قسمت ۳
کتابی با راهنماییهای معتبر
در نشریهای چاپ دانشگاه چان شَن واقع در شهر گوانگجو در کشور چین آمده است: «کتاب مقدّس کتابی بینظیر و محصولی از تمدن و تجربیّات زندگی بشر است.» از قول عمّانوئیل کانت، فیلسوف سرشناس و بانفوذ قرن هجدهم نیز چنین گفته شده است: «کتاب مقدّس کتابی است مردمی که بیشترین فایده را به انسانها رسانیده است. هر تلاشی به منظور تحقیر آن، جنایتی است در حق بشر.» همچنین در «دایرةالمعارف آمریکانا» ( انگل.) میخوانیم: «شعاع تأثیر کلام کتاب مقدّس به عالَم یهودیّت و مسیحیَّت محدود نمیشود. . . . این کتاب در حال حاضر، گنجینهای اخلاقی و مذهبی به شمار میآید که ارزش تعالیم لایتناهی آن در حین افزایش امید به برقراری تمدن جهانی همواره بیشتر محسوس میگردد.»
۲ هر کس احتمالاً عقاید مذهبی خود را دارد. با وجود این، ممکن است شما علاقهمند باشید اطلاعات بیشتری در مورد چنین کتابی کسب نمایید. تا اواخر قرن بیستم، کلّ کتاب مقدّس و یا بخشی از آن به ۲۲۰۰ زبان ترجمه شد. امروزه این کتاب به زبان اکثر انسانهای روی زمین در دسترس میباشد. از زمان اختراع دستگاه چاپ حروف قابل انتقال تا کنون، تخمین زده میشود که تعداد چهار میلیارد جلد کتاب مقدّس در سطح جهان انتشار یافته است.
۳ چنانچه یک جلد از کتاب مقدّس را در اختیار دارید از شما تقاضا میکنیم که آن را بگشایید و نگاهی به فهرست آن بیندازید. در آنجا مشاهده خواهید کرد که اسامی کتب کتاب مقدّس با کتاب پیدایش آغاز شده، به کتاب مکاشفه ختم میشود. در واقع، کتاب مقدّس مجموعهای است متشکل از ۶۶ کتاب، به تحریر بیش از ۴۰ نفر. بخش اوّل از ۳۹ کتاب تشکیل شده است که معمولاً آن را تحت عنوان عهد عتیق میشناسند. این بخش را همچنین نوشتههای مقدّس عبرانی مینامند زیرا قسمت اعظم آن به زبان عبری نوشته شده است. بخش دوّم از ۲۷ کتاب تشکیل شده است که معمولاً آن را تحت عنوان عهد جدید میشناسند. این بخش را بدرستی نوشتههای یونانی مسیحی نیز مینامند زیرا به دست نویسندگان مسیحی و به زبان یونانی به نگارش درآمده است. تکمیل نگارش کتاب مقدّس مدّت ۱۶۰۰ سال یعنی از سال ۱۵۱۳ ق.د.م. تا سال ۹۸ د.م. به طول انجامید. نویسندگان آن با یکدیگر اجلاسی نداشتهاند و بعضی از کتابهای آن به طور همزمان در اماکنی به فاصلهٔ چند هزار کیلومتر از یکدیگر به تحریر درآمدهاند. با وجود این، کتاب مقدّس مجموعهای واحد با موضوعی واحد و عاری از هر گونه تناقضگویی میباشد. مسئلهای که انسان را به حیرت وامیدارد آن است که ‹چگونه بیش از چهل انسان طی شانزده قرن توانستهاند مجموعهای با چنین ثبات و انسجام به تحریر درآورند؟›
۴ گرچه نگارش کتاب مقدّس تقریباً ۱۹۰۰ سال پیش به اتمام رسیده است، مطالب درون آن موجب شگفتی مردان و زنان روزگار ما میشود. برای نمونه، کتاب مقدّس خود را باز کنید و کتاب ایّوب باب ۲۶ آیهٔ ۷ را بخوانید. به خاطر داشته باشید که این متن در قرن پانزدهم ق.د.م. نگاشته شده است. در این آیه میخوانیم: «[خدا] شمال را بر جَوْ پهن میکند، و زمین را بر نیستی آویزان میسازد.» حال، کتاب اِشَعْیا نبی باب ۴۰ آیهٔ ۲۲ را بخوانید و توجه کنید که این کتاب در قرن هشتم ق.د.م. به تحریر درآمده است. در این آیه میخوانیم: «او است که بر کرهٔ زمین نشسته است و ساکنانش مثل ملخ میباشند. اوست که آسمانها را مثل پرده میگستراند و آنها را مثل خیمه به جهت سکونت پهن میکند.» هنگام خواندن این دو توصیف چه تصویری به ذهن شما خطور میکند؟ مطمئناً تصویر شیئی کروی به حالت «آویزان [یا معلق]» در فضا. احتمالاً چنین تصویری را در عکسهایی که سفینههای فضایی جدید به زمین فرستادهاند مشاهده کردهاید. ممکن است از خود بپرسید، ‹چگونه انسانهایی که در دوران باستان میزیستهاند توانستهاند این چنین اظهارات علمی دقیقی بکنند؟›
۵ اکنون اجازه بدهید سؤال دیگری را مطرح کنیم. آیا کتاب مقدّس از صحّت و دقّت تاریخی برخوردار است؟ عدهای بر این باورند که کتاب مقدّس صرفاً مجموعهای از افسانههاست؛ افسانههایی بدون اساس تاریخی. برای نمونه، داود، پادشاه نامی اسرائیل را در نظر بگیرید. تا سالهای اخیر، کتاب مقدّس تنها گواه بر هستی آن پادشاه بود. شماری از تاریخدانان صاحبنام، داود را شخصیّتی واقعی پذیرفتهاند. امّا برخی از شکّاکین، زندگی وی را افسانهای ساخته و پرداختهٔ اذهان مبلغینِ یهودی قلمداد کرده، سعی بر رد نمودن او دارند. لیکن حقایق نشانگر چه میباشند؟
۶ در سال ۱۹۹۳ در ویرانههای یکی از شهرهای اسرائیل باستان به نام دان کتیبهای یافت شد که در آن به «خانهٔ داود» اشاره شده است. آن کتیبه قطعهای از یک اثر تاریخی خردشده مربوط به قرن نهم ق.د.م. است که از شکست یهودیان در برابر دشمنانشان یاد میکند. به این ترتیب، سندی باستانی مضاف بر صفحات کتاب مقدّس یافت شد که به داود پادشاه اشاره میکند. کشف آن کتیبه چه اهمیّتی داشت؟ ایزرائیل فینکِلستین، از دانشگاه تلآویو اظهار کرد: «بنای نیهیلیسم [هیچانگاریِ] کتاب مقدّس با کشف کتیبهٔ داود، یکشبه فرو ریخت.» همچنین پرفسور ویلیام اِف. آلبرایت، باستانشناسی که چند دهه از عمر خود را صرف حفاری و کاوش در سرزمین فلسطین نموده است سخن جالبتوجهی در این خصوص ایراد کرد: «اکتشافاتِ پیاپی بر جزئیات بیشمار درون کتاب مقدّس صحه گذاشته و بر ارزش آن به عنوان یک مرجع موثق تاریخی افزوده است.» در اینجا میتوانیم مجدّداً از خود بپرسیم که ‹چرا این کتاب باستانی بر خلاف حماسهها و افسانههای قدیم از چنین دقّت تاریخیای برخوردار میباشد؟› حال، اجازه بدهید به موضوعی دیگر بپردازیم.
۷ کتاب مقدّس همچنین کتاب نبوّت است. ( ۲پِطْرُس ۱:۲۰، ۲۱) با شنیدن واژهٔ «نبوّت» ممکن است به یاد سخنان تحقّقنیافتهٔ اشخاصی بیفتید که خود را نبی یا پیشگو خواندهاند. لیکن پیش از آنکه چنین استنباط کنید از شما تقاضا میکنیم کتاب مقدّس خود را باز کنید و باب هشت کتاب دانیال را بخوانید. در این باب، دانیال به توصیف رؤیای نبردی میپردازد که میان قوچی دارای دو شاخ و بزی نر با «شاخی معتبر» رخ داد. بز نر در آن نبرد پیروز میشود. امّا سپس شاخ بزرگش میشکند و به جای آن، چهار شاخ دیگر درمیآید. مفهوم این رؤیا چیست؟ گزارش دانیال به این شکل ادامه پیدا میکند: «امّا آن قوچ صاحب دو شاخ که آن را دیدی پادشاهان مادیان و فارسیان میباشد. و آن بز نر سِتَبر پادشاه یونان میباشد و آن شاخ بزرگی که در میان دو چشمش بود پادشاه اوّل است. و امّا آن شکسته شدن و چهار در جایش برآمدن، چهار سلطنت از قوم او امّا نه از قوّت او برپا خواهند شد.» ( دانیال ۸:۳-۲۲)
«اکتشافات پیاپی، بر جزئیات بیشمار کتاب مقدّس صحه گذاشته، بر ارزش آن به عنوان یک مرجع موثق تاریخی افزوده است.» — پرفسور ویلیام اِف. آلبرایت
۸ آیا این نبوّت به حقیقت پیوست؟ نگارش کتاب دانیال تقریباً در سال ۵۳۶ ق.د.م. به اتمام رسید. اسکندر کبیر، پادشاه مقدونی ۱۸۰ سال بعد از نگارش این نبوّت یعنی در سال ۳۵۶ ق.د.م. متولّد شد و بر امپراتوری فارس استیلا یافت. او همان «شاخ بزرگ» میان چشمان «بز نر» بود. تاریخدانی یهودی به نام یوسِفوس گزارش میکند که اسکندر مقدونی پیش از پیروزی بر دولت فارس پا به اورشلیم گذاشت و در آن هنگام، یهودیان کتاب دانیال نبی را به او نشان دادند. اسکندر متوجه شد که نبوّت دانیال به شخص او و به عملیات نظامیاش در رابطه با سرزمین فارس اشاره میکند. ما میتوانیم در کتابهای تاریخ جهان اطلاعات بیشتری در خصوص وقایع راجع به امپراتوری یونان پس از مرگ اسکندر در سال ۳۲۳ ق.د.م. کسب کنیم. سرانجام، چهار افسر زمام امپراتوری را به دست گرفتند و تا سال ۳۰۱ ق.د.م. این «چهار شاخ» که به جای «آن شاخ بزرگ» برآمده بودند قلمرو امپراتوری اسکندر را به چهار بخش تقسیم کردند. بار دیگر از خود میپرسیم، ‹چگونه کتابی توانسته است با چنین وضوح و دقّتی آنچه را که تقریباً ۲۰۰سال بعد به وقوع میرسید پیشگویی کند؟›
۹ خود کتاب مقدّس به پرسش فوق پاسخ میدهد: «تمامی کتب از الهام خداست و . . . مفید است.» ( ۲تیموتاؤس ۳:۱۶) عبارت یونانی «از الهام خداست» را میتوان همچنین به معنی واقعی کلمه، «خدا دمیده است» ترجمه کرد. به توصیف دیگر، خدا اطلاعات موجود در صفحات کتاب مقدّس را به درون ذهن چهل نویسنده «دمیده است.» با بررسی نمونههای علمی، تاریخی و نبوی فوق میتوانیم به نتیجهگیری واضح و مشخصی نایل آییم: این کتاب بینظیر یعنی کتاب مقدّس محصول حکمت بشری نیست بلکه الهامشده از جانب خداست. با وجود این، امروزه بسیاری از مردم در مورد وجود خدا تردید به دل خود راه میدهند. شما چطور؟