«راستی و صلح را دوست بدارید»!
«کلام یَهُوَه صبایوت بر من نازل شده گفت . . . راستی و [«صلح»، د ج ] را دوست بدارید.»—زکریا ۸:۱۸، ۱۹.
۱، ۲. الف) بشر، تا جایی که به صلح مربوط میشود، چه پیشینهای داشته است؟ ب) چرا این دنیای کنونی هرگز شاهد صلح واقعی نخواهد بود؟
«هرگز در دنیا صلح نبوده است. در جایی—و اغلب در مناطق بسیاری، به طور همزمان—همیشه جنگ وجود داشته است.» این گفتهٔ پروفسور دانشگاه ماساچوست ایالات متحدهٔ آمریکا، میلتون مایر، بود. چه تفسیر تأسفآوری در مورد بشر! درست است، انسان خواهان صلح بوده است. سیاستمداران، برای حفظ آن هرگونه شیوهای را، از صلح رومی دوران روم تا سیاست «ویرانی حتمی دوجانبه» در طول جنگ سرد، به کار بردهاند. ولی سرانجام همهٔ تلاشهای آنان با شکست مواجه شد. همانطور که قرنها پیش، اشعیا بیان کرد، ‹رسولان سلامتی [یا، «صلح»، د ج] زار زار گریه کردهاند.› (اشعیا ۳۳:۷) چرا چنین است؟
۲ زیرا صلح دیرپای باید از جایی ناشی شود که فاقد تنفر و طمع باشد؛ پایه و اساس آن باید بر حقیقت استوار باشد. صلح نمیتواند بر اساس دروغ باشد. به این علت است که یَهُوَه، هنگامی که قول استرداد و صلح را به اسرائیل باستان داد، چنین گفت: «اینک من سلامتیرا مثل نهر و جلال اُمّتها را مانند نهر سرشار باو خواهم رسانید.» (اشعیا ۶۶:۱۲) خدای این سیستم، شیطان ابلیس، «قاتل»، آدمکش، و «دروغگو و پدر دروغگویان» است. (یوحنا ۸:۴۴؛ ۲قرنتیان ۴:۴) اصلاً دنیایی با چنین خدایی چگونه میتواند دارای صلح باشد؟
۳. یَهُوَه با وجود اینکه قوم وی در دنیایی پر از مشکلات زندگی میکنند، چه موهبت چشمگیری را به آنان داده است؟
۳ ولی قابل توجه است که یَهُوَه حتی در حین اینکه قومش در دنیای شیطان، دنیایی که جنگ آن را ویران ساخته است زندگی میکنند، صلح را برایشان فراهم میسازد. (یوحنا ۱۷:۱۶) او در قرن ششم ق. د. م.، از طریق ارمیا به قول خود عمل کرد و وقتی قوم خاص خود را به سرزمین آبا و اجدادیشان بازگرداند، «صلح و حقیقت» را برایشان فراهم کرد. (ارمیا ۳۳:۶) و او در این ایام آخر، حتی با وجود اینکه قومش در مشکلترین زمانی که دنیا تاکنون به خود دیده است زندگی کردهاند، «صلح و حقیقت» را در ‹ولایت› یا موقعیت روحانی زمینیشان، به آنان عطا کرده است. (اشعیا ۶۶:۸؛ متی ۲۴:۷-۱۳؛ مکاشفه ۶:۱-۸) همچنانکه به بحث و گفتگوی خود دربارهٔ زکریا باب ۸ ادامه میدهیم، به درک عمیقتری از این صلح و حقیقت خدادادی دست خواهیم یافت و خواهیم دید که برای حفظ سهم خود در آن، چه کار باید بکنیم.
بگذارید ‹دستهایتان قوی شود›
۴. زکریا اسرائیل را ترغیب کرد که چنانچه بنا باشد طعم صلح را بچشند، چه اقدامی باید به عمل آورند؟
۴ برای ششمین بار در زکریا باب ۸، بیانیهٔ هیجانانگیزی را از جانب یَهُوَه میشنویم: «یَهُوَه صبایوت چنین میگوید دستهای شما قویّ شود ای کسانیکه در این ایّام این کلامرا از زبان انبیا شنیدید که آن در روزیکه بنیاد خانهٔ یَهُوَه صبایوترا برای بنا نمودن هیکل نهادند واقع شد. زیرا قبل از این ایّام مزدی برای انسان نبود و نه مزدی بجهة حیوان و بسبب دشمن برای هر که خروج و دخول میکرد هیچ سلامتی نبود و من همهٔ کسانرا بضدّ یکدیگر واداشتم.»—زکریا ۸:۹، ۱۰.
۵، ۶. الف) به علت دلسردی اسرائیلیان، چه وضعیتی در اسرائیل وجود داشت؟ ب) یَهُوَه به اسرائیل قول داد که چنانچه پرستش وی را در درجهٔ اول قرار دهد، چه تغییری به وجود خواهد آورد؟
۵ زکریا هنگامی این کلام را بر زبان آورد که معبد در اورشلیم بازسازی میشد. سابقاً، اسرائیلیانی که از بابل برگشته بودند، دلسرد گشته و از ساختن معبد بازایستادند. از آنجایی که آنها توجهشان را بسوی راحتی و آسایش خویش معطوف نمودند، هیچ برکت و صلحی از جانب یَهُوَه نصیبشان نشد. حتی با وجود اینکه در سرزمین خود زراعت میکردند و از تاکستانهای خود مراقبت به عمل میآوردند، کارشان رونق نداشت. (حجی ۱:۳-۶) چنانکه گویی برای «مزدی» کار نمیکردند.
۶ اکنون که معبد بازسازی میشد، زکریا یهودیان را تشویق کرد تا ‹قوی شوند› و پرستش یَهُوَه را با دلیری در درجهٔ اول قرار دهند. در صورت انجام این کار، چه چیزی به وقوع میپیوست؟ «الآن یَهُوَه صبایوت میگوید من برای بقیّهٔ این قوم مثل ایّام سابق نخواهم بود. زیرا که زرعِ سلامتی [یا، «بذر صلح»، د ج] خواهد بود و موْ میوهٔ خود را خواهد داد و زمین محصول خود را خواهد آورد و آسمان شبنم خویشرا خواهد بخشید و من بقیّهٔ این قومرا مالک جمیع این چیزها خواهم گردانید. و واقع خواهد شد چنانکه شما ای خاندان یهودا و ای خاندان اسرائیل در میان امّتها (مورد) لعنت شدهاید همچنان شما را نجات خواهم داد تا (مورد) برکت بشوید پس مترسید و دستهای شما قویّ باشد.» (زکریا ۸:۱۱-۱۳) چنانچه اسرائیل با عزمی راسخ عمل میکرد، موفقیت کسب مینمود. قبلاً، هنگامی که امتها میخواستند در مورد لعن و نفرین نمونهای بیاورند، به اسرائیل اشاره میکردند. حال، اسرائیل نمونهای از برکت میشد. واقعاً که این دلیل فوقالعادهای بود که بگذارند ‹دستهایشان قوی شود›!
۷. الف) قوم یَهُوَه چه تغییرات مهیجی را که به سال ۱۹۹۵ منتهی میشوند، مشاهده کردهاند؟ ب) با نگاهی به گزارش سالانه، چه کشورهایی را مشاهده میکنی که گزارش چشمگیری را دربارهٔ اعلامکنندگان، پیشگامان، میانگین ساعات دارا هستند؟
۷ امروزه چطور؟ خوب، قوم یَهُوَه در سالهای پیش از ۱۹۱۹ کم و بیش فاقد غیرت بودند. در جنگ جهانی اول، کاملاً موضع بیطرفی را نگرفتند، و تمایل داشتند که به جای پیروی از پادشاهشان، عیسی مسیح، پیرو انسان باشند. در نتیجه، عدهای به موجب مخالفتهایی که در درون و بیرون سازمان صورت میگرفت، دلسرد گشتند. سپس در سال ۱۹۱۹، با کمک یَهُوَه دستهای خویش را قوی ساختند. (زکریا ۴:۶) یَهُوَه به آنان صلح بخشید، و موفقیت بسیار کسب کردند. این امر را میتوان در گزارشات ۷۵ سال اخیر آنان که به سال خدمتی ۱۹۹۵ منتهی میگردد، مشاهده نمود. شاهدان یَهُوَه بصورت یک قوم، از ملیگرایی، قبیلهگرایی، تبعیض، و هرگونه منشأ دیگری برای تنفر، اجتناب میورزند. (۱یوحنا ۳:۱۴-۱۸) آنها با غیرت واقعی در معبد روحانی یَهُوَه به وی خدمت میکنند. (عبرانیان ۱۳:۱۵؛ مکاشفه ۷:۱۵) تنها در سال گذشته، آنها بیش از یک میلیارد ساعت وقت صرف کردند تا دربارهٔ پدر آسمانیشان با دیگران صحبت نمایند! هر ماه ۰۶۰,۸۶۵,۴ مطالعهٔ کتاب مقدس را اداره کردند. ماهانه به طور متوسط ۵۲۱,۶۶۳ نفر در خدمت پیشگامی شرکت داشتند. هنگامی که خادمان جهان مسیحیت میخواهند در مورد مردمی که واقعاً در پرستش خود شور و شوق دارند نمونهای بیاورند، گاهی اوقات به شاهدان یَهُوَه اشاره میکنند.
۸. چگونه هر فرد مسیحی میتواند از «بذر صلح» فایده ببرد؟
۸ یَهُوَه به علت غیرت قوم خود، «بذر صلح» را در اختیار آنان قرار میدهد. هر فردی که این بذر را پرورش دهد، مشاهده خواهد کرد که صلح در قلب و زندگیاش پرورش خواهد یافت. هر مسیحی باایمانی که به دنبال صلح با یَهُوَه و همایمانان مسیحی است، در حقیقت و صلح قومی که نام یَهُوَه را حمل میکند، سهیم میشود. (۱پطرس ۳:۱۱؛ با یعقوب ۳:۱۸ مقایسه شود.) آیا این خارقالعاده نیست؟
«ترسان مباشید»
۹. یَهُوَه قول چه تغییری را در رفتار خود با قومش داد؟
۹ حال، بیانیهٔ هفتمی را که از سوی یَهُوَه اعلام شد، میخوانیم. این بیانیه چیست؟ «یَهُوَه صبایوت چنین میگوید چنانکه قصد نمودم که بشما بدی برسانم حینیکه پدران شما خشم مرا بهیجان آوردند و یَهُوَه صبایوت میگوید که از آن پشیمان نشدم. همچنین در این روزها رجوع نموده قصد خواهم نمود که باورشلیم و خاندان یَهُودا احسان نمایم پس ترسان مباشید.»—زکریا ۸:۱۴، ۱۵.
۱۰. پیشینهٔ شاهدان یَهُوَه چگونه نشان میدهد که ترسان نبودهاند؟
۱۰ حتی با وجود اینکه قوم یَهُوَه در طول جنگ جهانی اول از لحاظ روحانی پراکنده شده بودند، ولی در دلشان میخواستند آنچه را که صحیح است، انجام دهند. بدین جهت، یَهُوَه پس از به اجرا گذاشتن برخی تأدیبها، در روش رفتار خود با آنان تغییر ایجاد نمود. (ملاکی ۳:۲-۴) امروزه ما نگاهی به گذشته میاندازیم و او را بابت آنچه که انجام داده است، صمیمانه شکر میگوییم. درست است، ‹جمیع امتها از ما متنفر شدهاند.› (متی ۲۴:۹) عدهٔ بسیاری زندانی شده، و برخی به خاطر ایمانشان هلاک گشتهاند. اغلب با بیاعتنایی و دشمنی مواجه میشویم. اما ترسان نیستیم. ما از این امر که یَهُوَه از هر مخالف دیگری، چه قابل رؤیت و چه غیرقابل رؤیت قویتر است، آگاهی داریم. (اشعیا ۴۰:۱۵؛ افسسیان ۶:۱۰-۱۳) ما از گوش دادن به این کلام بازنمیایستیم: «برای خداوند منتظر باش و قویّ شو، و دلت را تقویت خواهد داد.»—مزمور ۲۷:۱۴.
«با یکدیگر راست گوئید»
۱۱، ۱۲. در صورتی که تک تک ما بخواهیم به طور کامل در برکتهایی که یَهُوَه به قوم خود میدهد سهیم باشیم، چه چیزی را باید در فکر داشته باشیم؟
۱۱ برای اینکه کاملاً در برکتهایی که از جانب یَهُوَه هستند، سهیم شویم، مواردی وجود دارند که باید به خاطر بسپاریم. زکریا میگوید: «این است کارهائیکه باید بکنید با یکدیگر راست گوئید و در دروازهای خود انصاف و داورئ سلامتی را اجرا دارید. و در دلهای خود برای یکدیگر بدی میندیشید و قَسَم دروغرا دوست مدارید زیرا خداوند میگوید از همهٔ این کارها نفرت دارم.»—زکریا ۸:۱۶، ۱۷.
۱۲ یَهُوَه مصرانه از ما میخواهد که حقیقت را بر زبان آوریم. (افسسیان ۴:۱۵، ۲۵) او دعاهای اشخاصی را که برای کارهای زیانآور برنامهریزی میکنند، حقیقت را به خاطر منافع شخصی پنهان میدارند، یا قسم دروغ میخورند، نمیشنود. (امثال ۲۸:۹) از آنجایی که او از ارتداد متنفر است، از ما میخواهد که محکم به حقیقت کتاب مقدس بچسبیم. (مزمور ۲۵:۵؛ ۲یوحنا ۹-۱۱) همچنین، پیرانی که به موارد قضایی رسیدگی میکنند، مانند مردان پیری که در کنار دروازههای شهر در اسرائیل وجود داشتند، باید حقیقت کتاب مقدس را شالودهٔ پند و تصمیمگیریهای خود قرار دهند، نه عقیدهٔ شخصی را. (یوحنا ۱۷:۱۷) یَهُوَه از آنان میخواهد که جویای «داورئ سلامتی» باشند و سعی نمایند، مانند شبانان مسیحی، بین طرفهای مخالف دوباره صلح برقرار کنند و گناهکاران توبهکار را یاری دهند تا به صلح مجدد با خدا دست یابند. (یعقوب ۵:۱۴، ۱۵؛ یهودا ۲۳) آنها به طور همزمان، صلح جماعت را حفظ مینمایند و کسانی را که دانسته به خطاکاری ادامه میدهند و بدین وسیله این صلح را برهم میزنند، دلیرانه اخراج میکنند.—۱قرنتیان ۶:۹، ۱۰.
‹شادمانی و سرور›
۱۳. الف) زکریا چه تغییری را در خصوص روزهداری نبوت کرد؟ ب) چه روزهای در اسرائیل گرفته میشد؟
۱۳ اکنون بیانیهٔ پرابهت هشتم را میشنویم: «یَهُوَه صبایوت چنین میگوید روزهٔ ماه چهارم و روزهٔ ماه پنجم و روزهٔ ماه هفتم و روزهٔ ماه دهم برای خاندان یهودا بشادمانی و سرور و عیدهای خوش مبدّل خواهد شد پس راستی و [«صلح»، د ج] را دوست بدارید.» (زکریا ۸:۱۹) اسرائیلیان، تحت شریعت موسوی، در روز کفاره روزه میگرفتند تا بابت گناهانشان اظهار تأسف کنند. (لاویان ۱۶:۲۹-۳۱) از قرار معلوم، چهار روزهای که توسط زکریا ذکر شدند، به این جهت رعایت میشدند که سوگواریی باشند برای وقایعی که در رابطه با تسخیر و نابودی اورشلیم رخ داده بودند. (۲پادشاهان ۲۵:۱-۴، ۸، ۹، ۲۲-۲۶) ولی حالا معبد بازسازی و اورشلیم دوباره مسکونی میشد. سوگواری تبدیل به شادمانی شده، و روزهها جای خود را به موسم جشن و سرور میدادند.
۱۴، ۱۵. الف) از چه لحاظ مراسم یادبود دلیل بزرگی برای شادمانی بود، و این امر چه چیزی را باید به ما یادآوری کند؟ ب) بطوری که در گزارش سالانه مشاهده میشود، تعداد حاضران در یادبود، در چه کشورهایی چشمگیر بود؟
۱۴ امروزه ما روزههایی را که زکریا به آنها اشاره کرده بود، یا روزهای را که در شریعت مقرر شده بود، بجا نمیآوریم. از آنجایی که عیسی زندگیاش را به سبب گناهان ما قربانی کرد، از برکتهای روز کفارهٔ بزرگتری برخورداریم. گناهان ما نه فقط به طریقی جزئی، بلکه به طور کامل پوشانده میشوند. (عبرانیان ۹:۶-۱۴) ما با پیروی از فرمان کاهن اعظم و آسمانی، عیسی مسیح، یادبود مرگ او را به عنوان تنها بزرگداشت رسمی در تاریخ و تقویم مسیحی، بجا میآوریم. (لوقا ۲۲:۱۹، ۲۰) آیا هنگامی که هرساله برای این بزرگداشت گرد هم میآییم، طعم ‹شادمانی و سرور› را نمیچشیم؟
۱۵ در سال گذشته، ۲۰۱,۱۴۷,۱۳ نفر برای برگزاری یادبود گرد هم آمدند، ۲۸۴,۸۵۸ نفر بیش از تعدادی که در سال ۱۹۹۴ حضور داشتند. چه جمعیتی! تصور کن هنگامی که تعداد بسیار زیاد و غیرمعمولی که به منظور این بزرگداشت در تالارهای ملکوت شاهدان یَهُوَه ازدحام آوردند، چه شادمانیی در ۶۲۰,۷۸ جماعت آنان وجود داشت. به طور حتم، همهٔ حاضرین هنگام به یاد آوردن مرگ کسی که «راه و راستی و حیات» است و اکنون به عنوان «سَرْوَرِ سلامتی» بزرگ یَهُوَه حکومت میکند، برانگیخته شدند تا ‹راستی و سلامتیرا دوست بدارند›! (یوحنا ۱۴:۶؛ اشعیا ۹:۶) این بزرگداشت برای کسانی که آن را در کشورهایی که دچار آشوب و جنگ بودهاند بجا آوردند، مفهوم خاصی داشت. بعضی از برادرانمان در طی سال ۱۹۹۵ شاهد ترس و وحشت وصفناپذیری بودند. با وجود این، صلح یا ‹آرامش الهی که مافوق فهم بشر است دلها و افکار آنان را در مسیح عیسی حفظ کرد.›—فیلپیان ۴:۷، انجیل شریف.
«از خداوند مسئلت نمائیم»
۱۶، ۱۷. چگونه مردم امتها میتوانند «از خداوند مسئلت نمایند»؟
۱۶ اما همهٔ این میلیونها نفری که در یادبود حضور یافتند، از کجا آمدند؟ نهمین بیانیهٔ یَهُوَه چنین شرح میدهد: «یَهُوَه صبایوت چنین میگوید بار دیگر واقع خواهد شد که قومها و ساکنان شهرهای بسیار خواهند آمد. و ساکنان یک شهر بشهر دیگر رفته خواهند گفت بیائید برویم تا از خداوند مسئلت نمائیم و یَهُوَه صبایوترا بطلبیم و من نیز خواهم آمد. و قومهای بسیار و امّتهای عظیم خواهند آمد تا یَهُوَه صبایوترا در اورشلیم بطلبند و از خداوند مسئلت نمایند.»—زکریا ۸:۲۰-۲۲.
۱۷ افرادی که در یادبود حضور به هم رساندند، میخواستند «یَهُوَه صبایوترا . . . بطلبند.» بسیاری از آنان خادمان وقفشده و تعمیدگرفتهٔ او بودند. میلیونها نفر از حاضرین دیگر، هنوز به این مرحله نرسیده بودند. در بعضی از کشورها تعداد حاضرین در یادبود، چهار یا پنج برابر تعداد اعلامکنندگان ملکوت بود. این همه علاقمند، برای اینکه به پیشرفت خود ادامه دهند، نیازمند کمک هستند. بیا به آنان بیاموزیم، در این دانش که عیسی برای گناهان ما مرد و اکنون در ملکوت خدا حکمرانی میکند، به وجد آیند. (۱قرنتیان ۵:۷، ۸؛ مکاشفه ۱۱:۱۵) و بگذار در این امر که خود را به یَهُوَه خدا وقف کنند و از پادشاه منصوب او فرمانبرداری نمایند، مشوق ایشان باشیم. آنها به این طریق «از یَهُوَه مسئلت خواهند نمود.»—مزمور ۱۱۶:۱۸، ۱۹؛ فیلپیان ۲:۱۲، ۱۳.
«ده نفر از همهٔ زبانهای امّتها»
۱۸، ۱۹. الف) در تحقق زکریا ۸:۲۳، چه کسی امروزه «یهودی» است؟ ب) امروزه چه کسانی آن «ده نفر» هستند که «به دامن شخص یهودی چنگ زده متمسّک خواهند شد»؟
۱۸ برای آخرین بار در هشتمین باب زکریا چنین میخوانیم: «یَهُوَه صبایوت چنین میگوید.» آخرین اعلامیهٔ یَهُوَه چیست؟ «در آن روزها ده نفر از همهٔ زبانهای امّتها به دامن شخص یهودی چنگ زده متمسّک خواهند شد و خواهند گفت همراه شما میآئیم زیرا شنیدهایم که خدا با شما است.» (زکریا ۸:۲۳) در روزگار زکریا، اسرائیل ذاتی، قوم برگزیدهٔ خدا بود. اما اسرائیل، مسیح یَهُوَه را در قرن اول رد کرد. به این دلیل، خدای ما، «شخص یهودی»—اسرائیل جدید—را به عنوان قوم خاص خود برگزید، یعنی «اسرائیل خدا» که از یهودیان روحانی تشکیل شده است. (غلاطیان ۶:۱۶؛ یوحنا ۱:۱۱؛ رومیان ۲:۲۸، ۲۹) تعداد نهایی آنان ۰۰۰,۱۴۴ نفر میباشد که از میان بشر برگزیده شدهاند تا با عیسی در ملکوت آسمانیاش حکومت نمایند.—مکاشفه ۱۴:۱، ۴.
۱۹ اکثر این ۰۰۰,۱۴۴ نفر هماکنون وفادارانه فوت کردهاند و به سوی پاداش آسمانی خود رفتهاند. (۱قرنتیان ۱۵:۵۱، ۵۲؛ مکاشفه ۶:۹-۱۱) تعداد کمی بر روی زمین باقی ماندهاند و از دیدن این امر که آن ‹ده نفری› که میخواهند همراه با «شخص یهودی» بروند، در واقع «گروهی عظیم . . . از هر امّت و قبیله و قوم و زبان» میباشند، شادمان هستند.—مکاشفه ۷:۹؛ اشعیا ۲:۲، ۳؛ ۶۰:۴-۱۰، ۲۲.
۲۰، ۲۱. همچنانکه پایان این دنیا نزدیکتر میشود، چگونه میتوانیم در صلح با یَهُوَه باقی بمانیم؟
۲۰ همچنانکه پایان این دنیا به طور گریزناپذیری نزدیک میشود، وضعیت جهان مسیحیت مانند وضعیت اورشلیم در زمان ارمیا است: «برای سلامتی انتظار کشیدیم امّا هیچ خیری نیامد و برای زمان شفا و اینک اضطراب پدید آمد.» (ارمیا ۱۴:۱۹) هنگامی که امتها ناگهان بر ضد دین کاذب برخیزند و آن را به سرانجامی فجیع بکشانند، این اضطراب به اوج خود خواهد رسید. مدت کوتاهی پس از آن، خود امتها در جنگ نهایی خدا، حارمجدون، به نابودی گرفتار خواهند شد. (متی ۲۴:۲۹، ۳۰؛ مکاشفه ۱۶:۱۴، ۱۶؛ ۱۷:۱۶-۱۸؛ ۱۹:۱۱-۲۱) آن هنگام چه زمان همهمه و پریشانیی خواهد بود!
۲۱ یَهُوَه در سراسر این وقایع، کسانی را که به حقیقت عشق میورزند و «بذر صلح» را پرورش میدهند، حفظ خواهد کرد. (زکریا ۸:۱۲؛ صفنیا ۲:۳) پس بیا در سرزمین قوم او در امان باقی بمانیم، غیورانه و آشکارا او را ستایش کنیم و تا جایی که امکان دارد به افراد بسیاری کمک کنیم تا «از خداوند مسئلت نمایند.» اگر این کار را انجام دهیم، همیشه از صلح یَهُوَه برخوردار خواهیم بود. بله، «خداوند قوم خود را قوّت خواهد بخشید، خداوند قوم خود را بسلامتی مبارک خواهد نمود.»—مزمور ۲۹:۱۱.
آیا میتوانی توضیح دهی؟
◻ قوم خدا چگونه در روزگار زکریا ‹دستهای خود را قوی ساختند›؟ امروزه چگونه این کار را انجام میدهند؟
◻ چگونه نسبت به آزار، شکنجه، دشمنی و تبعیض واکنش نشان میدهیم؟
◻ این امر که ‹با یکدیگر راست گوئیم› مستلزم چیست؟
◻ چگونه یک شخص میتواند ‹از یَهُوَه مسئلت نماید›؟
◻ در تحقق زکریا ۸:۲۳ چه دلیل بزرگی برای شادمانی مشاهده میشود؟
[تصویر در صفحهٔ ۳۲]
در سال گذشته، شاهدان یَهُوَه ۴۴۴,۳۵۳,۱۵۰,۱ ساعت وقت صرف کردند تا دربارهٔ ملکوت خدا با مردم صحبت کنند