آیا زندگی ابدی واقعاً امکان‌پذیر است؟
«ای استاد نیکو، چه عمل نیکو کنم تا حیات جاودانی یابم»—متی ۱۹:۱۶.
۱. در خصوص عمر بشر چه می‌توان گفت؟
در سال ۴۸۰ ق.د.م. خشایارشا، پادشاه پارس، که در کتاب مقدس به اَخشُورُش ملقب می‌باشد، پیش از نبرد به سان دیدن سربازان خود مبادرت ورزید. ( استر ۱:۱، ۲) به نقل از هرودوتِ تاریخدان، در آن هنگام پادشاه شروع به گریستن نموده، گفت: «آری حس تأثر به من دست داد و به خاطرم رسید که کوتاهی عمر انسان چقدر دردناک است چون یکصد سال بعد از این حتی یک نفر این افراد که پیش چشم می‌بینم زنده نخواهد بود.» شاید قبول کوتاهی عمر برای تو نیز سخت و هضم آن ثقیل باشد. آری، حقیقتاً کیست که بخواهد فرتوت و بیمار شده بمیرد. ای کاش بتوان همواره با شادی و طراوت دوران جوانی زندگی کرد!—ایوب ۱۴:۱، ۲.
۲. امید بسیاری از انسانها چیست و بر چه پایه‌ای قرار دارد؟
۲ مجلهٔ نیویورک تایمز، شمارهٔ ۲۸ سپتامبر ۱۹۹۷، در مقاله‌ای تحت عنوان «کسانی که امید به حیات دارند» به نقل از محققی چنین می‌نویسد: «من واقعاً بر این تصورم که نسل ما احتمالاً در زمرهٔ اولین نسلهایی خواهد بود که توفیق زندگی ابدی نصیبشان می‌شود»! شاید تو نیز با استناد به وعده‌های کتاب مقدس معتقد باشی که انسان می‌تواند تا ابد بر روی زمین زندگی کند. ( مزمور ۳۷:۲۹؛ مکاشفه ۲۱:۳، ۴) با این حال، عده‌ای نیز هستند که بدون استناد به کتاب مقدس دلایلی بر اثبات وجود زندگی ابدی ارائه می‌دهند. بررسی پاره‌ای از این دلایل در فهم بهتر اینکه زندگی ابدی واقعاً میسر می‌باشد به ما کمک می‌کند.
بدنی که برای زندگی ابدی طراحی شده است
۳، ۴. الف) عده‌ای بر اساس چه دلایلی معتقدند که ما می‌توانیم تا ابد زندگی کنیم؟ ب) داوود در خصوص ساخته شدن خویش چه گفت؟
۳ از جمله دلایلی که بر اساس آن عده‌ای معتقدند بدن ما قادر است تا ابد به حیات خود ادامه دهد، ساختار اعجازآمیز آن است. برای نمونه، نحوهٔ شکل گرفتن انسان در رحم حقیقتاً معجزه‌ای به تمام معناست. یکی از صاحب‌نظران در امور پیری و کهولت چنین اظهارعقیده می‌کند: «طبیعت پس از معجزهٔ بستن نطفهٔ انسان و رساندن آن به مرحلهٔ تولد، بلوغ جنسی و بزرگسالی قاعدتاً می‌توانست مکانیسم بسیار ابتدایی‌تر از چنین معجزات عظیمی را ابداء کند تا روند حیات را همچنان در بدن انسان ادامه دهد.» آری، با نظر به نحوهٔ اعجازآمیزی که بدن ما ساخته شده، این پرسش همواره مطرح می‌شود؛ چرا انسان باید بمیرد؟
۴ چند هزار سال پیش داوود، یکی از نگارندگان کتاب مقدس، اگر چه همچون دانشمندان و محققان زمان حاضر قادر به مشاهدهٔ داخل رحم نبود، در بحر معجزه‌ای که در آن رخ می‌دهد فرو رفت. داوود در حیرت بود که چگونه ‹در رحم مادر خویش نقش بسته است.› وی از شکل گرفتن اعضای خود در رحم صحبت کرد، از ‹استخوانهایش که در نهان ساخته شده‌اند،› و از «جَنین» خود که ‹همهٔ اعضایش در دفتری نوشته شده‌اند.›—مزمور ۱۳۹:۱۳-۱۶.
۵. چه معجزه‌ای در رحم رخ می‌دهد؟
۵ در اینجا مسلماً منظور این نیست که طراحی یا نوشته‌ای از داوود در رحم مادرش بوده است. داوود هنگام تعمق بر روی شکل‌گیری استخوانها و دیگر اعضای بدنش چنین در نظر خود تجسم می‌کرد که رشد آنها از روی طرح و نقشه بوده است، گویی همهٔ جزئیات ‹در دفتری نوشته شده‌اند.› مانند آن است که سلولِ بارورشده در رحم مادر، اتاقی مملو از کتاب در مورد جزئیات ساختن بدن یک انسان در اختیار داشته باشد، و این کتبِ مملو از اطلاعات، از سلول اولیه به سلولهایی که پس از آن به وجود می‌آیند انتقال پیدا کند. مجلهٔ سایِنس وُرلد به استعاره می‌گوید: ‹هر یک از سلولهای جنینِ در حال رشد دارای قفسه‌هایی پر از طرح و نقشه می‌باشد.›
۶. چه گواهی بر این گفتهٔ داوود که ‹بطور مهیب و عجیب ساخته شده‌ایم› وجود دارد؟
۶ آیا تا به حال به عملکرد اعجازآمیز بدن فکر کرده‌ای؟ زیست‌شناسی به نام ژارِد دایمِند نقل می‌کند: «سلولهای جدارهٔ روده‌های ما هر چند روز یکبار تعویض می‌شود و این تعویض و جایگزینی در مورد سلولهای جدارهٔ مثانه هر دو ماه یکبار، و در مورد گلبولهای قرمز خون هر چهار ماه یکبار انجام می‌گیرد.» وی سپس چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «در واقع طبیعت بدن ما را هر روز به اجزاء مختلف تقسیم کرده، دوباره آن را بنا می‌کند.» چه مفهومی می‌توان از این مطلب استنتاج کرد؟ اینکه عمر ما هر چقدر که باشد—چه ۸، چه ۸۰، و چه ۸۰۰ سال—جسم ما باید همواره تازه و جوان بماند. محققی برآورد کرد که «در طی یک سال قریب به ۹۸ درصد از اتمهای بدن ما از طریق هوا، غذا، و مایعات با اتمهای دیگر تعویض می‌شوند.» آری، حقیقتاً همانطور که داوود گفت: ‹بطور مهیب و عجیب ساخته شده‌ایم.›—مزمور ۱۳۹:۱۴.
۷. عده‌ای با مشاهدهٔ ساختار بدن انسان به چه نتیجه‌ای رسیده‌اند؟
۷ یکی از صاحب‌نظران امور کهولت و پیری در خصوص طراحی بدن ما چنین اظهار عقیده کرد: «هنوز علت پیری بر ما معلوم نیست.» با این تفاصیل، اینطور به نظر می‌رسد که ما واقعاً باید بتوانیم تا ابد زندگی کنیم. به همین دلیل است که انسان برای نیل به این آرزو به تکنولوژی متوسل شده است. چندی پیش، دکتر کلوین سیلوِرستاین در کتابی با عنوان «غلبه بر مرگ» (انگل.) با اطمینان خاطر چنین گفت: «ما جوهر حیات را سرانجام کشف خواهیم کرد و پی خواهیم برد که انسان چگونه پیر می‌شود.» وی مقصود از این کار را چنین بیان کرد: «بدین ترتیب، دیگر انسانِ ‹پیر› یافت نخواهد شد، چرا که سرانجام دانش مرگ را مغلوب نموده، جوانیِ جاودانه را به ارمغان خواهد آورد.» آیا با نظر به تحقیقات علمیی که در خصوص ساختار بدن انسان انجام گرفته است، زندگی ابدی بعید و دور از ذهن می‌نماید؟ با این حال، دلیل دیگر و حتی محکمتری بر اثبات وجود زندگی ابدی وجود دارد.
میلی باطنی به زندگی ابدی
۸، ۹. میل باطنی بشر در طول اعصار همواره چه بوده است؟
۸ آیا هرگز به این موضوع فکر کرده‌ای که میل به زندگی ابدی در سرشت و طبیعت بشر است؟ در مجله‌ای آلمانی، پزشکی چنین نوشت: «رؤیای زندگی ابدی به قدمت تاریخ بشر می‌باشد.» «دایرة‌المعارف جدید بریتانیکا» در توصیف اعتقاد عده‌ای از ساکنان اروپای باستان چنین نقل می‌کند: «انسانهای شایسته در قصرهای پرتلألؤ و مزین به طلا زندگی جاودان خواهند داشت.» حقیقتاً تخیلات بشر جهت ارضای میل باطنیش به زندگی ابدی حد و مرز ندارد!
۹ «دایرة‌المعارف آمریکانا» در مورد چین ۲۰۰۰ سال پیش چنین نقل می‌کند: «امپراتور و مردم، تحت تأثیر راهبان تائوئیست از کار و معاش خود غافل می‌ماندند تا اِکسیر حیات، یا به عبارت دیگر، چشمهٔ جوانی را جستجو نمایند.» آری، انسانهای قرون مختلفِ تاریخ بر این باور بوده‌اند که با خوردن یا نوشیدن معجونهای مختلف، و حتی آبی بخصوص، می‌توانند جوانی و طراوت خویش را حفظ نمایند.
۱۰. چه اقدامی جدیداً جهت افزایش طول عمر بشر صورت گرفته است؟
۱۰ همچنین تلاش و کوشش انسانِ عصر تکنولوژی برای حصول زندگی ابدی بسیار جالب توجه می‌باشد. از نمونه‌های بارز آن می‌توان به منجمد ساختن جسد فردی که در اثر بیماری درگذشته است اشاره کرد. این عمل به امید یافتن معالجه‌ای برای بیماری شخص در آینده، و بازگرداندن وی به زندگی صورت می‌گیرد. یکی از حامیان این روش، یعنی روش کِرویْنیک، چنین اظهارنظر می‌کند: «چنانچه خوش‌بینی ما در مورد این روش بی‌مورد نباشد، همچنین راه علاجی برای بیماریها و امراض و صدمات جسمی ناشی از بیماریها یا حتی ناشی از پیری و کهولت بیابیم، شخصی که اکنون فوت می‌کند قادر خواهد بود در آتیه برای مدت نامحدود به زندگی ادامه دهد.»
۱۱. چرا انسانها میل به زندگی ابدی دارند؟
۱۱ حال ممکن است از خود سؤال کنی، میل به زندگی ابدی چگونه در ذهن ما قرار گرفته است؟ آیا ‹خدا ابدیت را در ذهن ما نهاده است›؟ ( جامعه ۳:۱۱) بر روی این موضوع خوب تأمل کن! چنانچه آفریدگار قصد نمی‌داشت که میل به تحصیل ابدیت یا زندگی ابدی را در ما ارضا کند، چرا اجازه داد که این میل و آرزو در ما وجود داشته باشد؟ همچنین آیا نشان بی‌مهری او نمی‌بود که ما را با میل به زندگی ابدی بیافریند ولی با عقیم گذاشتن آن ما را مأیوس و سرخورده گرداند؟—مزمور ۱۴۵:۱۶.
به چه کسی باید امید داشت؟
۱۲. امید بعضی از انسانها به چه چیزی است، آیا این امید پایه و اساس محکمی دارد؟
۱۲ برای نیل به زندگی ابدی چشم امید خود را باید به چه کس، یا به چه چیزی دوخت؟ آیا می‌توان به تکنولوژی دو قرن بیستم و بیست و یکم توکل کرد؟ نیویورک تایمز در همان مقالهٔ «کسانی که امید به حیات دارند،» از «ربانیت تکنولوژی» و «شور و حرارت در خصوص تواناییهای بالقوهٔ تکنولوژی» سخن می‌گوید. حتی محققی چنین اظهار می‌کند: «کاملاً اطمینان دارم . . . که پیشرفت فنون و تکنولوژی به منظور متوقف کردن پیری، و حتی دادن جهت معکوس به آن، به موقع به نجات بشر خواهد آمد.» لیکن، واقعیت امر این است که کوششهای بشر در متوقف ساختن روند کهولت و چیره شدن بر مرگ کاملاً ناموفق و بی‌حاصل مانده‌اند.
۱۳. چگونه ساختار مغز ما نشان می‌دهد که قاعدتاً باید بتوان تا ابد زندگی کرد؟
۱۳ آیا این بدان معناست که راهی برای رسیدن به زندگی ابدی وجود ندارد؟ به هیچ وجه! راهی برای دستیابی به زندگی ابدی وجود دارد! آنچه می‌تواند ما را قانع کند که واقعاً چنین راهی پیش پای ما قرار داده شده است ساختار شگفت‌انگیز مغز انسان و قدرت عملاً نامحدود یادگیری آن می‌باشد. جیمز واتسون، زیست‌شناس مولکولی، از مغز انسان به عنوان «پیچیده‌ترین ساختار مکشوف در پهنهٔ گیتی» یاد کرد. همچنین ریچارد رِستَک، متخصص اعصاب، اظهار کرد: «در عالمی که بر ما شناخته شده است چیزی وجود ندارد که در مقام مقایسه بتواند حتی ذره‌ای با مغز انسان رقابت کند.» چنانچه بنا نباشد که تا ابد زندگی کنیم، دلیل داشتن مغزی که عملاً محدودیتی در قدرت ذخیره‌سازی آن وجود ندارد، و بدنی که برای ابدیت طراحی شده است، چیست؟
۱۴. الف) در مورد زندگی بشر نویسندگان کتاب مقدس چه نتیجه‌گیریی می‌کنند؟ ب) چرا باید به خدا توکل کرد، و نه به انسان؟
۱۴ تنها نتیجهٔ منطقی و درستی که می‌توان گرفت آن است که بدن ما به دست توانا و قدرتمند آفریننده‌ای با حکمت عظیم به منظور زندگی ابدی ساخته و طراحی شده است. ( ایوب ۱۰:۸؛ مزمور ۳۶:۹؛ ۱۰۰:۳؛ ملاکی ۲:۱۰؛ اعمال ۱۷:۲۴، ۲۵) از این رو، بسیار بجاست که این فرمان ملهم کتاب مقدس را آویزهٔ گوش خود سازیم که می‌گوید: «بر رؤسا توکل مکنید و نه بر ابن آدم که نزد او اعانتی نیست.» چرا نباید بر انسانها توکل کرد؟ زیرا همانطور که مزمورنویس در ادامه می‌گوید: «روح او بیرون می‌رود و او به خاک خود برمی‌گردد و در همان روز فکرهایش نابود می‌شود.» آری، انسان قادر نبوده است کلید گنج پرارزش زندگی ابدی را که در بدن ما نهفته است بیابد و بر مرگ غالب گردد. مزمورنویس در آخر می‌گوید: «خوشا بحال آنکه . . . امید او بر یَهُوَه خدای وی می‌باشد.»—مزمور ۱۴۶:۳-۵.
آیا حقیقتاً مقصود خداست؟
۱۵. چه چیزی نشان می‌دهد که مقصود خدا این است که تا ابد زندگی کنیم؟
۱۵ شاید از خود سؤال کنی که آیا واقعاً مقصود یَهُوَه این است که تا ابد زندگی کنیم؟ در جواب باید گفت: بله، بدون تردید! او بارها وعدهٔ زندگی ابدی را در کلام خود به ما داده است. برای نمونه، کتاب مقدس می‌گوید: «نعمت خدا حیات جاودانی» است. همچنین یوحنا، خادم یَهُوَه، نوشت: «این است آن وعده‌ای که او به ما داده است، یعنی حیات جاودانی.» جوانی در خصوص زندگی ابدی از عیسی سؤال کرد: «ای استاد نیکو، چه عمل نیکو کنم تا حیات جاودانی یابم؟» ( رومیان ۶:۲۳؛ ۱یوحنا ۲:۲۵؛ متی ۱۹:۱۶) همچنین پولس راجع به «امید حیات جاودانی که خدایی که دروغ نمی‌تواند گفت، از زمانهای ازلی وعدهٔ آن را داد» صحبت کرد.—تیطس ۱:۲.
۱۶. منظور از اینکه خدا «از زمانهای ازلی» وعدهٔ زندگی ابدی را داده است احتمالاً چیست؟
۱۶ منظور از اینکه خدا «از زمانهای ازلی» وعدهٔ زندگی ابدی را داده است چیست؟ عده‌ای بر این عقیده‌اند که منظور پولس رسول این است که خدا وعدهٔ زندگی ابدی را پیش از آفرینش آدم و حَوّا داده است. حتی اگر تصور کنیم که خدا این وعده را پس از آفرینش انسان نیز داده باشد، تغییری در این واقعیت که خدا به هر حال وعدهٔ زندگی ابدی را به بشر داده است حاصل نمی‌شود.
۱۷. چرا خدا آدم و حَوّا را از باغ عدن بیرون کرد، و چرا کروبیان را در محل ورودی آن قرار داد؟
۱۷ کتاب مقدس نقل می‌کند که خداوند در باغ عدن «درخت حیات» را از زمین رویاند. خدا آدم را از باغ بیرون کرد تا «مبادا دست خود را دراز کند و از درخت حیات نیز گرفته بخورد، و تا به ابد زنده ماند.» یَهُوَه پس از بیرون کردن آدم و حَوّا از باغ عدن «کروبیان را مسکن داد و شمشیر آتشباری را که به هر سو گردش می‌کرد تا طریق درخت حیات را محافظت کند.»—پیدایش ۲:۹؛ ۳:۲۲-۲۴.
۱۸. الف) اگر خدا به آدم و حَوّا اجازه می‌داد که از میوهٔ درخت حیات بخورند، چه پیش می‌آمد؟ ب) این درخت مظهر چه بود؟
۱۸ اگر خدا به آدم و حَوّا اجازه می‌داد که از میوهٔ درخت حیات بخورند، چه پیش می‌آمد؟ آیا آنان می‌توانستند تا ابد در بهشت زندگی کنند! یک عالِم کتاب مقدس در این خصوص چنین اظهارنظر می‌کند: «درخت حیات احتمالاً از ویژگیی برخوردار بوده است که خوردن از آن کالبد آدمی را از اثرات کهولت، و همچنین تحلیل رفتن آن تا سر حد نیستی و مرگ حفظ می‌ساخت.» وی حتی اظهار می‌دارد که «در بهشت به یُمن وجود گونه‌ای گیاه اثرات پیری خنثی می‌گردید.» با وجود این، کتاب مقدس صحبت از ویژگی حیات‌بخش درخت حیات نمی‌کند. در واقع، این درخت برای کسانی که اجازهٔ خوردن از میوهٔ آن را دارند، مظهر ضمانت زندگی ابدی از سوی خداست.—مکاشفه ۲:۷.
تغییری در مقصود خدا حاصل نگردید
۱۹. علت مرگ آدم چه بود، و علت مرگ ما که نوادگان او هستیم چیست؟
۱۹ هنگامی که آدم گناه کرد، حق زندگی ابدی را از دست داد و آن را از فرزندان و نوادگان آیندهٔ خویش نیز گرفت. ( پیدایش ۲:۱۷) نافرمانی آدم او را گناهکار ساخت، و گناه موجب معیوب و ناکامل شدن وی گشت. درست از همان زمان بود که بدن آدم برای مرگ برنامه‌ریزی شد، چرا که کتاب مقدس می‌گوید: «مزد گناه موت است.» ( رومیان ۶:۲۳) بدینسان بدن فرزندان و نوادگان آدم برای مرگ برنامه‌ریزی شد، نه برای زندگی ابدی. کتاب مقدس وضعیت را چنین توصیف می‌کند: «همچنان که بوساطت یک آدم گناه داخل جهان گردید و به گناه موت؛ و به اینگونه موت بر همهٔ مردم طاری گشت، از آنجا که همه گناه کردند.»—رومیان ۵:۱۲.
۲۰. چه چیزی نشان می‌دهد که انسانها بر روی همین کرهٔ زمین تا ابد زندگی می‌کنند؟
۲۰ حال اگر آدم گناه و از خدا نافرمانی نمی‌کرد و می‌توانست از میوهٔ درخت حیات بخورد، چطور؟ در کجا تا ابد به زندگی ادامه می‌داد؟ در آسمان؟ خیر! خدا چیزی در مورد رفتن آدم به آسمان نگفت. وظیفه‌ای که خدا به او داده بود بر روی زمین بود. وصف این وظیفه در کتاب مقدس چنین آمده است: «خداوند خدا هر درخت خوشنما و خوش خوراک را از زمین رویانید، و . . . آدم را گرفت و او را در باغ عدن گذاشت تا کار آن را بکند و آن را محافظت نماید.» ( پیدایش ۲:۹، ۱۵) پس از آنکه حَوّا آفریده شد تا به همسری آدم درآید، وظیفهٔ دیگری به هر دوی ایشان محول شد. خدا بدیشان گفت: «بارور و کثیر شوید و زمین را پر سازید و در آن تسلط نمایید، و بر ماهیان دریا و پرندگان آسمان و همهٔ حیواناتی که بر زمین می‌خزند، حکومت کنید.»—پیدایش ۱:۲۸.
۲۱. نخستین زوج بشری از چه آیندهٔ فوق‌العاده‌ای می‌توانستند برخوردار باشند؟
۲۱ لحظه‌ای به آیندهٔ فوق‌العاده‌ای که دستورات و فرامین خدا برای آدم و حَوّا به ارمغان می‌آورد فکر کن! آنان می‌توانستند بر روی زمینی که قرار بود به بهشت مبدل شود به پرورش فرزندانی سالم و کامل بپردازند. هنگامی که فرزندانشان بزرگ می‌شدند آنان نیز در بارور و کثیر شدن و همچنین حفظ زمین بهشتی‌شان با آدم و حَوّا همگام می‌شدند. آدمیان همچنین شادی بسیاری از تحت فرمان داشتن حیوانات نصیبشان می‌شد. به علاوه گسترش دادن مرزهای باغ عدن و سرانجام تبدیل کل کرهٔ زمین به بهشت حقیقتاً شادی‌آور می‌بود! آیا برایت لذت‌بخش نمی‌بود اگر می‌توانستی بر روی زمین با فرزندان کامل خود در خانه‌ای زیبا و بدون هیچگونه دلواپسی از پیری و مرگ زندگی کنی؟ بگذار پاسخ این پرسش از عمق دلت برآید.
۲۲. چرا می‌توان اطمینان داشت که خدا مقصود خود را در خصوص زمین تغییر نداده است؟
۲۲ اما، آیا هنگامی که آدم و حَوّا گناه کردند و از باغ عدن بیرون رانده شدند، خدا مقصود خویش را در خصوص زندگی ابدی بر روی زمینی بهشتی برای بشر تغییر داد؟ خیر به هیچ‌وجه! زیرا تغییر مقصود اولیهٔ خدا برای بشر بدین مفهوم می‌بود که او قادر نبوده است آن را به مرحلهٔ اجرا درآورد. لیکن، یقین داریم که خدا به هرآنچه وعده داده است جامهٔ عمل خواهد پوشاند، زیرا خود می‌گوید: «همچنان کلام من که از دهانم صادر گردد خواهد بود. نزد من بی‌ثمر نخواهد برگشت بلکه آنچه را که خواستم بجا خواهد آورد و برای آنچه آن را فرستادم کامران خواهد گردید.»—اشعیا ۵۵:۱۱.
۲۳. الف) چه آیه‌های دیگری در کتاب مقدس ثابت می‌کنند که صالحان تا ابد بر روی زمین زندگی خواهند کرد؟ ب) چه سؤالاتی در مقالهٔ بعدی مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت؟
۲۳ اینکه در مقصود خدا در خصوص زمین تغییری حاصل نگردیده است در این آیهٔ کتاب مقدس کاملاً مشهود است که می‌گوید: «صالحان وارث زمین خواهند بود و در آن تا به ابد سکونت خواهند نمود.» حتی عیسی مسیح نیز در موعظهٔ سر کوه اشاره کرد که حلیمان وارث زمین خواهند شد. ( مزمور ۳۷:۲۹؛ متی ۵:۵) اما چگونه می‌توانیم از زندگی ابدی برخوردار شویم و برای بدست آوردن آن چه کاری باید انجام دهیم؟ این سؤالات در مقالهٔ بعدی مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت.
چه پاسخی می‌دهی؟
◻ چرا بسیاری بر این باورند که زندگی ابدی میسر می‌باشد؟
◻ چه دلایلی ما را متقاعد می‌کنند که می‌توانیم تا ابد زندگی کنیم؟
◻ مقصود اولیهٔ خدا در خصوص بشر و زمین چه بود؟
◻ چرا می‌توان مطمئن بود که خدا مقصود اولیهٔ خود را به اجرا درخواهد آورد؟