کلام خدا را با شهامت اعلام کنیم
«برو و بر قوم من اسرائیل نبوّت نما.» — عاموس ۷:۱۵.
۱، ۲. عاموس که بود و کتاب مقدّس در مورد وی چه می‌گوید؟
مردی بود که به نام یَهُوَه شهادت می‌داد. روزی کاهنی با او برخورد کرد و فریاد برآورد که ‹از اینجا برو! حق نداری اینجا موعظه کنی!› آیا آن مرد از اعلام کلام خدا دست کشید، یا اینکه با شهامت به کار خود ادامه داد؟ دوست دارید بدانید این شخص که بود و چه کار کرد؟ نام وی عاموس بود و می‌توانید شرح‌حال او را در کتابی که خود به تحریر در آورده است و به نام او خوانده می‌شود بخوانید. پیش از آنکه در مورد برخورد عاموس با آن کاهن صحبت کنیم، اجازه دهید کمی بهتر با عاموس آشنا شویم.
۲ عاموس که بود، اهل کجا بود و در چه دورانی زندگی می‌کرد؟ پاسخ این سؤالات را در عاموس ۱:۱ پیدا می‌کنیم. در آنجا آمده است: «کلمات عاموس که از شبانان تَقُوع بود . . . در ایّام عُزّیّا، پادشاه یهودا و ایّام یَرُبْعام بن یُوآش، پادشاه اسرائیل.» عاموس اهل تَقُوع یهودا بود که در ۱۶ کیلومتری جنوب اورشلیم قرار داشت. او در اواخر قرن نهم ق.د.م. زندگی می‌کرد، یعنی هنگامی که عُزّیّا در یهودا و یَرُبْعام دوّم بر ده سِبط اسرائیل سلطنت می‌کردند. آیهٔ یک اشاره می‌کند که وی به شبانی اشتغال داشت. اگر به باب ۷ آیهٔ ۱۴ رجوع کنید می‌بینید که او در کنار کار شبانی، انجیرچینی نیز می‌کرد. بدین ترتیب قسمتی از سال را به کارهای فصلی می‌گذراند. در آن دوران برای اینکه انجیرها زودتر برسد و زودتر قابل برداشت باشند، آن‌ها را سوراخ می‌کردند؛ که البته کار بسیار شاقی بود.
‹برو و نبوّت نما›
۳. شرح حال عاموس به کسانی که خود را در امر موعظه کردن فاقد صلاحیت می‌پندارند، چه دلگرمی‌ای می‌دهد؟
۳ عاموس صریحاً می‌گوید: «من نه نبی هستم و نه پسر نبی.» ( عاموس ۷:۱۴) آری، عاموس نه از پدر برای این وظیفهٔ خطیر آموزش دیده بود و نه از هیچ کس دیگر. او یک کارگر ساده بود. یَهُوَه می‌توانست از میان امّت یهودا پادشاهی قدرتمند، کاهنی مجرّب و یا رئیسی ثروتمند را انتخاب کند، اما او دهقانی فروتن را برگزید تا کلامش را اعلام کند. آیا این موضوع دلگرم‌کننده نیست؟ شاید ما هم مانند عاموس از تحصیلات یا رتبهٔ اجتماعی بالایی برخوردار نباشیم، ولی این دلیل نمی‌شود که نتوانیم کلام خدا را موعظه کنیم. یَهُوَه همان طور که به عاموس توانایی موعظه کردن را داد ما را نیز در این خصوص یاری می‌کند تا حتی تحت شرایط دشوار کلامش را موعظه کنیم. شرح‌حال عاموس برای همهٔ کسانی که می‌خواهند با شهامت کلام خدا را اعلام کنند بسیار مفید می‌باشد.
۴. چرا موعظه کردن در اسرائیل برای عاموس کار آسانی نبود؟
۴ یَهُوَه به عاموس گفت: «برو و بر قوم من اسرائیل نبوّت نما.» ( عاموس ۷:۱۵) این وظیفهٔ چندان آسانی نبود! حکومت اَسباط دهگانهٔ اسرائیل از صلح و امنیت برخوردار بود و بسیاری از مردم در رفاه به سر می‌بردند؛ ‹خانه‌های زمستانی› و ‹تابستانی› داشتند که نه با آجر، بلکه با «سنگ‌های تراشیده» بنا شده بود. لوازم منزل آن‌ها با عاج خاتمکاری شده بود و شراب آن‌ها در «تاکستان‌های دلپسند» به عمل می‌آمد. ( عاموس ۳:۱۵؛ ۵:۱۱) رفاه مردم اسرائیل سبب شده بود که نسبت به کلام خدا بی‌اعتنا شوند. امروزه نیز در کشورهای مرفه مردم طرزفکر مشابهی پیدا کرده‌اند و موعظه کردن به ایشان همان قدر دشوار است که موعظه به اسرائیلیان دشوار بود.
۵. برخی از اسرائیلیان چه خطاهایی مرتکب می‌شدند؟
۵ البته، مشکل مرفه بودن امّت اسرائیل نبود. بلکه مشکل آنجا بود که برخی ثروت خود را از راه‌های نادرست به دست آورده بودند. ثروتمندان ‹بر مسکینان ظلم نموده، به فقیران ستم› می‌کردند. ( عاموس ۴:۱) عاموس اَعمال سوداگران توانگر، قضات و کاهنان را افشا نموده، اشاره می‌کند که در دزدی نمودن از فقیران با هم همدست شده بودند. اجازه دهید به دوران عاموس برویم و این نبی را در حین مشاهدهٔ اَعمال آن مردان دنبال کنیم.
شکستن احکام شریعت
۶. تاجران اسرائیلی دیگران را چگونه استثمار می‌کردند؟
۶ نخست همراه عاموس به بازار شهر می‌رویم. فروشندگان «ایفا را کوچک و مثقال را بزرگ» ساخته‌اند. آنان «پس‌ماندهٔ گندم» را می‌فروشند و از مشتریان چندین برابر پول می‌گیرند. ( عاموس ۸:۵، ۶) فروشندگان کم‌فروشی می‌کنند و اجناس با کیفیت پایین را به قیمت گزاف می‌فروشند. این تاجران افراد بی‌بضاعت را استثمار می‌کنند و تمام دارایی‌شان را به جیب می‌زنند. همین سبب شده است که فقیران مجبور شوند از روی تنگدستی خودشان را به عنوان غلام بفروشند. سپس همان تاجران آنان را «به [قیمت] نعلین» می‌خرند. ( عاموس ۸:۶) فکرش را بکنید، آن‌ها برای فردی اسرائیلی که همقومشان است ارزشی بیشتر از یک نعلین قائل نیستند! براستی که با این اَعمالشان فقیران و شریعت خدا را خار می‌کنند! با وجود این، همین تاجران «سَبَّت» را با تشریفات تمام نگه می‌دارند. ( عاموس ۸:۵) آری، دیانت ایشان تنها صورت ظاهری دارد.
۷. در زمان اسرائیل چه چیزی کار را برای تاجران قانون‌شکن آسان می‌ساخت؟
۷ ولی چگونه است که این تجّار برای زیر پا گذاشتن شریعت خدا که می‌گفت: «همسایهٔ خود را مثل خویشتن محبت نما» مجازات نمی‌شوند؟ ( لاویان ۱۹:۱۸) آنان بدین دلیل مجازات نمی‌شوند زیرا که قضات که مجریان شریعت هستند با آن‌ها همدست شده‌اند. در دروازه‌های شهر که به موارد قضایی رسیدگی می‌شود عاموس در مورد قضات می‌گوید: ‹رشوه می‌گیرند و فقیران را در محکمه منحرف می‌سازند.› قضات به جای حفاظت از محرومان با رشوه‌خواری به ایشان خیانت می‌ورزند. ( عاموس ۵:۱۰، ۱۲) آری، قضات نیز شریعت خدا را نادیده می‌گیرند.
۸. کاهنان شرور زمان عاموس چه اَعمالی را نادیده می‌گرفتند؟
۸ کاهنان اسرائیل چه نقشی در این میان بازی می‌کنند؟ برای پاسخ به این سؤال باید به محلی دیگر یعنی به بت‌خانه‌ها و معابدشان برویم و ببینیم چه اَعمالی را در آنجا روا می‌دارند؟ یَهُوَه از طریق عاموس می‌فرماید: «پسر و پدر به یک دختر درآمده، اسم قدّوس مرا بی‌حرمت می‌کنند.» ( عاموس ۲:۷، ۸) پدران و پسران اسرائیلی با یک روسپی معبد مرتکب زنا می‌شوند! تصوّرش را بکنید که کاهنان چنین اَعمالی را نادیده می‌گیرند! — لاویان ۱۹:۲۹؛ تثنیه ۵:۱۸؛ ۲۳:۱۷.
۹، ۱۰. اسرائیلیان از کدام قوانین مهم خدا سرپیچی می‌کردند، و در این خصوص چه تشابهی با روزگار خودمان می‌بینیم؟
۹ یَهُوَه همچنین می‌گوید: «بر رختی که گرو می‌گیرند، نزد هر مذبح می‌خوابند و شراب جریمه‌شدگان را در خانهٔ خدای خود می‌نوشند.» ( عاموس ۲:۸) در خروج ۲۲:۲۶، ۲۷ برای اسرائیلیان آمده بود که اگر کسی لباس برادرش را گرو بگیرد باید تا پیش از غروب آفتاب به وی باز گرداند چرا که ممکن است تنها پوشش او برای خوابیدن باشد. اما اسرائیلیان، منجمله کاهنان به این قانون خدا به کلّی بی‌اعتنا شده‌اند. آنان از جامه‌ای که قرض می‌گیرند به عنوان زیرانداز هنگام عیش و نوش در جشن‌های مشرکانهٔ خود استفاده می‌کنند. با جریمه‌هایی که از فقرا می‌گیرند، شراب می‌خرند تا در معابد برای بت‌هایشان جشن بگیرند و بنوشند. واقعاً که چقدر از پرستش واقعی منحرف شده‌اند!
۱۰ اسرائیلیان با قباحت تمام از دو فرمان اعظم شریعت سرپیچی می‌کردند؛ یکی محبت به یَهُوَه و دیگری محبت به همنوع خویش. به این دلیل یَهُوَه محکومیتشان را از طریق عاموس بدیشان اعلام کرد. امروزه در همه جا منجمله کشورهای به اصطلاح مسیحی همان فسادی را می‌توان مشاهده کرد که در اسرائیل وجود داشت. در حالی که شماری معدود روز به روز ثروتمندتر می‌شوند، عده‌ای کثیر فقیرتر می‌گردند. همچنین فساد و بی‌عدالتی شماری از سیاستمداران، روحانیان و سوداگران بزرگ بر مردم فشارهای روحی شدیدی وارد کرده است. یَهُوَه حقیقتاً نگران کسانی است که در این میان رنج می‌برند و آفریدگار خود را می‌جویند. به همین سبب، خادمان خود را در عصر حاضر موظف کرده است تا مانند عاموس کلامش را با دلیری اعلام کنند.
۱۱. از وظیفه‌ای که به عاموس محوّل شد چه می‌آموزیم؟
۱۱ بررسی کارهای عاموس نبی به دلیل تشابه میان وظیفهٔ وی و وظیفه‌ای که به ما مسیحیان محوّل شده است، بسیار مفید می‌باشد. در واقع عاموس به ما نشان می‌دهد که ( ۱) چه پیامی را باید موعظه کنیم، ( ۲) چگونه باید آن را موعظه کنیم و ( ۳) چرا مخالفان نمی‌توانند مانع موعظهٔ کلام خدا شوند. اکنون می‌خواهیم هر یک از این نکات را یک به یک بررسی کنیم.
چگونه عاموس را سرمشق خود سازیم
۱۲، ۱۳. چگونه یَهُوَه نشان داد که از اسرائیلیان ناراضی می‌باشد، و عکس‌العمل ایشان چه بود؟
۱۲ تمام فعالیت‌های مسیحی ما شاهدان یَهُوَه در حول و حوش موعظهٔ ملکوت و شاگردسازی می‌باشد. ( متّیٰ ۲۸:۱۹، ۲۰؛ مَرقُس ۱۳:۱۰) با این حال، همان طور که عاموس به مردم زمان خود هشدار می‌داد ما نیز هشدارهای یَهُوَه را به جهانیان موعظه می‌کنیم. برای مثال، در عاموس ۴:۶-۱۱ به خوبی می‌توان به نارضایی یَهُوَه از اسرائیلیان پی برد. یَهُوَه مردم را ‹محتاج نان› ساخت و «باران را از [آنان] منع نمود،» به «باد سموم و یرقان» مبتلا ساخت و دچار «وبا» کرد. آیا این وقایع امّت اسرائیل را به توبه و بازگشت برانگیخت؟ یَهُوَه به ایشان گفت: «شما به سوی من بازگشت ننمودید.» اسرائیلیان بارها به همین شکل یَهُوَه را رد کردند.
۱۳ یَهُوَه مصمم شد تا اسرائیلیانی را که از توبه سر باز می‌زدند تنبیه کند. ولی اوّل می‌بایست هشداری نبوی به ایشان می‌داد. در این خصوص یَهُوَه به ایشان گفت: ‹کاری نمی‌کند جز اینکه سرّ خویش را به بندگان خود انبیا مکشوف سازد.› ( عاموس ۳:۷) درست همان طور که یَهُوَه از طریق نوح آمدن طوفان را به همگان هشدار داد، عاموس را نیز موظف کرد تا به اسرائیلیان هشدار دهد. متأسفانه، اسرائیلیان به پیام یَهُوَه وقعی نگذاشتند و به آن عمل ننمودند.
۱۴. چه شباهت‌هایی میان زمان ما و دوران عاموس وجود دارد؟
۱۴ مسلّماً شما هم قبول دارید که بین زمانهٔ ما و دوران عاموس شباهت‌های زیادی وجود دارد. عیسی بلایای بسیاری را در مورد زمان آخر نبوّت کرد. او همچنین نبوّت نمود که مژدهٔ ملکوت خدا در سرتاسر دنیا به مردمان موعظه خواهد شد. ( متّیٰ ۲۴:۳-۱۴) امروزه نیز اغلب مردم مانند روزگار عاموس به نشان‌های زمان آخر و پیامی که خادمان خدا موعظه می‌کنند توجهی نشان نمی‌دهند. متأسفانه ایشان نیز به همان عاقبتی دچار خواهند شد که اسرائیلیان دچار شدند. یَهُوَه بدیشان گفته بود: «خویشتن را مهیا ساز تا با خدای خود ملاقات نمایی.» ( عاموس ۴:۱۲) ملاقات اسرائیلیان با خدا به این مفهوم بود که داوری الٰهی به دست سپاه آشور در مورد آنان به اجرا در آمد. انسان‌های خدانشناس روزگار ما نیز در حارمَجِدّون با خدا ‹ملاقات› خواهند کرد. ( مکاشفه ۱۶:۱۴، ۱۶) ولی تا فرا رسیدن آن زمان و تا وقتی صبر یَهُوَه اجازه می‌دهد باید عدهٔ بیشتری را تشویق کنیم که ‹یَهُوَه را بطلبند و زنده بمانند.› — عاموس ۵:۶.
مانند عاموس مخالفت‌ها را تحمّل کنیم
۱۵-۱۷. الف) اَمَصْیا که بود، و عکس‌العمل وی در مقابل سخنان عاموس چه بود؟ ب) اَمَصْیا چه اتهاماتی به عاموس وارد کرد؟
۱۵ در کتاب عاموس نه تنها یاد می‌گیریم چه چیزی را موعظه کنیم بلکه چگونگی آن را نیز می‌آموزیم. این نکته را می‌توانیم در باب ۷ به خوبی مشاهده کنیم. در آنجا سخنان «اَمَصْیای کاهنِ بیت‌ئیل» را می‌خوانیم یعنی همان کاهنی که در آغاز این مقاله بدو اشاره شد. ( عاموس ۷:۱۰) بیت‌ئیل مرکز بت‌پرستی و گوساله‌پرستی در اسرائیل شده بود. اَمَصْیا، نیز کاهن رسمی آن شمرده می‌شد. عکس‌العمل وی در مقابل پیام‌هایی که عاموس با دلیری اعلام می‌کرد چه بود؟
۱۶ اَمَصْیا به عاموس گفت: «ای رایی برو و به زمین یهودا فرار کن و در آنجا نان بخور و در آنجا نبوّت کن. اما در بیت‌ئیل بار دیگر نبوّت منما چونکه آن مَقْدَسِ پادشاه و خانهٔ سلطنت می‌باشد.» ( عاموس ۷:۱۲، ۱۳) در واقع منظور اَمَصْیا این بود که ‹به خانهٔ خود برگرد! ما بی‌دین و بی‌ایمان نیستیم.› اَمَصْیا همچنین حکومت وقت را تحریک می‌کرد تا جلوی فعالیت عاموس را بگیرد. وی به یَرُبْعام دوّم پادشاه اسرائیل گفت: «عاموس در میان خاندان اسرائیل بر تو فتنه می‌انگیزد.» ( عاموس ۷:۱۰) اَمَصْیا عاموس را به خیانت متهم کرد و به پادشاه گفت: «عاموس چنین می‌گوید: ‹یَرُبْعام به شمشیر خواهد مرد و اسرائیل از زمین خود البته به اسیری خواهد رفت.› » — عاموس ۷:۱۱.
۱۷ اَمَصْیا در گفتهٔ خود ۳ نکتهٔ گمراه‌کننده گنجانید. اوّل اینکه سخن خود را با این عبارت آغاز کرد: «عاموس می‌گوید.» ولی عاموس هرگز ادعا نکرد که نبوّت از طرف خود اوست. در اصل او همیشه می‌گفت: «خداوند چنین می‌گوید.» ( عاموس ۱:۳) اَمَصْیا همچنین این گفته را به عاموس نسبت داد: «یَرُبْعام به شمشیر خواهد مرد.» اما همان طور که در آیهٔ ۹ دیدیم عاموس نبوّت کرده بود که «اینک من [یَهُوَه] . . . به ضدّ خاندان یَرُبْعام با شمشیر خواهم برخاست.» یَهُوَه خاندان یَرُبْعام را محکوم کرده بود نه شخص یَرُبْعام را. به علاوه، اَمَصْیا از گفته‌های عاموس این‌طور برداشت کرده بود که «اسرائیل بدون شک به اسیری برده خواهد شد.» در حالی که عاموس نبوّت کرده بود که هر فرد اسرائیلی که به سوی خدا بازگشت کند برکت خواهد یافت. بوضوح می‌بینیم که اَمَصْیا با تحریف یا کِتمان برخی حقایق سعی می‌کرد از طریق قانون مانع فعالیت موعظهٔ عاموس شود.
۱۸. چه شباهت‌هایی میان شیوهٔ عمل اَمَصْیا و شیوهٔ عمل مخالفان امّت یَهُوَه در عصر حاضر وجود دارد؟
۱۸ براستی که چقدر شیوهٔ عمل اَمَصْیا و شیوهٔ عمل مخالفان امّت یَهُوَه در عصر حاضر با هم شباهت دارند! همان طور که اَمَصْیا سعی می‌کرد عاموس را خاموش کند، کشیشان، اُسقفان و روحانیون روزگار ما نیز سعی می‌کنند به نحوی مانع فعالیت خادمان خدا شوند. اَمَصْیا به دروغ عاموس را به خیانت متهم کرد. روحانیون زمان ما نیز به دروغ شاهدان یَهُوَه را متهم می‌کنند که با فعالیتشان امنیت ملی را به خطر می‌اندازند. و همان طور که اَمَصْیا برای مخالفت با عاموس از پادشاه یاری خواست، مذهبیون دوران ما نیز برای آزار و اذیت خادمان یَهُوَه به سیاستمداران متوسل می‌شوند.
مخالفان نمی‌توانند موعظهٔ ما را متوقف کنند
۱۹، ۲۰. عاموس در مقابل مخالفت‌های اَمَصْیا چه عکس‌العملی از خود نشان داد؟
۱۹ عاموس چه عکس‌العملی از خود نشان داد؟ عاموس از اَمَصْیای کاهن سؤال کرد: «تو می‌گویی به ضدّ اسرائیل نبوّت مکن؟» سپس عاموس با شهامت سخنانی را به زبان آورد که اَمَصْیا به هیچ وجه رغبتی به شنیدن آن نداشت. ( عاموس ۷:۱۶، ۱۷) عاموس ترسی به دل راه نداد و با این کار خود سرمشق خوبی برای ما مسیحیان قرار داد. ما نیز در بعضی کشورها که اَمَصْیاهایی می‌خواهند مانع موعظهٔ کلام خدا شوند از پای نمی‌ایستیم و همچون عاموس می‌گوییم: «خداوند چنین می‌گوید.» هیچ یک از مخالفان نمی‌تواند این فعالیت را متوقف کند چرا که ‹ دست خداوند با ما می‌باشد.› — اَعمال ۱۱:۱۹-۲۱.
۲۰ اَمَصْیا بایستی می‌دانست که تهدیداتش بی‌ثمر خواهد بود. عاموس صریحاً به وی گفته بود که هیچ کس روی زمین نمی‌تواند او را از سخن گفتن بازدارد. و این سوّمین نکتهٔ مورد بحث ماست. عاموس در باب ۳ کتاب خود در آیات ۳ تا ۸ از یک سری سؤالات و تشبیهات استفاده می‌کند تا نشان دهد که هیچ چیزی بدون دلیل واقع نمی‌شود. سپس چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «شیر غرّش کرده است؛ کیست که نترسد؟ خداوند یَهُوَه تکلّم نموده است؛ کیست که نبوّت ننماید؟» در واقع عاموس به شنوندگان خود می‌گوید: ‹ درست همان طور که نمی‌توان هنگام شنیدن غرّش شیر جلوی ترس خود را گرفت، من هم با شنیدن فرمان یَهُوَه، نمی‌توانم از موعظهٔ کلامش باز ایستم.› ترس خدایی، یا به عبارت دیگر احترام عمیقی که عاموس به خدا داشت او را برانگیخت تا کلام خدا را موعظه کند.
۲۱. شاهدان یَهُوَه چه مسئولیتی بر عهده دارند؟
۲۱ یَهُوَه به ما نیز فرمان داده است که کلامش را موعظه کنیم. آیا به فرمان او عمل می‌کنیم؟ بله، ما نیز همچون عاموس با شهامت به موعظهٔ کلام خدا ادامه می‌دهیم. ( اَعمال ۴:۲۳-۳۱) نه مخالفت دشمنان، ما را از موعظه کلام خدا مأیوس می‌کند و نه بی‌اعتنایی شنوندگان. ما شاهدان یَهُوَه همچون عاموس با شهامت، در تمام نقاط جهان به موعظهٔ کلام خدا ادامه می‌دهیم. ما مسئولیم به همگان هشدار دهیم که یَهُوَه بزودی حکم داوری خود را به اجرا خواهد گذاشت. یَهُوَه چه حکمی صادر کرده است؟ این سؤال را در مقالهٔ بعدی مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مرور
• عاموس تحت چه شرایطی فرمان یَهُوَه را به جا آورد؟
• همچون عاموس ما چه پیامی را می‌باید موعظه کنیم؟
• باید با چه روحیه‌ای موعظه کنیم؟
• چرا مخالفانمان قادر نیستند ما را از موعظه کردن باز دارند؟
[تصویر در صفحهٔ ۵]
یَهُوَه عاموس را که کارگری ساده بود برای کار خود برگزید