کتاب شمارهٔ ۵۹ یعقوب
نگارنده: یعقوب
محل نگارش: اورشلیم
تاریخ اتمام نگارش: قبل از ۶۲ م.
خویشاوندان عیسی فکر میکردند که او از خود «بیخود شده است.» در طی خدمت زمینیاش «برادرانش نیز به او ایمان نیاورده بودند» و یعقوب، یوسف، شمعون و یهودا جزو شاگردان اوّلیهٔ وی به حساب نمیآمدند. (مرق ۳:۲۱؛ یو ۷:۵؛ مت ۱۳:۵۵) بنابراین، بر چه اساسی میتوان گفت که یعقوب برادر ناتنی عیسی کتابی از کتاب مقدّس را که به نام وی است نوشته باشد؟
۲ گزارش کتاب مقدّس نشان میدهد که عیسای رستاخیزیافته به یعقوب ظاهر شد و بدون شک این امر باید او را قانع کرده باشد که عیسی مسیح بود. (۱قر ۱۵:۷) در اَعمال ۱:۱۲-۱۴ آمده است که حتی قبل از پَنْطیکاست، مریم و دیگر برادران عیسی برای دعا با رسولان در بالاخانهای در اورشلیم جمع شده بودند. آیا این نامه را یکی از آن رسولان که یعقوب نامیده میشد ننوشته است؟ خیر، زیرا که نگارنده خود را در ابتدا رسول معرفی نمیکند بلکه ‹غلام عیسی مسیح خداوند.› به علاوه، کلمات آغازین رسالهٔ یهودا همانند کلمات یعقوب است و یهودا نیز خود را «غلام عیسی مسیح و برادر یعقوب» معرفی میکند. (یعقو ۱:۱؛ یهو ۱) بنابراین میتوانیم با اطمینان بگوییم که یعقوب و یهودا برادران ناتنی عیسی نویسندگان کتابهایی هستند که به نام ایشان است.
۳ یعقوب برای نگارش نامهای به جهت نصیحت جماعت مسیحی بسیار واجد شرایط بود. او به عنوان یک سرپرست در جماعت اورشلیم بسیار محترم بود. پولُس از ‹یعقوب برادر عیسی› و نیز کیفا و یوحنّا به عنوان یکی از «ارکان» جماعت صحبت میکند. (غلا ۱:۱۹؛ ۲:۹) شهرت و اهمیت یعقوب از این معلوم میگردد که پِطْرُس پس از رهایی از زندان فوراً برای «یعقوب و سایر برادران» پیغام فرستاد. موقعی که پولُس و بَرنابا به اورشلیم سفر کردند تا در بارهٔ ختنه تصمیم گرفته شود یعقوب سخنگوی «رسولان و کشیشان» بود! ضمناً، نامهای که این تصمیم را به اطلاع جماعات میرساند و نامهٔ یعقوب هر دو به زبان یونانی با عبارت ‹ درود ای برادران› شروع میشود و این مشخصهٔ دیگری است که نگارندهٔ هر دو نامه یک شخص بوده است! — اعما ۱۲:۱۷؛ ۱۵:۱۳، ۲۲، ۲۳؛ یعقو ۱:۱.
۴ یوسفوس تاریخنویس به ما میگوید که کاهن اعظم حنانیا، جزو گروه صدّوقیان و مسئول سنگسار شدن و مرگ یعقوب بود. این واقعه بعد از مرگ حاکم رومی فَستوس حدود سال ۶۲ م. و قبل از جانشین شدن آلبینوس بود.a اما یعقوب نامهٔ خود را کی نوشت؟ او نامهٔ خود را از اورشلیم خطاب به ‹ دوازده سِبط پراکنده› و یا به صورت تحتاللفظی به ‹[ آنانی که] در آوارگی بودند› نوشت. (یعقو ۱:۱، پاورقی دج) پس از این که رسولان و شاگردان عیسی در سال ۳۳ م. روحالقدس را دریافت کردند زمان لازم بود تا مسیحیت در مناطق مختلف گسترش یابد و نیز مدتی طول کشید که وضعیتی نگرانکننده پیش آمد. این امر یعقوب را بر آن داشت تا نامهای در خصوص آن بنویسید. همچنین، این نامه نشان میدهد که مسیحیان دیگر گروهی کوچک نبودند بلکه جماعات سازمانیافتهای بودند و ‹پیران› بالغی هم داشتند که میتوانستند برای ضعفا دعا و از آنها حمایت کنند. علاوه بر آن، زمان زیادی از سازمان یافتن جماعت میگذشت و ازخودراضیگری و ظاهرپرستی در آنان رخنه کرده بود. (۲:۱-۴؛ ۴:۱-۳؛ ۵:۱۴؛ ۱:۲۶، ۲۷) بنابراین، یعقوب نامهٔ خود را به احتمال زیاد بعدها و شاید کمی قبل از سال ۶۲ م. نوشت و این در صورتی است که گزارش یوسفوس در مورد وقایع مرگ فَستوس و منابعی که مرگ فَستوس را حدود سال ۶۲ م. تعیین میکنند صحیح باشند.
۵ در مورد صحّت نامهٔ یعقوب مطالبی در نسخههای واتیکان شمارهٔ ۱۲۰۹ و نسخههای سیناییه و اسکندریه موجود است. آن مطالب حداقل در ۱۰ مجموعهٔ قدیمی قبل از شورای کارتاژ ۳۹۷ م. گنجانده شدهاند. اوّلین نویسندگان کلیسا به طور وسیعی از رسالهٔ یعقوب نقلقول کردند. میان نوشتههای یعقوب و دیگر نوشتههای مقدّس هماهنگی عمیقی مشهود است.
۶ چرا یعقوب این نامه را نوشت؟ بررسی دقیق نامه برایمان آشکار میسازد که وضعیتی بین برادران باعث بروز مشکلاتی شده بود. اصول مسیحی جدّی گرفته نمیشدند و حتی انکار میشدند به طوری که بعضیها در اثر دوستی با دنیا زانیان روحانی شده بودند. بعضیها که تمایل به یافتن تضاد داشتند ادعا میکردند نامهٔ یعقوب که ایمان همراه با اَعمال را تشویق میکند نوشتههای پولُس را در مورد این که نجات از ایمان است نه از اَعمال رد میکند. اما این عبارت نشان میدهد که یعقوب به ایمانی اشاره میکند که با اَعمال همراه باشد نه صرفاً با کلام، در حالی که پولُس به وضوح منظورش اَعمال شریعت بود. در واقع، یعقوب بحث پولُس را تکمیل کرده است و یک قدم فراتر میرود و میگوید که چگونه باید ایمان را نشان داد. پند یعقوب برای مشکلات امروزهٔ مسیحیان بسیار کارآیی دارد.
۷ مثالهایی از زندگی روزمره شامل حیوانات، کشتیها، کشاورزان و گیاهان زمینهای واقعی به گفتههای یعقوب در مورد ایمان، صبر و تحمّل میدهند. نمونه گرفتن از روش موفقآمیز تعلیم عیسی نصیحت وی را بسیار مؤثر گردانیده است. این رساله همچنین خواننده را تحت تأثیر درک عمیق یعقوب از انگیزههایی که انسان را ترغیب میکند قرار میدهد.
چرا مفید است
۱۵ یعقوب تنها دو بار نام عیسی را ذکر میکند (۱:۱؛ ۲:۱)، اما با مقایسهٔ دقیق نامهاش و موعظهٔ بالای کوه میتوان دید که یعقوب بیشتر به جنبههای عملی تعلیمات سَرور اشاره میکند. همچنین، نام یَهُوَه را ۱۳ مرتبه آورده است (ترجمهٔ دنیای جدید کتاب مقدّس) و بر وعدههای او به عنوان پاداشی برای مسیحیان باایمان تأکید کرده است. (۴:۱۰؛ ۵:۱۱) یعقوب برای بسط نصایح خود مکرّراً از نوشتههای عبری نقلقول میکند. با عباراتی همچون «بر حسب کتاب،» «نوشته تمام گشت،» و ‹کتاب میگوید› مأخذ آیات را میشناساند و بعد نحوهٔ کاربرد آن آیات را در زندگی مسیحی نشان میدهد. (۲:۸، ۲۳؛ ۴:۵) یعقوب نصایحی واضح میدهد، ایمان به کلام خدا را به عنوان کلامی که در هماهنگی کامل است قوی میسازد و به اَعمال ابراهیم و راحاب که از روی ایمان است، به صبر وفادارانهٔ ایّوب و به توکّل ایلیّا در دعا اشاره میکند. — یعقو ۲:۲۱-۲۵؛ ۵:۱۱، ۱۷، ۱۸؛ پیدا ۲۲:۹-۱۲؛ یوش ۲:۱-۲۱؛ ایو ۱:۲۰-۲۲؛ ۴۲:۱۰؛ ۱پاد ۱۷:۱؛ ۱۸:۴۱-۴۵.
۱۶ پند یعقوب در رابطه با این که کنندگان کلام باشید نه فقط شنوندگان، انسان از اَعمال عادل شمرده میشود نه از ایمان تنها، در تجربههای گوناگون کمال خوشی بدانید، دائماً از خدا طلب حکمت نمایید، همیشه با دعا به او نزدیک شوید و شریعت ملوکانه را یعنی «همسایهٔ خود را مثل نَفْس خود محبت نما» به جا آورید بسیار باارزش است. (یعقو ۱:۲۲؛ ۲:۲۴؛ ۱:۲، ۵؛ ۴:۸؛ ۵:۱۳-۱۸؛ ۲:۸) او در مواردی از قبیل تعالیم دروغ، استفادهٔ نادرست و مضر از زبان، تبعیض طبقاتی در جماعت، اشتیاق برای لذّات جسمانی و توکّل بر ثروت ناپایدار شدیداً اخطار میدهد. (۳:۱، ۸؛ ۲:۴؛ ۴:۳؛ ۵:۱، ۵) یعقوب به وضوح میگوید که دوستی با دنیا منجر به زنای روحانی و دشمنی با خدا میگردد و نیز پرستش پاک در نظر خدا را چنین توصیف میکند: «که یتیمان و بیوهزنان را در مصیبت ایشان تفقّد کنند و خود را از آلایش دنیا نگاه دارند.» (۴:۴؛ ۱:۲۷) همهٔ این نصایح قابل اجرایند و درک آنها بسیار آسان است. این درست همان چیزی است که از یکی از ‹ارکان› جماعت مسیحیان اوّلیه انتظار میرود. (غلا ۲:۹) پیام مهربانانهٔ او راهنمای مسیحیان در این دوران بحرانی است، زیرا ‹حکمتی از بالا است› که «میوهٔ عدالت» را به بار میآورد. — ۳:۱۷، ۱۸.
۱۷ یعقوب مشتاق بود به برادرانش کمک کند تا به هدف خود در راه ملکوت خدا برسند. بنابراین، آنها را ترغیب میکند: «شما نیز صبر نمایید و دلهای خود را قوی سازید زیرا که آمدن خداوند نزدیک است.» اگر آزمایشها را تحمّل کنیم خوشحال خواهیم بود زیرا که رضایت خدا به این معنی است که «آن تاج حیاتی را که خداوند به محبّان خود وعده فرموده است» دریافت کنیم. (۵:۸؛ ۱:۱۲) به این ترتیب، وعدهٔ خدا در مورد تاج حیات، چه زندگی فناناپذیر در آسمان چه زندگی ابدی بر روی زمین به عنوان دلیلی محکم برای تحمّل در اَعمال ایمان ذکر شده است. مطمئناً با این نامهٔ عالی همه تشویق میشویم به هدف زندگی ابدی چه در آسمان چه در دنیای جدیدی که یَهُوَه روی زمین تحت ذریّت ملکوت و سَرور ما عیسی مسیح به وجود خواهد آورد نایل آییم. — ۲:۵.
[پاورقیها]
a «تاریخ باستانی یهود» (انگل.)، XX، ۱۹۷-۲۰۰ (IX، ۱)؛ ۱۹۸۳، صفحهٔ ۳۵۰.