مطالعه، کاری لذتبخش و پراجر
«اگر آن را . . . میطلبیدی . . . معرفت خدا را حاصل مینمودی.»—امثال ۲:۴، ۵.
۱. چه وقت خواندنِ تفنّنی دلپذیر میباشد؟
بسیاری از مردم برای سرگرمی و تفنّن کتاب میخوانند. و براستی خواندن موضوعات مفید و سازنده چه تفریح خوب و سالمی است! برخی از مسیحیان به غیر از خواندن کتاب مقدس طبق برنامهٔ تنظیمشده برای آن، گاه بخشهایی از مزامیز، امثال، انجیلها، و قسمتهای دیگر کتاب مقدس را مرور میکنند و از افکار و سخنان دلپذیر آن لذتی عمیق کسب میکنند. برخی نیز برای تفنّن کتاب «سالنامهٔ شاهدان یَهُوَه» (انگل.) مجلهٔ «بیدار شوید!» (انگل.) زندگینامهٔ برادران، و یا کتابهای دیگری در مورد تاریخ، جغرافی، و طبیعت میخوانند.
۲، ۳. الف) چرا میتوان مطالب عمیق روحانی را با غذای قوی مقایسه کرد؟ ب) مطالعه به چه مفهوم است؟
۲ برخلاف خواندنِ تفنّنی، مطالعه کردن نوعی کار و فعالیت ذهنی است. فیلسوف انگلیسی فرانسیس بِیکِن گفت: «کتابهایی هستند که باید مطالب آن را چشید، برخی دیگر را میتوان قورت داد، و اما معدودی از آنها را باید خوب جوید و درست هضم کرد.» بیتردید کتاب مقدس در سومین گروه جای دارد. پولس رسول گفت: «دربارهٔ او [مسیح در مقام پادشاه و کاهن که ملکیصدق مظهر وی بود] ما را سخنان بسیار است که شرح آنها مشکل میباشد چونکه گوشهای شما سنگین شده است. . . . غذای قوی از آنِ بالغان است که حواسِ خود را به موجب عادت، ریاضت دادهاند تا تمییز نیک و بد را بکنند.» (عبرانیان ۵:۱۱، ۱۴) همانطور که غذای قوی باید خوب جویده شود، و پس از پایین رفتن درست هضم گردد، مطالب روحانی و عمیق نیز باید خوب مورد تأمل قرار گیرند تا وقتی به ذهن وارد میشوند در آن بنشینند.
۳ بر طبق توصیف فرهنگ دهخدا، «مطالعه کردن» مشتمل است بر «بررسی کردن، و نگریستن به هر چیز برای واقف شدن به آن، و تأمل، و تفکر، و اندیشه.» پس خواندن اجمالی یک مقاله و خط کشیدن زیر چند کلمه را نمیتوان مطالعه نامید. برای مطالعه باید زحمت کشید و از قوهٔ تشخیص استفاده کرد. گرچه مطالعه مستلزم تلاش و زحمت است، میتواند لذتبخش نیز باشد.
مطالعه را برای خودت لذتبخش کن
۴. طبق گفتهٔ مزمورنویس مطالعهٔ کلام خدا از چه نظر روحبخش و پراجر است؟
۴ خواندن و مطالعهٔ کلام خدا روحبخش و نشاطآور است. مزمورنویس اظهار کرد: «شریعت خداوند کامل است و جان را برمیگرداند؛ شهادات خداوند امین است و جاهل را حکیم میگرداند. فرایض خداوند راست است و دل را شاد میسازد. امر خداوند پاک است و چشم را روشن میکند.» (مزمور ۱۹:۷، ۸) آری، شریعت و شهادات یَهُوَه جان را تازه میکند، سلامت روحانی میبخشد، شادی باطنی ایجاد میکند، و افق دید ما را به روی مقاصد شگرف یَهُوَه واضح و روشن میگرداند. حقیقتاً چه ثمرات نیکو و خوشایندی!
۵. به چه طریق میتوانیم مطالعه را برای خود لذتبخش کنیم؟
۵ عموماً وقتی شخص از کار خود نتیجهٔ رضایتبخش به دست میآورد با کمال میل به آن کار ادامه میدهد. بنابراین، برای لذتبخش کردن مطالعه بجاست که فوراً آموختههای خود را به مرحلهٔ عمل درآوریم. یعقوب نوشت: «کسی که بر شریعتِ کاملِ آزادی چشم دوخت و در آن ثابت ماند، او چون شنوندهٔ فراموشکار نمیباشد، بلکه کنندهٔ عمل پس او در عمل خود مبارک خواهد بود.» (یعقوب ۱:۲۵) به اجرا گذاشتن فوری آموختههایمان، در ما خرسندی عمیقی ایجاد میکند. همچنین بررسی و یافتن جواب برای سؤالاتی که هنگام موعظه یا تعلیم با آن برخورد میکنیم شادی زیادی نصیب ما میکند.
علاقه به کلام خدا را در خود بپروران
۶. سرایندهٔ مزمور ۱۱۹ چگونه علاقهٔ خود را به کلام یَهُوَه نشان داد؟
۶ سرایندهٔ مزمور ۱۱۹ که احتمالاً حِزْقیا است، در جوانی عشق و علاقهٔ عمیق خود را به کلام یَهُوَه به زبان شاعرانه چنین ابراز کرد: «از فرایض تو لذّت میبرم، پس کلام تو را فراموش نخواهم کرد. شهادات تو نیز ابتهاج من . . . بودهاند. و از وصایای تو تلذّذ خواهم یافت که آنها را دوست میدارم. رحمتهای تو به من برسد تا زنده شوم زیرا که شریعت تو تلذّذ من است. ای خداوند برای نجات تو مشتاق بودهام و شریعت تو تلذّذ من است.»—مزمور ۱۱۹:۱۶،۲۴، ۴۷، ۷۷، ۱۷۴.
۷، ۸. الف) بر طبق کتابی مرجع «لذّت بردن» از کلام خدا به چه مفهوم است؟ ب) چگونه میتوانیم محبت به کلام خدا را در دل بپرورانیم؟ پ) عَزْرا با چه نیّتی خود را پیش از خواندن شریعت یَهُوَه آماده میساخت؟
۷ در توضیح فعل «لذّت بردن» در مزمور ۱۱۹، یکی از فرهنگهای متون مقدس عبرانی چنین میگوید: «استفادهٔ فعل مزبور در آیهٔ ۱۶ تلویحاً به مفهوم شاد شدن . . . و تعمق کردن است. . . . در واقع تسلسل آن بدینگونه است: شادی، تعمق، و در نتیجه لذت بردن؛ . . . از تلفیق این سه چیز چنین به نظر میرسد که تأملی هدفمند عامل لذّت بردن از کلام یَهْوِه است. . . . طبعاً این فرایند در فرد ایجاد انگیزه نیز میکند.»a
۸ آری، شعلهٔ محبت ما به کلام یَهُوَه باید از دل که کانون عواطف است برکشد. پس باید با رضا و رغبت روی بعضی از مطالبی که میخوانیم تأمل کنیم. باید در بحر افکار روحانی برویم، جذب آن گردیم، و روی آن تعمق کنیم. این کار مستلزم تفکر بسیار و همچنین دعاست. باید همچون عَزْرا دل خود را برای خواندن و مطالعهٔ کلام خدا مهیا سازیم. در خصوص وی چنین آمده است: «عَزْرا دل خود را به طلب نمودن شریعت خداوند و به عمل آوردن آن و به تعلیم دادن فرایض و احکام به اسرائیل مهیا ساخته بود.» (عَزْرا ۷:۱۰) عَزْرا از مهیا کردن دل خود سه نیت داشت: مطالعه کردن، عمل نمودن، و تعلیم دادن. باشد که ما نیز او را سرمشق قرار دهیم.
مطالعه عبادت است
۹، ۱۰. الف) مزمورنویس چگونه علاقهٔ خود را به کلام یَهُوَه نشان داد؟ ب) واژهٔ عبریی که «تفکّر» ترجمه شده است به چه معناست؟ پ) چرا مهم است که مطالعه را نوعی عبادت بدانیم؟
۹ مزمورنویس برای نشان دادن علاقهٔ خود به شریعت، اوامر، و شهادات یَهُوَه چنین سرود: «در وصایای تو تفکّر میکنم و به طریقهای تو نگران خواهم بود. . . . دستهای خود به اوامر تو که دوست میدارم بر خواهم افراشت و در فرایض تو تفکّر خواهم نمود. شریعت تو را چقدر دوست میدارم! تمامی روز تفکّر من است. از جمیع معلمان خود فهیمتر شدم زیرا که شهادات تو تفکّر من است.» (مزمور ۱۱۹:۱۵، ۴۸، ۹۷، ۹۹) معنی «تفکّر» در کلام یَهُوَه چیست؟
۱۰ بر طبق «کتاب لغت الهیات عهد عتیق» (انگل.) واژهٔ عبریی که «تفکّر» ترجمه شده است همچنین به معنی «تعمق کردن، در بحر چیزی رفتن» و «موضوعی را در ذهن تجزیه و تحلیل کردن» میباشد و نیز موقعی به کار میرود که شخص «در سکوت غرق اعمال و کلام خدا» میشود. «تفکّر» در واقع عبادتی است که با «تعمق» روی شریعت خدا و «بررسی آن از روی علاقه،» انجام شود. اینکه مطالعهٔ کلام خدا عبادت شمرده شده است اهمیت آن را دوچندان میسازد. حس وظیفهشناسی و دعا از ملزومات مطالعه است. آری، مطالعه جزئی از عبادت است که عبادت را به طور کلی در نظر یَهُوَه پسندیدهتر میسازد.
در عمق کلام خدا کند و کاو کن
۱۱. یَهُوَه از چه طریق افکار عمیق خود را بر امتش مکشوف میسازد؟
۱۱ مزمورنویس با احترامی عمیق اظهار داشت: «ای خداوند اعمال تو چه عظیم است و فکرهای تو بینهایت عمیق.» (مزمور ۹۲:۵) پولس رسول نیز از «عمقهای خدا» صحبت کرد؛ یعنی کلام پرمحتوایی که یَهُوَه از طریق «روح» خود — که بر طبقهٔ غلام و امین و دانا فعال است—بر امتش مکشوف میسازد. (۱قُرِنتیان ۲:۱۰؛ متّیٰ ۲۴:۴۵) طبقهٔ غلام با جدیت خوراک روحانی را برای همه تهیه مینماید—«شیر» برای نوآموزان، و «غذای قوی» برای «بالغان.»—عبرانیان ۵:۱۱-۱۴.
۱۲. نمونهای از «عمقهای خدا» را که طبقهٔ غلام دربارهٔ آن توضیح داده است نام ببر.
۱۲ برای درک «عمقهای خدا» لازم است در موقع مطالعه به درگاه او دعا کنیم و روی کلام او تعمق نماییم. برای مثال، مقالاتی آموزنده برای توضیح اینکه یَهُوَه چگونه عدالت را با رحمت اعمال میکند به چاپ رسیده است. در توضیح این مطلب گفته شده است که رحمت یَهُوَه ابداً عدالت او را خفیف نمیسازد؛ بلکه یَهُوَه با رحمت نشان دادن، عدالت و محبت را با هم به جا میآورد. یَهُوَه هنگام داوریِ شخصِ گناهکار، نخست تعیین میکند که آیا این امکان وجود دارد که بر اساس قربانی فدیهٔ پسرش بر او رحمت شود، یا خیر. چنانچه شخص ابراز ندامت ننماید یا از خود سرکشی نشان دهد، عدالت محض در مورد وی به کار گرفته میشود، چون رحمت بر او بیمورد خواهد بود. در هر دو مورد یَهُوَه در حفظ اصول والای خود امین است.b (رومیان ۳:۲۱-۲۶) ‹زهی عمق حکمت خدا!›—رومیان ۱۱:۳۳.
۱۳. چگونه میتوانیم «جملهٔ» حقایق روحانی را که بر ما آشکار شده است گرامی بداریم؟
۱۳ ما نیز همچون مزمورنویس از اینکه یَهُوَه افکار خود را با ما در میان میگذارد بسیار به شور و شوق میآییم. داود نوشت: «فکرهای تو نزد من چه قدر گرامی است و جملهٔ آنها چه عظیم است! اگر آنها را بشمارم، از ریگ زیاده است.» (مزمور ۱۳۹:۱۷، ۱۸) هرچند که معرفت و دانش کنونی ما تنها ریگی از ریگهای بیشمار دریای عظیم فکرهای یَهُوَه است که طی حیات ابدی با ما در میان خواهد گذاشت، لیکن همین حقایق روحانی پرارزشی را که تا به حال بر ما آشکار ساخته، بسیار گرامی میداریم. از این رو، مایلیم عمیقاً در «جملهٔ» کلام او، یعنی در کلّ آن کند و کاو کنیم.—مزمور ۱۱۹:۱۶۰، پاورقی د ج.
تلاش و ابزاری کارآمد لازم است
۱۴. در امثال ۲:۱-۶ چگونه بر زحمت و تلاش لازم برای مطالعه تأکید شده است؟
۱۴ مطالعهٔ عمیق کتاب مقدس مستلزم زحمت و تلاش است. این موضوع بخوبی در امثال ۲:۱-۶ نشان داده شده است. به افعالی که سلیمان برای تأکید بر زحمت و تلاش لازم جهت کسب حکمت، معرفت، و فطانت یَهُوَه به کار برده است توجه کن. او نوشت: «ای پسر من اگر سخنان مرا قبول مینمودی و اوامر مرا نزد خود نگاه میداشتی، تا گوش خود را به حکمت فرا گیری و دل خود را به فطانت مایل گردانی، اگر فهم را دعوت میکردی و آواز خود را به فطانت بلند مینمودی، اگر آن را مثل نقره میطلبیدی و مانند خزانههای مخفی جستجو میکردی، آنگاه ترس خداوند را میفهمیدی، و معرفت خدا را حاصل مینمودی. زیرا خداوند حکمت را میبخشد، و از دهان وی معرفت و فطانت صادر میشود.» آری، برای مطالعهای پراجر میباید تحقیق نمود و همچون کاوش برای گنج در کلام خدا کند و کاو کرد.
۱۵. چه مثلی از کتاب مقدس لزوم انتخاب روش صحیح مطالعه را نشان میدهد؟
۱۵ چنانچه بخواهیم مطالعه روحانیتمان را صیقل و پرداخت دهد، باید از روشهای صحیح مطالعه استفاده کنیم. سلیمان نوشت: «اگر آهن کند باشد و دَمش را تیز نکنند باید قوّت زیاده بکار آورد.» (جامعه ۱۰:۱۰) صنعتگری که از ابزار کُند استفاده میکند، یا آن را ناشیانه به کار میگیرد، هم نیروی خود را تلف میکند و هم در آخر نتیجهٔ کارش نامرغوب خواهد بود. به همین نحو مرغوبیت مطالعه ما نیز بستگی بسیار به روشی دارد که به کار میگیریم. برای بهبود مطالعهمان میتوانیم به توصیههای کارآمدی که در درس هفتم کتاب راهنمای مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک آمده است رجوع نماییم.c
۱۶. برای مطالعهٔ عمیق چه توصیهٔ مفیدی داده شده است؟
۱۶ یک صنعتگر قبل از شروع کار، نخست تمام ابزار و لوازم را دم دست خود قرار میدهد. به همین صورت پیش از مطالعه نیز خوب است کتابهای لازم را دم دست خود قرار دهیم. نظر به اینکه مطالعه فعالیتی ذهنی میباشد بجاست به طرز نشستنمان نیز توجه نماییم. اگر بخواهیم ذهنمان بیدار بماند، نشستن مقابل میز تحریر بهتر از دراز کشیدن روی تخت یا لم دادن روی مبل است. پس از مدتی مطالعه و تعمق خوب است کمی خستگی در کنیم و در هوای تازه قدم بزنیم.
۱۷، ۱۸. چند ابزار مطالعهای مفید را نام ببر.
۱۷ ما ابزار پرارزشی در اختیار داریم. شاخصترین آنها کتاب مقدس «ترجمهٔ دنیای جدید» است که کل یا بخشی از آن به ۳۷ زبان ترجمه شده است. قطع استاندارد کتاب مقدس «ترجمهٔ دنیای جدید» دارای آیات ارجاعی و همچنین «فهرست کتابهای کتاب مقدس» است که در آن نام نگارنده، محل نگارش، و مقطع تاریخی گزارشات آن درج شده است. این کتاب همچنین دارای نقشه و فهرست الفبایی کلمات کتاب مقدس میباشد. اندازهٔ بزرگ «ترجمهٔ دنیای جدید» نیز به بعضی زبانها موجود است که آن را به کتاب مقدس مرجع میشناسیم، و علاوه بر تمام مشخصههای فوق چند ویژگی دیگر نیز دارد که یکی از آنها پاورقیهای مفصل و جامع آن است که در ضمن به صورت فهرستی در بخش آخر کتاب درج شده است. آیا برای کند و کاو عمیق در کلام خدا از کتابهایی که در زبان خودت موجود است کمال استفاده را میکنی؟
۱۸ یکی دیگر از وسایل ارزشمندی که میتوان در مطالعه از آن استفاده کرد دایرةالمعارف دو جلدی کتاب مقدس، با عنوان «بینش بر نوشتههای مقدس» (انگل.) میباشد. چنانچه این دایرةالمعارف به یکی از زبانهایی که میتوانی مطالعه کنی موجود است، بجاست آن را همراه همیشگی مطالعاتت نمایی. کتاب «بینش» اطلاعات جامعی در خصوص اکثر موضوعات کتاب مقدس در اختیارت میگذارد. از دیگر ابزار مفید، کتاب «تمامی نوشتههای مقدس از الهام خدا و مفید است» (انگل.) میباشد. پیش از شروع خواندن هر یک از کتب کتاب مقدس خوب است در مورد آن در کتاب «تمامی نوشتهها» مروری بنمایی و به وضعیت جغرافیایی و تاریخی موضوع مورد بحث، همچنین خلاصه و نکات مفید آن پی ببری. وسیلهٔ مطالعهای نوین دیگر، کتابخانهٔ کامپیوتری برجدیدهبانی است که به نُه زبان موجود میباشد.
۱۹. الف) چرا یَهُوَه ابزاری چنین کارآمد برای ما تدارک دیده است؟ ب) به منظور خواندن و مطالعهٔ کتاب مقدس چه چیز دیگری لازم است؟
۱۹ یَهُوَه تمام این ابزار و وسایل را از طریق «غلام امین و دانا» تدارک دیده است تا خادمانش بر روی زمین بتوانند ‹معرفت او را حاصل نمایند.› (امثال ۲:۴، ۵) عادت کردن به مطالعه ما را در کسب شناختی جامعتر در مورد یَهُوَه و برقراری رابطهای صمیمیتر با او یاری میکند. (مزمور ۶۳:۱-۸) آری، مطالعه نوعی فعالیت است، اما فعالیتی لذتبخش و پراجر. برای مطالعه همچنین وقت لازم است، و شاید از خود سؤال کنی: ‹چطور میتوانم وقتی برای خواندن و مطالعهٔ کتاب مقدس پیدا کنم؟› مقالهٔ بعد به بررسی این موضوع میپردازد.
[پاورقیها]
a فرهنگ جدید بینالمللی الهیات و تفسیر عهد عتیق، جلد چهارم صفحههای ۲۰۵ و ۲۰۷.
b برج دیدهبانی اول اوت ۱۹۹۸، صفحهٔ ۲۲، بند ۷ ملاحظه شود. برای مطالعهٔ شخصی میتوانی هر دو مقاله را در شمارهٔ مزبور مرور نمایی، و همچنین به مقالات «عدالت،» «رحمت،» و «درستکاری» در دایرةالمعارف کتاب مقدس «بینش بر نوشتههای مقدس» (انگل.) چاپ انجمن بینالمللی شاگردان کتاب مقدس در لندن رجوع نمایی.
c چاپ انجمن بینالمللی شاگردان کتاب مقدس در لندن.
پرسشهایی برای مرور
• چگونه میتوانیم مطالعهٔ خود را لذتبخش و پراجر کنیم؟
• چگونه میتوان همچون مزمورنویس از کلام یَهُوَه «لذّت» برد و در آن «تفکّر» نمود؟
• امثال ۲:۱-۶ چگونه بر لزوم تلاش و زحمت در مطالعه تأکید کرده است؟
• یَهُوَه چه ابزار مطالعهای مفیدی برای ما تدارک دیده است؟
[تصویر در صفحهٔ ۲۴]
در سکوت اندیشیدن و دعا کردن، علاقه به کلام خدا را در ما پرورش میدهد
[تصویر در صفحهٔ ۲۵]
آیا تو نیز از ابزارهای مطالعهای برای کند و کاو در کلام خدا استفاده درست میکنی؟