خادمانی مبتکر و انعطافپذیر شویم
«همه کس را همه چیز گردیدم تا به هر نوعی بعضی را برهانم.» — ۱قُرِنتیان ۹:۲۲.
۱، ۲. الف) پولُس رسول از چه راههایی توانست در خدمت موعظه خود مؤثر واقع شود؟ ب) پولُس نسبت به مأموریتش چگونه عکسالعمل نشان داد؟
مردی بود که با اندیشمندان بلندپرواز و خیمهدوزان بیآلایش براحتی صحبت میکرد. در متقاعد کردن مقامات عالیرتبهٔ رومی و یا روستائیان خرافی فَرِیجیّه از راههایی متفاوت استفاده میکرد. نوشتههای او چه برای یونانیان روشنفکر و چه برای یهودیان میانهرو ترغیب کننده بود. منطقش بسیار قاطع بود و اثرات عاطفی سخنرانیاش بسیار عمیق. او سعی و کوشش میکرد تا وجهاشتراکی بین خود و شنوندگانش پیدا کند تا آنان نیز به مسیح ایمان بیاورند. — اَعمال ۲۰:۲۱.
۲ بلی، آن مرد کسی جز پولُس رسول نبود که بدون هیچ تردیدی میتوان او را مبشّری با تجربه و انعطافپذیر دانست. ( ۱تیموتاؤس ۱:۱۲) عیسی به او مأموریت داد تا ‹نامش را پیش امّتها و سلاطین و بنیاسرائیل ببرد.› ( اَعمال ۹:۱۵) بگذارید ببینیم عکسالعمل پولُس نسبت به این مأموریت چه بود؟ او خود گفت: «همه کس را همه چیز گردیدم تا به هر نوعی بعضی را برهانم. اما همه کار را به جهت انجیل میکنم تا در آن شریک گردم.» ( ۱قُرِنتیان ۹:۱۹-۲۳) حال، چگونه مثال پولُس میتواند به ما کمک کند تا در کار موعظه و آموزش به دیگران مؤثر و مفید واقع شویم؟
موفقیت در مأموریتی بس دشوار
۳. پولُس، قبل از اینکه مسیحی شود با شاگردان عیسی چگونه رفتار میکرد؟
۳ آیا پولُس همیشه مردی ملایم، مهربان، دلسوز و ملاحظهکار بود، کسی که برای انجام این مأموریت خطیر مناسب باشد؟ به هیچ وجه! چون تعصب مذهبی سَوْلُس ( نام قدیمی پولُس) او را به شکنجه و آزار مسیحیان واداشته بود. هنگامی که جوانی بیش نبود بر قتل اِستیفان صحه گذاشت. سپس با بیرحمی تمام در تعقیب مسیحیان بود تا آنان را دستگیر کرده مجازات کند. ( اَعمال ۷:۵۸؛ ۸:۱، ۳؛ ۱تیموتاؤس ۱:۱۳) او نه تنها به تعقیب شاگردان عیسی در اورشلیم قانع نبود بلکه تا شمال دمشق به «تهدید و قتل» آنها پرداخت. — اَعمال ۹:۱، ۲.
۴. پولُس برای موفقیت در مأموریتش چه تغییراتی باید در خود ایجاد میکرد؟
۴ اما احتمالاً ریشهٔ تنفر شدید پولُس نسبت به مسیحیان در این بود که با قاطعیت تصوّر میکرد اگر این دین جدید با عقاید تازه و ناآشنا با یهودیت ممزوج شود، آن را به تباهی خواهد کشید. از همهٔ اینها گذشته پولُس یک «فریسی،» به معنی «مجزا شده» بود و فریسیان خود را از همهٔ مردم کاملاً جدا میدانستند. ( اَعمال ۲۳:۶) زمانی را تصوّر کنید که پولُس با ناباوری تمام درک کرد که انتخاب شده تا در بارهٔ مسیح به همهٔ مردم موعظه کند! ( اَعمال ۲۲:۱۴، ۱۵؛ ۲۶:۱۶-۱۸) فریسیان حتی با مردمی که از نظر آنها گناهکار بودند غذا نیز نمیخوردند! ( لوقا ۷:۳۶-۳۹) بدون هیچ شکی پولُس میبایست طرز فکرش را با سعی فراوان تغییر میداد و به همهٔ مردم موعظه میکرد تا مطابق خواستهٔ خدا نجات یابند. — غَلاطیان ۱:۱۳-۱۷.
۵. چگونه میتوانیم در خدمت موعظهٔ خود از پولُس پیروی کنیم؟
۵ ما نیز مانند پولُس چون در محدودهٔ خود با مردمانی گوناگون با زبانهای مختلف ملاقات میکنیم باید تعصب را در خود از بین برده با سعی فراوان طرز فکر خود را تغییر دهیم. ( اَفَسُسیان ۴:۲۲-۲۴) گاهی اوقات بدون اینکه خود متوجه باشیم، جامعهای که در آن زندگی میکنیم و میزان تحصیلاتمان، افکار و عقایدی حاکی از تبعیض و تعصب را در ما به وجود میآورد که باعث میشود از خود انعطاف نشان ندهیم. اگر میخواهیم در یافتن افراد گوسفندگونه و تعلیم به آنان موفق باشیم باید مانند پولُس این افکار و عقاید را در ضمیر خود از بین ببریم. ( رومیان ۱۵:۷) او آگاه بود که در راه گسترش خدمت موعظه و آموزش مردم با مشکلاتی روبرو خواهد شد. اما به دلیل محبتش آنچنان مهارتی در تعلیم به مردم در خود به وجود آورد که شایسته است از آن پیروی کنیم. با مطالعهٔ خدمت موعظهٔ این رسول به امّتها در مییابیم که او مردی بادقت، قابل انعطاف، مبتکر و چارهجو بود.a — رومیان ۱۱:۱۳.
خادمی انعطافپذیر
۶. پولُس چگونه به فرهنگ و اعتقادات شنوندگانش دقت میکرد و نتیجهٔ آن چه بود؟
۶ پولُس فرهنگ و اعتقادات شنوندگان خود را با دقت در نظر میگرفت. هنگامی که در حضور اَغْرِیپاس دوّم، پادشاه یهودیه صحبت میکرد خطاب به او گفت: «تو در همهٔ رسوم و مسائل یهود عالِم هستی.» سپس با آشنایی به اعتقادات او و با مهارتی تمام، مسائلی را مورد بحث قرار داد که اَغْرِیپاس پادشاه به خوبی با آنها آشنا بود. دلایل پولُس به قدری روشن و قانعکننده بود که اَغْرِیپاس گفت: ‹کمی دیگر، مرا ترغیب میکنی که من مسیحی بگردم.› — اَعمال ۲۶:۲، ۳، ۲۷، ۲۸.
۷. پولُس هنگام موعظه به مردم لِسْتَرَه، چگونه انعطافپذیری خود را نشان داد؟
۷ پولُس مردی انعطافپذیر بود. توجه کنید که چگونه در لِسْتَرَه روش استدلال خود را تغییر داد تا او و بَرنابا را در آن شهر به عنوان خدایان پرستش نکنند. گفته میشود مردمی که به زبان لیکاؤنیه صحبت میکردند مردمی عامی و بسیار خرافی بودند. اما پولُس در اَعمال ۱۴:۱۴-۱۸، به مخلوقات و برکات خدا که از آنها لذّت و بهره میبردند، اشاره کرده آن را دلیلی بر برتری خدای یکتا دانست. دلایل پولُس و بَرنابا به سادگی قابل قبول و قابل فهم بود چون آن ‹خلق را از گذراندن قربانی برای ایشان . . . باز داشت.›
۸. اگرچه بعضی اوقات پولُس نمیتوانست احساسات خود را کنترل کند، چگونه نشان داد که مردی انعطافپذیر بود؟
۸ البته، پولُس به دلیل ناکاملیاش بعضی اوقات از کنترل احساسات خود قاصر بود. برای مثال، روزی در یک شورا، به طور غیر عادلانه به او سیلی زدند و پولُس به مسبب این کار که مردی یهودی به نام حنانیا بود به تندی سخن گفت. اما هنگامی که دریافت آن مرد کاهن اعظم میباشد فوراً از او پوزش طلبید. ( اَعمال ۲۳:۱-۵) هنگامی که پولُس در اَطینا یا آتن بود، در ابتدا «روح او در اندرونش مضطرب گشت چون دید که شهر از بتها پر است.» اما در طول سخنرانی خود در کوه مرّیخ کوچکترین نشانهای از این اضطراب را در خود ظاهر نساخت. در عوض با یافتن زمینهای مشترک به مذبحی در محل ستایش مردم اَطینا اشاره کرد که به «نام خدای ناشناخته» بر پا شده بود و شعری از یکی از شعرای ایشان نیز به زبان آورد. — اَعمال ۱۷:۱۶-۲۸.
۹. پولُس با هر مردمی چگونه رفتار میکرد؟
۹ پولُس میدانست با هر مردمی چگونه رفتار کند. او همیشه فرهنگ و محیطی را که شنوندگانش در آن تربیت یافته بودند مد نظر داشت. پولُس در نامههای خود به مسیحیانِ روم این موضوع را که آنها در پایتخت پرقدرتترین امپراتوری آن زمان زندگی میکردند، در نظر میگرفت. نکتهٔ مهمی که او در نامهٔ خود به مسیحیان روم به آن اشاره کرد این بود که گناه آدم به قدری عظیم بود که دامنگیر همهٔ انسانها شد اما قدرت رستگاری و رهایی بخش مسیح به مراتب از آن عظیمتر بود. پولُس چنان با مسیحیان روم و مردم دیگر آن شهر صحبت میکرد که سخنانش به دل آنها مینشست. — رومیان ۱:۴؛ ۵:۱۴، ۱۵.
۱۰، ۱۱. پولُس برای شنوندگان خود از چه تمثیلِ بخصوصی استفاده کرد؟ ( به پاورقی توجه کنید.)
۱۰ پولُس هنگام شرح حقایق عمیق کتاب مقدّس به دیگران چگونه عمل میکرد؟ او با مهارت بسیار از مثالها و تشبیهات آشنا که به سادگی برای همه قابل درک بود استفاده میکرد تا فهم مسائل پیچیدهٔ روحانی را آسان کند. احتمالاً، اکثر کسانی که پولُس به آنها نامه مینوشت غلام و برده بودند. به همین دلیل در نامههایش از تمثیلِ بردگان و غلامان استفاده میکرد تا با دلایلی ساده و در عین حال محکم ثابت کند، هر فرد خود میتواند انتخاب کند که یا غلامِ گناه و مرگ باشد و یا بردهٔ اطاعت از خدا و زندگی جاوید. — رومیان ۶:۱۶-۲۰.
۱۱ در یک کتاب تاریخی نوشته شده است: «در میان رومیان این مرسوم بود که مالک غلام میتوانست آزادی غلامش را به او باز گرداند و یا غلام میتوانست آزادی خود را بازخرید کند و یا غلام زمانی آزادی خود را به دست میآورد که مالکیتش به یکی از خدایان انتقال پیدا کند.» اما غلامی که آزاد شده بود میتوانست در عوضِ دستمزدی هنوز برای آقای خود کار کند. احتمالاً وقتی پولُس نوشت که غلام میتواند خود انتخاب کند که بردهٔ گناه باشد و یا بردهٔ اطاعت، منظورش همین قانون بود. در آن زمان مسیحیان روم از قید گناه آزاد شده، غلام خدا بودند. ولی اختیار آن را داشتند که به خدا خدمت کنند و یا دوباره به غلامی آقای پیشین خود که گناه و مرگ بود، در آیند. این تمثیلِ بسیار ساده و قابل درک مسیحیان روم را ترغیب میکرد از خود سؤال کنند که ‹من کدام آقا را خدمت میکنم.›b
از روش پولُس بیاموزیم
۱۲، ۱۳. الف) امروزه، برای دستیافتن به قلب شنوندگان خود چه باید بکنیم؟ ب) شما با چه روشهایی به مردمی که از نظر فرهنگ و آداب و رسوم با شما متفاوت میباشند، موعظه میکنید؟
۱۲ ما نیز برای دست یافتن به قلب شنوندگان گوناگون خود باید مانند پولُس دقت به خرج دهیم و انعطافپذیر بوده، بدانیم با هر کس چگونه رفتار کنیم. برای اینکه شنوندگان خود را یاری دهیم تا پیام موعظهٔ ملکوت را به خوبی درک کنند کافی نیست که فقط بر طبق عادت با آنها تماس برقرار کنیم، پیغامی را که حفظ کردهایم برای آنها بازگو کنیم و یا نشریاتی به آنها بدهیم. بلکه باید با هوشیاری و کوشش تمام تشخیص دهیم که احتیاجات آنها چیست و نگرانیهای آنها کدامند. از چه چیزهایی لذّت میبرند و به چه چیزهایی بیعلاقه هستند. دلواپسیهای آنها کدامند و نسبت به چه مسائلی تعصب به خرج میدهند. البته برای رسیدن به این منظور باید به سختی کوشش و تلاش کنیم، کاری که تمام مبشّران ملکوت به آن مشغولند. برای مثال، دفتر شعبهٔ شاهدان یَهُوَه در مجارستان چنین گزارش میدهد. «شاهدان یَهُوَه در مجارستان برای شیوهٔ زندگی و آداب و رسوم ملیتهایی که بین آنها زندگی میکنند احترام قائلند و از آنها توقع ندارند از آداب و رسوم مردم مجارستان پیروی کنند.» شاهدان یَهُوَه سعی میکنند در سراسر جهان بدین گونه رفتار کنند.
۱۳ در یکی از کشورهای خاور دور اغلب مردم به سلامتی، تربیت بچهها و تحصیلات عالی بسیار اهمیت میدهند. مبشّران در آن کشور سعی میکنند بیشتر راجع به این مسائل با مردم آنجا صحبت کنند، نه راجع به مسائل بحرانی جهان که دائماً رو به وخامت است و یا مسائل پیچیدهٔ اجتماعی. همین طور، مبشّران یکی از شهرهای بزرگ کشور آمریکا متوجه شدهاند که در یکی از محلّههای محدودهٔ آنها نگرانی مردم بیشتر متوجه مشکلاتی مانند تبهکاری، فساد، رشوهخواری، ترافیک سنگین و راهبندان میباشد. از این رو، برادران ما بحث را با این موضوعها شروع کرده، دنباله آن را به کتاب مقدّس میکشانند. معلّمان با تجربهٔ کتاب مقدّس گذشته از موضوعی که برای بحث انتخاب کردهاند همیشه سعی میکنند با سخنانشان دیگران را ترغیب کنند و بیشتر به اصول عملی کتاب مقدّس که باعث بهبود زندگی است اشاره کنند. همین طور به دورنمای زیبا و روشنی که خدا برای آینده وعده داده است. — اِشَعْیا ۴۸:۱۷، ۱۸؛ ۵۲:۷.
۱۴. توضیح دهید که چگونه میتوان به مردمی گوناگون برحسب نیازشان موعظه کرد؟
۱۴ از آنجایی که مردم از نظر فرهنگ، پایهٔ تحصیلات و اعتقادات مذهبی با یکدیگر بسیار متفاوت میباشند، ما نیز باید روشهای متفاوتی را در خدمت موعظهٔ خود برگزینیم. برای مثال، با آنانی که به خدا معتقدند اما کتاب مقدّس را قبول ندارند نمیتوان مانند آنانی که وجود خدا را تکذیب میکنند، بحث و گفتگو کرد. گاهی اوقات به شخصی در خدمت موعظه برمیخوریم که تصوّر میکند تمام نشریات دینی وسایلی است برای شستوشوی مغزی انسانها، و یا فرد دیگری که معتقد است کتاب مقدّس میتواند انسانها را تعلیم دهد. مسلّماً برای شروع بحث با این اشخاص از یک نوع مقدّمه استفاده نخواهیم کرد. از طرفِ دیگر، برای صحبت با مردمی که تحصیلاتی متفاوت دارند، باید انعطافپذیر باشیم. یک معلّم باتجربه برحسب موقعیت و نیاز از دلایل و مثالهای مختلف استفاده میکند. — ۱یوحنّا ۵:۲۰.
یاری به مبشّران جدید
۱۵، ۱۶. چرا باید علاقهمندانی را که تازه شروع به خدمت موعظه میکنند، تعلیم داد؟
۱۵ پولُس فقط به این فکر نبود که از خود معلّمی برجسته بسازد. او با هوشیاری تمام میدید که جوانانی مانند تیموتاؤس و تیطُس برای اینکه در خدمت موعظهٔ خود مؤثر واقع شوند باید تعلیم ببینند. ( ۲تیموتاؤس ۲:۲؛ ۳:۱۰، ۱۴؛ تیطُس ۱:۴) در زمان ما نیز تعلیم دادن و تعلیم گرفتن بسیار پر اهمیت و ضروری است.
۱۶ در سال ۱۹۱۴، تعداد مبشّران در سرتاسر دنیا حدود ۵۰۰۰ نفر بود؛ اما امروزه تعداد کسانی که هر هفته تعمید میگیرند، ۵۰۰۰ نفر میباشد! ( اِشَعْیا ۵۴:۲، ۳؛ اَعمال ۱۱:۲۱) علاقهمندانی که در جلسات جماعت شرکت میکنند بعد از مدتی آمادهاند تا خدمت موعظهٔ خود را آغاز کنند ولی قبل از آن باید تعلیم دیده، راهنمایی شوند. ( غَلاطیان ۶:۶) برای موفقیت در تعلیم این افراد باید از سرمشقی که عیسی در آموزش دیگران از خود به جای گذاشت پیروی کنیم.c
۱۷، ۱۸. چگونه میتوانی به مبشّران جدید کمک کنی تا اعتمادبهنَفْس خود را در کار موعظه به دست آورند؟
۱۷ عیسی نمیخواست که شاگردانش با دیدن گروهی از مردم بلافاصله به میان آنها رفته شروع به موعظه کنند. او ابتدا توضیح داد که چرا باید موعظه شود و آنها را ترغیب کرد که در این مورد مستمراً دعا کنند. سپس به این سه نکته اشاره کرد. اوّل، داشتن یک همراه در خدمت موعظه. دوّم، محدودهای برای موعظه. سوّم، پیغامی برای موعظه. ( متّیٰ ۹:۳۵-۳۷؛ ۱۰:۵-۷؛ مَرقُس ۶:۷؛ لوقا ۹:۲، ۶) تفاوتی نمیکند که به کودکان خود تعلیم میدهیم یا به شاگردانی جدید و یا به مبشّرانی که برای مدتها است که در خدمت موعظه شرکت نکردهاند. ما باید در تعلیم دادن به دیگران از این روش استفاده کنیم.
۱۸ مبشّران جدید را باید به قدری یاری کنیم که در ارائه پیغام ملکوت اعتمادبهنَفْس خود را به دست آورند. آیا میتوانی به آنها کمک کنی تا پیغامی ساده و در عین حال گیرا آماده کرده، تمرین کنند؟ ابتدا بگذار خوب مشاهده کنند که تو چگونه موعظه میکنی. میتوانی از مثال جِدْعُون سرمشق بگیری که به سربازانش گفت: «بر من نگاه کرده، چنان بکنید.» ( داوران ۷:۱۷) سپس اجازه بده مبشّر جدید در کنار تو موعظه کرده، تمرین کند. او را به دلیل تلاشش به گرمی تشویق کن و در موقعیتی مناسب به نکاتی اشاره کن که برای پیشرفت باید به آنها توجه کند.
۱۹. برای موفقیت در کار موعظه چه تصمیمی گرفتهای؟
۱۹ برای موفقیت در کار موعظه باید هنگام صحبت با مردمی که گذشتهٔ فرهنگی و دینیشان با ما تفاوت دارد، سعی کنیم انعطافپذیر باشیم و جدیدان را نیز آموزش دهیم تا مانند ما رفتار کنند. هنگامی که به اهمیت این هدف والا یعنی شناساندن خدای یکتا به دیگران که زندگی جاوید را برای آنها به ارمغان میآورد میاندیشیم، خواهیم دید که ارزش هر گونه تلاش را دارد تا ‹همه کس را همه چیز گردیم تا به هر نوعی بعضی را برهانیم.› — ۲تیموتاؤس ۴:۵؛ ۱قُرِنتیان ۹:۲۲.
[پاورقیها]
a روشهای مؤثر موعظهٔ پولُس را میتوان در آیات زیر مشاهده کرد. اَعمال ۱۳:۹، ۱۶-۴۲؛ ۱۷:۲-۴؛ ۱۸:۱-۴؛ ۱۹:۱۱-۲۰؛ ۲۰:۳۴؛ رومیان ۱۰:۱۱-۱۵؛ ۲قُرِنتیان ۶:۱۱-۱۳.
b پولُس برای روشن ساختن رابطهٔ بین خدا و «پسران» مسح شدهٔ خدا از اصل قانونیای استفاده کرد که خوانندگانش در روم با آن آشنا بودند. ( رومیان ۸:۱۴-۱۷) در کتابی به نام «پولُس مقدّس» ( انگل.) آمده است: «قبول کردن کودکان به فرزندخواندگی یکی از رسوم رایج و منطبق بر موازین خانوادگی روم بود.»
c طبق برنامهای، در تمام جماعات شاهدان یَهُوَه پیشگامان دائم به دیگران تعلیم میدهند. در این برنامه از تجربیات و معلومات پیشگامان دائم برای تعلیم و راهنمایی مبشّران کمتجربه استفاده میشود.
آیا به خاطر میآورید؟
• چگونه میتوانیم پولُس را در خدمت موعظه سرمشق قرار دهیم؟
• ما باید در طرز فکر خود چه تغییراتی ایجاد کنیم؟
• چگونه میتوانیم پیغامی امیدبخش به مردم بدهیم؟
• چگونه میتوانیم به مبشّران جدید در انجام خدمت موعظه اعتمادبهنَفْس ببخشیم؟
[نکتهٔ برجستهشده در صفحهٔ ۲۹]
پولُس رسول در موعظه کردن و تعلیم دادن بسیار بادقت، انعطافپذیر، مبتکر و چارهجو بود
[نکتهٔ برجستهشده در صفحهٔ ۳۱]
عیسی به سه نکتهٔ اصلی اشاره کرد که شاگردانش باید به آنها توجه میکردند: داشتن یک همراه در خدمت موعظه، محدودهای برای خدمت موعظه و پیغامی برای موعظه
[تصاویر در صفحهٔ ۲۸]
پولُس چون در خدمت موعظه انعطافپذیر بود موفق شد به همه موعظه کند
[تصویر در صفحهٔ ۳۰]
مبشّری موفق است که فرهنگ شنوندگان خود را در نظر گیرد
[تصویر در صفحهٔ ۳۱]
مبشّران با تجربه مبشّران جدید را برای خدمت موعظه آماده میکنند