عمق حکمت خدا!‏

‏«وه که چه ژرف است دولت و حکمت و علم خدا؛‏ تقدیرهای او کاوش‌ناپذیر است و راههایش درک‌ناشدنی.‏» —‏ روم ۱۱:‏۳۳‏.‏

۱.‏ بزرگ‌ترین امتیازی که نصیب مسیحیان تعمیدیافته شده است چیست؟‏

بزرگ‌ترین امتیازی که تا به حال نصیبتان شده است چیست؟‏ شاید در ابتدا به مسئولیت یا افتخاری فکر کنید که به شما عطا شده است.‏ با این حال،‏ بزرگ‌ترین امتیازی که نصیب ما مسیحیان شده،‏ رابطهٔ صمیمی با یَهُوَه خدای حقیقی است.‏ از این رو،‏ «نزد خدا شناخته» شده‌ایم.‏ —‏ ۱قر ۸:‏۳؛‏ غلا ۴:‏۹‏.‏

۲.‏ چرا شناختن یَهُوَه و شناخته شدن نزد او امتیاز بزرگی است؟‏

^۲ چرا شناختن یَهُوَه و شناخته شدن نزد او امتیاز بزرگی است؟‏ زیرا یَهُوَه نه تنها دارای بزرگ‌ترین مقام عالم است بلکه آنانی را که می‌شناسد دوست دارد و محافظت می‌کند.‏ ناحُوم نبی تحت الهام نوشت:‏ «‏خداوند نیکو است و در روز تنگی ملجا می‌باشد و متوکّلان خود را می‌شناسد.‏» (‏نا ۱:‏۷؛‏ مز ۱:‏۶‏)‏ در واقع،‏ زندگی ابدی ما بستگی به این دارد که خدای حقیقی و عیسی مسیح را بشناسیم.‏ —‏ یو ۱۷:‏۳‏.‏

۳.‏ شناختن خدا شامل چه می‌شود؟‏

^۳ شناختن خدا تنها به مفهوم دانستن نام او نیست بلکه باید او را همچون یک دوست به خوبی بشناسیم و بدانیم که چه چیزی او را خوشنود می‌سازد و چه چیزی ناخوشنود.‏ همچنین دنبال کردن زندگی‌ای مطابق با این شناخت مشخص‌کنندهٔ رابطهٔ صمیمی ما با اوست.‏ (‏۱یو ۲:‏۴‏)‏ با این حال شناختن یَهُوَه ما را ملزم به کاری دیگر نیز می‌کند.‏ ما باید در کنار یادگیری اعمال یَهُوَه پی ببریم که چرا آن اعمال را انجام داده است و به چه نحوی.‏ هر چه بیشتر به مقاصدش پی ببریم،‏ از ‹عمق حکمت خدا› بیشتر متعجب می‌شویم.‏ —‏ روم ۱۱:‏۳۳‏.‏

خدای بامقصود

۴،‏ ۵.‏ الف)‏ واژهٔ «قصد» در کتاب مقدّس به چه مفهوم است؟‏ ب)‏ توضیح دهید که چگونه می‌توان به طرق مختلف به مقصد رسید.‏

^۴ یَهُوَه خدای بامقصودی است.‏ در کتاب مقدّس نیز «قصد ازلی» خدا بیان شده است.‏ (‏افس ۳:‏۱۰،‏ ۱۱‏)‏ منظور از این عبارت چیست؟‏ واژهٔ «قصد» در کتاب مقدّس به هدفی مشخص دلالت دارد که از راه‌های مختلف می‌توان به آن رسید.‏

^۵ برای مثال:‏ شخصی را در نظر بگیرید که تصمیم دارد به مکان مشخصی سفر کند.‏ رسیدن به مقصد در واقع هدف یا قصد اوست.‏ او می‌تواند با وسایل نقلیهٔ متفاوت و راه‌های مختلف به آنجا برسد.‏ او در طول سفر ممکن است با وضعیت‌هایی غیرمنتظره مانند بدی هوا،‏ ترافیک و تعمیر جاده روبرو شود و راه دیگری برگزیند.‏ با این حال،‏ هر تغییر لازمی که در مسیر خود بدهد سرانجام به مقصد می‌رسد.‏

۶.‏ یَهُوَه چگونه در تحقق مقصودش انعطاف‌پذیر بوده است؟‏

^۶ یَهُوَه نیز به همین شکل در رسیدن به مقصود ازلی‌اش انعطاف‌پذیر است.‏ از آنجایی که مخلوقات هوشمندش به دلیل داشتن اختیار عمل می‌توانند برعکس مقصود او رفتار کنند،‏ یَهُوَه برای رسیدن به مقصودش بلافاصله راه خود را تغییر می‌دهد.‏ برای مثال،‏ بگذارید نحوهٔ تحقق مقصود یَهُوَه را در رابطه با ذریّت یا نسل موعود بررسی کنیم.‏ یَهُوَه در ابتدا به اوّلین زوج بشری گفت:‏ «بارور و کثیر شوید و زمین را پر سازید.‏» (‏پیدا ۱:‏۲۸‏)‏ آیا سرکشی آن زوج در باغ عدن مانعی برای تحقق مقصود یَهُوَه بود؟‏ به هیچ وجه!‏ با به وجود آمدن وضعیت جدید،‏ یَهُوَه بلافاصله وارد عمل شد و «راه» یا مسیر دیگری برای رسیدن به مقصودش انتخاب کرد.‏ او ظهور «ذریّت» یا نسلی را پیشگویی کرد که صدمات واردشده را جبران خواهد کرد.‏ —‏ پیدا ۳:‏۱۵؛‏ عبر ۲:‏۱۴-‏۱۷؛‏ ۱یو ۳:‏۸‏.‏

۷.‏ از توصیفی که یَهُوَه در خروج ۳:‏۱۴ از خود می‌دهد چه می‌آموزیم؟‏

^۷ انعطاف‌پذیری یَهُوَه با وضعیت‌های جدید در رابطه با تحقق مقصودش هماهنگ با توصیفی است که در بارهٔ خود داده است.‏ وقتی موسی با یَهُوَه در مورد موانعی که می‌توانست سدّ راه مأموریتش قرار گیرد صحبت کرد،‏ یَهُوَه به او چنین تضمینی داد:‏ «‹خواهم شد آنچه خواهم شد.‏› و گفت:‏ ‹به بنی‌اسرائیل چنین بگو،‏ «خواهم شد مرا نزد شما فرستاده است.‏»›» (‏خرو ۳:‏۱۴‏،‏ دجa‏)‏ بلی،‏ یَهُوَه می‌تواند هر آنچه می‌خواهد بشود تا مقصودش را کاملاً به تحقق رساند!‏ پولُس رسول با مثالی این موضوع را در باب ۱۱ کتاب رومیان به شکلی زیبا توضیح داده است.‏ در آنجا درخت زیتون مجازی‌ای توصیف شده است.‏ حال ما چه امید آسمانی داشته باشیم،‏ چه امید زمینی،‏ بررسی دقیق این مثال درکمان را نسبت به حکمت یَهُوَه عمیق‌تر می‌سازد.‏

مقصود یَهُوَه در رابطه با ذریّت موعود

۸،‏ ۹.‏ الف)‏ کدام چهار موضوع به ما کمک می‌کند تا مَثَل درخت زیتون را درک کنیم؟‏ ب)‏ جواب چه سؤالی انعطاف‌پذیری یَهُوَه را در تحقق مقصودش نمایان می‌سازد؟‏

^۸ قبل از آن که مفهوم این مَثَل را درک کنیم باید چهار موضوع را در رابطه با تحقق مقصود یَهُوَه در مورد ذریّت یا نسل موعود بدانیم.‏ اوّلاً،‏ یَهُوَه به ابراهیم وعده داد که از طریق نسل او «جمیع امّت‌های زمین برکت خواهند یافت.‏» (‏پیدا ۲۲:‏۱۷،‏ ۱۸‏)‏ دوّماً،‏ به قوم اسرائیل که از نسل ابراهیم بودند وعدهٔ «مملکت کهنه» یا پادشاهی‌ای که متشکل از کاهنان هستند داده شد.‏ (‏خرو ۱۹:‏۵،‏ ۶‏)‏ سوّماً،‏ وقتی اکثر اسرائیلیان مسیح را رد کردند،‏ یَهُوَه قدم دیگری برداشت تا از اقوام دیگر «مملکت کهنه» را تکمیل کند.‏ (‏مت ۲۱:‏۴۳؛‏ روم ۹:‏۲۷-‏۲۹‏)‏ چهارماً،‏ این «ذریّت» از دو بخش تشکیل شده است؛‏ بخش اصلی که عیسی است و بخش ثانوی انسان‌هایی که چنین امتیازی به آن‌ها عطا شده است.‏ —‏ غلا ۳:‏۱۶،‏ ۲۹‏.‏

^۹ با توجه به این چهار موضوع در کتاب مکاشفه می‌آموزیم که ۱۴۴٬۰۰۰ نفر با عیسی در آسمان پادشاه و کاهن خواهند بود.‏ (‏مکا ۱۴:‏۱-‏۴‏)‏ کلام خدا این اشخاص را «بنی‌اسرائیل» یا پسران اسرائیل می‌نامد.‏ (‏مکا ۷:‏۴-‏۸‏)‏ پس آیا همهٔ این ۱۴۴٬۰۰۰ نفر باید از قوم اسرائیل باشند؟‏ جواب این سؤال انعطاف‌پذیری یَهُوَه را در تحقق مقصودش نمایان می‌سازد.‏ بیایید ببینیم که نامهٔ پولُس به رومیان چگونه جواب این سؤال را می‌دهد.‏

پادشاهی‌ای متشکل از کاهنان

۱۰.‏ امّت اسرائیل چه موقعیت به خصوصی داشتند؟‏

^۱۰ همان گونه که گفته شد،‏ قوم اسرائیل می‌توانستند منحصراً «مملکت کَهَنه و امّت مقدّس» را تشکیل دهند.‏ ‏(‏رومیان ۹:‏۴،‏ ۵ خوانده شود.‏‏)‏ اما وقتی بخش اصلی ذریّت موعود آمد چه اتفاقی افتاد؟‏ آیا ملت اسرائیل کل بخش ثانوی این ذریّت را تشکیل داد؟‏

۱۱،‏ ۱۲.‏ الف)‏ جمع‌آوری اشخاص برای پادشاهی خدا چه زمانی شروع شد و واکنش اکثر یهودیان آن زمان چه بود؟‏ ب)‏ یَهُوَه چگونه توانست ‹تعداد› کسانی که نسل ابراهیم می‌شدند ‹کامل گرداند›؟‏

^۱۱ رومیان ۱۱:‏۷-‏۱۰ خوانده شود.‏ یهودیان قرن اوّل اکثراً عیسی را نپذیرفتند.‏ بدین شکل فرصتی را که بتوانند بخشی از ذریّت ابراهیم و منحصراً وارث باشند از دست دادند.‏ با این حال،‏ وقتی در پِنتیکاست ۳۳ م.‏ شروع به جمع‌آوری اشخاص برای تشکیل «مملکت کهنه» شد،‏ شماری از یهودیان این دعوت را پذیرفتند.‏ با این که تعداد آن‌ها به چند هزار نفر رسید در مقایسه با کل ملت یهود «باقیماندگانی» بیش نبودند.‏ —‏ روم ۱۱:‏۵‏.‏

^۱۲ با این وصف،‏ یَهُوَه چگونه می‌توانست ‹تعداد› کسانی را که ذریّت ابراهیم می‌شدند ‹کامل گرداند›؟‏ (‏روم ۱۱:‏۱۲،‏ ۲۵‏)‏ به جوابی که پولُس داد توجه کنید:‏ «مقصود این نیست که کلام خدا به انجام نرسیده است،‏ زیرا همهٔ کسانی که از قوم اسرائیل‌اند،‏ براستی اسرائیلی [روحانی] نیستند؛‏ و نیز همهٔ کسانی که از نسل ابراهیم‌اند،‏ فرزندان او [یا بخش ثانوی ذریّت ابراهیم] شمرده نمی‌شوند.‏ .‏ .‏ .‏ به دیگر سخن،‏ فرزندان جسمانی نیستند که فرزند خدایند،‏ بلکه فرزندان وعده نسل ابراهیم شمرده می‌شوند.‏» (‏روم ۹:‏۶-‏۸‏)‏ پس شرط اصلی برای تحقق وعدهٔ خدا در رابطه با ذریّت این نبود که شخص از فرزندان جسمانی ابراهیم باشد.‏

درخت زیتون مجازی

۱۳.‏ الف)‏ درخت زیتون،‏ ب)‏ ریشه،‏ پ)‏ تنه،‏ ت)‏ و شاخه‌ها مظهر چه می‌باشند؟‏

^۱۳ پولُس رسول اشخاصی را که بخشی از ذریّت ابراهیم می‌شوند به شاخه‌های درخت زیتون مجازی تشبیه کرد.‏b (‏روم ۱۱:‏۲۱‏)‏ این درخت زیتون اهلی نشان‌دهندهٔ تحقق مقصود خدا در رابطه با عهد ابراهیمی است.‏ چون ریشهٔ این درخت زیتون مقدّس است،‏ نشانگر یَهُوَه می‌باشد که باعث بقای اسرائیل روحانی است.‏ (‏اشع ۱۰:‏۲۰؛‏ روم ۱۱:‏۱۶‏)‏ تنهٔ درخت زیتون نشانگر عیسی است که بخش اصلی ذریّت می‌باشد.‏ کل شاخه‌های درخت زیتون ‹تعداد کامل› کسانی است که بخش ثانوی ذریّت می‌باشند.‏

۱۴،‏ ۱۵.‏ چه کسانی شاخه‌های ‹بریدهٔ› درخت زیتون اهلی بودند و چه کسانی به آن درخت پیوند داده شدند؟‏

^۱۴ یهودیانی که عیسی را رد کردند در مَثَل درخت زیتون به شاخه‌های «بریده» تشبیه شده‌اند.‏ (‏روم ۱۱:‏۱۷‏)‏ از این رو،‏ فرصت این را که بخش ثانوی ذریّت ابراهیم گردند از دست دادند.‏ ولی چه کسانی جایگزین آن‌ها می‌شدند؟‏ جواب این سؤال از دید یهودیان که با غرور خود را فرزندان ابراهیم می‌دانستند باورنکردنی بود.‏ اما یحیای تعمیددهنده به آن‌ها گوشزد کرده بود که اگر یَهُوَه بخواهد،‏ می‌تواند از سنگ‌ها برای ابراهیم فرزند پدید آورد.‏ —‏ لو ۳:‏۸‏.‏

^۱۵ پس یَهُوَه برای تحقق مقصودش چه کرد؟‏ پولُس رسول توضیح داد که از شاخه‌های درخت زیتون وحشی گرفته شد و به درخت زیتون اهلی پیوند داده شد تا جایگزین شاخه‌های بریده شوند.‏ ‏(‏رومیان ۱۱:‏۱۷،‏ ۱۸ خوانده شود.‏‏)‏ از این رو،‏ مسح‌شدگان از ملت‌های دیگری مانند اعضای جماعت روم به طور مجازی به این درخت زیتون پیوند داده شدند.‏ بدین شکل آن‌ها بخشی از ذریّت ابراهیم شدند.‏ در اصل،‏ آن‌ها مانند شاخه‌های درخت زیتون وحشی بودند که نمی‌توانستند بخشی از این عهد ویژه شوند.‏ اما یَهُوَه راه را باز کرد تا آن‌ها بتوانند جزو اسرائیل روحانی گردند.‏ —‏ روم ۲:‏۲۸،‏ ۲۹‏.‏

۱۶.‏ پِطرُس رسول تشکیل اسرائیل روحانی را چگونه توضیح داد؟‏

^۱۶ پِطرُس رسول این موضوع را چنین توضیح داد:‏ «این سنگ [عیسی مسیح] برای شما [اسرائیل روحانی،‏ شامل مسیحیان غیریهودی] که ایمان آورده‌اید،‏ گرانبهاست؛‏ امّا آنان را که ایمان نیاورده‌اند،‏ ‹همان سنگی که معماران رد کردند سنگ اصلی بنا شده است،‏› و نیز،‏ ‹سنگی که سبب لغزش شود،‏› .‏ .‏ .‏ امّا شما ملتی برگزیده و کاهنانی هستید که پادشاهند؛‏ شما امّتی مقدّس و قومی متعلق به خدایید،‏ تا فضایل او را اعلام کنید که شما را از تاریکی به نور حیرت‌انگیز خود فراخوانده است.‏ پیش از این قومی نبودید،‏ امّا اکنون قوم خدایید؛‏ زمانی از رحمت محروم بودید،‏ امّا اکنون رحمت یافته‌اید.‏» —‏ ۱پطر ۲:‏۷-‏۱۰‏.‏

۱۷.‏ چرا کار یَهُوَه ‹برخلاف طبیعت› بود؟‏

^۱۷ یَهُوَه کاری کرد که برای بسیاری کاملاً غیرمنتظره بود.‏ پولُس رسول توضیح داد که یَهُوَه کاری ‹برخلاف طبیعت› انجام داد.‏ (‏روم ۱۱:‏۲۴‏)‏ به نظر غیرعادی یا حتی غیرطبیعی است که شاخهٔ درخت وحشی به درخت اهلی پیوند داده شود.‏ با وجود این،‏ برخی از باغبانان قرن اوّل چنین کاری کردند.‏c یَهُوَه نیز به همین شکل کاری استثنایی انجام داد.‏ از دیدگاه یهودیان غیرممکن بود که غیریهودیان ثمرهٔ نیکو بدهند.‏ با این حال،‏ یَهُوَه غیریهودیان را بخشی از «قومی» ساخت که ثمره آورند.‏ (‏مت ۲۱:‏۴۳‏)‏ با مسح کردن کُرنِلیوس در سال ۳۶ م.‏ که اوّلین غیریهودی نامختون بود به غیریهودیان فرصت داده شد که به درخت مجازی زیتون پیوند داده شوند.‏ —‏ اعما ۱۰:‏۴۴-‏۴۸‏.‏d

۱۸.‏ یهودیان بعد از ۳۶ م.‏ چه فرصتی را از دست ندادند؟‏

^۱۸ آیا این بدین مفهوم است که یهودیان بعد از ۳۶ م.‏ فرصت این را که بخشی از ذریّت ابراهیم شوند برای همیشه از دست دادند؟‏ خیر.‏ پولُس رسول توضیح داد:‏ «اگر آنها [یعنی یهودیان] نیز در بی‌ایمانی لجاجت نورزند،‏ باز پیوند خواهند شد،‏ زیرا خدا قادر است آنها را بار دیگر پیوند بزند.‏ زیرا اگر تو از درختِ زیتونِ وحشی بریده شدی و برخلاف طبیعتت به درختِ زیتونِ آزاد [یا اهلی] پیوند گشتی،‏ پس چقدر بیشتر شاخه‌های اصلی می‌توانند به درخت زیتونی که از آن بریده شدند،‏ پیوند شوند!‏»‏e —‏ روم ۱۱:‏۲۳،‏ ۲۴‏.‏

‏«تمامی اسرائیل نجات خواهد یافت»‏

۱۹،‏ ۲۰.‏ با توجه به مَثَل درخت زیتون،‏ یَهُوَه چه قصدی را به تحقق می‌رساند؟‏

^۱۹ بلی،‏ مقصود یَهُوَه در رابطه با «اسرائیلِ خدا» همچنان به شکل فوق‌العاده‌ای تحقق می‌یابد.‏ (‏غلا ۶:‏۱۶‏)‏ همان گونه که پولُس گفت:‏ «تمامی اسرائیل نجات خواهد یافت.‏» (‏روم ۱۱:‏۲۶‏)‏ در زمانی که یَهُوَه تعیین کرده است «تمامی اسرائیل» که کل اسرائیل روحانی است،‏ همچون پادشاه و کاهن در آسمان خدمت خواهند کرد.‏ هیچ چیز نمی‌تواند مانع تحقق مقصود یَهُوَه شود!‏

^۲۰ همان گونه که پیشگویی شده است،‏ «ذریّت» ابراهیم که شامل عیسی مسیح و ۱۴۴٬۰۰۰ مسح‌شده است،‏ «جمیع امّت‌های زمین» را برکت خواهند داد.‏ (‏روم ۱۱:‏۱۲؛‏ پیدا ۲۲:‏۱۸‏)‏ بدین شکل،‏ همهٔ قوم خدا از این ترتیبات فایده خواهند برد.‏ حقیقتاً با تعمّق در مقصود ازلی یَهُوَه،‏ در ابهت ‹ژرف دولت و حکمت و علم خدا› فرو می‌رویم.‏ —‏ روم ۱۱:‏۳۳‏.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

آیا به یاد می‌آورید؟‏

‏• از نحوه‌ای که یَهُوَه مقاصد خود را به تحقق می‌رساند چه می‌آموزیم؟‏

‏• در رومیان باب ۱۱ هر یک از این‌ها نمایانگر چیست؟‏

درخت زیتون.‏

ریشه.‏

تنه.‏

شاخه‌ها.‏

‏• چرا پیوندی که یَهُوَه داد ‹برخلاف طبیعت› بود؟‏

‏[کادر/‏تصویر در صفحهٔ ۲۴]‏

دلیل پیوند شاخه‌های وحشی به درخت اهلی

▪ لوشیاس جونیاس مادرِیتوس کالومِلا سربازی رومی و باغبانی بود که در قرن اوّل می‌زیست.‏ او به دلیل ۱۲ کتابی که در مورد زندگی در روستا،‏ کشاورزی و باغبانی نگاشته،‏ شناخته شده است.‏

او در کتاب پنجم خود مَثَلی باستانی را بیان می‌کند:‏ «کسی که زمین را برای کاشت درخت زیتون شخم می‌زند در پی میوه است؛‏ کسی که آن را کود می‌دهد در طلب میوه است؛‏ کسی که آن را هرس می‌کند آن را به آوردن میوه وامی‌دارد.‏»‏

بعد از توصیف درختی که سالم است ولی میوه به بار نمی‌آورد،‏ او چنین توصیه می‌کند:‏ «بهتر است که با مته آن را سوراخ کنید و شاخه‌ای از درخت زیتون وحشی محکم در آن  قرار دهید؛‏ چون از درختی پرثمر به آن پیوند داده شده است آن درخت نیز پرثمر خواهد  شد.‏»‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۳]‏

آیا مَثَل درخت زیتون را درک می‌کنید؟‏