والدین به فرزندانتان کمک کنید که حکمت یافته، نجات یابند
«تو از طفولیت با نوشتههای مقدّس آشنایی داشتهای؛ نوشتههایی که قادر است به تو حکمت بخشد تا . . . نجات یابی.»—۲تیموتائوس ۳:۱۵.
۱، ۲. زمانی که فرزندان قدمهای وقف و تعمید را برمیدارند، والدین ممکن است چه نگرانیای داشته باشند؟
هزاران شاگرد کتاب مقدّس خود را به یَهُوَه خدا وقف میکنند و تعمید میگیرند. بسیاری از آنان جوانانی هستند که از کودکی با تعالیم کلام خدا آشنا بودهاند و بهترین راه زندگی را برای خود برگزیدهاند. (مز ۱:۱-۳) بیشک، شما والدین مسیحی نیز در انتظار روز تعمید فرزندتان هستید.—با ۳یوحنا ۴ مقایسه شود.
۲ با این حال، شاید نگرانیهایی داشته باشید. برای مثال، شاید جوانانی را دیده باشید که مدتی پس از تعمیدشان شک کنند که زندگی مطابق با معیارهای خدا به نفعشان است. برخی دیگر حتی حقیقت را ترک کردهاند. بنابراین ممکن است نگران باشید که فرزند شما نیز پس از مدتی عشق و علاقهاش نسبت به حقیقت سرد شود. شاید فرزندتان بهتدریج همچون مسیحیان جماعت اِفِسُس در قرن اول شود که عیسی به آنان گفت: ‹محبت نخستین خود را از دست دادهاید.› (مکا ۲:۴) چطور میتوانید به فرزندتان کمک کنید که عشق و علاقهاش به حقیقت سرد نشود و همواره ‹برای نجات رشد کند›؟ (۱پطر ۲:۲) برای پاسخ به این پرسش، نمونهٔ تیموتائوس را بررسی میکنیم.
«با نوشتههای مقدّس آشنایی داشتهای»
۳. الف) تیموتائوس تحت چه شرایطی به مسیحیت روی آورد و واکنش او نسبت به تعالیم مسیحی چه بود؟ ب) پولُس در زمینهٔ یادگیری تعالیم الٰهی به کدام سه نکته اشاره کرد؟
۳ تیموتائوس به احتمال زیاد در سال ۴۷ میلادی با حقیقت آشنا شد؛ زمانی که پولُس رسول برای اولین بار از جماعت لِستْره دیدار میکرد. احتمالاً در آن زمان تیموتائوس نوجوانی بیش نبود، اما کاملاً مصمم بود که تعالیم کلام خدا را بیاموزد. دو سال بعد، او پولُس را در سفرهای میسیونریاش همراهی کرد. حدود ۱۶ سال بعد، پولُس به تیموتائوس گفت: «تو آنچه را از دیگران آموختی و با دلیل و برهان به آن متقاعد شدی، دنبال کن؛ زیرا میدانی آنها را از چه کسانی آموختهای. تو از طفولیت با نوشتههای مقدّس [نوشتههای مقدّس عبری] آشنایی داشتهای؛ نوشتههایی که قادر است به تو حکمت بخشد تا از طریق ایمان به مسیحْ عیسی نجات یابی.» (۲تیمو ۳:۱۴، ۱۵) پولُس در سخنانش به سه نکته اشاره کرد: ۱) آشنایی با نوشتههای مقدّس، ۲) متقاعد شدن با دلیل و برهان و ۳) حکمت یافتن به منظور نجات از طریق ایمان به مسیحْ عیسی.
۴. شما برای آموزش فرزندانتان از کدام یک از ابزارهای سازمان یَهُوَه بیشتر استفاده میکنید؟ (تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.)
۴ تمام والدین مسیحی میخواهند که فرزندانشان با نوشتههای مقدّس یعنی بخش عبری و بخش یونانی کتاب مقدّس آشنا شوند. کودکان در هر ردهٔ سنیای که باشند میتوانند نکات و مطالب آموزندهای را از شخصیتها و گزارشات کتاب مقدّس بیاموزند. والدین میتوانند برای کمک به فرزندانشان از ابزارهای فراوانی که سازمان یَهُوَه مهیا کرده است، استفاده کنند. شما کدام یک از این ابزارها را به زبان خودتان در دسترس دارید؟ همواره به یاد داشته باشید که آشنایی با نوشتههای مقدّس، پایه و اساس رابطهای نزدیک با یَهُوَه خداست.
«با دلیل و برهان به آن متقاعد شدی»
۵. الف) ‹با دلیل و برهان متقاعد شدن› به چه معناست؟ ب) تیموتائوس چطور نشان داد که اطمینان دارد عیسی همان مسیح موعود است؟
۵ آشنایی با نوشتههای مقدّس از اهمیت زیادی برخوردار است. با این حال، رشد روحانی فرزندمان تنها با مطالعهٔ گزارشات و شرححال شخصیتهای کتاب مقدّس حاصل نمیشود. توجه کنید که کتاب مقدّس میگوید، تیموتائوس ‹با دلیل و برهان متقاعد میشد.› این عبارت در زبان اصلی به معنی «اطمینان یافتن» یا «یقین داشتن به درستی موضوعی خاص» است. تیموتائوس از طفولیت با نوشتههای مقدّس آشنا بود. او بعدها شواهدی قانعکننده یافت که عیسی، همان مسیح موعود است. ایمان و اطمینان تیموتائوس چنان قوی بود که تعمید گرفت و پولُس را در سفرهای میسیونریاش همراهی کرد.
۶. چطور میتوانید به فرزندتان کمک کنید تا با دلیل و برهان به آنچه از کلام خدا میآموزد، ایمان ورزد؟
۶ شما چطور میتوانید به فرزندتان کمک کنید که همچون تیموتائوس با دلیل و برهان به آنچه میآموزد متقاعد شود؟ اول از همه، باید صبور باشید. اطمینان و اعتقادی محکم یکشبه حاصل نمیشود. همین طور ایمان و اعتقادی که شما دارید به فرزندتان به ارث نمیرسد. فرزندتان باید با ‹قدرت استدلالِ› خود اطمینان و اعتقاد به حقایق کلام خدا را در خود پرورش دهد. (رومیان ۱۲:۱ خوانده شود.) با این حال، شما والدین نقش مهمی در این روند ایفا میکنید، بهخصوص زمانی که فرزندتان از شما سؤال میپرسد. به نمونهٔ زیر توجه کنید.
۷، ۸. الف) چگونه پدری مسیحی در تعلیم دادن به دخترش از خود صبر نشان داد؟ ب) شما چطور در تعلیم دادن به فرزندتان از خود صبر و بردباری نشان دادهاید؟
۷ توماس که دختری ۱۱ ساله دارد، میگوید: «شاید دخترم از من بپرسد، ‹آیا یَهُوَه نمیتوانست با استفاده از تکامل به موجودات حیات بخشد؟› یا ‹چرا برای بهبود شرایط جامعه در انتخابات شرکت نمیکنیم؟› گاه باید جلوی خودم را بگیرم که مستقیماً به دخترم نگویم به چه چیز باید ایمان داشته باشد. زیرا شخص در صورتی به حقیقت یقین پیدا میکند که باورهایش بر اساس دلیل و برهان باشد.»
۸ توماس میداند که تعلیم دادن به فرزندش، صبر و حوصله میخواهد. در واقع، همهٔ مسیحیان باید صبور و بردبار باشند. (کول ۳:۱۲) توماس پی برده است که شاید لازم باشد چند بار دربارهٔ موضوعی خاص با دخترش صحبت کند. او میداند که باید از روی آیات کتاب مقدّس استدلال کند تا دخترش به آنچه میآموزد، اطمینان یابد. توماس میگوید: «آنچه برای من و همسرم اهمیت دارد این است که دخترمان بهخصوص تعالیم پایهای کتاب مقدّس را بهخوبی درک کند و به آن واقعاً ایمان آورد. وقتی دخترم سؤال میکند، خوشحال میشوم. راستش اگر بدون هیچ سؤالی تعلیمی را قبول کند، نگران میشوم!»
۹. چطور میتوانید کلام خدا را در دل و ذهن فرزندتان جای دهید؟
۹ اگر والدین با صبر و بردباری تعلیم دهند، فرزندشان بهتدریج میتواند «عرض، طول، بلندی و عمق حقیقت» را درک کند. (افس ۳:۱۸) والدین برای تعلیم به فرزندشان میتوانند موضوعی متناسب با سن و توانایی او انتخاب کنند. وقتی فرزندمان با دلیل و برهان به تعالیم کتاب مقدّس ایمان میآورد، میتواند در مقابل همه، حتی همکلاسیهایش از ایمان خود دفاع کند. (۱پطر ۳:۱۵) برای مثال، آیا فرزند شما میتواند با استفاده از کتاب مقدّس نشان دهد که پس از مرگ چه روی میدهد؟ آیا توضیحات کتاب مقدّس برای او قانع کننده است؟a بله، برای این که کلام خدا به دل و ذهن فرزندمان راه یابد به صبر و بردباری نیاز است، اما ارزشش را دارد.—تث ۶:۶، ۷.
۱۰. یکی از جنبههای مهم تعلیم دادن چیست؟
۱۰ برای آن که فرزندتان به حقیقت یقین پیدا کند نمونهٔ شما والدین نیز نقش بسزایی دارد. استفانی که سه دختر دارد میگوید: «از زمانی که فرزندانم در سنین پایین بودند، همیشه از خود میپرسیدم، ‹آیا دربارهٔ این که چرا خودم به وجود یَهُوَه خدا، محبت او و راههای عادلانهاش یقین دارم با فرزندانم صحبت میکنم؟ آیا فرزندانم میتوانند بهروشنی ببینند که من یَهُوَه را دوست دارم؟› اگر خودم برای اعتقاداتم دلیل و برهان قانعکنندهای نداشته باشم، نمیتوانم از فرزندانم چنین انتظاری داشته باشم.»
«حکمت» به منظور نجات
۱۱، ۱۲. حکمت به چه معناست و چرا تنها به سن شخص بستگی ندارد؟
۱۱ همان طور که دیدیم، تیموتائوس ۱) با نوشتههای مقدّس آشنایی داشت و ۲) اعتقاداتش بر اساس دلیل و برهان بود. اما منظور پولُس چه بود وقتی در ادامه گفت که نوشتههای مقدّس میتواند به تیموتائوس ‹حکمت بخشد تا نجات یابد›؟
۱۲ در کتاب «بینش بر نوشتههای مقدّس»b جلد ۲، حکمت چنین تعریف شده است: «استفادهٔ بجا از دانش و آگاهی در جهت رفع مشکلات، دوری از خطرات، دستیابی به اهداف یا تشویق دیگران برای انجام چنین کارهایی. حکمت با حماقت در تضاد است.» کتاب مقدّس میگوید: «حماقت در دل جوان لانه کرده است.» (امث ۲۲:۱۵) بنابراین، حکمت یکی از نشانههای بلوغ شخص است. بلوغ روحانی نه تنها به سن، بلکه بیش از هر چیز به ترس سالم شخص از یَهُوَه خدا و اطاعتی با میل و رغبت بستگی دارد.—مزمور ۱۱۱:۱۰ خوانده شود.
۱۳. جوانان چطور میتوانند نشان دهند که از حکمت لازم برای نجات برخوردارند؟
۱۳ زمانی که جوانان تا حدّی به بلوغ روحانی میرسند دیگر به دلیل امیال خود یا فشار همسنوسالانشان ‹دستخوش امواج نبوده و به این سو و آن سو رانده نمیشوند.› (افس ۴:۱۴) آنان ‹با پرورش قدرت تشخیص خود، خوب را از بد تشخیص میدهند.› (عبر ۵:۱۴) آنان با تصمیمات حکیمانهای که حتی در غیاب والدین میگیرند، نشان میدهند که روزبهروز از لحاظ روحانی بالغتر میشوند. (فیلیپ ۲:۱۲) چنین حکمتی برای نجات ضروری است. (امثال ۲۴:۱۴ خوانده شود.) شما چطور میتوانید به فرزندتان کمک کنید که به چنین حکمتی دست یابد؟ باید به او نشان دهید که معیارهای شما چیست. فرزندتان باید در گفتار و اعمال شما ببیند که سعی میکنید مطابق معیارهای کتاب مقدّس زندگی کنید.—روم ۲:۲۱-۲۳.
۱۴، ۱۵. الف) جوانی که میخواهد تعمید بگیرد باید چه نکاتی را در نظر بگیرد؟ ب) چطور میتوانید به فرزندتان کمک کنید که در مورد برکات اطاعت از یَهُوَه تعمّق کند؟
۱۴ برای کمک به فرزندتان نباید تنها به گفتن این که چه کاری درست و چه کاری اشتباه است اکتفا کنید. بلکه باید به او کمک کنید تا با دلیل و برهان به این پرسشها پاسخ دهد: ‹چرا کتاب مقدّس اعمال مرتبط با خواستههای نامشروع نَفْسانی را منع کرده است؟ چطور میتوانم مطمئن باشم که معیارهای کتاب مقدّس همیشه برایم منفعت دارد؟›—اشع ۴۸:۱۷، ۱۸.
۱۵ اگر فرزندتان میخواهد تعمید بگیرد به او کمک کنید که اهمیت مسئولیتهایی را که تعمید به همراه دارد، درک کند. او چه حسی نسبت به این مسئولیتها دارد؟ تعمید چه فواید و چه سختیهایی برایش به همراه دارد؟ چرا فواید آن بسیار بیشتر از سختیهایش است؟ (مرق ۱۰:۲۹، ۳۰) بسیار اهمیت دارد که فرزندتان قبل از تعمید بر چنین پرسشهایی تعمّق کند. به فرزندتان کمک کنید که در مورد برکات اطاعت از یَهُوَه و عواقب نافرمانی از او فکر کند. در این صورت، او اطمینان خواهد یافت که معیارهای کتاب مقدّس همیشه به نفعش خواهد بود.—تث ۳۰:۱۹، ۲۰.
آزمایش ایمان جوانان پس از تعمید
۱۶. اگر ایمان فرزندی که تازه تعمید گرفته است مورد آزمایش قرار گیرد، چه برخوردی از طرف والدین بجاست؟
۱۶ اگر فرزندتان مدتی پس از تعمید به ایمان و عقایدش شک کند، چطور؟ برای مثال، شاید فرزندتان جذب امور دنیوی شود یا شاید از خود بپرسد که آیا زندگی بر اساس اصول کتاب مقدّس واقعاً بهترین راه زندگی است. (مز ۷۳:۱-۳، ۱۲، ۱۳) در چنین شرایطی، نحوهٔ برخورد شما با فرزندتان بسیار اهمیت دارد، چرا که میتواند باعث شود او به خدمتش به یَهُوَه ادامه دهد یا برعکس میتواند او را از یَهُوَه دور کند. فرزندتان چه کم سنوسال باشد، چه نوجوان، مراقب باشید که در این خصوص با او جروبحث نکنید، بلکه طوری برخورد کنید که او اطمینان یابد که دوستش دارید و میخواهید به او کمک کنید.
۱۷، ۱۸. والدین چطور میتوانند به فرزندی که دچار شک و تردید شده است، کمک کنند؟
۱۷ در واقع، فرزندتان با تعمید، خود را به یَهُوَه وقف کرده است؛ یعنی با یَهُوَه عهد بسته است که او را دوست بدارد و به خدمت به او اولویت دهد. (مَرقُس ۱۲:۳۰ خوانده شود.) این عهد در نظر یَهُوَه اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، فرزندتان نباید عهدش با یَهُوَه را کماهمیت شمارد. (جا ۵:۴، ۵) بجاست که شما والدین در زمانی مناسب و با مهربانی در این رابطه با فرزندتان صحبت کنید. اما قبل از آن، مطالبی را که سازمان یَهُوَه برایتان آماده کرده است، مطالعه و بررسی کنید. بدین شکل بهتر میتوانید برای فرزندتان روشن سازید که با تعمیدش عهدی مهم با یَهُوَه بسته است و برکات فراوانی نیز در انتظارش است.
۱۸ برای مثال، میتوانید از پندهای مفیدی که در کتاب «پرسشهای جوانان—پاسخهای مفید، جلد اول»c در ضمیمهٔ «سؤالات والدین» آمده است، استفاده کنید. در آنجا خطاب به والدین میگوید که نباید سریع تصوّر کنند که فرزندشان به حقیقت پشت کرده است، بلکه باید به دنبال ریشهٔ مشکل باشند. شاید فرزندتان تحت تأثیر همسنوسالانش قرار گرفته باشد یا احساس تنهایی میکند. یا شاید خود را از لحاظ روحانی از جوانان دیگر عقبتر حس میکند. در آن ضمیمه همچنین آمده است که چنین احساساتی ابداً به این معنی نیست که فرزندتان مخالف عقاید شماست. این احساسات معمولاً نتیجهٔ شرایط سختی است که فرزندتان با آن مواجه است. این کتاب در ادامه پیشنهاداتی به والدین میدهد تا بتوانند به فرزندشان که دچار شک و تردید شده است، کمک کنند.
۱۹. والدین چطور میتوانند به فرزندشان کمک کنند تا بهمنظور نجات حکمت یابد؟
۱۹ بهراستی که شما والدین مسئولیتی سنگین و افتخاری بزرگ دارید که فرزندتان را «با تأدیب و نصایح یَهُوَه بزرگ کنید.» (افس ۶:۴) همان طور که در این مقاله بررسی شد، شما نه تنها باید معیارهای کتاب مقدّس را به فرزندتان بیاموزید، بلکه باید به او کمک کنید تا با دلیل و برهان به آموختههایش ایمان ورزد. ایمان قوی، فرزندتان را بر آن میدارد که خود را به یَهُوَه وقف کرده و با تمام وجود به او خدمت کند. پس باشد که کلام یَهُوَه خدا، روح مقدّس او و تلاش شما والدین، به فرزندتان ‹حکمت بخشد تا نجات یابد.›
a برگههای کمک آموزشی کتاب «آشنایی با تعالیم کتاب مقدّس» ابزاری مفید است که هم به جوانان و هم به بزرگسالان کمک میکند حقایق کتاب مقدّس را درک کنند و آن را برای دیگران توضیح دهند. این برگهها را میتوانید در وبسایت jw.org به بسیاری از زبانها بیابید. برای این منظور به قسمت «تعالیم کتاب مقدّس» و سپس «ابزارهایی برای مطالعهٔ کتاب مقدّس» مراجعه کنید.
b مأخذ انگلیسی.
c مأخذ انگلیسی.