‏«نوشته شده است»‏

۱-‏۳.‏ عیسی می‌خواست که مردم ناصره به چه نتیجهٔ حیاتی و مهمی برسند و او چه مدرکی ارائه داد؟‏

عیسی در اوایل خدمتش به شهر خود،‏ ناصره بازگشت.‏ او می‌خواست که مردم آنجا خود به این نتیجهٔ حیاتی و مهم برسند که او همان مسیح  موعود است؛‏ کسی که مدت‌ها در انتظارش بودند!‏ عیسی برای این منظور چه مدرکی ارائه داد؟‏

^۲ بسیاری از مردم ناصره گزارش‌هایی از کارهای حیرت‌آور عیسی شنیده بودند و بی‌شک آنان نیز از او انتظار معجزه داشتند.‏ اما عیسی معجزه‌ای برای آنان صورت نداد.‏ در عوض،‏ مطابق عادت خود به کنیسه رفت،‏ برای خواندن آیاتی از کلام خدا ایستاد و طومار اِشَعْیا را به دست او دادند؛‏ طوماری بلند که احتمالاً دور دو چوب حلقه شده بود.‏ عیسی برای یافتن مطلب مورد نظر خود با احتیاط طومار را از حلقه‌ای به حلقهٔ دیگر پیچید.‏ سپس بخشی را که امروزه در اِشَعْیا ۶۱:‏۱-‏۳ یافت می‌شود،‏ برای حضار خواند.‏—‏لوقا ۴:‏۱۶-‏۱۹‏.‏

^۳ چشمان همه به او دوخته شده بود.‏ سکوتی سنگین در کنیسه حکمفرما بود.‏ مسلّماً حاضران در کنیسه با این آیات که در واقع پیشگویی‌ای در مورد مسیح است،‏ آشنا بودند.‏ عیسی گفت:‏ «امروز این نوشته،‏ هنگامی که بدان گوش فرامی‌دادید،‏ جامهٔ عمل پوشید.‏» سپس احتمالاً در مورد آن آیات توضیحاتی مفصل داد.‏ حاضران از حکمت سخنان او شگفت‌زده شدند.‏ اما در میان آنان هنوز عده‌ای از او انتظار معجزه داشتند.‏ عیسی معجزه‌ای صورت نداد و بدون آن که ترسی به دل راه دهد با اشاره به گزارشی از کتاب مقدّس،‏ بی‌ایمانی ایشان را برملا ساخت.‏ اندکی بعد مردم شهرش در صدد قتل او برآمدند!‏—‏لوقا ۴:‏۲۰-‏۳۰‏.‏

۴.‏ الف)‏ عیسی چه سرمشقی در خدمت موعظه به جا گذاشت؟‏ ب)‏ در این فصل به چه موضوعاتی می‌پردازیم؟‏

^۴ عیسی در تمامی طول خدمتش همان شیوه‌ای را دنبال کرد که در آن روز به کار گرفت.‏ کلام الهامی خدا پایه و اساس سخنان و اعمال عیسی بود.‏ درست است که معجزات عیسی اهمیت زیادی داشت و گواه محکمی بود بر اینکه روح خدا با اوست؛‏ با این همه عیسی نشان داد که کلام الهامی خدا از اهمیت بی‌نظیری برای او برخوردار است.‏ در این فصل به سرمشقی که او در استفاده از کلام خدا به جا گذاشت،‏ می‌پردازیم؛‏ این که چگونه از کلام خدا نقل‌قول می‌کرد،‏ از آن دفاع می‌نمود و آن را توضیح می‌داد.‏

۵.‏ عیسی می‌خواست که شنوندگانش به چه نکته‌ای پی ببرند و چه راهی برای اثبات آن به کار می‌برد؟‏

^۵ عیسی می‌خواست که مردم بدانند که پیامش از چه مرجعی است.‏ از این رو به آنان گفت:‏ «تعالیم من از خودم نیست،‏ بلکه از اوست که مرا فرستاده است.‏» (‏یوحنا ۷:‏۱۶‏)‏ در موقعیتی دیگر گفت:‏ «از خود کاری نمی‌کنم،‏ بلکه فقط آن را می‌گویم که پدر به من آموخته است.‏» (‏یوحنا ۸:‏۲۸‏)‏ عیسی همچنین گفت:‏ «سخنانی که من به شما می‌گویم از خودم نیست،‏ بلکه پدری که در من ساکن است،‏ اوست که کارهای خود را به انجام می‌رساند.‏» (‏یوحنا ۱۴:‏۱۰‏)‏ یکی از راه‌هایی که عیسی برای اثبات این سخنانش به کار می‌برد،‏ نقل‌قول‌های متعددی بود که از آیات کتاب مقدّس می‌کرد.‏

۶،‏ ۷.‏ الف)‏ عیسی تا چه حد از نوشته‌های مقدّس عبرانی نقل‌قول می‌کرد و چرا این نکته قابل توجه است؟‏ ب)‏ تعالیم عیسی چه تفاوتی با تعالیم علمای دینی داشت؟‏

^۶ بررسی دقیق گفته‌های نگاشته‌شدهٔ عیسی نشان می‌دهد که او به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از بیش از نیمی از کتاب‌های مقدّس عبرانی نقل‌قول کرده است.‏ اما شاید از خود بپرسید،‏ چرا عیسی طی سه سال و نیم خدمت موعظه و تعلیم به مردم،‏ از تمامی کتب مقدّس که در آن زمان در دسترس بود نقل‌قول نکرد.‏ در واقع،‏ شاید او چنین کرده باشد!‏ می‌دانیم که در کتاب مقدّس تنها گوشه‌ای از سخنان و اعمال عیسی نگاشته شده است.‏ (‏یوحنا ۲۱:‏۲۵‏)‏ می‌توان تمامی گفته‌های عیسی را که در کتاب مقدّس به قلم آمده است،‏ در عرض چند ساعت برای کسی خواند.‏ حال تصوّر کنید،‏ شما بخواهید در عرض فقط چند ساعت صحبت در مورد خدا و پادشاهی او،‏ از نیمی از کتب مقدّس عبرانی نقل‌قول کنید.‏ قطعاً حجم زیادی از گفته‌هایتان را آیات عبرانی تشکیل خواهد داد.‏ به علاوه،‏ عیسی اغلب طومارهای نوشته‌شده را در دست نداشت.‏ زمانی که او سخنرانی معروف بالای کوه خود را ایراد نمود به کرّات به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به نوشته‌های مقدّس عبرانی اشاره کرد،‏ اما نه از روی نوشته،‏ بلکه از حافظه‌اش!‏

^۷ نقل‌قول‌های عیسی از کتاب مقدّس نشان می‌دهد که او احترام عمیقی برای کلام خدا قائل بود.‏ در کتاب مقدّس آمده است که شنوندگان عیسی «از تعلیم او در شگفت شدند،‏ زیرا با اقتدار تعلیم می‌داد،‏ نه همچون علمای دین.‏» (‏مَرقُس ۱:‏۲۲‏)‏ علمای دین مایهٔ افتخارشان بود که مرتباً از روایات و احادیث علمای پیشین نقل‌قول کنند.‏ عیسی هیچ گاه از روایات یا سخنان علمای دینی نقل‌قول نمی‌کرد؛‏ زیرا اعتباری برای آن‌ها قائل نبود.‏ برای عیسی کلام خدا از بالاترین اعتبار برخوردار بود.‏ او بارها و بارها در تعلیم به پیروانش یا تصحیح طرز فکر نادرست آنان می‌گفت:‏ «نوشته شده است.‏»‏

۸،‏ ۹.‏ الف)‏ عیسی هنگام پاکسازی معبد چگونه نشان داد که کلام خدا این حق را به او داده است؟‏ ب)‏ چرا می‌توان گفت که سران یهود به یَهُوَه و کلام او بی‌حرمتی کردند؟‏

^۸ عیسی در اورشلیم هنگام پاک‌سازی معبد گفت:‏ «نوشته شده است که،‏ ‹خانهٔ من خانهٔ دعا خوانده خواهد شد،‏› امّا شما آن را ‹لانهٔ راهزنان› ساخته‌اید.‏» (‏مَتّی ۲۱:‏۱۲،‏ ۱۳؛‏ اِشَعْیا ۵۶:‏۷؛‏ اِرْمیا ۷:‏۱۱‏)‏ روز قبل از آن،‏ عیسی معجزاتی بسیار در معبد صورت داده بود.‏ این معجزات حتی کودکان و نوجوانان را به تمجیدِ عیسی برانگیخته بود.‏ اما علمای دین که از این تمجیدها خشمناک شده بودند به عیسی گفتند:‏ «آیا می‌شنوی اینها چه می‌گویند؟‏» عیسی به آنان جواب داد:‏ «بله.‏ مگر نخوانده‌اید که،‏ ‹بر زبان کودکان و شیرخوارگان حمد و ستایش را جاری ساختی›؟‏» (‏مَتّی ۲۱:‏۱۶؛‏ مزمور ۸:‏۲‏)‏ عیسی می‌خواست که آن مردان بدانند که رویدادهایی که شاهد آن هستند،‏ کاملاً مورد تأیید کلام خداست.‏

^۹ مدتی بعد سران کاهنان به همراه علمای دین پیش عیسی آمدند و با تحکّم به او گفتند:‏ «به چه حقّی این کارها را می‌کنی؟‏» (‏مَتّی ۲۱:‏۲۳‏)‏ عیسی کاملاً روشن ساخته بود که به چه حق و اجازه‌ای این کارها را می‌کند.‏ او تعلیمی از خود ابداع نکرده بود و اعمال او هماهنگ با کلام الهامی پدرش بود.‏ با این وصف،‏ سران کاهنان و علمای دین با زیر سؤال بردن کارهای عیسی در واقع به وضوح به یَهُوَه و کلام او بی‌حرمتی می‌کردند.‏ آنان کاملاً سزاوار این بودند که عیسی آنان را نکوهش کند و نیات پلیدشان را آشکار سازد.‏—‏مَتّی ۲۱:‏۲۳-‏۴۶‏.‏

۱۰.‏ الف)‏ چگونه می‌توانیم در استفاده از کتاب مقدّس عیسی را سرمشق قرار دهیم؟‏ ب)‏ ما چه ابزاری در اختیار داریم که عیسی در اختیار نداشت؟‏

^۱۰ امروزه نیز خادمان خدا،‏ همچون عیسی در خدمتشان به کلام خدا متکی هستند.‏ ما شاهدان یَهُوَه در تمام دنیا به این امر شهرت داریم که با اشتیاق پیام کتاب مقدّس را به دیگران می‌رسانیم.‏ در نشریات ما به فراوانی از آیات کتاب مقدّس نقل و یا به آن‌ها ارجاع می‌شود.‏ ما نیز هنگام موعظه تلاش می‌کنیم،‏ مرتباً از کتاب مقدّس استفاده کنیم.‏ (‏۲تیموتائوس ۳:‏۱۶‏)‏ چه قدر مایهٔ خوشحالی ماست،‏ زمانی که کسی اجازه می‌دهد برای او آیه‌ای بخوانیم و در مورد مفهوم و ارزش آن با او صحبت کنیم.‏ هر چند که ما حافظهٔ کامل عیسی را نداریم،‏ اما نشریات بسیاری در اختیار داریم که او در اختیار نداشت.‏ علاوه بر کل کتاب مقدّس که همچنان به زبان‌های بیشتری در دست چاپ است،‏ ابزارهایی در اختیار داریم که ما را در یافتن آیات مورد نیازمان یاری می‌کند.‏ باشد که مصمم باشیم هر فرصتی را در موعظه برای استفاده از آیات کتاب مقدّس غنیمت شماریم!‏

۱۱.‏ چرا عیسی باید مرتباً از کلام خدا دفاع می‌کرد؟‏

^۱۱ عیسی شاهد بود که چگونه مرتباً به کلام خدا حمله می‌شد.‏ البته این امر برای او تعجب نداشت.‏ عیسی در دعا به پدر آسمانی‌اش گفت:‏ «کلام تو حقیقت است.‏» (‏یوحنا ۱۷:‏۱۷‏)‏ او به خوبی می‌دانست که شیطان «رئیس این جهان،‏» دشمن حقیقت،‏ «دروغگو و پدر همهٔ دروغهاست.‏» (‏یوحنا ۸:‏۴۴؛‏ ۱۴:‏۳۰‏)‏ عیسی سه بار برای مقابله با وسوسه‌های شیطان از نوشته‌های مقدّس نقل‌قول کرد.‏ همچنین زمانی که شیطان با نقل آیه‌ای از مزامیر سعی در تحریف آن کرد،‏ عیسی از کلام خدا دفاع نمود.‏—‏مَتّی ۴:‏۶،‏ ۷‏.‏

۱۲-‏۱۴.‏ الف)‏ علمای یهودی چگونه به شریعت موسی بی‌احترامی می‌کردند؟‏ ب)‏ عیسی چگونه از کلام خدا دفاع می‌کرد؟‏

^۱۲ عیسی بارها از نوشته‌های مقدّس در برابر تحریف،‏ سوءاستفاده و سوءتعبیر دفاع کرد.‏ در آن زمان،‏ معلّمان مذهبی تصویری تحریف‌شده از کلام خدا ارائه می‌دادند.‏ آنان به نحوی نامتعادل،‏ از یک سو تأکیدی بیش از حد بر جزئیات برخی قوانین موسی داشتند و از سوی دیگر توجهی اندک به اصول زیربنایی شریعت نشان می‌دادند.‏ این معلّمان با این کار پرستشی سطحی را ترویج می‌دادند؛‏ پرستشی که بیشتر به ظاهر توجه داشت تا موضوعات مهم‌تری مثل عدالت،‏ رحمت و امانت.‏ (‏مَتّی ۲۳:‏۲۳‏)‏ عیسی چگونه از قوانین خدا دفاع کرد؟‏

^۱۳ عیسی در موعظهٔ بالای کوه چندین بار پیش از اشاره به قانونی در شریعت موسی،‏ عبارت «شنیده‌اید که گفته شده» را به کار برد.‏ سپس با گفتن «امّا من به شما می‌گویم» توضیح می‌داد که چه اصلی در پس آن قانون نهفته است.‏ آیا مقصود عیسی زیر سؤال بردن قوانین خدا بود؟‏ به هیچ وجه.‏ مقصود او،‏ دفاع از قوانین خدا بود.‏ برای مثال،‏ مردم به خوبی با این قانون که می‌گفت «قتل مکن» آشنا بودند.‏ اما عیسی اشاره کرد که حتی نفرت از یک شخص نیز روح قانون خدا را نقض می‌کند.‏ همچنین اگر کسی در دل به شخصی غیر از همسر خود میلی شهوانی بپروراند،‏ در واقع اصلی را که در پس قانون مربوط به زناست،‏ نقض کرده است.‏—‏مَتّی ۵:‏۱۷،‏ ۱۸،‏ ۲۱،‏ ۲۲،‏ ۲۷-‏۳۹‏.‏

^۱۴ در پایان عیسی گفت:‏ «شنیده‌اید که گفته شده،‏ ‹همسایه‌ات را محبت نما و با دشمنت دشمنی کن.‏› امّا من به شما می‌گویم دشمنان خود را محبت نمایید و برای آنان که به شما آزار می‌رسانند،‏ دعای خیر کنید.‏» (‏مَتّی ۵:‏۴۳،‏ ۴۴‏)‏ آیا «با دشمنت دشمنی کن» یکی از قوانین موجود در کلام خدا بود؟‏ خیر،‏ این قانون ساختهٔ افکار علمای یهودی بود.‏ آنان قوانین کامل خدا را با افکار انسانی می‌آمیختند و به این ترتیب از ارزش آن می‌کاستند.‏ عیسی از کلام خدا،‏ در مقابل تأثیرات سنّت‌ها و رسوم انسانی،‏ با شجاعت دفاع می‌کرد.‏—‏مَرقُس ۷:‏۹-‏۱۳‏.‏

۱۵.‏ عیسی چگونه از قوانین خدا در مقابل کسانی که آن را سخت و بی‌رحمانه جلوه می‌دادند،‏ دفاع می‌کرد؟‏

^۱۵ علمای یهودی به طریق دیگری نیز قانون خدا را تحریف می‌کردند؛‏ آنان آن را بسیار سخت و بی‌رحمانه جلوه می‌دادند.‏ زمانی که شاگردان عیسی در حین گذشتن از مزرعه‌ای چند خوشهٔ گندم چیدند،‏ برخی فَریسیان آنان را به زیر پا گذاشتن قانون سَبَّت (‏شَبّات)‏ متهم کردند.‏ عیسی به تنها گزارشی در کتاب مقدّس اشاره کرد که در آن نان‌های تَقْدِمِه خارج از مکان قدس خورده شده بود؛‏ یعنی زمانی که داود و مردان گرسنه‌اش از آن‌ها خوردند.‏ عیسی به آن فَریسیان نشان داد که درکشان از رحمت و شفقّت یَهُوَه خدا نادرست است.‏—‏مَرقُس ۲:‏۲۳-‏۲۷‏.‏

۱۶.‏ علمای یهودی چگونه از قانون مربوط به طلاق سوءاستفاده می‌کردند و عکس‌العمل عیسی چه بود؟‏

^۱۶ علمای یهودی با افزودن توضیحات خود بر قوانین خدا راهی برای سرپیچی از آن‌ها ابداع می‌کردند و از ارزش و قدرت قوانین الٰهی می‌کاستند.‏ برای مثال،‏ شریعت به مرد این اجازه را داده بود که اگر «چیزی ناشایسته» از همسر خود ببیند،‏ می‌تواند او را طلاق دهد.‏ واضح است که «چیزی ناشایسته» به خطایی جدّی از جانب زن اشاره داشت که باعث ننگ خانواده می‌شد.‏ (‏تثنیه ۲۴:‏۱‏)‏ اما تا روزگار عیسی وضع به جایی رسیده بود که علمای یهودی به هر بهانه‌ای حتی سوزاندن غذا،‏ از این قانون برای طلاق استفاده می‌کردند!‏a عیسی نشان داد که آنان به نحوی فاحش قانون خدا را تحریف کرده‌اند.‏ او سپس بر معیاری که یَهُوَه نخست برای ازدواج قرار داده بود،‏ یعنی تک‌همسری،‏ تأکید نمود و زنا را تنها دلیل موجه برای طلاق خواند.‏—‏مَتّی ۱۹:‏۳-‏۱۲‏.‏

۱۷.‏ امروزه مسیحیان چگونه همچون عیسی از کلام خدا دفاع می‌کنند؟‏

^۱۷ امروزه نیز پیروان مسیح خود را موظف می‌دانند که از کلام خدا دفاع کنند.‏ وقتی روحانیون مذاهب مختلف با تعالیمشان عملاً معیارهای اخلاقی کتاب مقدّس را قدیمی و غیرعملی جلوه می‌دهند،‏ در واقع اعتبار کلام خدا را زیر سؤال می‌برند.‏ همچنین هنگامی که معلّمان مذهبی،‏ تعالیم کاذب را به عنوان تعالیم کتاب مقدّس ارائه می‌دهند،‏ در واقع به کلام خدا خیانت می‌کنند.‏ اما،‏ باعث افتخار ماست که از کلام پاک خدا دفاع کنیم؛‏ برای مثال،‏ نشان دهیم که خدا هرگز کسی را در مکانی آتشین عذاب نمی‌دهد.‏ (‏۱یوحنا ۴:‏۸‏)‏ البته ما دفاع از کلام خدا را با سنجیدگی،‏ ملایمت و در کمال احترام انجام می‌دهیم.‏—‏۱پِطرُس ۳:‏۱۵،‏ ۱۶‏.‏

۱۸،‏ ۱۹.‏ چه نمونه‌هایی نشان می‌دهد که عیسی توانایی خارق‌العاده‌ای در توضیح کلام خدا داشت؟‏

^۱۸ عیسی از آسمان شاهد نگارش آیات عبرانی کتاب مقدّس بود.‏ بی‌شک بسیار مایهٔ شادی‌اش بود که به زمین آمد و سهمی در توضیح کلام خدا به مردم داشت!‏ برای مثال،‏ روزی را که عیسی پس از رستاخیزش در راه شهر عِمائوس با دو شاگرد خود همراه شد،‏ به خاطر آورید.‏ آنان نخست او را نشناختند و گفتند که چه قدر از مرگ سَرور عزیزشان اندوهگین و در عین حال سردرگم و پریشانند.‏ عکس‌العمل عیسی چه بود؟‏ او «از موسی و همهٔ انبیا آغاز کرد و آنچه را که در تمامی کتب مقدّس دربارهٔ او گفته شده بود،‏ برایشان توضیح داد.‏» وقتی عیسی آنان را ترک کرد در خصوص توضیحات او به یکدیگر چنین گفتند:‏ «آیا هنگامی که در راه با ما سخن می‌گفت و کتب مقدّس را برایمان تفسیر می‌کرد،‏ دل در درون ما نمی‌تپید؟‏»—‏لوقا ۲۴:‏۱۵-‏۳۲‏.‏

^۱۹ اندکی بعد در همان روز،‏ عیسی نزد شماری دیگر منجمله رسولان رفت.‏ آنچه عیسی برایشان انجام داد قابل توجه است؛‏ او «ذهن ایشان را روشن ساخت تا بتوانند کتب مقدّس را درک کنند.‏» (‏لوقا ۲۴:‏۴۵‏)‏ یقیناً آن واقعهٔ شادی‌آور خاطراتی فراموش‌نشدنی را برایشان زنده کرد؛‏ خاطرهٔ روزهایی که عیسی ذهن آنان یا ذهن کسانی را که به سخنانش گوش فرا داده بودند،‏ روشن ساخته بود.‏ او اغلب به آیاتی معروف اشاره می‌کرد،‏ سپس آن‌ها را به گونه‌ای برای شنوندگانش توضیح می‌داد که نکته‌ای عمیق یا درکی جدید برایشان روشن شود.‏

۲۰،‏ ۲۱.‏ چگونه عیسی آنچه را که یَهُوَه از میان بوته‌ای مشتعل به موسی گفت،‏ توضیح داد؟‏

^۲۰ یک بار نیز عیسی کلام خدا را برای صَدّوقیان توضیح داد.‏ صَدّوقیان یکی از فرقه‌های یهودی بودند که با کاهنان رابطه‌ای نزدیک داشتند و به رستاخیز معتقد نبودند.‏ عیسی به آنان گفت:‏ «دربارهٔ قیامت مردگان،‏ آیا در کتاب نخوانده‌اید که خدا به شما چه گفته است؟‏ او فرموده که،‏ ‹من هستم خدای ابراهیم و خدای اسحاق و خدای یعقوب.‏› او نه خدای مردگان،‏ بلکه خدای زندگان است.‏» (‏مَتّی ۲۲:‏۳۱،‏ ۳۲‏)‏ این آیه به دست موسی نوشته شده بود؛‏ کسی که صَدّوقیان قبول داشتند و حرمت می‌نهادند.‏ به راستی که چه منطق قوی‌ای در پس این توضیح عیسی بود.‏

^۲۱ این گفتهٔ عیسی مربوط به سال ۱۵۱۴ ق.‏م.‏ است،‏ زمانی که یَهُوَه خدا از میان بوته‌ای مشتعل با موسی صحبت کرد.‏ (‏خروج ۳:‏۲،‏ ۶‏)‏ در آن زمان ۳۲۹ سال از مرگ ابراهیم،‏ ۲۲۴ سال از مرگ اسحاق و ۱۹۷ سال از مرگ یعقوب می‌گذشت.‏ اما یَهُوَه تأکید می‌کند که من خدای آن‌ها ‏«‏هستم.‏‏»‏ صَدّوقیان می‌دانستند که یَهُوَه خدا همچون خدای مرگ نیست که بر دنیای تخیّلی ارواح حکومت کند؛‏ باوری که بت‌پرستان به آن اعتقاد داشتند.‏ خیر،‏ عیسی گفت که او خدای «زندگان» است.‏ منظور عیسی از گفتن این آیه چه بود؟‏ استدلال او بسیار قوی بود.‏ او گفت:‏ «زیرا نزد او همه زنده‌اند.‏» (‏لوقا ۲۰:‏۳۸‏)‏ یاد خادمان عزیز یَهُوَه که در خواب مرگ خفته‌اند در حافظهٔ کامل و بی‌انتهای او محفوظ است.‏ رستاخیز آنان در نظر یَهُوَه چنان قطعیت دارد که در چشم او زنده خوانده شده‌اند.‏ (‏رومیان ۴:‏۱۶،‏ ۱۷‏)‏ آیا این گفتهٔ عیسی توضیحی فوق‌العاده از کلام خدا نبود؟‏ جای تعجب نیست که مردم «از تعلیم او در شگفت شدند.‏»—‏مَتّی ۲۲:‏۳۳‏.‏

۲۲،‏ ۲۳.‏ الف)‏ در توضیح کلام خدا چگونه می‌توانیم عیسی را سرمشق قرار دهیم؟‏ ب)‏ در فصل بعد به چه موضوعی می‌پردازیم؟‏

^۲۲ امروزه مسیحیان این امتیاز را دارند که از شیوه‌ای که عیسی برای توضیح کلام خدا به کار برد،‏ سرمشق گیرند.‏ درست است که ما از قدرت ذهنی عیسی برخوردار نیستیم؛‏ اما اغلب می‌توانیم آیاتی که شاید کسی با آن آشنا باشد را از جنبه‌ای برای او توضیح دهیم که تا به حال در نظر نگرفته است.‏ برای مثال برخی با دعای نمونهٔ عیسی آشنایند و شاید بارها و بارها بدون دانستن نام خدا و یا مفهوم ملکوتِ او،‏ تکرار کرده‌اند:‏ «ای پدر ما که در آسمانی،‏ نام تو مقدّس باد.‏ ملکوت تو بیاید.‏» (‏مَتّی ۶:‏۹،‏ ۱۰‏،‏ ترجمهٔ قدیم‏)‏ به راستی که چه فوق‌العاده است زمانی که فرصت می‌یابیم توضیحی روشن و ساده از حقایق کتاب مقدّس به کسی بدهیم!‏

^۲۳ ما نیز می‌توانیم همچون عیسی با نقل آیات کتاب مقدّس،‏ دفاع از کلام خدا و توضیح آیات،‏ مردم را با حقیقت آشنا کنیم.‏ در فصل بعد به بعضی از شیوه‌هایی می‌پردازیم که عیسی برای جذب مردم به حقایق کلام خدا استفاده می‌کرد.‏