É Nyí Tɔ́ Ðagbe ɖé Bo Nɔ Gbeji nú Mawu

1, 2. (a) Ninɔmɛ tɛ Jozɛfu kpo xwédo tɔn kpo ka ɖí xwi xá? (b) Wɛn nyanya tɛ Jozɛfu ka ɖó na dó asì tɔn?

JOZƐFU sɔ́ agban ɖevo ɖó tócí ɔ sín nɛgbe bo lílí alɔ wǔ tɔn. Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé, é ɖò gudo nukɔn kpɔ́n wɛ. Ayǐ ko hɔ́n ganji dó Bɛteleyɛmu gletoxo ɔ jí ǎ. É ɖò tamɛ lin dó ali gaga e ɖò te kpɔ́n ɛ ɔ jí wɛ. Ejipu wɛ ye xwè! Nɛ̌ é kpo xwédo tɔn kpo ka na wà nǔ gbɔn ɖò tò ɖevo mɛ, fí e gbɛtɔ́ lɛ nɔ dó gbè ɖevo bo ɖó nùwálɔ̀ ɖevo lɛ ɖè é?

² É bɔwǔ nú Jozɛfu bonu é na dó wɛn nyanya elɔ asì tɔn Mali ǎ, loɔ, é ka kpankɔ́n bo dó e. É tinmɛ n’i ɖɔ wɛnsagun Mawu tɔn ɖé xò dlɔ̌ emi bo ɖɔ: Axɔsu Elodu ɖò vǐ yetɔn ba na hu wɛ! Ye ɖó na tɔ́n sín Bɛteleyɛmu azɔn ɖokpo. (Xà Matie 2:13, 14.) Mali jɛ linkpɔ́n mɛ tawun. Nɛ̌ è ka na ba na hu vǐ tɔn kpɛví xomɛvɔnɔ enɛ e ma tuùn nùɖé ǎ é gbɔn? Mali kpo Jozɛfu kpo ɖebǔ mɔ nǔ jɛ wu ǎ. É ɖò mɔ̌ có, ye ɖeji dó Jehovah wu bo sɔ́ nǔ bo ɖido Ejipu azɔn ɖokpo.

 3. Tinmɛ lee Jozɛfu kpo xwédo tɔn kpo tɔ́n sín Bɛteleyɛmu gbɔn é. (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

³ Bɛteleyɛmunu lɛ ɖò amlɔ dɔ wɛ ganji hwenɛnu, ɖó ye tuùn ayixa e kàn wɛ Elodu ɖè lɛ é ɖě ǎ. Jozɛfu, Mali kpo Jezu kpo tɔ́n sín gletoxo ɔ mɛ xwɛ́lɛ́ɛ ɖò zǎnmɛ bo tun ta tofɔligbé. Hwenu e ayǐ ɖò kinkɛn wɛ é ɔ, Jozɛfu na ko ɖò tamɛ lin dó nǔ e ɖò te kpɔ́n ɛ lɛ é jí wɛ. Nɛ̌ atínkpatɔ́ yayǎ ka na nya xɛ ɖò xwédo tɔn jí ɖò mɛ hlɔnhlɔnnɔ ɖěɖee ɖò biba ɛ wɛ lɛ é nukɔn gbɔn? É ka na sixu nɔ kpé nukún dó xwédo tɔn wu tɛgbɛ à? É ka na sixu dɛ ɖò azɔ̌ ɖaxó e Jehovah Mawu sɔ́ d’así n’i é nu, bo hɛn vǐ bunɔ enɛ lobo kplɔ́n à? Jozɛfu ɖu ɖò nǔ enɛ lɛ e ɖó adohu adohu n’i é bǐ jí. Hwenu e mǐ na ɖò dò ba nú lee é wà azɔ̌ e Mawu zɔn ɛ é kpo gbejininɔ kpo gbɔn wɛ é ɔ, mǐ na mɔ nǔ e wu vǐtɔ́ lɛ kpo mǐ mɛ bǐ kpo ɖó na ɖi nǔ Jozɛfu ɖɔhun é.

4, 5. (a) Ali tɛ lɛ nu gbɛzán Jozɛfu tɔn ka ɖyɔ bo ɖyɔ bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖè? (b) Nɛ̌ wɛnsagun ɖé ka dó wusyɛn lanmɛ nú Jozɛfu bonu é na wà azɔ̌ kpinkpɛn e Mawu zɔ́n ɛ é gbɔn?

⁴ É ko hú xwè ɖokpo dìn bɔ, Mali Heli ví ɔ nyí asixɔntɔn Jozɛfu tɔn ɖò tò tɔn mɛ ɖò Nazalɛti. Sín hwe enɛ nu ɔ, Jozɛfu mɔ ɖɔ gbɛ̀ emitɔn huzu bǐ. É tuùn ɖɔ Mali ɔ, ɖyɔvǐ xomɛvɔnɔ gbejinɔtɔ́ ɖé wɛ. Amɔ̌, é ka sè ɖɔ é mɔ xò! É lin dó ayi mɛ ɖɔ emi na gbɛ́ ɛ ɖò nǔglɔ bo kún na dó é tò ó.a Loɔ, wɛnsagun ɖé wá xò dlɔ̌ ɛ bo tinmɛ n’i ɖɔ gbigbɔ mímɛ́ Jehovah tɔn sín nǔwiwa wɛ zɔ́n bɔ Mali ɖò xò. Wɛnsagun ɔ ɖɔ gɔ́ na ɖɔ vǐ e é na jì é “na hwlɛn togun tɔn gán sín hwɛ tɔn lɛ mɛ.” Enɛ gudo ɔ, é na jiɖe Jozɛfu bo ɖɔ: “Xɛsi ma ɖi we, nú a gɔn Mali da ó.”—Mat. 1:18-21.

⁵ Jozɛfu enɛ e nyí nya gbejinɔtɔ́ bo lɛ́ nyí tónúsétɔ́ é wà nǔ e wɛnsagun ɔ ɖɔ n’i é pɛ́ɛ́. É yí gbè nú azɔ̌ ɖaxó hugǎn enɛ, é wɛ nyí ɖɔ é na kplɔ́n vǐ e ma nyí éɖesunɔ tɔn ǎ, bo ka xɔ akwɛ hugǎn ɖò Mawu nukúnmɛ é, bo na lɛ́ kpé nukún dó wǔ tɔn. Nukɔn mɛ ɔ, Jozɛfu kpo asì tɔn e ɖò xò é kpo yì Bɛteleyɛmu bo dó nyikɔ wema mɛ bo dó xlɛ́ ɖɔ emi setónú nú gbeta e dada Hlɔma tɔn ɖetɔ́n é. Finɛ wɛ è jì vǐ ɔ ɖè.

6-8. (a) Nǔ tɛ lɛ ka jɛ bo ɖyɔ gbɛzán Jozɛfu tɔn kpo xwédo tɔn tɔn kpo? (b) Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ Satáan wɛ sɛ́ sunví ɔ dó? (Kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é lɔ.)

⁶ Jozɛfu kpo xwédo tɔn kpo sɔ́ lɛkɔ yì Nazalɛti ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ye cí Bɛteleyɛmu. Kilomɛtlu wǒ mɔ̌ jɛn é ɖó dó Jeluzalɛmu. Wamamɔnɔ wɛ nú ye, amɔ̌, Jozɛfu wà nǔ e wu é kpé é bǐ bo kpé nukún dó Mali kpo Jezu kpo wu bonu ye na ɖò ganji. Ye yawu mɔ xɔ klewun ɖé bo nɔ nɔ mɛ. Enɛ gudo ɔ, hwenu e Jezu sixu ko ɖó xwè ɖokpo jɛji mɔ̌ é ɔ, gbɛzán yetɔn lɛ́ ɖyɔ ajijimɛ.

⁷ Nùnywɛtɔ́ e mɔ nǔ jɛ sun sín wuntun wu lɛ é ɖé lɛ wá sín Zǎnzǎnhweji, é sixu ko nyí fí línlín ɖé wɛ ye gosin ɖò Babilɔnu. Sunví ɖé wɛ ye xwedó bo wá fí e Jozɛfu kpo Mali kpo ɖè é bo ɖò vǐ e na nyí axɔsu Jwifu lɛ tɔn é ba wɛ. Ye sí mɛ tawun.

⁸ Nùnywɛtɔ́ enɛ lɛ e mɔ nǔ jɛ sun sín wuntun wu é tuùn kpo ye gbɔ kpo ɔ, kú dán wɛ ye ba dó kɔ nú Jezu. É nyí Bɛteleyɛmu wɛ sunví e ye mɔ ɔ tó kplá ye sɔyi ǎ, amɔ̌ é kplá ye sɔyi Jeluzalɛmu.b Ðò finɛ ɔ, ye ɖɔ nú Elodu Axɔsu nyanya ɔ ɖɔ vǐ e na wá nyí axɔsu Jwifu lɛ tɔn é ba wɛ emi ɖè. Ee axɔsu ɔ sè mɔ̌ é ɔ, é hwanwǔ bo sìn xomɛ tawun.

9-11. (a) Ali tɛ lɛ nu hlɔnhlɔn ɖevo ka hugǎn Elodu kpo Satáan kpo bǐ ɖè? (b) Nɛ̌ lee ye yì Ejipu gbɔn ɔ ka gbɔn vo nú nǔ e xókpaɖɔtɔ́ lɛ ɖɔ é gbɔn?

⁹ Amɔ̌, hlɔnhlɔn ɖevo ka hugǎn Elodu kpo Satáan kpo bǐ. Gbɔn nɛ̌ é? Hwenu e jonɔ lɛ wá xwé e gbè Jezu kpo nɔ tɔn kpo ɖè é ɔ, ye kàn agban n’i bo ka byɔ nǔtí ǎ. Nǔkpacamɛnú wɛ é sixu ko nyí nú Jozɛfu kpo Mali kpo, ɖó ajijimɛ jɛn ye mɔ ‘siká, zalinkpɔ́n kpo mila kpo!’ Akwɛnú wɛ nǔ enɛ lɛ ka nyí. Nùnywɛtɔ́ lɛ jló na lɛkɔ yì ɖɔ fí e ye mɔ vǐ ɔ ɖè é nú Axɔsu Elodu. Amɔ̌, Jehovah byɔ xó ɔ mɛ. É xò dlɔ̌ nùnywɛtɔ́ lɛ bo ɖɔ nú ye ɖɔ ye ni gbɔn ali ɖevo yì xwé.—Xà Matie 2:1-12.

¹⁰ Ee Nùnywɛtɔ́ e mɔ nǔ jɛ sun sín wuntun wu lɛ é ɖido bɔ é nɔ zaan é ɔ, wɛnsagun Jehovah tɔn gb’akpá nú Jozɛfu bo ɖɔ: “Site, zě vǐ ɔ, kplá nɔ tɔn, bo hɔn yì Ejipu; nɔ dɔ̌n kaka yì jɛ hwenu e un na lɛ́ wá ɖɔ xó nú we dó é. Ðó Elodu ɖò vǐ ɔ ba na hu wɛ.” (Mat. 2:13) Enɛ wu ɔ, Jozɛfu setónú azɔn ɖokpo lee mǐ mɔ gbɔn ɖò wemata elɔ sín bǐbɛ̌mɛ é. Vǐ tɔn sín ganjininɔ mya nukún n’i hú nǔ bǐ bɔ é kplá xwédo tɔn sɔyi Ejipu. Agbankan xɔ akwɛ e mɛ e nɔ mɔ nǔ jɛ sun sín wuntun wu lɛ é hɛn wá lɛ é na d’alɔ Jozɛfu bɔ xwédo tɔn na mɔ akwɛ zán ɖò Ejipu.

¹¹ Ðò nukɔn mɛ ɔ, xókpaɖɔtɔ́ ɖé lɛ wá bló lee ye yì Ejipu gbɔn ɔ sín tan ɖó bo ɖɔ ɖɔ Jezu kpɛví enɛ bló nùjiwǔ bo sɛ̀ ali ɔ, cí awa nú jaguda lɛ, bo tlɛ lɛ́ bló bɔ datitín lɛ sín kɔ wá dò bɔ nɔ tɔn gbɛ̀ sínsɛ́n yetɔn.c Amɔ̌, nugbǒ ɔ wɛ nyí ɖɔ tomɛyiyi gaga e vɛwǔ yì fí e è ma tuùn ǎ é wɛ.

12. Etɛ nǔwiwa Jozɛfu tɔn lɛ ka sixu kplɔ́n mɛjitɔ́ e ɖò vǐ yetɔn lɛ hɛn wɛ ɖò gbɛ̀ nyanya elɔ mɛ lɛ é?

¹² Nǔwiwa Jozɛfu tɔn lɛ sixu kplɔ́n nǔ gègě mɛjitɔ́ lɛ. É sɔ́ jlǒ dó sɔ́ gbɛɖuɖu éɖesunɔ tɔn dó savɔ̌ bo na dó nya xɛ ɖò xwédo tɔn jí. É ɖò gaàn ɖɔ, é nɔ mɔ xwédo tɔn dó mɔ nùnina xɔ akwɛ Jehovah tɔn ɖé. Gbɛ̀ nyanya ɖé mɛ wɛ mɛjitɔ́ lɛ ɖò vǐ yetɔn lɛ hɛn ɖè wɛ égbé. Gbɛ̀ Satáan tɔn sixu dɔn yɔkpɔvu lɛ dó nǔ nyanya mɛ, doya gègě nú ye bo tlɛ hɛn gbɛzán yetɔn gblé. Enyi vǐtɔ́ kpo vǐnɔ lɛ kpo xwedó kpɔ́ndéwú Jozɛfu tɔn bo nɔ wà nǔ e wu ye kpé lɛ é bǐ dó nya xɛ ɖò vǐ yetɔn lɛ jí ɔ, é nɔ nyɔ́ kpɔ́n tawun!

13, 14. Etɛwu Jozɛfu kpo Mali kpo ka lɛkɔ yì Nazalɛti bo na dó hɛn xwédo yetɔn?

¹³ É cí ɖɔ ye kún nɔ Ejipu kaka ɖé ó, ɖó zaanɖé ɔ, wɛnsagun ɔ ɖɔ nú Jozɛfu ɖɔ Elodu ko kú. Jozɛfu kplá xwédo tɔn bɔ ye lɛkɔ wá tò yetɔn mɛ. Nǔɖɔɖ’ayǐ xóxó ɖokpo ko ɖɔ ɖɔ Jehovah na ylɔ Vǐ tɔn “sín Ejipu.” (Mat. 2:15) Nǔɖɔɖ’ayǐ enɛ jɛ jlɔ́ gbɔn Jozɛfu gblamɛ, amɔ̌, fitɛ é ka na kplá xwédo tɔn sɔyi dìn?

¹⁴ Jozɛfu jɛ linkpɔ́n mɛ. Hwɛ tɔn jɔ bɔ é ɖi xɛsi nú Akelawusi e jɛ Elodu sín tɛnmɛ é, ɖó alannuwatɔ́ mɛhutɔ́ wɛ nú é lɔmɔ̌. Alixlɛ́mɛ Mawu tɔn zɔ́n bɔ Jozɛfu hɔn nú Jeluzalɛmu kpo ahizì e ɖò finɛ lɛ é bǐ kpo bo kplá xwédo tɔn sɔyi tò tɔn mɛ Nazalɛti ɖò Galilée ɖò kaka totaligbé. Finɛ wɛ Mali kpo é kpo hɛn xwédo yetɔn ɖè.—Xà Matie 2:19-23.

15, 16. Wuvɛ̌ tɛ lɛ Jozɛfu ka nɔ mɔ ɖò alɔnuzɔ́ tɔn mɛ? Azɔwanú tɛ lɛ é ka sixu ko nɔ zán?

¹⁵ Wamamɔnɔ sín gbɛ̀ wɛ ye zán, amɔ̌, é ka fá ǎ. Biblu ylɔ Jozɛfu ɖɔ atínkpatɔ́, xókwin enɛ dó gesí ɖɔ azɔ̌ gègě wɛ é nɔ sɔ́ atín dó wà, ɖi è ni sɛ́n atín, fɔ bo xya cobo na sɔ́ dó gbá xɔ, bló tɔjihun, anǎ, kɛkɛví, kɛkɛvífɔ́ kpo azɔwanú glelilɛ tɔn alɔkpa lɔkpa kpo. (Mat. 13:55) Azɔ̌ syɛnsyɛn wɛ. Atínkpatɔ́ hwenɛnu tɔn lɛ nɔ wà azɔ̌ ɖò kɔxo yetɔn tá alǒ ɖò azɔ̌xɔ ɖé mɛ ɖò xwé ɔ kpá.

¹⁶ Azɔwanú vovo wɛ Jozɛfu nɔ zán. Tɔ́ tɔn sixu ko na ɛ ɖé lɛ. É na ko nɔ zán kàn, xwizɛnú, asyɔví, sá, nùxwénú, tecíɖé, nùtɔ́nnú kpo nùtlɛ́nú alɔkpa lɔkpa kpo. Hunjɛ́n lɛ v’axi có, vlafo é sixu ko nɔ zán kpɛɖé kpɛɖé.

17, 18. (a) Etɛ tɔ́ ɖò tɔ́ domɛ Jezu tɔn ka kplɔ́n ɛ? (b) Etɛwu Jozɛfu ka ɖó na fɔ́n bo ɖò alɔnuzɔ́ tɔn wà d’eji wɛ?

¹⁷ Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé dó hwenu e Jezu ɖò vǔ é jí, é na nɔ ɖò lee tɔ́ ɖò tɔ́ domɛ tɔn ɖò azɔ̌ wà gbɔn wɛ é kpɔ́n wɛ tlítlí. Ee é ɖò nǔwiwa tɔn ɖokpo ɖokpo kpɔ́n wɛ é ɔ, hlɔnhlɔn e ɖò abɔ̌fló tɔn kpo awa tɔn lɛ kpo mɛ é, lee é bí dó azɔ̌ wu gbɔn é kpo wǔyadómɛ tɔn kpo nɔ dɔn ɛ tawun. Jozɛfu sixu jɛ azɔ̌ kpɛví kpɛví ɖé lɛ kplɔ́n vǐ tɔn jí, ɖi lee è nɔ sɔ́ hwevízá xúxú dó súnsún atín gbɔn é. É sixu ko kplɔ́n lee atín alɔkpa lɔkpa e é nɔ zán lɛ é, ɖi sikomɔ́ɔtín, cɛ́nitín alǒ olivutín, gbɔn vo nú yeɖée gbɔn é Jezu.

¹⁸ Jezu lɛ́ ɖó ayi wu ɖɔ alɔ kpankunkpankun enɛ e nɔ sɛ́n atín, zɛ atín bo nɔ xwè ɖó kpɔ́ kpo hlɔnhlɔn kpo é jɛn nɔ lɛ́ d’ayihun xá emi kpo nɔ emitɔn kpo kpodo nɔví emitɔn lɛ kpo lobo nɔ lɛ́ dó gbɔ nú emi mɛ bǐ. Xwédo Jozɛfu kpo Mali kpo tɔn wá d’agba, ɖó é hwe bǐ ɔ ye ɖó vǐ ayizɛ́n gɔ́ nú Jezu. (Mat. 13:55, 56) Jozɛfu ɖó na fɔ́n bo ɖò azɔ̌ wà d’eji wɛ bo na dó sixu kpé nukún dó ye wu bo na nùɖuɖu ye.

19. Nɛ̌ Jozɛfu ka d’alɔ xwédo tɔn bonu ye na sɛ̀n Mawu gbɔn?

¹⁹ É ɖò mɔ̌ có, Jozɛfu tuùn ɖɔ nukúnkpikpe dó hudo gbigbɔ tɔn xwédo emitɔn tɔn wu wɛ nyí nǔ taji hugǎn ɔ. Enɛ wu ɔ, é nɔ zán hwenu dó kplɔ́n nǔ vǐ tɔn lɛ dó Jehovah Mawu kpo sɛ́n tɔn lɛ kpo wu. Hwɛhwɛ ɔ, Mali kpo é kpo nɔ kplá ye sɔyi kplɔ́ngbasá, fí e è nɔ xà Mɔyizi Sɛ́n ɔ d’aga bo tinmɛ ɖè é. Enyi ye lɛkɔ ɔ, Jezu sixu ko nɔ kàn nǔ gègě byɔ dó Jehovah kpo sɛ́n tɔn lɛ kpo wu bɔ Jozɛfu na nɔ wà nǔ e wu é kpé é bǐ bo na xósin. Xwewu xwewu ɔ, Jozɛfu nɔ lɛ́ kplá xwédo tɔn bɔ ye nɔ yì ɖu sinsɛn xwè ɖé lɛ ɖò Jeluzalɛmu ɖi Dindinwayi-xwè ɔ. Ye sixu bló aklunɔzán gblamɛ wè mɔ̌ cobo yì bo lɛkɔ, ɖó kilomɛtlu 120 mɔ̌ wɛ Nazalɛti ɖó dó Jeluzalɛmu.

20. Nɛ̌ Klisanwun tatɔ́ xwédo tɔn lɛ ka sixu xwédo kpɔ́ndéwú Jozɛfu tɔn gbɔn?

²⁰ Nǔ ɖokpo ɔ wɛ Klisanwun tatɔ́ xwédo tɔn égbé tɔn lɛ lɔ nɔ wà. Ye nɔ wà azɔ̌ syɛnsyɛn bonu xwédo yetɔn ni mɔ nǔ ɖu có, nǔ kplɔnkplɔn vǐ yetɔn lɛ dó Jehovah wu wɛ nɔ nɔ tɛn nukɔn nukɔntɔn ɔ mɛ nú ye. Ye nɔ dó gǎn bo nɔ bló sinsɛn-biblo xwédo tɔn hwɛhwɛ bo nɔ kplá vǐ yetɔn lɛ sɔyi kplé kpo kpléɖókpɔ́ lɛ kpo. Ye tuùn Jozɛfu ɖɔhun ɖɔ, nǔ ɖě kún sɔ́ ɖè bɔ ye sixu bló nú vǐ yetɔn lɛ bɔ é nyɔ́ hú nǔ kplɔnkplɔn ye dó Jehovah wu ó.

21. Nɛ̌ Dindinwayi-xwè hwenu ka nɔ cí nú xwédo Jozɛfu tɔn? Hwetɛnu Jozɛfu kpo Mali kpo ka ɖ’ayi wu ɖɔ Jezu kún ɖò mɛ mɛ ó?

²¹ Hwenu e Jezu ɖó xwè 12 é ɔ, Jozɛfu kplá xwédo tɔn sɔyi Jeluzalɛmu, lee é ko nɔ bló gbɔn é. Dindinwayi-xwè hwenu wɛ, jǐ ko wɔ́ bɔ fí bǐ ɖò kpɛɛn. Xwédo gègě nɔ zɔn ali ɔ ɖò awǎjijɛ mɛ. Enyi ye sɛkpɔ só ɖěɖee è nɔ mɔ cobo yì Jeluzalɛmu é ɔ, mɛ gègě nɔ jɛ ɖɛhan ɖěɖee ye tuùn ganji bɔ è nɔ jì hwenu e è jɛ finɛ lɛ é jì jí. (Ðɛh. 120-134) É cí ɖɔ gbɛtɔ́ afatɔ́n donu kanweko nabi ɖé wɛ nɔ nyì ahwan byɔ tò ɔ mɛ. Xwè ɔ gudo ɔ, xwédo lɛ nɔ lɛ́ zɔn ahwan lɛ mɛ bo nɔ wlí xwé sín ali. Jozɛfu kpo Mali kpo sín alɔnu sixu ko ján bɔ ye vɛdo ɖɔ Jezu na ko ɖò zinzɔn xá mɛtuùnmɛ yetɔn e kpo ye kpo ɖò yiyi wɛ lɛ é wɛ sín. Ye ko ɖi zɔnlin kaka nú kéze ɖokpo cobo wá ɖ’ayi wu ɖɔ Jezu kún ɖò mɛ mɛ ó!—Luk. 2:41-44.

22, 23. Etɛ Jozɛfu kpo Mali kpo ka wà hwenu e ye ɖó ayi wu ɖɔ Jezu kún ɖò mɛ mɛ ó é? Etɛ Mali ka ɖɔ hwenu e ye wà mɔ ɛ é?

²² Ye zɔn adohu adohu jí bo lɛkɔ kaka sɔyi Jeluzalɛmu bo ɖò Jezu ba wɛ gbɔn fí bǐ. Lin tamɛ kpɔ́n dó lee toxo ɔ na ko cí ɖò nukún yetɔn mɛ é jí, mɛ nabi ɖé sɔ́ kpò ɖ’emɛ ǎ, ye ɖò xó sú ylɔ vǐ yetɔn gbɔn ali lɛ jí wɛ. Bɔ fitɛ vǐ ɔ ka ɖè? Hwenu e ye ɖò biba ɛ wɛ kaka jɛ azǎn atɔngɔ ɔ gbè é ɔ, Jozɛfu sixu ko jɛ linlin jí ɖɔ emi jɛ dò nú Jehovah tawun ɖò azɔ̌ ɖaxó e é sɔ́ d’así nú emi e mɛ. Gbɔn gudo ɔ, ye wá yì tɛmpli mɛ. Ye ɖò biba ɛ wɛ kaka bo wá byɔ xɔ ɖaxó ɖé mɛ, fí e sɛnkplɔnmɛtɔ́ gègě kplé ɖè é, bɔ Jezu kpɛví enɛ ɖò ayijunjɔn ɖò tɛntin yetɔn! Kpɔ́n lee é víví nú Jozɛfu kpo Mali kpo sɔ́ é!—Luk. 2:45, 46.

²³ Jezu ɖò tó ɖó sɛnkplɔnmɛtɔ́ lɛ wɛ bo ɖò nùkanbyɔ ye wɛ céɖécéɖé. Nùnywɛ vǐ ɔ tɔn kpo xósin tɔn lɛ kpo kpaca ye. Nǔ enɛ e Jezu wà é kpaca Mali kpo Jozɛfu kpo. Jozɛfu ɖɔ xó ɖě nú tan ɔ ɖɔ ǎ. Amɔ̌, xó e Mali ɖɔ é ɖè nǔ e lin wɛ ye mɛ wè lɛ ɖè é xlɛ́, é ɖɔ: “Vǐ ce, nɛ̌ ka gbɔn bɔ a bló mɔ̌ xá mǐ, bɔ nyɛ kpodo tɔ́ towe kpo ɖò biba we wɛ adohu adohu?”—Luk. 2:47, 48.

24. Nɛ̌ Biblu ka tín azɔ̌ mɛjitɔ́ ɖé tɔn mɛ ɖò alixo e sɔgbe é mɛ gbɔn?

²⁴ Tan Biblu tɔn elɔ tinmɛ azɔ̌ mɛjitɔ́ ɖé tɔn ɖò alixo e sɔgbe é mɛ. É xlɛ́ ɖɔ enyi è na bo tlɛ ɖó vǐ maɖóblɔ̌ ɖé ɔ, mɛjitɔ́zɔ́ ɔ sixu lɛ́ nyí linkpɔ́n nú mɛ. Vǐ kplɔnkplɔn ɖò gbɛ̀ nyanya elɔ mɛ sixu ɖó “adohu adohu” gègě nú mɛ, amɔ̌, enyi vǐtɔ́ lɛ kpo vǐnɔ lɛ kpo mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ Jehovah tuùn wuvɛ̌ e mɔ wɛ emi ɖè lɛ é ɔ, enɛ na dó wusyɛn lanmɛ nú ye.

25, 26. Nɛ̌ Jezu ka na xósin mɛjitɔ́ tɔn lɛ gbɔn? Nɛ̌ xógbe e Jezu dó lɛ é ka sixu ko cí nú Jozɛfu?

²⁵ Jezu nɔ yì nɔ tɛmpli mɛ, ɖó é nɔ mɔ ɖɔ enɛ nɔ zɔ́n bɔ emi nɔ sɛkpɔ Tɔ́ emitɔn jixwé tɔn ɔ hugǎn; bo nɔ lɛ́ zɔ́n bɔ emi nɔ ɖu vivǐ nǔ kpinkplɔn dó Jehovah wu tɔn. É na xósin mɛjitɔ́ tɔn lɛ kpo sísí kpo bo ɖɔ: “Etɛwu mi ɖò biba mì wɛ? Mi tuùn ɖɔ un ɖó na ɖò tɔ́ ce sín xɔ mɛ à cé?”—Luk. 2:49.

²⁶ É ɖò wɛn ɖɔ Jozɛfu lin nǔ kpɔ́n dó xógbe enɛ lɛ jí azɔn mɔkpan. É sixu ko zɔ́n bɔ é nɔ gó lɔ. É ko xwè sɔ bo kplɔ́n vǐ enɛ e Mawu zɔ́n hinhɛn ɛ é bonu é na nɔ sɔ́ nǔ e kàn Jehovah Mawu lɛ é ylɔ ɖɔ nùjɔnǔ. Jezu kpó ɖò vǔ cobo ko mɔ nǔ jɛ nǔ e tɔ́ wanyiyinɔ ɖé nyí é wu, ɖó kancica e ɖò é kpo Jozɛfu kpo tɛntin é wu.

27. Ði tɔ́ ɖé ɔ, wǔjɔmɛ tɛ a ka ɖó? Etɛwu a ka ɖó na flín kpɔ́ndéwú Jozɛfu tɔn?

²⁷ Enyi tɔ́ ɖé wɛ nú we ɔ, azɔ̌ towe wɛ nyí ɖɔ a ni d’alɔ vǐ towe lɛ bonu ye ni ɖó linlin e sɔgbe é dó nǔ e tɔ́ ɖé nyí é wu: Mɛɖé wɛ bo nɔ yí wǎn nú xwédo tɔn bo nɔ lɛ́ cyɔn alɔ jǐ tɔn. Enyi mɛ e a wlí alɔ xá é ko ɖó vǐ ɖ’ayǐ, alǒ a ɖó vǐɖomɛgɔ́n lɛ hǔn, flín kpɔ́ndéwú Jozɛfu tɔn. Vǐ ɖokpo ɖokpo ni xɔ akwɛ ɖò nukún towe mɛ bonu a ni wà nǔ xá ye sɔgbe kpo ninɔmɛ yetɔn kpo. D’alɔ vǐ enɛ lɛ bonu ye ni lɛ́ sɛkpɔ Tɔ́ yetɔn jixwé tɔn Jehovah Mawu hugǎn.—Xà Efɛzinu lɛ 6:4.

28, 29. (a) Etɛ xó e ɖò Luki 2:51, 52 mɛ é ka xlɛ́ mǐ dó Jozɛfu wu? (b) Nɛ̌ Jozɛfu ka d’alɔ vǐ tɔn bɔ nùnywɛ tɔn jɛji gbɔn?

²⁸ Biblu ɖɔ nǔ kaka ɖé nú mǐ dó vivɔnu gbɛzán Jozɛfu tɔn tɔn wu ǎ. Amɔ̌, enyi mǐ gbéjé kpɔ́n ganji ɔ, é na kplɔ́n nǔ gègě mǐ. Mǐ xá ɖɔ Jezu “nɔ setónú nú [mɛjitɔ́ tɔn lɛ].” Mǐ lɛ́ mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ “Jezu ɖò susu wɛ, bɔ nùnywɛ tɔn ɖò jijɛji wɛ. Mawu yí wǎn n’i, bɔ gbɛtɔ́ lɛ lɔ yí wǎn n’i.” (Xà Luki 2:51, 52.) Etɛ xógbe enɛ ka xlɛ́ dó Jozɛfu wu? Nukɔntɔn ɔ, ye kplɔ́n mǐ ɖɔ Jozɛfu kpò ɖò ali xlɛ́ xwédo tɔn wɛ, ɖó vǐ tɔn maɖóblɔ̌ enɛ ɖó sísí nú acɛkpikpa tɔn bo nɔ setónú n’i.

²⁹ Wegɔ ɔ, mǐ lɛ́ kplɔ́n ɖɔ nùnywɛ Jezu tɔn ɖò jijɛji wɛ. É ɖò wɛn ɖɔ Jozɛfu d’alɔ Jezu wu wɛ nǔ nyí mɔ̌. Lǒ Jwifu lɛ tɔn ɖé tíìn hwenɛnu bo ko dóxó bɔ è nɔ ɖó sísí na bɔ è sixu lɛ́ mɔ xà ɖò égbé, bo ɖɔ ɖɔ sunnu e vo lɛ é kɛɖɛ jɛn sixu ɖó nùnywɛ. É tlɛ lɛ́ ɖɔ ɖɔ alɔnuzɔwatɔ́ lɛ ɖi atínkpatɔ́ lɛ, glesi lɛ kpo flenɔ lɛ kpo “kún sixu kpéwú bo tuùn nǔ ɖagbe ɖò nǔ nyanya mɛ ó; lé è kún sixu mɔ ye ɖò fí e dó lǒ ɖè wɛ è ɖè é ó.” Amɔ̌, Jezu ɖó nùnywɛ ɖesu bɔ enɛ xlɛ́ ɖɔ lǒ yetɔn kún nyí nugbǒ ó. Hwenu e é ɖò vǔ é ɔ, hwɛhwɛ wɛ é nɔ sè bɔ Jozɛfu e nyí tɔ̀ bo ɖò nukún kpé dó wutu tɔn wɛ, bo nyí atínkpatɔ́ yayǎ ɖé kpowun é nɔ kplɔ́n nǔ i dó nǔ e nyí nǔ ɖagbe kpo nǔ e nyí nǔ nyanya ɖò nukún Jehovah tɔn mɛ é kpo wu.

30. Nɛ̌ Jozɛfu ka sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ nú tatɔ́ xwédo tɔn lɛ gbɔn?

³⁰ Mǐ sixu lɛ́ mɔ kúnnuɖenú e xlɛ́ ɖɔ Jozɛfu kpé nukún dó Jezu wu bɔ é sù ɖò agbaza lixo é. É sín nukúnkpédómɛwu enɛ wu bɔ Jezu wá huzu sunnu glegbenu e ɖó lanmɛ syɛn hunsin ɖagbe é ɖé. Gɔ́ na ɔ, Jozɛfu kplɔ́n agbazazɔ́ tɔn vǐ tɔn bɔ é tuùn ganji. É nyí atínkpatɔ́-ví kɛɖɛ wɛ è nɔ ylɔ Jezu ɖɔ ǎ, é nɔ lɛ́ ylɔ ɛ ɖɔ “atínkpatɔ́.” (Mak. 6:3) Enɛ xlɛ́ ɖɔ azɔ̌ e Jozɛfu kplɔ́n ɛ é tɔ́n kɔ dó ɖagbe jí. Tatɔ́ xwédo tɔn lɛ nɔ sɔ́ nùnywɛ dó xwedó kpɔ́ndéwú Jozɛfu tɔn, bo nɔ kpé nukún dó vǐ yetɔn lɛ wu ganji bo nɔ lɛ́ tɛnkpɔn bɔ vǐ lɛ ɖesu nɔ ɖó nǔ e ye na sɔ́ dó kpé nukún dó yeɖesunɔ wu na é.

31. (a) Etɛ kúnnuɖenú ka xlɛ́ dó gbɛzán Jozɛfu tɔn sín vivɔnu wu? (Kpɔ́n gbàví ɔ lɔ mɛ.) (b) Kpɔ́ndéwú tɛ Jozɛfu ka sɔ́ ɖ’ayǐ nú mǐ bɔ mǐ na xwedó?

³¹ Enyi mǐ ɖò tan Biblu tɔn ɔ xà wɛ bo jɛ fí e ɖɔ ɖɔ Jezu ɖó xwè 30 bo bló baptɛm ɖè é ɔ, mǐ sɔ́ nɔ sè Jozɛfu xó ɖě ǎ. Kúnnuɖenú xlɛ́ ɖɔ asúkúsi wɛ nú Mali hwenu e Jezu bɛ́ sinsɛnzɔ́ tɔn é. (Kpɔ́n gbàví “Hwetɛnu Jozɛfu ka Kú?”) Amɔ̌, Jozɛfu ka zé kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ, ɖó é cyɔn alɔ xwédo tɔn jí, kpé nukún dó ye wu bo w’azɔ̌ tɔn kpo gbejininɔ kpo kaka jɛ vivɔnu. Tɔ́ ɖebǔ, tatɔ́ xwédo tɔn ɖebǔ, alǒ Klisanwun ɖevo ɖebǔ ɖó na ɖi nǔ Jozɛfu ɖɔhun.