یکدیگر را از دل ببخشید
«نسبت به یکدیگر بردبار باشید و . . . یکدیگر را ببخشایید.»—کول ۳:۱۳.
پاسخ شما به سؤالات زیر:
چرا باید دیگران را راغبانه ببخشیم؟
عیسی چگونه ضرورت بخشندگی را با حکایتی نمایان ساخت؟
وقتی یکدیگر را راغبانه ببخشیم چه برکاتی به دست می‌آوریم؟
۱، ۲. چرا بجاست ببینیم دیگران را راغبانه می‌بخشیم یا خیر؟
کتاب مقدّس به ما تعلیم می‌دهد که یَهُوَه نسبت به گناه چه نگرشی دارد و وقتی گناه می‌کنیم چگونه عمل می‌کند. همچنین تعلیم می‌دهد که خدا راغب به بخشش گناهان است. در مقالهٔ قبل بررسی کردیم که تغییر فکر داود و منسی چگونه به بخشش الٰهی منجر شد. پشیمانی از ته دل، ایشان را به اعتراف گناهان، اجتناب از اعمال بد و توبهٔ صادقانه سوق داد. از این رو، یَهُوَه آنان را دوباره مورد لطف خود قرار داد.
۲ حال بگذارید بخشش را از دیدگاهی دیگر بررسی کنیم. اگر یکی از بستگان شما قربانی اعمال منسی می‌شد، چه احساسی نسبت به او می‌داشتید؟ آیا می‌توانستید او را ببخشید؟ مطرح کردن این سؤال بجاست چون در دنیایی زندگی می‌کنیم که بی‌قانونی، خشونت و خودخواهی همه جا را فرا گرفته است. حال چرا مسیحیان باید روحیه‌ای بخشنده در خود به وجود آورند؟ و اگر نسبت به شما اهانت یا بی‌عدالتی شده باشد، چه چیزی کمک می‌کند تا احساساتتان را کنترل کنید، واکنشی مقبول یَهُوَه داشته باشید و با رغبت ببخشید؟
ضرورت بخشندگی
۳-۵. الف) عیسی با استفاده از چه حکایتی ضرورت بخشندگی را نمایان ساخت؟ ب) منظور عیسی از حکایتی که در مَتّی ۱۸:۲۱-۳۵ آمده است چیست؟
۳ اگر می‌خواهیم صلح و آرامش را در روابطمان با خانواده، دوستان، همنوعان و یَهُوَه حفظ کنیم، ضروری است آزاردهندهٔ خود را راغبانه ببخشیم؛ حال چه در جماعت مسیحی باشد چه خارج از آن. کتاب مقدّس نشان می‌دهد که مسیحیان هر چند بار هم که مورد رنجش قرار گیرند موظفند آزاردهندهٔ خود را راغبانه ببخشند. عیسی برای آن که منطقی بودن این موضوع را نشان دهد، حکایت غلامی را آورد که بدهکار بود.
۴ غلام به اربابش به مقدار ۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ روزْ دستمزد کارگر بدهکار بود؛ با این حال، اربابش همهٔ قرض او را بخشید. پس از آن، غلام بیرون رفت و یکی از همکاران خود را دید که فقط به مقدار ۱۰۰ روزْ دستمزد کارگر به او بدهکار بود. بدهکار با التماس گفت که به او فرصت دهد، ولی آن که خود از طلبش بخشیده شده بود، او را به زندان انداخت. این رفتار، خشم ارباب را برانگیخت و به غلام گفت: «”آیا نمی‌بایست تو نیز بر همکار خود رحم می‌کردی، همان‌گونه که من بر تو رحم کردم؟“ پس ارباب خشمگین شده، [غلام بی‌رحم] را به زندان افکند تا . . . همهٔ قرض خود را ادا کند.»—مت ۱۸:۲۱-۳۴.
۵ عیسی با این حکایت چه موضوعی را برجسته ساخت؟ او چنین گفت: «به همین‌گونه پدر آسمانی من نیز با هر یک از شما رفتار خواهد کرد، اگر شما نیز برادر خود را از دل نبخشید.» (مت ۱۸:۳۵) منظور عیسی کاملاً روشن است. گناهان ما انسان‌های ناکامل نشان می‌دهد که قادر نیستیم کاملاً مطابق معیارهای یَهُوَه عمل کنیم. با این حال، یَهُوَه حاضر است ما را ببخشد و گناهان ما را کاملاً پاک سازد. از این رو، اگر می‌خواهیم دوست یَهُوَه باشیم موظفیم کوتاهی‌های همنوعان خود را ببخشیم. یا همان طور که عیسی در موعظهٔ بالای کوه گفت: «اگر خطاهای مردم را ببخشید، پدر آسمانیِ شما نیز شما را خواهد بخشید. امّا اگر خطاهای مردم را نبخشید، پدر شما نیز خطاهای شما را نخواهد بخشید.»—مت ۶:۱۴، ۱۵.
۶. چرا بخشیدن همیشه راحت نیست؟
۶ شاید بگویید که ‹بیان این موضوع در سخن آسان است اما نه در عمل.› دلیل آن این است که واکنش ما نسبت به رنجش اغلب از روی احساسات است. شاید از عمل شخص مقابل خشمگین شویم، احساس کنیم که به ما خیانت شده است، در پی عدالتخواهی یا حتی انتقام برآییم. حتی برخی احساس می‌کنند که هرگز نمی‌توانند طرف مقابل را ببخشند. اگر شما چنین احساسی دارید، چگونه می‌توانید روحیهٔ بخشندگی را که یَهُوَه خواهان است در خود نموّ دهید؟
تجزیهٔ و تحلیل احساساتتان
۷، ۸. وقتی کسی با شما رفتاری ناخوشایند داشته باشد، چه چیزی کمک می‌کند بخشنده باشید؟
۷ احساس شخص نسبت به رنجش ممکن است بسیار قوی باشد؛ حال چه سوءتفاهم باشد چه نباشد. در نشریه‌ای پژوهشی در مورد عصبانیت شرح حال واکنش مردی جوان توصیف شده است. آن مرد جوان گفت: «یک بار . . . از روی عصبانیت خانه را ترک کردم و به خود قول دادم که دیگر به آنجا برنگردم. آن روز، یک روز زیبای تابستانی بود و در دشت‌های دلپذیر آنجا فرسنگ‌ها قدم زدم تا آن که سکوت و زیبایی آنجا مرا آرام ساخت و پس از چند ساعت خشمم کاملاً فروکش کرد و با ندامت به خانه برگشتم.» بلی اگر ما هم مانند این مرد جوان فرصت دهیم تا عصبانیت ما بخوابد و با آرامش به موقعیت فکر کنیم، واکنشی نخواهیم داشت که بعد از آن پشیمان شویم.—مز ۴:۴؛ امث ۱۴:۲۹؛ یعقو ۱:۱۹، ۲۰.
۸ حال اگر احساسات منفی در ما ادامه یابد چه باید کنیم؟ بکوشید تا دلیل عصبانیت خود را دریابید. آیا دلیلش آن است که با شما به ناحق یا حتی بی‌ادبانه رفتار شده است؟ یا آن که فکر می‌کنید شخص مقابل، شما را عمداً رنجانده است؟ آیا عمل او حقیقتاً خیلی بد بوده است؟ تجزیه و تحلیل و یافتن دلیل واکنشتان به شما کمک می‌کند مطابق با اصول کتاب مقدّس و خواست یَهُوَه عمل کنید. (امثال ۱۵:۲۸؛ ۱۷:۲۷ خوانده شود.) چنین استدلالی ممکن است به شما کمک کند تا واقع‌بین باشید و راغب به بخشش. این روش گاهی به نظر دشوار می‌آید. اما اگر آن را به کار گیرید، به کلام خدا اجازه می‌دهید ‹افکار و نیّتهای دلتان› را محک زند و برانگیزد تا بخشندگی یَهُوَه را سرمشق قرار دهید.—عبر ۴:۱۲.
سریع دلخور نشوید!
۹، ۱۰. الف) واکنش ما نسبت به کسی که ما را دلخور کرده است ممکن است چه باشد؟ ب) پذیرفتن روحیهٔ مثبت و بخشندگی چه تأثیری در دیدگاه ما به زندگی می‌گذارد؟
۹ بسیاری از موقعیت‌های زندگی، شخص را به واکنشی منفی وامی‌دارد. برای مثال، حین رانندگی، نزدیک است اتومبیلی با شما تصادف کند. در چنین موقعیتی چه واکنشی نشان می‌دهید؟ برخی از رانندگان در اثر عصبانیت شدید به چنین راننده‌ای حمله می‌کنند. البته ما مسیحیان نباید چنین رفتاری داشته باشیم.
۱۰ در چنین مواقعی قبل از واکنش بهتر است اتفاق را برای لحظه‌ای تجزیه و تحلیل کنید. شاید شما نیز به دلیل پرت شدن حواستان تا حدّی مقصر باشید. یا اتومبیل رانندهٔ مقابل اِشکال فنی داشته است. بدین شکل می‌توانید از خشم، دلسردی و دیگر احساسات منفی خود بکاهید و با ذهنی باز به مسئله نگاه کنید و آمادهٔ بخشش باشید. در جامعه ۷:۹ آمده است: «در دل خود به زودی خشمناک مشو زیرا خشم در سینهٔ احمقان مستقر می‌شود.» پس سریع دلخور نشوید. عمل شخص مقابل اغلب عمدی نیست بلکه از روی ناکاملی است یا سوءتفاهمی پیش آمده است. سعی کنید با ذهنی باز به عمل یا سخنی که به نظر ناخوشایند بوده است فکر کنید و با محبت راغب به بخشش باشید. اگر چنین کنید خوشحال‌تر خواهید بود.—۱پِطرُس ۴:۸ خوانده شود.
‹صلح و سلام شما به خود شما بازخواهد گشت›
۱۱. واکنش ما نسبت به رفتار مردم در خدمت موعظه چگونه باید باشد؟
۱۱ در خدمت موعظه اگر کسی به ما بی‌احترامی کند چگونه می‌توانیم خویشتندار باشیم؟ وقتی عیسی ۷۰ نفر را به خدمت موعظه فرستاد به آنان گفت که به هر خانه‌ای بروند صلح و سلامتی را برای آنان آرزو کنند. عیسی گفت: «اگر در آن خانه کسی از اهل صلح و سلام باشد، سلام شما بر او قرار خواهد گرفت؛ وگرنه، به خود شما بازخواهد گشت.» (لو ۱۰:۱، ۵، ۶) وقتی مردم به پیام ما واکنشی مثبت نشان دهند بسیار خوشحال می‌شویم چرا که فواید آن نصیبشان خواهد شد. ولی برخی اوقات واکنش مردم صلح‌آمیز نیست. در چنین مواقعی چه باید کرد؟ عیسی گفت باید آرامش خود را حفظ کنیم. چه با ما خوب رفتار کنند چه نکنند، باید هر خانه را با آرامش‌خاطر ترک کنیم. عصبانیت از رفتار ناخوشایند مردم، آرامش را از ما می‌رباید.
۱۲. طبق سخنان پولُس در اِفِسُسیان ۴:۳۱، ۳۲ چگونه باید عمل کنیم؟
۱۲ سعی کنید صلح و آرامش را نه فقط در خدمت موعظه بلکه در هر شرایطی حفظ کنید. بخشیدن از دل بدین مفهوم نیست که ما رفتار اشتباه شخص را تأیید می‌کنیم یا صدمهٔ وارده را کم‌اهمیت جلوه می‌دهیم. بخشیدن بدین مفهوم است که رنجش را در دلمان نپرورانیم و آرامش خود را حفظ کنیم. برخی مرتباً ذهن خود را بر موضوعی که سبب آزار و رنجششان شده است مشغول می‌سازند و در نتیجه شادی خود را از دست می‌دهند. نباید اجازه دهیم چنین افکاری بر ما تسلّط یابد. به خاطر داشته باشید که کینه‌ورزی شادی را از ما می‌رباید. پس بخشنده باشید!—اِفِسُسیان ۴:۳۱، ۳۲ خوانده شود.
یَهُوَه را با واکنش خود خوشنود سازید
۱۳. الف) شخص مسیحی چگونه می‌تواند بر سر دشمنش «اخگرهای سوزان» بگذارد؟ ب) اگر با نرمی و ملایمت نسبت به رفتاری ناخوشایند واکنش نشان دهیم ممکن است چه نتایجی داشته باشد؟
۱۳ شاید کسی که با ما بدرفتاری کرده است شاهد یَهُوَه نباشد و بتوانیم وی را با رفتارمان به تعالیم کتاب مقدّس علاقه‌مند سازیم. پولُس رسول نوشت: «‹اگر دشمنت گرسنه باشد، به او خوراک بده، و اگر تشنه باشد، به او آب بنوشان. اگر چنین کنی، اخگرهای سوزان بر سرش خواهی انباشت.› مغلوب بدی مشو، بلکه بدی را با نیکویی مغلوب ساز.» (روم ۱۲:۲۰، ۲۱) رفتار مهربانانه ممکن است دل شخص را نرم سازد، طرز فکرش را تغییر دهد و خصوصیات نیک را در وی شکوفا سازد. شاید درک، همدردی و حتی دلسوزی ما وی را به حقایق کتاب مقدّس علاقه‌مند سازد. به هر حال، اگر با نرمی و ملایمت واکنش نشان دهیم شخص فرصت می‌یابد در رفتار نیکوی ما تأمّل کند.—۱پطر ۲:۱۲؛ ۳:۱۶.
۱۴. هر چقدر هم با ما بد رفتار شده باشد چرا نباید کینه بورزیم؟
۱۴ تحت برخی شرایط جایز نیست با برخی مردم معاشرت کنیم، منجمله اشخاصی که سابقاً عضوی از جماعت مسیحی بودند ولی مرتکب گناه شده‌اند، توبه نکرده‌اند و در نتیجه اخراج شده‌اند. وقتی گناهکاری توبه می‌کند و به جماعت برمی‌گردد گاهی بخشیدن وی برایمان بسیار دشوار است چرا که گناه شخص، ما را شدیداً رنجانده و برای برطرف شدن صدمهٔ عاطفی و روحی که بر ما وارد آمده، نیاز به زمان است. در چنین مواقعی باید مرتباً از یَهُوَه تقاضا کنیم تا به ما در نموّ روحیهٔ بخشندگی نسبت به توبه‌کار کمک کند. ما باید شخص را ببخشیم چون از دل و احساس شخص باخبر نیستیم اما یَهُوَه باخبر است. او اعماق دل شخص را می‌آزماید و نسبت به گناهکار صبور است. (مز ۷:۹؛ امث ۱۷:۳) به همین دلیل در کتاب مقدّس آمده است: «هیچ کس را به عوض بدی بدی مرسانید. پیش جمیع مردم تدارک کارهای نیکو بینید. اگر ممکن است به قدر قوّهٔ خود با جمیع خلق به صلح بکوشید. ای محبوبان انتقام خود را مکشید بلکه خشم را مهلت دهید، زیرا مکتوب است ‹خداوند می‌گوید که انتقام از آن من است من جزا خواهم داد.›» (روم ۱۲:۱۷-۱۹، ترجمهٔ قدیم) بلی ما نمی‌توانیم شخص را به درستی داوری کنیم. (مت ۷:۱، ۲) اما مطمئن هستیم که یَهُوَه عادلانه داوری خواهد کرد.
۱۵. درک چه موضوعی به ما کمک می‌کند تا نسبت به آزاردهندهٔ خود کینه به دل راه ندهیم؟
۱۵ اگر دشوار باشد آزاردهندهٔ خود را که توبه کرده است ببخشید به یاد آورید که او نیز مانند ما ناکاملی را به ارث برده است. (روم ۳:۲۳) یَهُوَه با همهٔ انسان‌های ناکامل احساس دلسوزی می‌کند. بنابراین بجاست که برای آزاردهندهٔ خود دعا کنیم. این کار باعث می‌شود احساس خشم در ما فروکش کند. عیسی روشن ساخت که حتی اگر با ما بدرفتاری شده باشد نباید کینه را در دلمان نگه داریم. او گفت: «دشمنان خود را محبت نمایید و برای آنان که به شما آزار می‌رسانند، دعای خیر کنید.»—مت ۵:۴۴.
۱۶، ۱۷. اگر پیران تشخیص دهند که گناهکار توبه کرده است چگونه باید عمل کنیم و چرا؟
۱۶ یَهُوَه مسئولیت بررسی خطای اعضای جماعت را به پیران مسیحی سپرده است. این برادران مانند یَهُوَه از تمام جوانب هر موضوع آگاهی کامل ندارند. با این حال، هدفشان این است که مطابق با حکمت کلام خدا و هدایت روح‌القدس تصمیم‌گیری کنند. پس وقتی برای تصمیم‌گیری به یَهُوَه دعا می‌کنند می‌توان اطمینان داشت که تصمیم آنان دیدگاه یَهُوَه را بازتاب می‌کند.—مت ۱۸:۱۸.
۱۷ این موضوع با وفاداری ما به خدا ارتباط دارد. آیا توبه‌کار را مطابق با تصمیم پیران خواهید بخشید و نشان خواهید داد که به او محبت دارید؟ (۲قر ۲:۵-۸) چنین کاری شاید آسان نباشد به ویژه اگر گناه شخص به شما یا به یکی از نزدیکانتان صدمه زده باشد. ولی اگر به یَهُوَه و طریقی که برای رسیدگی به موضوع در جماعت قرار داده است اعتماد کنید عاقلانه رفتار کرده‌اید. بدین صورت نشان خواهید داد که حقیقتاً توبه‌کار را بخشیده‌اید.—امث ۳:۵، ۶.
۱۸. چه فوایدی نصیب شخص بخشنده می‌شود؟
۱۸ روان‌شناسان به فواید روحیهٔ بخشندگی پی برده‌اند. بخشش راغبانه موجب می‌شود احساسات بد و حتی احساساتی را که موجب بیماری می‌شود از خود بیرون کنیم. همچنین به وجود آورندهٔ روابطی سالم و شاد است. برعکس، نبخشیدن موجب بیماری، روابطی تیره و فشار روحی می‌شود. از همه مهم‌تر برکتی که از بخشش راغبانه نصیبمان می‌شود رابطهٔ خوب با پدر آسمانی‌مان یَهُوَه است.—کولُسیان ۳:۱۲-۱۴ خوانده شود.
[تصویر در صفحهٔ ۲۷]
منظور عیسی از بیان این حکایت چه بود؟
[تصویر در صفحهٔ ۳۰]
مسیحیان موظفند یکدیگر را راغبانه ببخشند