A1
Nǔgbódodó Biblu tíntínmɛ dó gbe ɖěvo mɛ tɔn lɛ́
Ðo bǐbɛ́mɛ ɔ, Ebléegbe, Alámugbe kpó Glɛ̌kigbe kpó dodó ɔ mɛ wɛ è wlán Biblu ɔ dó. Égbé ɔ, Biblu ɔ blěbú alǒ akpáxwé tɔn ɖé ko tíin dó gbe 3000 jɛjí mɛ. Gěgé mɛ e nɔ xa Biblu ɔ lɛ́ é tɔn se gbe dodó e mɛ è wlán dó lɛ́ é ǎ, bɔ énɛ́ wú ɔ, Biblu ɖěɖěe è tínmɛ dó gbe e yě se lɛ́ é mɛ lɛ́ é kɔn jɛ́n yě ná yi. Nǔgbódodó tɛ́ lɛ́ è ka ɖó ná xwedó dó tínmɛ Biblu? Nɛ̌ è ka xwedó nǔgbódodó énɛ́ lɛ́ dó tínmɛ Biblu gbɛ yɔ̌yɔ́ ɔ tɔn gbɔn?
Mɛɖé lɛ́ sixú ɖɔ ɖɔ ényí è tínmɛ Biblu ɔ blǔju tɔn alǒ tínmɛ xókwín lɛ́ ɖě jɛ ɖě gúdo ɔ, é ná zɔ́n bɔ nǔ e nǔxatɔ́ ɔ ná xa é ná sɛkpɔ́ nǔ e gbe dodó lɛ́ ɖɔ é hú gǎn. Amɔ̌, é nɔ nyí mɔ̌ hwebǐnu ǎ. Mǐ ní kpɔ́n hwɛjijɔ ɖé lɛ́:
Gbe we nɔ nyí ɖokpó ɔ pɛ́pɛ́pɛ́ ɖo sɛ́n ɖěɖěe è nɔ xwedó dó to xókwín lɛ́ bɔ yě nɔ ná nukɛgbe lɛ́ é kpáxwé gbeɖé ǎ. Mɛ̌si e nɔ kplɔ́n Ebléegbe mɛ ɖo kplɔ́nyijǐ-alavɔ bo nɔ nyí S. R. Driver é wlán nǔ dó gbe lɛ́ wú bo ɖɔ: “Ényí lěe è nɔ to xókwín lɛ́ bɔ yě nɔ húzú nukɛgbe gbɔn é kpó fí e yě jɔ sín é kpó kɛ́ɖɛ́ kpáxwé wɛ yě nɔ gbɔn vovo ɖe ǎ, loɔ, yě nɔ lɛ́ . . . gbɔn vovo ɖo lěe è nɔ to linlin lɛ́ bɔ yě nɔ húzú nukɛgbe gbɔn é linu.” Gbe lɛ́ nɔ gbɔn vovo ɖo lěe mɛ e nɔ dó lɛ́ é nɔ lin nǔ gbɔn é linu. Mɛ̌si kplɔ́nyijǐ-alavɔ tɔn ɔ ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ: “Énɛ́ wú ɔ, lěe è nɔ ɖɔ xó gbɔn ɖo gbe vovo lɛ́ mɛ é nɔ nyí ɖokpó ɔ ǎ.”
Gbe égbé tɔn ɖěbǔ nyí nǔ ɖokpó ɔ pɛ́pɛ́pɛ́ xá Ebléegbe, Alámugbe kpó Glɛ̌kigbe kpó e mɛ è wlán Biblu ɔ dó é ǎ, énɛ́ wú ɔ, nú è tínmɛ Biblu ɔ xókwín lɛ́ ɖě jɛ ɖě gúdo ɔ, é sixú zɔ́n bɔ nǔ ɔ ná za wě ǎ alǒ tlɛ sixú ɖɔ nǔ vo hweɖélɛ́nu.
Tínmɛ xókwín ɖé tɔn alǒ xógbe ɖé tɔn sixú gbɔn vo ɖó ninɔmɛ e mɛ è zán ɖe é wú.
Ðo wěmafɔ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, nǔtínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ ɖé sixú kpé wú bo tínmɛ gbe dodó ɔ blǔju tɔn, amɔ̌, é ɖó ná ɖó ayi te tawun hwenu e é ɖo mɔ̌ wa wɛ é.
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ e nǔ tíntínmɛ dó gbe ɖěvo mɛ blǔju tɔn sixú zɔ́n bɔ è ɖó é sín kpɔ́ndéwú ɖé lɛ́ ɖíe:
Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ nɔ zán xókwín “amlɔ” kpó xógbe “dɔ́ amlɔ” kpó dó dó gesí amlɔ e è nɔ dɔ́ tlɔlɔ é kpó kú kpó. (Matíe 28:13; Mɛsɛ́dó 7:60) Nú è zán xógbe énɛ́ lɛ́ ɖo ninɔmɛ e dó gesí kú lɛ́ é mɛ ɔ, biblutínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ lɛ́ sixú zán “kú,” énɛ́ ná zɔ́n bɔ nǔxatɔ́ égbé tɔn sɔ́ ná bú vo ɖ’é mɛ ǎ.—1 Kɔlɛ́ntinu lɛ́ 7:39; 1 Tɛsaloníkinu lɛ́ 4:13; 2 Piyɛ́ɛ 3:4.
Mɛsɛ́dó Pɔ́lu zán xógbe ɖé ɖo Efɛ́zinu lɛ́ 4:14 mɛ bɔ è sixú tínmɛ blǔju tɔn dó “lěe gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ xo lidóokwín gbɔn é.” Xó énɛ́ e é ɖɔ ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu hwe ɔ nu é dó gesí lěe mɛ lɛ́ nɔ zán lidóokwín dó flú mɛ ɖěvo lɛ́ gbɔn é. Ðo gbe gěgé mɛ ɔ, nú è tínmɛ nǔjlɛ́dónǔwú énɛ́ blǔju tɔn ɔ, é ná xwe ali káká ɖé ǎ. Tínmɛ xógbe énɛ́ tɔn e ná za wě hú gǎn é wɛ nyí “ayi wínníwínní wɛ mɛ énɛ́ lɛ́ nɔ zán.”
Ðo Hlɔ̌manu lɛ́ 12:11 mɛ ɔ, è zán xógbe Glɛ̌kigbe tɔn ɖé bɔ tínmɛ tɔn blǔju ɔ nyí “gbigbɔ e ɖo agbǎn hun wɛ é.” Tínmɛ énɛ́ ɖe nǔ e ɖɔ wɛ è ɖe é tɔ́n ɖo Fɔngbe mɛ ǎ, énɛ́ wú ɔ, è tínmɛ bɔ é nyí “mi jó gbigbɔ mímɛ́ ɔ dó nú é ní bló bónú akpakpa ní nɔ sɔ́ mi” ɖo Biblu élɔ́ mɛ.
Ðo Mawuxóɖiɖɔ só jí tɔn Jezu tɔn hwenu ɔ, é zán nukɛgbe ɖé bɔ mɛ lɛ́ nɔ tínmɛ hwɛhwɛ dó “nǔ nyɔ́ nú mɛ e nyí wamamɔnɔ ɖo ayi mɛ lɛ́.” (Matíe 5:3, MAWUXÓWÉMA) Amɔ̌, ɖo gbe gěgé mɛ ɔ, xógbe énɛ́ e è tínmɛ blǔju tɔn é za wě ǎ. Ðo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, nú è ná tínmɛ xógbe énɛ́ blǔju tɔn ɔ, è sixú lin ɖɔ mɛ e nyí “wamamɔnɔ ɖo ayi mɛ lɛ́” é ɔ, mɛ ɖěɖěe nǔɖé hwedó ɖo taglomɛ, alǒ ma sɔ́ ɖó gǎn ɖě ǎ, bo ma sɔ́ sixú kú dó nǔɖé jí ǎ lɛ́ é xó ɖɔ wɛ è ɖe. Amɔ̌, kplɔ́nkplɔ́n mɛ lɛ́ wɛ Jezu ɖe ɖo fí ɖɔ é kún nyí hudó agbaza tɔn yětɔn lɛ́ sín do súsú wú wɛ awǎjijɛ yětɔn ɖó ná sín ó, loɔ, tuuntuun ɖɔ yě ɖó hudó Mawu tɔn bɔ é ná xlɛ́ ali yě wú wɛ é ná sín. (Luki 6:20) Énɛ́ wú ɔ, tínmɛ “mɛ e tuun ɖɔ émí ɖó hudó Mawu tɔn lɛ́ é” alǒ “mɛ e nyí nǔbyɔ́ɖutɔ́ ɖo gbigbɔ lixo lɛ́ é,” ɖɔ nǔ e ɖɔ wɛ xógbe dodó ɔ ɖe é b’ɛ sɔgbe hú gǎn.—Matíe 5:3, lɛ̌ kpɔ́n tínmɛ e ɖo do é.
Kpó gǒflɛ́mɛ énɛ́ lɛ́ bǐ kpó ɔ, Biblu tíntínmɛ dó gbe ɖěvo mɛ byɔ́ nǔ hú è ko mɔ xókwín gbe dodó ɔ tɔn ɖo fí ɖé kpowun ɔ, è ná tínmɛ dó alɔkpa ɖokpó ɔ. Nǔtínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ ɖé ɖó ná lin tamɛ kpɔ́n ganjí dó cyán xókwín ɖěɖěe ná ɖɔ nǔ e ɖɔ wɛ gbe dodó ɔ ɖe é ganjí lɛ́ é. Gɔ́ ná ɔ, è ɖó ná lɛ́ to xókwín lɛ́ ɖo ali ɖé nu b’ɛ ná sɔgbe xá lěe è nɔ ɖɔ xó gbɔn ɖo gbe ɔ mɛ é dó bló bɔ nǔ ɔ ná nyɔ́ xa.
Ðo hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, è ɖó ná nyi alɔ nú xógbe dodó lɛ́ jíjláɖó zɛ xwé wú. Nǔtínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ e nɔ sɔ́ jlǒ dó sɛ sin xwe nú xó e ɖɔ wɛ Biblu ɔ ɖe é azɔn gěgé sɔgbe xá nukúnnúmɔjɛnǔmɛ éɖésúnɔ tɔn é sixú sló kɔ nú nukúnnúmɔjɛnǔmɛ dodó ɔ. Gbɔn nɛ̌ é? Nǔtínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ ɔ sixú sɔ́ linlin éɖésúnɔ tɔn lɛ́ dó nǔ e ɖɔ wɛ xógbe dodó ɔ ɖe é mɛ ɖo manywɛ́ mɛ, alǒ é sixú ɖe gǒflɛ́mɛ tají e ɖo xógbe dodó ɔ mɛ é ɖé lɛ́ síin. Nǔgbó wɛ ɖɔ, ényí è sɛ sin xwe nú Biblu ɔ ɔ, xixa tɔn sixú bɔ wǔ, amɔ̌, jlǒ sísɔ́ dó wa mɔ̌ hweɖélɛ́nu sixú zɔ́n bɔ wɛn nǔgbó e ɖo Biblu ɔ mɛ é ná gbɔ nǔxatɔ́ ɔ wú.
É bɔ wǔ bɔ nǔ e nǔtínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ ɖé ɖi nǔ ná lɛ́ é ná tɔ́n ɖo nǔtínmɛdógbeɖévomɛzɔ́ tɔn mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Matíe 7:13 ɖɔ: “Hɔntogbó e nu è nɔ gbɔn bo nɔ yi dɔn ɔ d’agba.” Nǔtínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ ɖěɖěe vlafo, nǔ e yě ɖi nǔ ná ɖo sinsɛn linu lɛ́ é jí wɛ yě zɔn dó kpowun lɛ́ é zán xókwín Glɛ̌kigbe tɔn e tínmɛ tɔn dodó ɔ nyí “dɔn” é ɖo fínɛ́ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, “zo” wɛ yě zán.
Biblutínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ ɖé ɖó ná lɛ́ flín ɖɔ gbe e gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ dó kpaa gbe bǐ gbe, bɔ mɛ bǐ sixú mɔ nukúnnú jɛ mɛ, káká jɛ glesi lɛ́, kanlinnyitɔ́ lɛ́ kpó hwehutɔ́ lɛ́ kpó jí é mɛ wɛ è wlán Biblu ɔ dó. (Mɛsɛ́dó 4:13) Énɛ́ wú ɔ, Biblu tíntínmɛ dó gbe ɖěvo mɛ ganjí nɔ zɔ́n bɔ gbɛtɔ́ ayijlɔ́jlɔ́nɔ lɛ́ nɔ mɔ nukúnnú jɛ wɛn e ɖ’é mɛ é mɛ, yě ná bo gosín fí ɖěbǔ ɔ nɛ́. È ɖó ná zán nukɛgbe e za wě bɔ mɛ bǐ nɔ yá wǔ zán, bɔ nukúnnú mimɔ jɛ yě mɛ lɛ́ bɔ wǔ lɛ́ é hú ɖɔ è ní zán nukɛgbe ɖěɖěe mɛ kpɛɖé kpowun jɛ́n sixú mɔ nukúnnú jɛ mɛ lɛ́ é.
Biblutínmɛdógbeɖévomɛtɔ́ gěgé sɔ́ jlǒ dó ɖe nyǐkɔ Mawu tɔn Jexóva ɔ sín Biblu hwe mǐtɔn nu tɔn gěgé mɛ; yě ka ɖó hwɛjijɔ ɖěbǔ bo ná wa mɔ̌ ǎ. É ɖo mɔ̌ có, nyǐkɔ énɛ́ tɔ́n ɖo Biblu ɖěɖěe è wlán kpó alɔ kpó bɔ yě dóxó hú gǎn lɛ́ é gěgé mɛ. (Kpɔ́n Mɔjɛmɛ ɖěvo lɛ́ 04.) Biblu e è tínmɛ dó gbe ɖěvo mɛ lɛ́ é gěgé sɔ́ tɛnmɛ-nyíkɔ ɖé, ɖi “Aklúnɔ,” dó ɖyɔ́ nyǐkɔ énɛ́ ná, ɖé lɛ́ tlɛ bló bɔ è ná lin ɖɔ Mawu kún ɖó nyǐkɔ ó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖo Biblu e è tínmɛ dó gbe ɖěvo mɛ é ɖé lɛ́ mɛ ɔ, è tínmɛ ɖɛ e Jezu xo bɔ è wlán dó Jaan 17:26 mɛ é gbɔn lě: “Un ɖe we xlɛ́ yě,” bɔ ɖo Jaan 17:6 mɛ ɔ, è ɖɔ: “Un ɖe we xlɛ́ mɛ e a sɔ́ dó así nú mì ɖo gbɛ ɔ mɛ lɛ́.” É ɖo mɔ̌ có, ényí è ná tínmɛ ɖɛ Jezu tɔn kpó gbejíninɔ kpó ɔ, nǔ e é ná ná é ɖíe: “Un bló bɔ yě tuun nyǐkɔ towe,” kpó “Un ɖe nyǐkɔ towe xlɛ́ mɛ ɖěɖěe a ná mì ɖo gbɛ ɔ mɛ lɛ́ é” kpó.
Xóxwlémɛ Biblu gbɛ yɔ̌yɔ́ ɔ tɔn Glɛ̌nsigbe tɔn nukɔntɔn ɔ ɖɔ xó élɔ́: “Mǐ sɛ sin xwe nú Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ ǎ. Mǐ dó gǎn tawun bo tínmɛ Biblu ɔ blǔju tɔn lěe é nyɔ́ bló gbɔn ɖo fí ɖěɖěe Glɛ̌nsigbe alɔkpa e è nɔ dó ɖo égbé é yí gbe ná bɔ è sixú bló mɔ̌ ɖe lɛ́ é kpó fí ɖěɖěe blǔju tɔn ma ná zɔ́n bónú è ná gɔn nukúnnú mɔ jɛ linlin ɔ mɛ ɖe ǎ é kpó.” Énɛ́ wú ɔ, Wěɖegbɛ́ Biblu gbɛ yɔ̌yɔ́ ɔ tɔn tíntínmɛ tɔn dó gǎn tawun bá dó nɔ jlɛ̌ jí hwenu e yě ɖo xókwín kpó nukɛgbe kpó ɖěɖěe ɖe nukɛgbe dodó ɔ tɔ́n lɛ́ é cyán wɛ é, bɔ hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, yě nyi alɔ nú xókwín ɖěɖěe sín xixa ná dó zǐn alǒ zɔ́n bɔ linlin ɔ ná bú dó mɛ lɛ́ é. Wǎgbɔ tɔn ɔ, Biblu ɔ xixa sixú bɔ wǔ, bɔ nǔxatɔ́ ɔ sixú ɖeji bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖɔ è tínmɛ wɛn e ɖ’é mɛ bɔ Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛ bɔ è wlán é kpó gbejíninɔ kpó.—1 Tɛsaloníkinu lɛ́ 2:13.