پولس برای مقدّسین اعانه جمعآوری میکند
منافع روحانی برای مسیحیان حقیقی از اولویت برخوردار میباشد. معهذا، آنان به رفاه و سلامت جسمانی همنوعان خود نیز اهمیت میدهند و اغلب به یاری محنتکشیدگان و مصیبتزدگان شتافته، احتیاجات ایشان را برآورده میسازند. محبتِ برادری، مسیحیان را بر آن میدارد که به دیگر مسیحیان محتاج کمک کنند. — یوحنّا ۱۳:۳۴، ۳۵.
علاقه و محبت پولس رسول نسبت به برادران و خواهران روحانیاش وی را بر آن داشت که در بین جماعات اَخائیّه، غلاطیه، مَکادُونیه و نیز جماعات واقع در ناحیهٔ آسیا اعانه جمعآوری نماید. چه ضرورتی پولس را به انجام این کار واداشت؟ او جمعآوری اعانه را چگونه ترتیب داد؟ عکسالعمل جماعات مذکور چه بود و ما از آن واقعه چه درسی میآموزیم؟
وضعیت جماعت اورشلیم
بعد از پَنطیکاست سال ۳۳ د.م.، یهودیان و نوکیشانی که از اماکن دیگر به اورشلیم آمده و در خلال آن مراسم به جمع شاگردان مسیح پیوسته بودند، اقامت خود را تمدید کرده تا در خصوص ایمان حقیقی بیشتر تعلیم یابند. مسیحیان اورشلیم در مواقع لزوم مخارج اقامت برادران جدید خود را با شادمانی متقبل میشدند. ( اعمال ۲:۷-۱۱، ۴۱-۴۴؛ ۴:۳۲-۳۷) در آن ایام، یهودیان ملیّتگرا سر به شورش برداشته بودند و به اعمال خشونتآمیز متوسل میشدند. جوّ ناآرام داخلی احتمالاً بر احتیاج برادران افزوده بود و به منظور ممانعت از گرسنه ماندن پیروان مسیح، روزانه سهمیهای در میان بیوهزنان نیازمند توزیع میگشت. ( اعمال ۶:۱-۶) در آن روزگار، هیرودیس نیز به آزار و اذیت جماعت مسیحی پرداخته بود. در اواسط دههٔ ۴۰ د.م.، قحطی کل یهودیه را فرا گرفت. احتمالاً به موجب تمام این وقایع بود که پولس خطاب به پیروان عیسی گفت که ایشان متحمل «دردها» و «زحمات» شده و «تاراج اموال خود را» به خوشی پذیرفته بودند. — عبرانیان ۱۰:۳۲-۳۴؛ اعمال ۱۱:۲۷–۱۲:۱.
تقریباً در سال ۴۹ د.م.، اوضاع همچنان وخیم بود. در آن زمان به توافق رسیده شده بود که پولس باید توجه خود را به ملل بیگانه معطوف نماید و به طور خاص به ایشان موعظه کند. سپس پِطْرُس، یعقوب و یوحنّا وی را ترغیب نموده، گفتند ‹فقرا را یاد بدارد.› از آن پس، پولس همّت خود را در این راه نیز نهاد. — غَلاطیان ۲:۷-۱۰.
جمعآوری اعانه
پولس بر جمعآوری اعانه برای مسیحیان فقیر ساکن یهودیه نظارت به عمل میآورد. او تقریباً در سال ۵۵ د.م.، خطاب به قُرِنتیان گفت: «دربارهٔ جمع کردن زکات برای مقدّسین، چنانکه به کلیساهای غلاطیه فرمودم، شما نیز همچنین کنید. در روز اوّل هفته، هر یکی از شما بحسب نعمتی که یافته باشد، نزد خود ذخیره کرده، بگذارد . . . [و سپس،] آنانی را که اختیار کنید با مکتوبها خواهم فرستاد تا احسان شما را به اورشلیم ببرند.» ( ۱قُرِنتیان ۱۶:۱-۳) یک سال بعد، پولس اظهار کرد که برادران مَکادُونیه و اَخائیّه نیز در اعانه شرکت کردند. همراهی کردن چند تن از داوطلبان جماعات محدودهٔ آسیا به هنگام آوردن مبلغ جمعآوریشده به اورشلیم، نشان میداد که افراد آن جماعات نیز در این امر خیر شرکت کرده بودند. — اعمال ۲۰:۴؛ ۲قُرِنتیان ۸:۱-۴؛ ۹:۱، ۲.
در این رابطه از کسی خواسته نشده بود که بیش از وُسع خود کمک کند. با این اقدام، مساوات برقرار میشد یعنی اموال مازاد بر احتیاج آن مسیحیان جهت رفع نیازهای مقدّسین اورشلیم و یهودیه صرف میگشت. ( ۲قُرِنتیان ۸:۱۳-۱۵) پولس گفت: «هر کس بطوری که در دل خود اراده نموده است بکند، نه به حزن و اضطرار، زیرا خدا بخشندهٔ خوش را دوست میدارد.» — ۲قُرِنتیان ۹:۷.
پولس رسول اهالی قُرِنْتُس را با استدلال به بخشش و سخاوتمندی تشویق کرد و گفت که عیسی «برای شما فقیر شد تا شما از فقر او [از لحاظ روحانی] دولتمند شوید.» ( ۲قُرِنتیان ۸:۹) بیقین میتوان گفت که مسیحیان قُرِنْتُس مصمم بودند از سخاوت عیسی تقلید کنند. ضمناً از آنجایی که خدا ایشان را جهت به جا آوردن «کمال سخاوت» دولتمند ساخته بود، چقدر شایسته میبود که ایشان نیز رفع احتیاجات مقدّسین را مینمودند. — ۲قُرِنتیان ۹:۱۰-۱۲.
روحیهٔ اعانهدهندگان
با بررسی روحیه و طرز فکر افرادی که در امر کمکرسانی به مقدّسین قرن اول شرکت کردند میتوانیم درس بزرگی در مورد بخشش بیاموزیم. جمعآوری اعانه نشانگر علاقهٔ خادمین یَهُوَه به برادران دینیِ محتاج و تهیدستشان بود؛ در ضمن، بر وجود رابطهٔ برادری میان مسیحیان یهودی و مسیحیانی که از ملل بیگانه بودند دلالت میداشت. بذل و بخشش از جانب مسیحیان ملل بیگانه و تقبل آن توسط مسیحیان یهودی نمایانگر وحدت و دوستی بین آن دو گروه بود، چرا که آنان برادران خود را در دارایی مادی و روحانی خویش سهیم میساختند. — رومیان ۱۵:۲۶، ۲۷.
پولس احتمالاً از مسیحیان مکادونیه نخواسته بود که در این اعانه شرکت کنند، چرا که ایشان نیز در فقر کامل به سر میبردند. معهذا، آنان ‹التماس بسیار نموده، این نعمت و شراکتِ در خدمت مقدّسین را از پولس طلبیدند.› آری، گرچه آن مسیحیان شخصاً «در امتحانِ شدیدِ زحمت» بودند، «فوق از طاقت خویش [و] به رضامندی تمام» به برادران خود کمک کردند! ( ۲قُرِنتیان ۸:۱-۴) از قرار معلوم، آن «امتحانِ شدید» شامل اتهاماتی راجع به برگزیدن مذهبی میشد که در نظر رومیان غیرقانونی میبود. از این رو، آن مؤمنین موقعیت برادران یهودی خود را که تحت آزمایشات و سختیهای مشابهی به سر میبردند درک مینمودند و با آنان همدردی میکردند. — اعمال ۱۶:۲۰، ۲۱؛ ۱۷:۵-۹؛ ۱تَسّالونیکیان ۲:۱۴.
پیش از این، پولس به غیرتی که برادران قُرِنْتُس در امر جمعآوری اعانه نشان داده بودند اشاره کرده بود تا اهالی مکادونیه را نیز به این کار تشویق کند. لیکن اکنون شور و اشتیاق برادران قُرِنْتُس تقلیل یافته بود. حال، این رسول با تعریف از سخاوت برادران مکادونیه سعی داشت اهالی قُرِنْتُس را برانگیزاند تا به احسان خود ادامه دهند. او ضروری دانست به آنان یادآور شود که زمان آن فرا رسیده است تا کاری را که سال پیش آغاز کردهاند به پایان رسانند. مگر آن موقع چه رخ داده بود؟ — ۲قُرِنتیان ۸:۱۰، ۱۱؛ ۹:۱-۵.
کار جمعآوری اعانهای که تیطُس در قُرِنْتُس آغاز نموده بود به دلیل برخی مشکلات ظاهراً متوقف شده بود. او به مَکادُونیه رفت و در این باره با پولس مشورت کرد و بعد، با دو تن از براداران به منظور دلگرمی دادن به اعضای جماعت قُرِنْتُس و پایان بخشیدن به کار جمعآوری اعانه به آن مکان بازگشت. احتمالاً عدهای با سخنان کنایهآمیز گفته بودند که پولس میخواسته از قُرِنتیان سوءاستفاده کند. شاید به همین دلیل بود که پولس سه نفر را به منظور اتمام جمعآوری اعانه ارسال نمود و شخصاً سفارش هر یک از ایشان را کرد. آن رسول گفت: «چونکه اجتناب میکنیم که مبادا کسی ما را ملامت کند دربارهٔ این سخاوتی که خادمان آن هستیم. زیرا که نه در حضور خداوند فقط، بلکه در نظر مردم نیز چیزهای نیکو را تدارک میبینیم.» — ۲قُرِنتیان ۸:۶، ۱۸-۲۳؛ ۱۲:۱۸.
تحویل اعانه
در بهار سال ۵۶ د.م.، اعانهٔ جمعآوری شده جهت حمل به اورشلیم آماده شده بود و پولس نیز قصد نمود که به همراه نمایندگان منتخب توسط جماعات به اورشلیم برود. در اعمال ۲۰:۴ چنین میخوانیم: «سوپاتِرُس از اهل بیریه و اَرَسْترخُس و سَکُنْدُس از اهل تسالونیکی و غایوس از دِرْبَه و تیموتاؤس و از مردم آسیا تیخیکس و تَرُوفیمُس تا به آسیا همراه [پولس] رفتند.» ظاهراً لوقا نیز که احتمال میرود نمایندهٔ مسیحیان فیلِپّی بوده باشد در بین آن نمایندگان بود. به این صورت، حداقل نُه مأمور راهی سفر شدند.
محقق دیتِر گِئورگی اظهار میکند: «مقدار جمعآوریشده در کل میبایست مبلغ قابل توجهی بوده باشد، وگرنه اقدامات نهایی پولس و آن همه فرستاده ارزش متحمل گردیدن مشکلات و مخارج مربوطه را نمیداشت.» مشایعت هیئت اعزامی، اقدامی مؤثر جهت حفظ امنیت بود؛ ضمناً، به این ترتیب کسی نمیتوانست صداقت و امانتداری پولس را تحت سؤال قرار دهد. آن اشخاص به نمایندگی از جماعات ملل بیگانه به نزد مقدّسین اورشلیم فرستاده شدند.
هیئت اعزامی با پشت سر گذاشتن یک سفر دریایی از قُرِنتُس به سوریه آمده و قصد داشتند تا هنگام عید فِصَح خود را به اورشلیم برسانند لیکن مطلع شدند که مخالفین در صدد قتل پولس برآمدهاند. در نتیجه، برنامهٔ سفر خود را تغییر دادند. ( اعمال ۲۰:۳) احتمالاً دشمنان پولس قصد داشتند وی را در دریا سر به نیست کنند.
موضوع دیگری نیز پولس را نگران ساخته بود. بنابراین پیش از آنکه عازم سفر شود رسالهای به مسیحیان روم نوشت و به آنان التماس کرد تا دعا کنند که ‹از نافرمانان یهودیه رستگار شود و خدمتش در اورشلیم مقبول مقدّسین افتد.› ( رومیان ۱۵:۳۰، ۳۱) مقدّسین یقیناً اعانهٔ ارسالی را با قدردانی و کمال رضامندی میپذیرفتند. اما این احتمال میرود که پولس نگران مشکلاتی بوده باشد که به محض ورودش در میان عموم یهودیان پدید میآمد.
جای هیچ تردیدی نیست که آن رسول در فکر فقرا بود. کتاب مقدّس مشخص نمیسازد که چه وقت اعانه به دست مقدّسین رسید. معهذا، تحویل آن اعانه بر اتحاد میان برادران افزود و مسیحیان ملل بیگانه توانستند به این وسیله از بابت نعمات روحانیی که از برادران یهودی خود دریافت کرده بودند قدردانی کنند. پولس اندکی بعد از ورود به اورشلیم در معبد حضور یافت و این عمل وی سبب به پا شدن آشوب و بلوا در بین مخالفین شد که متعاقباً منجر به دستگیری خود پولس گشت. به موجب این رویداد، سرانجام پولس فرصت یافت که به حکام و سلاطین شهادت دهد. — اعمال ۹:۱۵؛ ۲۱:۱۷-۳۶؛ ۲۳:۱۱؛ ۲۴:۱–۲۶:۳۲.
اعانهای که امروز میتوان داد
گرچه از قرن اول تا کنون تغییرات فراوانی صورت گرفته اصول و مبانی مسیحیت به جای خود باقی مانده است. چه خوب و بجاست که امروزه مسیحیان از نیازهای مادی مطلع میشوند. در اینجا باید افزود که هر گونه اعانه از جانب ایشان باید داوطلبانه و از روی محبت به خدا و همنوع باشد. — مَرقُس ۱۲:۲۸-۳۱.
اقدامات به عمل آمده جهت استمداد مقدّسین در قرن اول، نشانگر آن است که چنین کمکرسانیی باید با سازماندهی کامل و دقت و صداقت تمام انجام گیرد. البته، یَهُوَه خدا از نیازهای ما باخبر است و همواره مایحتاج زندگی خادمین خود را برآورده میسازد تا آنان بتوانند علیرغم دشواریها و مصائب به اعلام بشارت ملکوت ادامه دهند. ( متّیٰ ۶:۲۵-۳۴) با وجود این، همهٔ ما میتوانیم با توجه به امکانات مالی خود به دیگران کمک کنیم. بدین شکل، کلام کتاب مقدس تحقق خواهد یافت که میگوید: «آنکه بسیار جمع کرد، زیادتی نداشت و آنکه اندکی جمع کرد، کمی نداشت.» — ۲قُرِنتیان ۸:۱۵.