م.‏،‏ هرودوت،‏ می‌نویسد که سپاه خشایارشا «در حقیقت از هر سپاه دیگر در تاریخ جهان بمراتب بزرگتر بود.‏» بنا بر گزارش وی نیروی دریایی ‹بالغ بر ۶۱۰‏,‏۵۱۷ نفر .‏ .‏ .‏ پیاده‌نظام از ۰۰۰‏,‏۷۰۰‏,‏۱ نفر و سواره‌نظام از ۰۰۰‏,‏۸۰ نفر تشکیل می‌شد،‏ به علاوه شترسواران عرب و ارابه‌رانهای لیبی را نیز به تعداد ۰۰۰‏,‏۲۰ باید به حساب آورد.‏ بنابراین جمع کل نیروهای زمینی و دریائی که از آسیا آورده شده بود بالغ بر ۶۱۰‏,‏۳۱۷‏,‏۲ می‌گردد.‏›‏

^۷ خشایارشای اول که قصدش پیروزی کامل بود،‏ نیروی عظیم خویش را در سال ۴۸۰ ق.‏د.‏م.‏ بر ضد یونان به حرکت درآورد.‏ تاکتیک کندکنندهٔ یونانی‌ها در ترموپیل کاری از پیش نبرد،‏ و پارس‌ها توانستند آتن را غارت کنند.‏ ولی در سالامیس،‏ شکست مهیبی متحمل شدند.‏ در سال ۴۷۹ ق.‏د.‏م.‏،‏ یونانیان در پلاته‌آ به پیروزی دیگری نائل شدند.‏ هیچیک از هفت پادشاهی که پس از خشایارشا بر تخت امپراتوری پارس نشستند در طی ۱۴۳ سال بعد با یونان وارد جنگ نشدند.‏ اما بعداً در یونان پادشاهی مقتدر به روی کار آمد.‏

پادشاهی عظیمی چهار پاره می‌شود

 ۸.‏ کدام ‹پادشاه جبّار› برخاست،‏ و چگونه شد که ‹بر مملکت عظیمی سلطنت نمود›؟‏

^۸ فرشته گفت:‏ «پادشاهی جبّار خواهد برخاست و بر مملکت عظیمی سلطنت خواهد نمود و برحسب ارادهٔ خود عمل خواهد کرد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۳‏)‏ اسکندر بیست‌ساله در سال ۳۳۶ ق.‏د.‏م.‏ به عنوان پادشاه مقدونیه «برخاست.‏» او حقیقتاً به «پادشاهی جبّار» تبدیل شد،‏ یعنی اسکندر کبیر.‏ این پادشاه به کمک نقشهٔ پدرش،‏ فیلیپ دوم،‏ بر استانهای خاورمیانه‌ای پارسیان دست یافت.‏ پس از عبور از فرات و دجله،‏ ۰۰۰‏,‏۴۷ نفر از مردانش،‏ لشکر ۰۰۰‏,‏۲۵۰ نفری داریوش سوم را در گوگمل در هم شکستند.‏ متعاقب آن،‏ داریوش گریخت و به قتل رسید،‏ و بدین ترتیب سلسلهٔ پادشاهان پارس پایان یافت.‏ حال دیگر یونان قدرت جهانی یافته بود و اسکندر ‹ بر مملکت عظیمی سلطنت نموده و برحسب ارادهٔ خود عمل می‌کرد.‏›‏

 ۹،‏ ۱۰.‏ چگونه صحت این نبوت که پادشاهی اسکندر به ذریت یا فرزندان وی منتقل نخواهد شد،‏ ثابت شد؟‏

^۹ حکمرانی اسکندر بر جهان دیری نمی‌پایید،‏ چرا که فرشتهٔ خدا اضافه کرد:‏ «چون برخیزد سلطنت او شکسته خواهد شد و به سوی بادهای اربعهٔ آسمان تقسیم خواهد گردید.‏ امّا نه به ذریّت او و نه موافق استقلالی که او می‌داشت،‏ زیرا که سلطنت او از ریشه کنده شده و به دیگران غیر از ایشان داده خواهد شد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۴‏)‏ اسکندر هنوز پا به ۳۳ سالگی نگذارده بود که در سال ۳۲۳ ق.‏د.‏م.‏،‏ ناگاه بر اثر بیماری در بابل جان سپرد.‏

^۱۰ امپراتوری وسیع اسکندر به «ذریّت او» منتقل نشد.‏ برادرش فیلیپ سوم آریادیوس،‏ به مدت کمتر از هفت سال بر تخت سلطنت نشست تا اینکه به خواست المپیاس،‏ مادر اسکندر،‏ در سال ۳۱۷ ق.‏د.‏م.‏ به قتل رسید.‏ پس از آن،‏ پسر اسکندر یعنی اسکندر چهارم به قدرت رسید ولی در سال ۳۱۱ ق.‏د.‏م.‏،‏ به دست کاساندِر،‏ یکی از سرداران پدرش،‏ به قتل رسید.‏ پس از آن پسر نامشروع اسکندر،‏ هِراکلِس،‏ در پی آن برآمد که به نام پدر بر تخت پادشاهی بنشیند،‏ اما در سال ۳۰۹ ق.‏د.‏م.‏ به قتل رسید.‏ بدینسان دودمان اسکندر منقطع گشت و ‹استقلال› یا حکومت وی از خانواده‌اش رخت بربست.‏

۱۱.‏ پادشاهی اسکندر چگونه ‹ به سوی بادهای اربعهٔ تقسیم گردید›؟‏

^۱۱ در پی مرگ اسکندر،‏ پادشاهی وی ‹ به سوی بادهای اربعه تقسیم گردید.‏› سرداران متعدد او برای چنگ انداختن بر قلمرو پادشاهی به نزاع پرداختند.‏ سردار یک‌چشم،‏ آنتیگونوس اول کوشید تا همهٔ امپراتوری اسکندر را زیر سلطهٔ خود بگیرد.‏ اما در طی نبردی در ایپسوس،‏ واقع در فریگیا کشته شد.‏ تا سال ۳۰۱ ق.‏د.‏م.‏،‏ چهار سردار اسکندر بر قلمرو وسیعی که فرمانده‌شان تسخیر کرده بود،‏ تسلط یافته بودند.‏ کاساندِر بر مقدونیه و یونان حکم می‌راند.‏ لیزیماخوس آسیای صغیر و تراکیا را در اختیار گرفت.‏ سلوکوس اول نیکاتور،‏ بین‌النهرین و سوریه را به دست آورد.‏ و بطلمیوس لاگوس بر مصر و فلسطین دست یافت.‏ مطابق کلام نبوی،‏ امپراتوری عظیم اسکندر به چهار پادشاهی هلنیستی تقسیم شد.‏

 ظهور دو پادشاه رقیب

۱۲،‏ ۱۳.‏ الف)‏ چگونه چهار پادشاهی هلنیستی به دو پادشاهی کاهش یافتند؟‏ ب)‏ سلوکوس چه سلسله‌ای را در سوریه بنیان نهاد؟‏

^۱۲ کاساندِر چند سالی پس از به قدرت رسیدن جان سپرد،‏ و در سال ۲۸۵ ق.‏د.‏م.‏،‏ لیزیماخوس بر بخش اروپایی امپراتوری یونان دست یافت.‏ در سال ۲۸۱ ق.‏د.‏م.‏،‏ لیزیماخوس در طی نبردی با سلوکوس اول نیکاتور کشته شد،‏ و بدینسان بخش اعظم قلمرو آسیایی زیر سلطهٔ سلوکوس اول درآمد.‏ در سال ۲۷۶ ق.‏د.‏م.‏،‏ آنتیگونوس دوم گوناتاس،‏ نوهٔ یکی از سرداران اسکندر،‏ بر تخت سلطنت مقدونیه نشست.‏ مقدونیه بعدها،‏ وابستهٔ روم شد و سرانجام در سال ۱۴۶ ق.‏د.‏م.‏،‏ به صورت یکی از استانهای روم درآمد.‏

^۱۳ از چهار پادشاهی هلنیستی حال تنها دو پادشاهی از نفوذ و اقتدار برخوردار بودند،‏ یکی سلطنت سلوکوس اول نیکاتور و دیگری سلطنت بطلمیوس لاگوس.‏ سلوکوس سلسلهٔ سلوکیان را در سوریه برقرار کرد.‏ از میان شهرهایی که بنیان نهاد می‌توان از اَنطاکیِه،‏ یعنی پایتخت جدید سوریه،‏ و بندر دریایی سلوکیه نام برد.‏ پولس رسول بعدها در اَنطاکیِه به تعلیم پرداخت،‏ و در همین شهر بود که پیروان عیسی برای نخستین بار مسیحی خوانده شدند.‏ ‏(‏ اعمال ۱۱:‏۲۵،‏ ۲۶؛‏ ۱۳:‏⁠۱-‏۴‏)‏ سلوکوس در سال ۲۸۱ ق.‏د.‏م.‏ ترور شد،‏ اما سلسلهٔ وی تا هنگامی که سردار رومی،‏ گنایوس پومپیوس در سال ۶۴ ق.‏د.‏م.‏ سوریه را یکی از استانهای روم ساخت همچنان برقرار بود.‏

۱۴.‏ سلسلهٔ بطالسه چه زمانی در مصر برقرار شد؟‏

^۱۴ از میان چهار پادشاهی هلنیستی،‏ سلطنت بطلمیوس لاگوس،‏ یا بطلمیوس اول،‏ که در سال ۳۰۵ ق.‏د.‏م.‏ عنوان پادشاه را به خود اطلاق کرد،‏ از همه پردوامتر بود.‏ سلسلهٔ بطالسه که او بنیانگذار آن بود تا هنگام شکست این سلسله در مقابل روم در سال ۳۰ ق.‏د.‏م.‏،‏ به حکمرانی خود بر مصر ادامه داد.‏

۱۵.‏ دو پادشاه قدرتمندی که از چهار پادشاهی هلنیستی برخاستند کدامند،‏ و چه نبردی را آغاز کردند؟‏

^۱۵ بدینسان از میان چهار پادشاهی هلنیستی،‏ دو پادشاه قدرتمند سر برافراشتند؛‏ سلوکوس اول نیکاتور حاکم سوریه و بطلمیوس اول حکمران مصر.‏ مبارزهٔ طولانی بین «پادشاه شمال» و «پادشاه جنوب،‏» که در کتاب دانیال باب ۱۱ توصیف شده است،‏ بین این دو پادشاه آغاز می‌شود.‏ فرشتهٔ یَهُوَه به نام این پادشاهان اشاره نمی‌کند،‏ زیرا هویت و ملیت این دو پادشاه در طی قرنها تغییر می‌یابد،‏ و بدون اشاره به جزئیات غیرضروری،‏ فقط از حکمرانان و وقایع مربوط به این کشمکش سخن می‌گوید.‏

آغاز کشمکش

۱۶.‏ الف)‏ دو پادشاه در شمال و جنوب چه کسانی قرار داشتند؟‏ ب)‏ نخستین پادشاهانی که نقش «پادشاه شمال» و «پادشاه جنوب» را ایفا کردند چه کسانی بودند؟‏

^۱۶ فرشتهٔ یَهُوَه در حالی که شروع این کشمکش شگرف را توصیف می‌کرد گفت:‏ «پادشاه جنوب با یکی از سرداران [اسکندر] قوی شده،‏ [ولی پادشاه شمال] بر او غلبه خواهد یافت و سلطنت خواهد نمود و سلطنت او سلطنت عظیمی خواهد بود.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۵‏)‏ لقب «پادشاه شمال» و «پادشاه جنوب» اشاره به پادشاهانی است که در شمال و جنوب قوم دانیال،‏ که از اسارت بابل آزاد شده و به سرزمین یهودا بازگشته بودند،‏ به سر می‌بردند.‏ نخستین «پادشاه جنوب،‏» بطلمیوس اول در مصر بود.‏ یکی از سرداران اسکندر که بر بطلمیوس اول چیره گشت و با «سلطنت عظیمی» حکمرانی کرد همان سلوکوس اول نیکاتور،‏ پادشاه سوریه بود.‏ او بود که نقش «پادشاه شمال» را ایفا کرد.‏

۱۷.‏ در ابتدای کشمکش بین پادشاه شمال و پادشاه جنوب سرزمین یهودا تحت فرماندهی چه کسی بود؟‏

^۱۷ در ابتدای این کشمکش،‏ سرزمین یهودا تحت حکمرانی پادشاه جنوب بود.‏ از حدود سال ۳۲۰ ق.‏د.‏م.‏،‏ بطلمیوس اول یهودیان را واداشت تا به صورت مستعمره‌نشین به مصر آیند.‏ در اسکندریه که بطلمیوس اول کتابخانهٔ مشهوری در آن تأسیس کرده بود،‏ یک مستعمرهٔ یهودی پا گرفت.‏ یهودیان یهودا تا سال ۱۹۸ ق.‏د.‏م.‏ همچنان تحت سلطهٔ سلسلهٔ بطالسهٔ مصر،‏ یعنی پادشاه جنوب،‏ باقی ماندند.‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ دو پادشاه رقیب چگونه رفته‌رفته با یکدیگر «مصالحه» کردند؟‏

^۱۸ فرشته در مورد این دو پادشاه نبوت کرد:‏ «بعد از انقضای سالها ایشان همداستان خواهند شد و دختر پادشاه جنوب نزد پادشاه شمال آمده،‏ با او مصالحه خواهد نمود.‏ لیکن [آن دختر] قوّت بازوی خود را نگاه نخواهد داشت و او [پادشاه جنوب] و بازویش [بازوی پادشاه شمال] برقرار نخواهد ماند و آن دختر و آنانی که او را خواهند آورد و پدرش [آنکه تولدش را سبب شد،‏ د ج ] و آنکه او را تقویت خواهد نمود در آن زمان تسلیم خواهند شد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۶‏)‏ این واقعه چگونه روی داد؟‏

^۱۹ در این نبوت ذکری از پسر سلوکوس اول نیکاتور و جانشین وی،‏ یعنی آنتیوخوس اول نشده است،‏ زیرا این پادشاه با پادشاه جنوب وارد هیچ جنگ سرنوشت‌سازی نشد.‏ اما جانشین وی،‏ آنتیوخوس دوم با بطلمیوس دوم،‏ یعنی پسر بطلمیوس اول وارد نبردی طولانی گشت.‏ آنتیوخوس دوم و بطلمیوس دوم به ترتیب پادشاه شمال و پادشاه جنوب بودند.‏ آنتیوخوس دوم با لائودیس ازدواج کرد،‏ حاصل این ازدواج پسری بود به نام سلوکوس دوم،‏ در حالی که بطلمیوس دوم دختری داشت به نام برنیس.‏ در سال ۲۵۰ ق.‏د.‏م.‏،‏ این دو پادشاه با یکدیگر «مصالحه» کردند.‏ آنتیوخوس دوم برای پرداخت بهای این مصالحه،‏ همسر خود لائودیس را طلاق داد و با برنیس،‏ «دختر پادشاه جنوب» ازدواج کرد.‏ برنیس برای او پسری آورد که به جای پسران لائودیس وارث تخت سلطنت سوریه شد.‏

۲۰.‏ الف)‏ چگونه بود که «بازوی» برنیس نگاه داشته نشد؟‏ ب)‏ چگونه برنیس،‏ ‹آنانی که او را آوردند› و ‹آنکه او را تقویت کرد› تسلیم شدند؟‏ پ)‏ چه کسی پس از آنکه آنتیوخوس دوم «بازویش» یا به عبارت دیگر قدرتش را از دست داد،‏ به پادشاهی سوریه رسید؟‏

^۲۰ «بازوی» برنیس یا قدرت حامی وی،‏ پدرش،‏ بطلمیوس دوم بود.‏ هنگامی که این پادشاه در سال ۲۴۶ ق.‏د.‏م.‏ حیات را بدرود گفت،‏ دخترش «قوّت بازوی خود را» در مقابل شوهرش «نگاه نداشت.‏» آنتیوخوس دوم وی را از خود راند،‏ و مجدداً با لائودیس ازدواج کرد،‏ و پسرانی را که از لائودیس داشت،‏ جانشین خود خواند.‏ برنیس و پسرش با توطئهٔ لائودیس به قتل رسیدند.‏ بی‌تردید،‏ ملازمانی که برنیس را از مصر به سوریه آوردند،‏ یا به نقل از آیه «آنانی که او را می‌آورند،‏» نیز کشته شدند.‏ لائودیس حتی آنتیوخوس دوم را نیز مسموم ساخت و بدین ترتیب قدرت آنتیوخوس دوم از بین رفت،‏ یا به عبارت دیگر (‏ بازویش برقرار نماند.‏)‏ بدین ترتیب،‏ «آنکه تولدش را سبب شد،‏» یعنی پدر برنیس،‏ و شوهر سوری‌اش که برای مدتی این زن را «تقویت» کرده بود،‏ هر دو جان سپردند.‏ ناچاراً سلوکوس دوم،‏ پسر لائودیس،‏ به مقام پادشاهی سوریه رسید.‏ واکنش پادشاه بعدی سلسلهٔ بطالسه در مقابل اینهمه،‏ چه خواهد بود؟‏

پادشاهی انتقام قتل خواهرش را می‌گیرد

۲۱.‏ الف)‏ چه کسی از ‹رمونه‌های ریشه‌های› برنیس بود و او چگونه «برخاست»؟‏ ب)‏ بطلمیوس سوم چگونه ‹به قلعهٔ پادشاه شمال داخل شد› و بر او غلبه یافت؟‏

^۲۱ فرشته گفت:‏ «کسی از رمونه‌های [یا جوانه‌های] ریشه‌هایش در جای او خواهد برخاست و با لشکری آمده،‏ به قلعهٔ پادشاه شمال داخل خواهد شد و با ایشان (‏ جنگ)‏ نموده،‏ غلبه خواهد یافت.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۷‏)‏ کسی که از «رمونه‌های» والدین یا ‹ریشه‌های› برنیس بود همان برادر اوست.‏ او پس از مرگ پدر،‏ در مقام پادشاه جنوب،‏ بطلمیوس سوم،‏ فرعون مصر «برخاست.‏» بی‌درنگ عازم انتقام‌گیری از قاتلان خواهرش شد و بر ضد سلوکوس دوم،‏ پادشاه سوریه،‏ که به تحریک لائودیس،‏ برنیس و پسرش را به قتل رسانیده بود،‏ تاخت و علیه «قلعهٔ پادشاه شمال» به پا خواست.‏ بطلمیوس سوم استحکامات اَنطاکیِه را تصرف کرد و لائودیس را از پای درآورد.‏ با عبور از قلمرو پادشاه شمال عازم شرق شد،‏ بابل را غارت کرد و از آنجا رهسپار هند شد.‏

۲۲.‏ بطلمیوس سوم چه چیزهایی را به مصر بازگرداند،‏ و چرا ‹سالهایی چند از پادشاه شمال دست برداشت›؟‏

^۲۲ پس از آن چه روی داد؟‏ فرشتهٔ خدا برایمان چنین نقل می‌کند:‏ «و خدایان و بتهای ریخته‌شدهٔ ایشان را نیز با ظروف گرانبهای ایشان از طلا و نقره به مصر به اسیری خواهد برد و سالهایی چند از پادشاه شمال دست خواهد برداشت.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۸‏)‏ بیش از ۲۰۰ سال پیش از آن،‏ پادشاه پارس،‏ کمبوجیهٔ دوم مصر را فتح کرده و خدایان یا «بتهای ریخته‌شدهٔ» مصریان را به وطن خود آورده بود.‏ بطلمیوس سوم با چپاول شوش،‏ پایتخت سلطنتی سابق،‏ این خدایان را باز یافت و آنها را به «اسیری» به مصر برد.‏ ‹ ظروف گرانبهای طلا و نقره› را نیز به فراوانی به غنیمت برد.‏ سپس برای فرو نشاندن شورشی که در وطنش رخ داد،‏ ‹ از پادشاه شمال دست برداشت› و دیگر صدمه‌ای به وی وارد نساخت.‏

پادشاه سوریه انتقام می‌گیرد

۲۳.‏ چرا پادشاه شمال پس از ورود به قلمرو پادشاه جنوب «به ولایت خود مراجعت» کرد؟‏

^۲۳ پادشاه شمال چگونه واکنش نشان داد؟‏ به دانیال گفته شد:‏ «به مملکت پادشاه جنوب داخل شده،‏ باز به ولایت خود مراجعت خواهد نمود.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۹‏)‏ پادشاه شمال،‏ یعنی سلوکوس دوم،‏ پادشاه سوریه،‏ دست به اقدام متقابل زد.‏ او به «مملکت» پادشاه مصری جنوب وارد شد اما با شکست روبرو شد.‏ سلوکوس دوم در حدود سال ۲۴۲ ق.‏د.‏م.‏،‏ با معدود نفراتی که از لشکرش باقی مانده بودند به پایتخت سوریه،‏ اَنطاکیِه،‏ عقب‌نشینی کرد و بدینسان ‹ به ولایت خود مراجعت نمود.‏› پس از مرگش،‏ پسرش سلوکوس سوم جانشین وی شد.‏

۲۴.‏ الف)‏ چه بر سر سلوکوس سوم آمد؟‏ ب)‏ چگونه آنتیوخوس سوم،‏ پادشاه سوریه،‏ «مثل سیل» به قلمرو پادشاه جنوب ‹آمد و عبور نمود›؟‏

^۲۴ در مورد فرزندان سلوکوس دوم،‏ پادشاه سوریه،‏ چه پیشگویی شد؟‏ فرشته به دانیال گفت:‏ «پسرانش محاربه خواهند نمود و گروهی از لشکرهای عظیم را جمع خواهند کرد و او داخل شده،‏ مثل سیل خواهد آمد و عبور خواهد نمود و برگشته،‏ تا به قلعهٔ او جنگ خواهد کرد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱۰‏،‏ د ج )‏ هنوز سه سال از سلطنت سلوکوس سوم نگذشته بود که به قتل رسید.‏ برادرش،‏ آنتیوخوس سوم،‏ به جای وی بر تخت پادشاهی سوریه نشست.‏ این پسرِ سلوکوس دوم نیروهای عظیمی را به قصد حمله به پادشاه جنوب که حال بطلمیوس چهارم بود،‏ گرد آورد.‏ پادشاه شمال،‏ یعنی پادشاه جدید سوریه،‏ با موفقیت با مصر نبرد کرد و بندر دریایی سلوکیه،‏ استان کویله سوریا،‏ و شهرهای صور و بطلمیوسیه،‏ و شهرستانهای اطراف را باز پس گرفت.‏ این پادشاه سپاه بطلمیوس چهارم،‏ پادشاه مصر را کاملاً در هم کوبید و بسیاری از شهرهای یهودا را تصرف کرد.‏ در بهار سال ۲۱۷ ق.‏د.‏م.‏،‏ آنتیوخوس سوم بطلمیوسیه را به قصد شمال یعنی به قصد ‹قلعهٔ خود› در سوریه،‏ ترک کرد.‏ اما تغییر و تحولی در شرف وقوع بود.‏

تغییر اوضاع

۲۵.‏ بطلمیوس چهارم در کجا با آنتیوخوس سوم نبرد کرد،‏ و چه چیزی «به دست» پادشاه مصر یعنی پادشاه جنوب «تسلیم شد»؟‏

^۲۵ ما نیز مانند دانیال مشتاقانه به دنبالهٔ پیشگویی فرشتهٔ یَهُوَه گوش فرا می‌دهیم که می‌گوید:‏ «پادشاه جنوب خشمناک شده،‏ بیرون خواهد آمد و با وی یعنی با پادشاه شمال جنگ خواهد نمود و وی گروه عظیمی برپا خواهد کرد و آن گروه به دست وی تسلیم خواهند شد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱۱‏)‏ پادشاه جنوب،‏ بطلمیوس چهارم،‏ با لشکری ۰۰۰‏,‏۷۵ نفره بر ضد دشمنش عازم شمال شد.‏ آنتیوخوس سوم،‏ پادشاه سوری شمال،‏ «گروه عظیمی» متشکل از ۰۰۰‏,‏۶۸ نفر گرد آورد تا در مقابل وی بایستد.‏ اما «آن گروه» در نبردی که در شهر ساحلی رافیا،‏ در نزدیکی مرز مصر،‏ روی داد «به دست» پادشاه جنوب «تسلیم شد.‏»‏

۲۶.‏ الف)‏ چه ‹گروهی› توسط پادشاه جنوب در نبرد رافیا از میان برداشته شد،‏ و شرایط قرارداد صلحی که در آنجا منعقد شد چه بود؟‏ ب)‏ بطلمیوس چهارم چگونه ‹قوّتش را به کار نبست›؟‏ پ)‏ پادشاه بعدی جنوب چه کسی بود؟‏

^۲۶ در ادامهٔ این نبوت آمده است:‏ «و چون آن گروه برداشته شود،‏ دلش مغرور خواهد شد و کرورها [یا دهها هزار] را هلاک خواهد ساخت اما قوّتش را به کار نخواهد بست.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱۲‏،‏ د ج )‏ بطلمیوس چهارم،‏ پادشاه جنوب،‏ ۰۰۰‏,‏۱۰ پیاده‌نظام و ۳۰۰ سواره‌نظام سوری را از میان ‹برداشت› و ۴۰۰۰ نفر را به اسارت گرفت.‏ این پادشاهان سپس قراردادی منعقد ساختند که به موجب آن آنتیوخوس سوم شهر سلوکیه،‏ بندر دریایی سوری خود را حفظ می‌کرد اما فنیقیه و کویله سوریا را از دست می‌داد.‏ به سبب این پیروزی،‏ دل پادشاه مصر ‹مغرور شد،‏› بخصوص بر ضد یَهُوَه.‏ یهودا همچنان زیر فرمان بطلمیوس چهارم باقی ماند.‏ اما او،‏ ‹قوّتش را به کار نبست› و پیروزیهایش را بر پادشاه شمال یعنی پادشاه سوریه پیگیری نکرد.‏ بلکه،‏ به عیش و عشرت روی آورد،‏ و پسر پنج‌ساله‌اش،‏ بطلمیوس پنجم،‏ چند سال پیش از مرگ آنتیوخوس سوم،‏ پادشاه بعدی جنوب شد.‏

بازگشت فاتح

۲۷.‏ پادشاه شمال چگونه «بعد از انقضای مدت سالها» برای باز پس گرفتن قلمرواش از مصر مراجعت کرد؟‏

^۲۷ آنتیوخوس سوم به دلیل فتوحاتش،‏ آنتیوخوس کبیر خوانده شد.‏ فرشته دربارهٔ او گفت:‏ «پادشاه شمال مراجعت کرده،‏ لشکری عظیم‌تر از اول برپا خواهد نمود و بعد از انقضای مدت سالها با لشکر عظیمی و دولت فراوانی خواهد آمد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱۳‏)‏ این «مدت» حدود ۱۶ سال پس از شکست سوری‌ها در رافیا به دست مصری‌ها بود.‏ هنگامی که بطلمیوس پنجم،‏ پادشاه جوان،‏ بر تخت پادشاهی جنوب نشست،‏ آنتیوخوس سوم «لشکری عظیم‌تر از اول» برپا کرد تا مناطقی را که به پادشاه مصری جنوب باخته بود باز پس گیرد.‏ به همین منظور،‏ نیروهایش را با فیلیپ پنجم،‏ پادشاه مقدونیه،‏ متحد ساخت.‏

۲۸.‏ پادشاه جوانِ جنوب با چه مشکلاتی روبرو بود؟‏

^۲۸ پادشاه جنوب با مشکلات داخلی نیز روبرو بود.‏ فرشته در این باره گفت:‏ «در آنوقت بسیاری با پادشاه جنوب مقاومت خواهند نمود.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱۴الف‏)‏ براستی که بسیاری ‹ با پادشاه جنوب مقاومت کردند.‏› پادشاه جوانِ جنوب علاوه بر آنکه با نیروهای آنتیوخوس سوم و متحد مقدونی‌اش روبرو بود،‏ در وطنش مصر نیز مشکلاتی چند گریبانگیرش بودند.‏ بسیاری از مصریان سر به شورش برداشته بودند چرا که آگاتوکلس،‏ قیّم پادشاه جوان،‏ با تکبر و خودخواهی به نام او فرمان می‌راند.‏ فرشته در ادامه گفت:‏ «بعضی از ستمکیشان قوم تو خویشتن را خواهند برافراشت تا رؤیا را ثابت نمایند امّا ایشان خواهند افتاد.‏» (‏ دانیال ۱۱:‏۱۴ب‏)‏ حتی برخی از افراد قوم دانیال نیز به جرگهٔ «ستمکیشان» یا انقلابیون پیوستند.‏ ولی هر گونه ‹رؤیایی› که چنین یهودیانی از پایان سلطهٔ غیریهودیان بر وطنشان داشتند،‏ پوچ می‌بود و به شکست می‌انجامید،‏ و آنها ‹می‌افتادند.‏›‏

۲۹،‏ ۳۰.‏ الف)‏ چگونه «افواج جنوب» در مقابل حملات شمالی به زانو درآمدند؟‏ ب)‏ چگونه پادشاه شمال ‹ در فخر زمینها توقّف نمود›؟‏

^۲۹ فرشتهٔ یَهُوَه سپس پیشگویی کرد:‏ «پادشاه شمال خواهد آمد و سنگرها برپا نموده،‏ شهر حصاردار را خواهد گرفت و نه افواج جنوب و نه برگزیدگان او یارای مقاومت خواهند داشت بلکه وی را هیچ یارای مقاومت نخواهد بود.‏ و آنکس که به ضدّ وی می‌آید برحسب رضامندی خود عمل خواهد نمود و کسی نخواهد بود که با وی مقاومت تواند نمود پس در فخر زمینها توقّف خواهد نمود و آن به دست وی تلف خواهد شد.‏» —‏ دانیال ۱۱:‏۱۵،‏ ۱۶‏.‏

^۳۰ لشکر تحت فرماندهی بطلمیوس پنجم،‏ که همان «افواج جنوب» است،‏ در مقابل حملات شمالی به زانو درآمد.‏ در پنه‌آس (‏ قیصریه فیلِپّی)‏ آنتیوخوس سوم،‏ سردار مصری،‏ اسکوپاس و ۰۰۰‏,‏۱۰ تن از نفرات دستچین‌شدهٔ او یا «برگزیدگان» وی را به طرف صیدون (‏ صیدا )‏ یعنی همان «شهر حصاردار» راند.‏ در آنجا آنتیوخوس سوم،‏ ‹سنگرها برپا نمود،‏› و آن بندر دریایی فنیقی را در سال ۱۹۸ ق.‏د.‏م.‏ متصرف شد.‏ این پادشاه «برحسب رضامندی خود» عمل کرد،‏ چرا که نیروهای پادشاه مصریِ جنوب نتوانستند در برابر او ایستادگی کنند.‏ سپس علیه اورشلیم،‏ پایتخت یهودا،‏ یعنی «فخر زمینها» تاخت.‏ در سال ۱۹۸ ق.‏د.‏م.‏،‏ اورشلیم و یهودا از زیر سلطهٔ پادشاه مصری جنوب خارج شده،‏ زیر فرمان پادشاه سوریِ شمال قرار گرفتند.‏ و بدینسان آنتیوخوس سوم،‏ پادشاه شمال،‏ ‹توقّف در فخر زمینها› را آغاز نمود.‏ همهٔ یهودیان و مصریان مخالف،‏ «به دست وی تلف شدند.‏» این پادشاه شمال تا چه زمانی می‌توانست به میل خود رفتار کند؟‏

روم،‏ فاتح را در تنگنا قرار می‌دهد

۳۱،‏ ۳۲.‏ چرا پادشاه شمال مجبور شد با پادشاه جنوب «مصالحه» نماید؟‏

^۳۱ فرشتهٔ یَهُوَه به ما اینچنین پاسخ می‌دهد:‏ «[پادشاه شمال] عزیمت خواهد نمود که با قوّتِ تمامیِ مملکت خویش داخل بشود و با وی مصالحه خواهد کرد و او دختر زنان را به وی خواهد داد تا آن را هلاک کند.‏ امّا [آن دختر] ثابت نخواهد ماند و از آن او نخواهد بود.‏» —‏ دانیال ۱۱:‏۱۷‏.‏

^۳۲ پادشاه شمال،‏ آنتیوخوس سوم،‏ «عزیمت نمود» تا بر مصر «با قوّتِ تمامیِ مملکت خویش» تسلط یابد.‏ اما در عوض با بطلمیوس پنجم،‏ پادشاه جنوب،‏ ‹مصالحه کرد.‏› فشارهای روم بود که آنتیوخوس سوم را وادار به تغییر رویه کرد.‏ هنگامی که او و فیلیپ پنجم،‏ پادشاه مقدونیه،‏ بر ضد پادشاه جوان مصر هم‌پیمان شدند تا قلمرواش را تصرف کنند،‏ قیّمهای بطلمیوس پنجم از روم طلب حمایت کردند.‏ روم نیز که موقعیت را برای گسترش حوزهٔ نفوذش مساعد دید،‏ آستینها را بالا زد.‏

۳۳.‏ الف)‏ شرایط صلح بین آنتیوخوس سوم و بطلمیوس پنجم چه بود؟‏ ب)‏ مقصود از ازدواج بین کلئوپاترای اول و بطلمیوس پنجم چه بود،‏ و چرا این مقصود عملی نشد؟‏

^۳۳ آنتیوخوس سوم زیر فشار روم با پادشاه جنوب مصالحه کرد.‏ ولی به جای آنکه بنا به تقاضای روم سرزمین‌های فتح‌شده را تسلیم کند،‏ ترتیبی داد که با به ازدواج درآوردن دخترش،‏ کلئوپاترای اول یا «دختر زنان» با بطلمیوس پنجم،‏ این اراضی را اسماً به این پادشاه انتقال دهد.‏ استانهایی که شامل یهودا،‏ یا «فخر زمینها» نیز بود،‏ به عنوان جهیزیهٔ دختر داده شدند.‏ اما در هنگام این ازدواج در سال ۱۹۳ ق.‏د.‏م.‏،‏ پادشاه سوریه از بخشیدن این استانها به بطلمیوس پنجم سر باز زد.‏ این ازدواج،‏ ازدواجی سیاسی بود تا مصر را زیر سلطهٔ سوریه درآورد،‏ اما این نقشه عملی نشد زیرا کلئوپاترای اول «از آن او» نماند و بعدها جانب شوهرش را گرفت.‏ وقتی که جنگ بین آنتیوخوس سوم و رومیان در گرفت،‏ مصر از روم جانبداری کرد.‏

۳۴،‏ ۳۵.‏ الف)‏ پادشاه شمال به سوی کدام «حکومت‌های ساحلی» توجه نمود؟‏ ب)‏ چگونه روم به «سرزنش» پادشاه شمال پایان داد؟‏ پ)‏ آنتیوخوس سوم چگونه از پا درآمد،‏ و چه کسی پادشاه بعدی شمال شد؟‏

^۳۴ فرشته با توجه به ناکامی‌های پادشاه شمال اضافه کرد:‏ «پس [آنتیوخوس سوم] به سوی جزیره‌ها [یا حکومت‌های ساحلی؛‏ ترجمهٔ تفسیری ] توجه خواهد نمود و بسیاری از آنها را خواهد گرفت.‏ لیکن سرداری [روم] سرزنش او را باطل خواهد کرد،‏ بلکه انتقام سرزنش او [آنتیوخوس سوم] را از او خواهد گرفت.‏ پس [آنتیوخوس سوم] به سوی قلعه‌های زمین خویش توجّه خواهد نمود امّا لغزش خواهد خورد و افتاده،‏ ناپدید خواهد شد.‏» —‏ دانیال ۱۱:‏۱۸،‏ ۱۹‏.‏

^۳۵ «حکومت‌های ساحلی» ذکرشده،‏ حکومتهای مقدونیه،‏ یونان و آسیای صغیر هستند.‏ در سال ۱۹۲ ق.‏د.‏م.‏،‏ آتش جنگ در یونان شعله‌ور شد،‏ و آنتیوخوس سوم را اغوا کرد تا به یونان بیاید.‏ روم که از تلاشهای پادشاه سوریه برای به چنگ آوردن اراضی بیشتر در آنجا ناخرسند بود،‏ رسماً به او اعلام جنگ داد.‏ در نبردی که در ترموپیل روی داد رومیان وی را مغلوب ساختند.‏ پادشاه سوریه حدود یک سال پس از شکستش در نبرد ماگنزیا در سال ۱۹۰ ق.‏د.‏م.‏،‏ اجباراً از همهٔ اراضی یونان،‏ آسیای صغیر،‏ و مناطق غربی کوههای تاروس دست کشید.‏ روم خراج سنگینی بر پادشاه سوری شمال بست و سلطهٔ خویش را بر وی تثبیت کرد.‏ آنتیوخوس سوم که از یونان و آسیای صغیر رانده و تقریباً همهٔ ناوگان خود را از دست داده بود،‏ به سوی ‹قلعه‌های زمین خویش› یعنی سوریه،‏ بازگشت.‏ رومیان ‹انتقام سرزنش او را از او گرفتند.‏› آنتیوخوس سوم هنگامی که می‌خواست معبدی در عیلام واقع در پارس را در سال ۱۸۷ ق.‏د.‏م.‏ چپاول کند کشته شد.‏ بدین ترتیب،‏ ‹افتاد› و زندگی‌اش خاتمه یافت و پسرش سلوکوس چهارم جانشین وی و پادشاه بعدی شمال گردید.‏

نبرد ادامه می‌یابد

۳۶.‏ الف)‏ پادشاه جنوب چه تلاشی کرد تا به کشمکش ادامه دهد،‏ ولی چه بر سر او آمد؟‏ ب)‏ سلوکوس چهارم چگونه سقوط کرد،‏ و چه کسی جانشین وی گشت؟‏

^۳۶ بطلمیوس پنجم،‏ پادشاه جنوب،‏ تلاش کرد تا استانهایی را که قرار بود جهیزیهٔ کلئوپاترا باشد به دست آورد،‏ اما سم به زندگی‌اش پایان داد.‏ بطلمیوس ششم به جای وی بر تخت نشست.‏ چه بر سر سلوکوس چهارم آمد؟‏ این پادشاه که بشدت به پول احتیاج داشت تا جریمهٔ سنگینش را به حکومت روم بپردازد،‏ خزانه‌دار خود هلیودوروس را برای مصادرهٔ ثروتی که گفته می‌شد در معبد اورشلیم وجود دارد به آنجا گسیل داشت.‏ هلیودوروس که چشم طمع به تخت سلطنت داشت،‏ سلوکوس چهارم را به قتل رساند.‏ اما ائومنس پادشاه،‏ پرگامون و برادرش،‏ آتالوس،‏ برادر پادشاه مقتول را که آنتیوخوس چهارم نام داشت بر تخت نشاندند.‏

۳۷.‏ الف)‏ آنتیوخوس چهارم چگونه می‌خواست خود را قدرتمندتر از یَهُوَه خدا نشان دهد؟‏ ب)‏ هتک حرمت معبد در اورشلیم به وسیلهٔ آنتیوخوس چهارم به چه انجامید؟‏

^۳۷ پادشاه جدید شمال،‏ آنتیوخوس چهارم،‏ خواست که با ریشه‌کن ساختن ترتیبات پرستش یَهُوَه،‏ برتری خود را بر خدا نشان دهد.‏ این پادشاه معبد اورشلیم را به زئوس،‏ یا ژوپیتر اهدا کرد و در مقابل یَهُوَه قد علم کرد.‏ در دسامبر سال ۱۶۷ ق.‏د.‏م.‏،‏ قربانگاهی مشرکانه در بالای مذبح بزرگ که در صحن معبد واقع بود و هر روزه بر روی آن قربانی سوختنی برای یَهُوَه گذرانده می‌شد،‏ برپا داشت.‏ ده روز بعد،‏ بر روی قربانگاه مشرکان قربانی به زئوس تقدیم شد.‏ این هتک حرمت به شورش یهودیان تحت فرماندهی مکابیان انجامید.‏ آنتیوخوس چهارم سه سال با آنان جنگید.‏ در سال ۱۶۴ ق.‏د.‏م.‏،‏ در سالگرد آن هتک حرمت،‏ یهودا مکابی دوباره معبد را به یَهُوَه اهدا کرد و بدینسان عید تجدید یا هنوکا بنیاد نهاده شد.‏ —‏ یوحنا ۱۰:‏۲۲‏.‏

۳۸.‏ حکومت مکابیان چگونه پایان گرفت؟‏

^۳۸ مکابیان احتمالاً در سال ۱۶۱ ق.‏د.‏م.‏،‏ عهدنامه‌ای با روم منعقد ساختند و در سال ۱۰۴ ق.‏د.‏م.‏،‏ برای خود یک پادشاهی تشکیل دادند.‏ ولی اختلافات بین آنها و پادشاه سوری شمال همچنان ادامه یافت.‏ سرانجام،‏ از روم تقاضا شد تا پا در میانی کند.‏ سردار رومی،‏ گنایوس پومپیوس،‏ در سال ۶۳ ق.‏د.‏م.‏،‏ پس از یک محاصرهٔ سه‌ماهه اورشلیم را تسخیر کرد.‏ در سال ۳۹ ق.‏د.‏م.‏،‏ سنای روم هیرودیس را که فردی ادومی بود به پادشاهی یهودیه گماشت.‏ او در سال ۳۷ ق.‏د.‏م.‏،‏ اورشلیم را گرفت و بدینسان به حکومت مکابیان خاتمه داده شد.‏

۳۹.‏ شما از بررسی دانیال ۱۱:‏⁠۱-‏۱۹ چه فایده‌ای بردید؟‏

^۳۹ مشاهدهٔ به تحقق رسیدن نبوت مربوط به این دو پادشاه،‏ با جزئیات آن،‏ بسیار هیجان‌انگیز است!‏ حقیقتاً که نگاهی دقیق به این پیام نبوی ۵۰۰ سال پس از آنکه به دانیال داده شد و شناسایی حاکمانی که به مقام پادشاه شمال و پادشاه جنوب می‌رسند بسیار حیرت‌آور است!‏ با این همه،‏ هویت سیاسی این دو پادشاه در طی نبرد آنان که تا هنگام قدم گذاشتن عیسی مسیح بر روی زمین و پس از آن تا روزگار ما نیز ادامه می‌یابد،‏ تغییر می‌کند.‏ با مقایسهٔ تغییر و تحولات تاریخی با جزئیات حیرت‌آور این نبوت،‏ قادر خواهیم بود که هویت این دو پادشاه ستیزه‌گر را مشخص کنیم.‏

چه آموختیم؟‏

‏• دو دودمان پادشاهی نیرومندی که از پادشاهیهای هلنیستی پدیدار شدند کدامند،‏ و این پادشاهان چه کشمکشی را آغاز کردند؟‏

‏• همانطور که در دانیال ۱۱:‏۶ پیشگویی شده بود،‏ چگونه دو پادشاه با یکدیگر «مصالحه» نمودند؟‏

‏• چگونه نبرد بین پادشاهان زیر ادامه یافت:‏

سلوکوس دوم و بطلمیوس سوم (‏ دانیال ۱۱:‏⁠۷-‏۹‏)‏؟‏

آنتیوخوس سوم و بطلمیوس چهارم (‏ دانیال ۱۱:‏۱۰-‏۱۲‏)‏؟‏

آنتیوخوس سوم و بطلمیوس پنجم (‏ دانیال ۱۱:‏۱۳-‏۱۶‏)‏؟‏

‏• مقصود از ازدواج کلئوپاترای اول با بطلمیوس پنجم چه بود،‏ و چرا این نقشه با شکست مواجه شد (‏ دانیال ۱۱:‏۱۷-‏۱۹‏)‏؟‏

‏• توجه به دانیال ۱۱:‏⁠۱-‏۱۹ چه فایده‌ای برای شما داشته است؟‏

‏[نمودار/‏تصاویر در صفحهٔ ۲۲۸]‏

پادشاهان مربوط به دانیال ۱۱:‏۵-‏۱۹

پادشاه شمال پادشاه جنوب

دانیال ۱۱:‏۵ سلوکوس اول نیکاتور بطلمیوس اول

دانیال ۱۱:‏۷-‏۹ سلوکوس دوم بطلمیوس سوم

دانیال ۱۱:‏۱۰-‏۱۲ آنتیوخوس سوم بطلمیوس چهارم

‏[تصویر]‏

سکه‌ای با چهرهٔ بطلمیوس دوم و همسرش

‏[تصویر]‏

سلوکوس اول نیکاتور

‏[تصویر]‏

آنتیوخوس سوم

‏[تصویر]‏

بطلمیوس ششم

‏[تصویر]‏

بطلمیوس سوم و جانشینانش این معبد هوروس را در ادفو،‏ واقع در مصر علیا برپا داشتند

‏[نقشه/‏تصاویر در صفحهٔ ۲۱۶‏،‏ ۲۱۷]‏

‏(برای دیدن شکل صحیح به نشریه رجوع شود)‏

عنوانهای «پادشاه شمال» و «پادشاه جنوب» به پادشاهان شمال و جنوب سرزمین قوم دانیال برمی‌گردد

مقدونیه

یونان

آسیای صغیر

اسرائیل

لیبی

مصر

اتیوپی

سوریه

بابل

عربستان

‏[تصویر]‏

بطلمیوس دوم

‏[تصویر]‏

آنتیوخوس کبیر

‏[تصویر]‏

تخته‌سنگی که فرمانهای رسمی آنتیوخوس کبیر را بر خود دارد

‏[تصویر]‏

سکه‌ای که چهرهٔ بطلمیوس پنجم را بر خود دارد

‏[تصویر]‏

دروازهٔ بطلمیوس سوم،‏ در کرنک،‏ مصر

‏[ تصویر تمام‌صفحه در صفحهٔ ۲۱۰]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۱۵]‏

سلوکوس اول نیکاتور

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۱۸]‏

بطلمیوس اول