Alɔdlɛ́ndónǔ Kplé gbɛzán kpó sinsɛnzɔ́ kpó tɔn sín azɔ̌wéma tɔn lɛ́
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1er-7 JUILLET
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 57-59
Jexóva nɔ dó wínnyá mɛ e nɔ klán gbe xá togun tɔn lɛ́ é
“Káká yi fí e lín hú gǎn ɖo ayǐkúngban jí é”
14 Etyɛ́ni ɖe kúnnu kpó adɔgbígbó kpó cóbɔ kɛntɔ́ tɔn lɛ́ hu i. (Mɛ. 6:5; 7:54-60) Ée ‘yadónúmɛ syɛ́nsyɛ́n’ bɛ́ hwe ɔ nu é ɔ, ahwanvú lɛ́ bǐ gba kpé Judée kpó Samalíi kpó; mɛsɛ́dó lɛ́ jɛ́n ma ɖ’é mɛ ǎ. Amɔ̌, énɛ́ ɖó wɛnjíjlázɔ́ ɔ te ǎ. Filípu yi Samalíi bo ‘ɖɔ Klísu sín xó’ b’ɛ hɛn le wá tawun. (Mɛ. 8:1-8, 14, 15, 25) Gɔ́ ná ɔ, è ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “Ée è hu Etyɛ́ni gúdo é ɔ, yě lɛ́ jɛ ya dó nú nǔɖitɔ́ ɖěvo lɛ́ jí. Énɛ́ wú ɔ, mɛ e gba kpé lɛ́ é yi káká Fenisíi, Cíplu kpó Antyɔ́ci kpó. Amɔ̌, Jwifu lɛ́ kɛ́ɖɛ́ wɛ yě jlá wɛn ɖagbe ɔ. É ɖo mɔ̌ có, Cíplunu kpó Silenɛ́ɛnu kpó ɖé lɛ́ ɖo yě mɛ, bo wá Antyɔ́ci, bɔ yě jɛ xó ɖɔ nú mɛ e nɔ dó Glɛ̌kigbe lɛ́ é jí, bo nɔ jlá wɛn ɖagbe e kunkplá Aklúnɔ Jezu é yě.” (Mɛ. 11:19, 20) Hwe ɔ nu ɔ, yadónúmɛ zɔ́n bɔ wɛn Axɔ́súɖuto ɔ tɔn gba kpé.
15 Hwe mǐtɔn nu ɔ, nǔ mɔ̌hun jɛ ɖo Union Soviétique xóxó ɔ. Tají ɔ, ɖo 1950 kpó 1960 kpó vlamɛ ɔ, Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn afatɔ́n mɔ̌kpán wɛ è bɛ́ yi Sibérie. Ðó xá vovo mɛ wɛ è bɛ́ yě yi wútu ɔ, wɛn ɖagbe ɔ fɔ́n bo ɖo gbigba kpé wɛ ɖo ayǐ énɛ́ e d’agba tawun é jí. Kúnnuɖetɔ́ tobutóbú énɛ́ lɛ́ sixú kpé wú bo mɔ akwɛ́ e é ná byɔ́ é bo ná zɔn ali káká nú kilomɛ́tlu 10000 bo ná dó yi jlá wɛn ɔ gbeɖé ɖ’ayǐ ǎ! Amɔ̌, acɛkpikpa ɔ ɖésú wɛ d’asá to nú yě. Nɔví súnnu ɖé ɖɔ: “È ná ɖɔ ɔ, gǎn lɛ́ ɖésú wɛ hun ali nú Sibérie-nu ayijlɔ́jlɔ́nɔ afatɔ́n mɔ̌kpán bónú yě ná mɔ nǔgbó ɔ.”
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
“Syɛ́nlǐn, bo lí dǒ”
16 Tɛ́n kpɔ́n bo bló bónú ayi towe ní lí dǒ. Axɔ́sú Davídi ɖɔ ɖɔ émí kún ná gɔn wǎn yí nú Jexóva gbeɖé ó, ɖo han élɔ́ e é ji é mɛ: “Ayi ce j’ayǐ, Mawu ce.” (Ðɛh. 57:8) Mǐ lɔmɔ̌ sixú bló bɔ ayi mǐtɔn ná j’ayǐ, bɔ mǐ ná lɛ́ ɖeji dó Jexóva wú bǐ mlɛ́mlɛ́. (Xa Ðɛhan 112:7.) Ð’ayi lěe énɛ́ d’alɔ Bob e xó mǐ ɖɔ wá yi é gbɔn é wú. Hwenu e è ɖɔ n’i ɖɔ è ná sɔ́ hun ɔ ɖó alɔ jí, lé è kún nɔ nywɛ́ ó é ɔ, é ɖɔ afɔjíafɔjí ɖɔ ényí é ná byɔ́ mɔ̌ jɛ́n wɛ ɔ, émí ná tɔ́n sín dotóoxwé ɔ azɔn ɖokpó. Nukɔnmɛ ɔ, Bob ɖɔ: “Un xo nǔ ɖě kpɔ́n ǎ, ado ka lɛ́ hu mì ǎ.”
17 Bob syɛ́nlǐn ɖó é ko wá gbeta ɔ kɔn bo ná syɛ́nlǐn cóbó yi dotóoxwé ɔ. Nǔ nukɔntɔn e d’alɔ ɛ é wɛ nyí ɖɔ é ba ná hɛn xomɛ hun Jexóva. Wegɔ́ ɔ wɛ nyí ɖɔ, é kplɔ́n nǔ e Biblu kpó wěma mǐtɔn lɛ́ kpó ɖɔ dó nǔ mímɛ́ e gbɛ kpó hun kpó nyí é wú é kpó sɔxwixwe kpó. Atɔngɔ́, é kú d’é jí ɖɔ ali e Jexóva nɔ xlɛ́ mɛ é xwixwedó nɔ hɛn le mavɔmavɔ lɛ́ wá. Mǐ lɔmɔ̌ sixú bló bɔ ayi mǐtɔn ná lí dǒ ényí mǐ ná bo ɖo tagba ɖěbǔ mɔ wɛ ɔ nɛ́.
8-14 JUILLET
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 60-62
Jexóva nɔ ná mǐ ayijayǐ, nɔ nya xɛ ɖo mǐ jí, bo nɔ lɛ́ bló bɔ mǐ nɔ lí dǒ
it-2 1089 akpá. 9
Ahohó
Zǐnzán tɔn ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu. Mɛ ɖěɖěe nɔ ɖeji dó Jexóva wú bo nɔ se tónú n’i lɛ́ é nɔ nɔ ayijayǐ mɛ tawun, lěe Davídi sín han élɔ́ xlɛ́ gbɔn é: “Ðó bibɛtɛn wɛ a nyí nú mì, ahohó wɛ a nyí nú mì ɖo kɛntɔ́ nukɔn.” (Ðɛ 61:4) Mɛ ɖěɖěe tuun nǔ e nyǐkɔ tɔn nɔ te ná, nɔ ɖeji dó wǔ tɔn, bo nɔ lɛ́ sɔ́ nyǐkɔ énɛ́ sín afɔ ɖó te kpó gbejíninɔ kpó lɛ́ é nɔ ɖi xɛsi nú nǔɖé ǎ, ɖó: “[Jexóva] ɔ, ahohó wɛ é nyí; hwɛjijɔnɔ nɔ bɛ ta ɖo glɔ̌ tɔn bo nɔ gló nǔ.”—Nǔx 18:10; kpɔ́n 1Sa 17:45-47.
it-2 1061 akpá. 3
Goxɔ
Ðo ninɔmɛ gěgé mɛ ɔ, xókwín “goxɔ” ɔ lɛ́ ɖó tínmɛ ɖěvo ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu. Fí e mɛɖé sixú gbɔjɛ, nɔ ayijayǐ mɛ ɖo jɔhɔn, jǐ, hwesivɔ́ kpó nǔ ɖěvo lɛ́ kpó hwenu ɖe é wɛ nyí goxɔ. (Bǐ 18:1) Walɔ e è nɔ dó yí mɛ ná hwɛhwɛ é nɔ zɔ́n bɔ jǒnɔ lɛ́ ɖésú nɔ ɖó nukún ɖɔ mɛ e gɔ́n émí yi é ná yí émí dó goxɔ tɔn mɛ, kpé nukún émí wú, bo lɛ́ ɖó sísí nú émí. Énɛ́ wú ɔ, hwenu e Nǔɖexlɛ́mɛ 7:15 ɖɔ Mawu “ná vlɔ́n goxɔ tɔn dó” ahwan ɖaxó ɔ jí é ɔ, ɖiɖɔ wɛ é ɖe ɖɔ Mawu ná nya xɛ ɖo yě jí bo lɛ́ bló bɔ yě ná nɔ ayijayǐ mɛ. (Ðɛ 61:4, 5) Ezayíi ɖɔ xó dó nǔ ɖěɖěe asi Mawu tɔn, Sinyɔ́ɔ, ɖó ná sɔ́ ɖ’ayǐ nú vǐ e é ná ji lɛ́ é wú. È ɖɔ n’i ɖɔ: “Gblǒ ada nú goxɔ towe.” (Eza 54:2) Énɛ́ wú ɔ, é gbló ada nú fí e ná nya xɛ ɖo vǐ tɔn lɛ́ jí é.
w02 15/4 16 akpá. 14
Mawu ná sɛ́n lɛ́ nú le mǐtɔn
14 Sɛ́n Mawu tɔn nɔ ɖyɔ̌ gbeɖé ǎ, bɔ énɛ́ ná jiɖe mɛ. Ðo gbɛ élɔ́ e mɛ mǐ ɖe bɔ hunnyahunnya sukpɔ́ é ɔ, Jexóva nyí só syɛ́nsyɛ́n ɖé, bo ko tíin sín mavɔmavɔ yi mavɔmavɔ. (Ðɛhan 90:2) É ɖɔ dó éɖée wú ɖɔ: “Nyɛ [Jexóva] ɔ, un nɔ húzú ǎ.” (Malacíi 3:6) Nǔgbódodó Mawu tɔn e ɖo Biblu mɛ lɛ́ é ɔ, è sixú ɖeji dó yě wú bǐ mlɛ́mlɛ́, yě cí linlin gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn e nɔ ɖo ɖyɔ̌ɖyɔ́ wɛ gbɛmɛ lɛ́ é ɖɔhun ǎ. (Jaki 1:17) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nú xwe gěgé ɔ, mɛ e nɔ d’alɔ gbɛtɔ́ lɛ́ ɖo ninɔmɛ kpó nǔwalɔ kpó yětɔn lɛ́ kpáxwé lɛ́ é ɖɔ ɖɔ è kún ɖó ná sɔ́ alɔ syɛ́nsyɛ́n dó kplɔ́n vǐ lɛ́ ná ó; amɔ̌ nukɔnmɛ ɔ, yě mɛ ɖé lɛ́ ɖyɔ́ linlin yětɔn bo yí gbe ɖɔ wěɖexámɛ émítɔn kún sɔgbe ó. Nǔgbódodó kpó wěɖexámɛ kpó gbɛ ɔ tɔn ɖo ali énɛ́ nu cí aslɔkɛ́ e nɔ ɖo xixo yi gǔdo kpó nukɔn kpó wɛ é ɖɔhun. Amɔ̌, Xó Jexóva tɔn nɔ húzú ǎ. Nú xwe kanweko mɔ̌kpán ɔ, Biblu ɖe wě xá mɛ dó lěe è ná kplɔ́n vǐ lɛ́ kpó wǎnyíyí kpó gbɔn é wú. Mɛsɛ́dó Pɔ́lu wlán ɖɔ: “Tɔ́ lɛ́ mi, mi ma nɔ dó xomɛsin nú vǐ mitɔn lɛ́ ó. É nyɔ́ wa ɔ, mi nɔ kplɔ́n yě sɔgbe xá nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ kpó wěɖexámɛ tɔn lɛ́ kpó.” (Efɛ́zinu lɛ́ 6:4) Tuun e mǐ tuun ɖɔ mǐ sixú ɖeji dó nǔgbódodó Jexóva tɔn lɛ́ wú é nɔ ná jiɖe mǐ tawun, ɖó yě ná ɖyɔ́ ǎ!
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w06 1/6 11 akpá. 6
Nǔ tají ɖěɖěe ɖo wěma Ðɛhan tɔn akpáxwé wegɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é
62:12. Mawu ɖó hudó hlɔ̌nhlɔ́n tɔn sín fí ɖěvo ǎ. É wɛ nyí jɔtɛn hlɔ̌nhlɔ́n bǐ tɔn. ‘Hlɔ̌nhlɔ́n ɔ, Étɔn wɛ.’
Nɔ ɖeji dó Jehovah wú ɖo nǔ bǐ mɛ
7 Mǐ kán ɖ’é jí kpó ayi mǐtɔn bǐ kpó mlɛ́mlɛ́ ɖɔ hwebǐnu wɛ nǔ e Jehovah nɔ wa lɛ́ é nɔ sɔgbe. Amɔ̌, fí e wǔvɛ́ ɔ ɖe é wɛ nyí lěe mǐ sixú ɖeji dó mɛ e é sɔ́ ɖó nu mǐtɔn lɛ́ é wú gbɔn é. Mǐ sixú nɔ kanbyɔ́ mǐɖée ɖɔ mɛ énɛ́ lɛ́ e ɖ’acɛ ɖó bǎ ɖé mɛ ɖo tutoblónúnǔ Jehovah tɔn mɛ é ɔ, lěe Jehovah nɔ ba ɖɔ è ní wa nǔ lɛ́ gbɔn é jɛ́n yě nɔ wa gbɔn pɛ́pɛ́pɛ́ a jí, alǒ lěe yěɖésúnɔ jló gbɔn é. Mɛɖé lɛ́ sixú ko lin nǔ gbɔn mɔ̌ ɖo Biblu sín táan mɛ. Flín kpɔ́ndéwú mɛ ɖěɖěe xó mǐ ɖɔ ɖo akpáxwé 3gɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é tɔn. Hɛ̌nnumɔ nya e gba Gbɔjɛzánsɛ́n ɔ é tɔn ɖé sixú ko nɔ kanbyɔ́ éɖée ɖɔ, Mɔyízi ka kan nǔ byɔ́ Jehovah dóó cóbɔ è ɖó kúhwɛ nú nya ɔ a jí. Gɔ́ ná ɔ, Ulíi Hitíti e sín asi Davídi lɛ aga xá é sín xɔ́ntɔn ɖé sixú ko wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ Axɔ́sú e Davídi nyí é wɛ zɔ́n bɔ é xo gló tódɔnnúmɛ e é jɛxá é. Jehovah ɖeji dó mɛ ɖěɖěe é sɔ́ bɔ yě ɖo nukɔn nú nǔ lɛ́ ɖo tutoblónúnǔ ɔ kpó agun lɛ́ kpó mɛ lɛ́ é wú. Énɛ́ wú ɔ, ényí mǐ ma ɖeji dó súnnu énɛ́ lɛ́ wú ǎ ɔ, mǐ sixú ɖɔ ɖɔ mǐ ɖeji dó Jehovah wú ǎ.
8 “[Deví] gbejínɔtɔ́, ayiɖotenánɔ” ɔ jí wɛ Jehovah nɔ xlɛ́ ali tutoblónúnǔ tɔn sín akpáxwé e ɖo ayǐkúngban jí é gbɔn ɖo égbé. (Mat. 24:45) Hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn ɖɔhun ɔ, deví énɛ́ nɔ kpé nukún dó togun Mawu tɔn e gbɔn gbɛ ɔ bǐ mɛ é wú, bó nɔ ná alixlɛ́mɛ lɛ́ mɛxó agun tɔn lɛ́. (Xa Mɛsɛ́dó 16:4, 5.) Énɛ́ gúdo ɔ, mɛxó agun tɔn lɛ́ nɔ mɔ nǔ jɛ wú ɖɔ è xwedó alixlɛ́mɛ énɛ́ lɛ́ ɖo agun lɛ́ mɛ. Ényí mǐ nɔ se tónú nú alixlɛ́mɛ e tutoblónúnǔ ɔ kpó mɛxó agun tɔn lɛ́ kpó nɔ ná mǐ é hǔn, xlɛ́xlɛ́ wɛ mǐ ɖe ɖɔ mǐ ɖeji dó lěe Jehovah nɔ wa nǔ lɛ́ gbɔn é wú nɛ́.
9 Hweɖélɛ́nu ɔ, mǐ sixú mɔ ɖɔ é vɛ́ wǔ bɔ mǐ ná xwedó gbeta e kɔn mɛxó lɛ́ wá lɛ́ é. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, agaɖanu din ɔ, è vɔ́ tuto bló nú agun kpó lɛ̌dó kpó gěgé. Ðo ninɔmɛ ɖé lɛ́ mɛ ɔ, mɛxó agun tɔn ɖé lɛ́ byɔ́ wɛnjlátɔ́ lɛ́ ɖɔ yě ní xo kpóɖó nú agun ɖěvo lɛ́, bɔ énɛ́ ná zɔ́n bɔ tɛnmɛ e nɔ nɔ vɔ̌ ɖo Kpléxɔ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn mǐtɔn lɛ́ mɛ lɛ́ é ná ɖe kpo. Ényí è byɔ́ mǐ ɖɔ mǐ ní xo kpóɖó nú agun yɔ̌yɔ́ ɖé ɔ, xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ́ kpó xwédo mǐtɔn jíjódó kpó sixú vɛ́ wǔ nú mǐ. Jehovah ka nɔ xlɛ́ ali mɛxó agun tɔn lɛ́ bónú yě ná ɖɔ fí e wɛnjlátɔ́ ɖokpó ɖokpó ná yi é wɛ a? Éǒ. Gɔ́ ná ɔ, énɛ́ tuuntuun sixú zɔ́n bɔ alixlɛ́mɛ e è ná mǐ é xwixwedó sixú vɛ́ wǔ nú mǐ. Amɔ̌, Jehovah ka nɔ ɖeji dó mɛxó agun tɔn lɛ́ wú ɖɔ yě sixú wá gbeta mɔ̌hun kɔn, bɔ mǐ lɔmɔ̌ ɖó ná ɖeji dó yě wǔ.
10 Ényí gbeta e kɔn mɛxó agun tɔn lɛ́ wá lɛ́ é ma tlɛ nyí nǔ e ɖó nukún wɛ mǐ ɖe é ǎ ɔ, étɛ́wú mǐ ka ɖó ná wa nǔ alɔ ɖo alɔ mɛ xá yě, lobo nɔ gǔdo nú gbeta e kɔn yě wá lɛ́ é? Mɔ̌ wiwa nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ d’alɔ bɔ è nɔ jɛ hun dó bǔténinɔ e ɖo togun Mawu tɔn mɛ é jí. (Efɛ́. 4:2, 3) Ényí mɛ lɛ́ bǐ nɔ yí gbe nú gbeta e kɔn kplékplé mɛxó lɛ́ tɔn wá lɛ́ é kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó ɔ, agun ɔ nɔ yi nukɔn. (Xa Eblée lɛ́ 13:17.) Tají hú gǎn ɔ, nǔ wa ɖó kpɔ́ xá mɛ ɖěɖěe wú Jehovah ɖeji dó ɖɔ yě ná kpé nukún dó mǐ wú lɛ́ é nɔ xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖeji dó Jehovah lɔmɔ̌ wú.—Mɛ. 20:28.
15-21 JUILLET
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 63-65
“Xomɛnyínyɔ́ towe nyɔ́ hú gbɛ”
w01 15/10 15-16 akpá. 17-18
Mɛ̌ ka ná ɖe mǐ ɖó vo nú wǎnyíyí Mawu tɔn?
17 Nɛ̌ wǎnyíyí Mawu tɔn ka ɖo tají nú we sɔ? Davídi wlán ɖɔ: “Ðó xomɛnyínyɔ́ towe nyɔ́ hú gbɛ. Un ná nɔ ɖo mlǎmlá we wɛ. Un ná nɔ dó kú nú we ɖo gbɛzán ce lɛ́ bǐ mɛ. Un ná dlɛ́n alɔ sɛ́ dó we, bo ná ɖɔ xó nú we.” Lěe nǔ cí n’i é ka nɔ cí mɔ̌ nú hwi lɔ a? (Ðɛhan 63:4, 5) Nǔgbó ɔ, étɛ́ gbɛ ninɔ ɖo gbɛ élɔ́ mɛ ka sixú lɛ́ ná mǐ b’ɛ ná nyɔ́ hú wǎnyíyí Mawu tɔn kpó xɔ́ntɔn gbejínɔtɔ́ lɛ́ kpó sín vǐví e mǐ nɔ ɖu é? Ði kpɔ́ndéwú ɔ, azɔ̌ e kpé kwɛ́ é ɖé gbé nyinya ka sixú nyɔ́ hú gǎn fífá ayi mɛ tɔn kpó awǎjijɛ kpó e nɔ tɔ́n sín kancícá syɛ́nsyɛ́n e mǐ ɖó xá Mawu é mɛ é wɛ a? (Luki 12:15) Klisánwun ɖé lɛ́ ɖó ná wá gbeta ɔ kɔn bo ná gbɛ́ Jexóva alǒ yí gbe nú kú. Énɛ́ jɛ dó Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn gěgé jí ɖo yadónúmɛkpá Nazi tɔn lɛ́ mɛ ɖo Wɛ̌kɛ́hwan 2gɔ́ ɔ hwenu. Nɔví mǐtɔn lɛ́ wá gbeta ɔ kɔn bo nɔ wǎnyíyí Mawu tɔn mɛ, bo ɖo gbesisɔmɛ bá kú, ényí é byɔ́ ɖó mɔ̌ ɔ nɛ́. (Mɛ kpɛɖé jɛ́n ma wa mɔ̌ ǎ.) Mɛ ɖěɖěe nɔ nɔ wǎnyíyí Mawu tɔn mɛ kpó gbejíninɔ kpó lɛ́ é sixú ɖeji ɖɔ é ná ná sɔgúdo mavɔmavɔ ɖé yě, nǔɖé wɛ bɔ gbɛ ɔ sixú ná mɛ kpɔ́n ǎ. (Maki 8:34-36) Amɔ̌ nǔɖé ɖe bo tlɛ lɛ́ ɖo tají hú gbɛ mavɔmavɔ ɔ.
18 Ðó mǐ ma sixú nɔ gbɛ káká sɔ́yi Jexóva mɛvo ǎ wútu ɔ, tɛ́n kpɔ́n bo dó nukún lěe gbɛ ninɔ nú hwenu línlín Gbɛɖótɔ́ mǐtɔn mɛvo sixú cí é mɛ kpɔ́n. Nǔ vɔ̌tɔ́ kpowun jɛ́n é ná nyí. Jexóva zɔ́n azɔ̌ e nɔ jɛmɛ nú mɛ é ɖé togun tɔn ɖɔ yě ní wa ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn élɔ́ lɛ́ mɛ. Hǔn, mǐ sixú ɖeji ɖɔ nú Jexóva, Mawu Ðaxó e nɔ ɖó linlin ɖagbe nú gbɛtɔ́ lɛ́ é ná mǐ gbɛ mavɔmavɔ ɔ, nǔ ɖaaɖagbe lɛ́ wɛ ná gɔ́ mɛ, nǔ e ná nyɔ́ bɔ mǐ ná kplɔ́n bo ná nɔ wa lɛ́ é. (Nǔnywɛ́tɔ́xó 3:11, nwt) Mǐ ná bo kplɔ́n nǔ gbɔn ɖěbǔ ɖo xwe afatɔ́n e ja lɛ́ é mɛ ɔ, mǐ ná kpé wú gbeɖé bo mɔ nǔ jɛ lě do “nyɔ̌ná Mawu tɔn, nǔnywɛ́ tɔn kpó nǔtuuntuun tɔn kpó d’agba” sɔ é mɛ ǎ.—Hlɔ̌manu lɛ́ 11:33.
“Mǐ Nɔ Dókú nú [Mɛ] Ðò Nǔ Bǐ Mɛ”
É sɔgbe tawun ɖɔ mǐ ni nɔ dókú nú Mawu. É ɖò wɛn ɖɔ hweɖelɛnu ɔ, a nɔ lin tamɛ dó nǔnina gbigbɔ tɔn kpo agbaza tɔn kpo tobutobu e é ko na mǐ, bo ka kpó ɖò nina mǐ wɛ lɛ é jí. (Sɛ́n. 8:17, 18; Mɛ. 14:17) Amɔ̌, tamɛ linlin klewun ɖé kpowun ko kpé ǎ, a ɖó na nɔ zán hwenu dó lin tamɛ dó nyɔna e Mawu nɔ kɔn dó hwi kpo mɛvívɛ́ towe lɛ kpo jí lɛ é jí tawun. Tamɛ linlin dó alɔhundónanǔmɛ Gbɛɖotɔ́ towe tɔn jí na bló bɔ nǔ tɔn na nɔ lɛ́ sù nukún towe mɛ hugǎn, bo na lɛ́ zɔ́n bɔ a na mɔ lě dò é yí wǎn nú we, bɔ nǔ towe nɔ lɛ́ sù nukún tɔn mɛ sɔ́ é.—1 Jaan 4:9.
w15 15/10 24 akpá. 7
Nɔ ɖo tamɛ lin dó nǔ gbigbɔ tɔn lɛ́ jí wɛ
7 Nǔxixa nɔ byɔ́ gǎndídó káká ɖé ǎ, amɔ̌, tamɛ linlin nɔ byɔ́ ɖɔ è ní sɔ́ ayi ɖó nǔ jí. Énɛ́ wɛ zɔ́n bɔ taglo gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ lɛ́ tɔn nɔ yá wǔ yi nǔ e bɔkun, bo ma nɔ byɔ́ gǎndídó káká ɖé ǎ lɛ́ é jí. Énɛ́ wú ɔ, hwenu e nyɔ́ hú gǎn bɔ è ná lin tamɛ é wɛ nyí hwenu e è ɖo gbigbɔjɛ wɛ bɔ nǔ e ná fɛ́ ayi mɛ tɔn lɛ́ é ma sukpɔ́ sɔmɔ̌ ǎ é. Ðɛhanwlántɔ́ ɔ mɔ ɖɔ hwenu e nyɔ́ bɔ é ná lin tamɛ é wɛ nyí hwenu e é ɖo wunzɛn ɖo adɔ̌zan tɔn jí ɖo zǎnmɛ é. (Ðɛh. 63:7) Jezu e ɖó nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn maɖóblɔ̌ lɛ́ é nɔ ba fí e ɖo tóó lɛ́ é bo nɔ lin tamɛ bo nɔ lɛ́ xo ɖɛ.—Luk. 6:12.
w09 15/7 16 akpá. 6
Xwédo kpɔ́ndéwú Jezu tɔn: Nɔ kplɔ́n nǔ mɛ kpó wǎnyíyí kpó
6 Xó ɖiɖɔ dó nǔ e mǐ yí wǎn ná lɛ́ é wú nɔ víví nú mǐ. Ényí mǐ ɖɔ xó dó nǔ e mǐ yí wǎn ná lɛ́ é wú ɔ, akpakpa nɔ sɔ́ mǐ bɔ mɛ ɖěvo lɛ́ nɔ ɖ’ayi wú ɖɔ mǐ ɖó awǎjijɛ. Nǔ nɔ nyí mɔ̌, ɖo tají ɔ, hwenu e mǐ ɖo xó ɖɔ dó mɛ e mǐ yí wǎn ná é wú wɛ é. Hwɛhwɛ ɔ, akpakpa nɔ sɔ́ mǐ ɖɔ mǐ ní ɖɔ nǔ e mǐ tuun dó mɛ énɛ́ wú é sín xó nú mɛ ɖěvo lɛ́. Mǐ nɔ kpa susu nú mɛ énɛ́, nɔ wlí yɛ̌yi n’i, bo nɔ lɛ́ jɛ hun dó jǐ tɔn. Mǐ nɔ wa mɔ̌ ɖó mǐ ba ɖɔ nǔ mɛ énɛ́ tɔn ní jɛ mɛ ɖěvo lɛ́ tɔn jí, bónú jijɔ tɔn lɛ́ ní lɛ́ dɔn yě, mǐɖɔhun.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w07 15/11 15 akpá. 6
A ka nɔ fá kɔ nú mɛ ɖěvo lɛ́ a?
É nɔ bɔ wǔ bɔ è ná gba xɔ ɖé hú gǎn è ná gbá yɔ̌yɔ́ ɖé. Nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nɔ nyí nú xó e mǐ nɔ ɖɔ lɛ́ é. Ðó mǐ nyí gbɛtɔ́ hwɛhutɔ́ wútu ɔ, mǐ bǐ wɛ nɔ hu hwɛ bo nɔ lɛ́ wa nǔ nyi do. Axɔ́sú Salomɔ́ɔ ɖɔ: “Gbɛtɔ́ hwɛjijɔnɔ e nɔ wa ɖagbe bo ma nɔ hu hwɛ ǎ é ɖokpó géé tíin ɖo ayǐkúngban jí fí ǎ.” (Nǔnywɛ́tɔ́xó 7:20) É bɔ wǔ bɔ è ná ɖ’ayi nǔwanyido mɛɖé tɔn wú bo lɛ́ mɔ xó ɖɔ dó wǔ tɔn. (Ðɛhan 64:3-5) Amɔ̌, é nɔ byɔ́ gǎndídó cóbɔ mǐ ná kpo ɖo xó e nɔ hɛn mɛ lí dǒ lɛ́ é ɖɔ wɛ.
ijwfq 51
Etɛwu Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ ka Nɔ Lɛ́ Ðɔ Mawuxó nú Mɛ E Ko Ðɔ Ð’ayǐ Ðɔ “Un Ba Xó Mitɔn Ǎ” lɛ É?
Wǎn e Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ yí nú Mawu kpo nɔzo yetɔn lɛ kpo é nɔ sísɛ́ ye bɔ ye nɔ jla wɛn e ɖò Biblu mɛ é mɛ lɛ bǐ, kaka jɛ mɛ ɖěɖee ko ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ “Un ba xó mitɔn ǎ” lɛ é jí. (Matie 22:37-39) Wǎn e mǐ yí nú Mawu é nɔ sísɛ́ mǐ bɔ mǐ nɔ setónú nú gbè e Vǐ tɔn ɖè ɖɔ mǐ ni “ɖekúnnu” é. (Mɛsɛ́dó 10:42; 1 Jaan 5:3) Bo na dó kpé enɛ wu ɔ, mǐ nɔ jla wɛn Mawu tɔn ɔ mɛ lɛ azɔn gegě, lee gbeyiɖɔ tɔn hwexónu tɔn lɛ bló gbɔn é. (Jelemíi 25:4) Ðó mǐ yí wǎn nú nɔzo mǐtɔn lɛ wutu ɔ, mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ jla “axɔ́suɖuɖu Mawu tɔn sín Wɛnɖagbe” e nɔ hwlɛn mɛ gán é mɛ lɛ bǐ, kaka jɛ mɛ ɖěɖee gbɛ́ wɛn mǐtɔn azɔn nukɔntɔn ɔ lɛ é jí.—Matie 24:14.
Mǐ nɔ mɔ mɛ ɖěɖee ɖó jlǒ lɛ é hwɛhwɛ ɖò xwé ɖěɖee gbè mǐ ko yì ɖ’ayǐ bɔ mɛ lɛ gbɛ́ xó mǐtɔn lɛ é gbè. Mǐ ni kpɔ́n hwɛjijɔ atɔn:
✔ Mɛ lɛ nɔ sɛ̀ tɛn.
✔ Mɛ ɖevo e ɖò xwé ɔ gbè lɛ é nɔ yí wɛn mǐtɔn.
✔ Mɛ lɛ nɔ ɖyɔ. Nǔ e ɖò jijɛ wɛ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é alǒ ninɔmɛ mɛɖesunɔ tɔn lɛ nɔ zɔ́n bɔ mɛɖé lɛ nɔ wá “tuùn ɖɔ emi ɖó hudo nǔ gbigbɔ tɔn lɛ tɔn,” lobo nɔ yí wɛn Biblu tɔn ɔ. (Matie 5:3, nwt) Mɛ ɖěɖee tlɛ klán gbè xá mǐ ɖ’ayǐ lɛ é sín ayi sixu wá huzu, lee é nyí gbɔn nú mɛsɛ́dó Pɔlu é.—1 Timɔtée 1:13.
É ɖò mɔ̌ có, mǐ nɔ hɛn mɛ ɖebǔ gannugánnú ɖɔ é ni yí wɛn mǐtɔn ǎ. (1 Piyɛ́ɛ 3:15, 16a) Mǐ ɖi nǔ ɖɔ mɛ ɖokpo ɖokpo wɛ na wá gbeta nǔ e é na sɛn é tɔn kɔn.—Sɛ́nflínmɛ 30:19, 20.
22-28 JUILLET
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 66-68
Jexóva nɔ yí agban mǐtɔn lɛ́ hɛn gbe bǐ gbe
Lěe Jexóva nɔ ná xósin nú ɖɛ mǐtɔn lɛ́ gbɔn é
15 Ðo kpaa mɛ ɔ, mǐ nɔ mɔ xósin ɖɛ mǐtɔn lɛ́ tɔn ɖo ali e jí wǔ lɛ́ é nu ǎ. Amɔ̌, xósin e mǐ nɔ mɔ lɛ́ é nɔ nyí nǔ e sín hudó mǐ ɖó bá dó kpo ɖo gbejí nú Tɔ́ mǐtɔn jǐxwé tɔn ɔ é pɛ́ɛ́. Hǔn, nɔ ɖó ayi te dó lěe Jexóva nɔ ná xósin nú ɖɛ towe lɛ́ gbɔn é wú. Nɔví nyɔ̌nu ɖé nɔ nyí Yoko, bo mɔ ɖɔ Jexóva kún ɖo xósin ná nú ɖɛ émítɔn lɛ́ wɛ ó, amɔ̌, énɛ́ gúdo ɔ, é jɛ nǔ e é byɔ́ Jexóva lɛ́ é sín kɛ́n sɔ́ jí dó wěma ɖé mɛ. Táan kpɛɖé gúdo ɔ, é nyi nukún kpɔ́n nǔ e é wlán ɖ’ayǐ lɛ́ é, bo ɖ’ayi wú ɖɔ Jexóva ko ná xósin nú ɖɛ émítɔn lɛ́ gěgé, káká jɛ ɖěɖěe émí ma tlɛ sɔ́ flín ǎ lɛ́ é ɖé lɛ́ jí. Sín hweɖénu jɛ hweɖénu ɔ, é nyɔ́ ɖɔ mǐ ní nɔ yi agbɔ̌n jí, bo nɔ lin tamɛ dó lěe Jexóva ɖo xósin ná nú ɖɛ mǐtɔn lɛ́ wɛ gbɔn é jí.—Ðɛh. 66:19, 20.
w10 1/12 23 akpá. 6
Nǔ mɛjitɔ́ goɖokpónɔ lɛ́ sín nǔ ní nɔ ɖu ayi mɛ nú we
Jexóva sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛ lɛ́ bɔ yě kpa han alǒ ɖɛhan mímɛ́ lɛ́, bɔ Izlayɛ́li ví lɛ́ ná nɔ ji hwenu e yě ɖo sinsɛn ɛ wɛ é. Ényí Izlayɛ́li ví asúkúsi lɛ́, kpó tɔ́cyɔvǐ nɔcyɔvǐ lɛ́ kpó ɖo xógbe han énɛ́ lɛ́ e Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛ lɛ́ b’ɛ nɔ flín yě ɖɔ Jexóva nyí “tɔ́” kpó “xɛnyaɖomɛjítɔ́” kpó nú yě, bo ná lɛ́ ná nǔ e ná zɔ́n bɔ yě ná mɔ kɔ dó sa fún i é yě é se wɛ ɔ, dǒ nukún lěe énɛ́ ná ko nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú yě sɔ é mɛ kpɔ́n. (Ðɛhan 68:6; 146:9) Mǐ lɔ sixú ɖɔ xó e nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ lɛ́ é nú mɛ e nyí mɛjitɔ́ goɖokpónɔ é, bɔ xwe mɔ̌kpán ná bo wá yi ɔ, é ná kpo ɖo flínflín wɛ. Xwe 20 ko wá yi có, Ruth, nɔ goɖokpónɔ ɖé, kpo ɖo hwenu e tɔ́ e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé ɖɔ xó élɔ́ n’i é flín wɛ cí nǔ ɖɔ sɔ e wá yi é wɛ é ɖɔ n’i ɖɔhun: “A nɔ kplɔ́n vǐ súnnu towe we lɛ́ ganjí. Kpo ɖo mɔ̌ wa wɛ.” Ruth ɖɔ: “Xó énɛ́ lɛ́ e é ɖɔ nú mì é wa ɖagbe nú mì tawun.” Nǔgbó ɔ, “xó e nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ ɔ, atín ɖé wɛ é nyí bo nɔ ná gbɛ mɛ,” bo sixú dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛjitɔ́ goɖokpónɔ ɖé hú gǎn lěe mǐ lin gbɔn é. (Nǔnywɛ́xó 15:4) A sixú lin tamɛ dó ali e nu a sixú kpa mɛjitɔ́ goɖokpónɔ ɖé dó nǔjɔnǔ mɛ ɖe é jí a?
w09 1/4 31 akpá. 1
Tɔ́ tɔ́cyɔvǐ nɔcyɔvǐ lɛ́ tɔn
“MAWU ɖo nɔtɛn mímɛ́ tɔn, bo nyí tɔ́ nú tɔ́cyɔvǐ lɛ́.” (Ðɛhan 68:6) Xó énɛ́ e Mawu wɛ sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛ bɔ è wlán é kplɔ́n nǔ e byɔ́ lanmɛ nú mɛ é ɖé mǐ dó Jexóva Mawu wú: mɛmaɖómɛɖé lɛ́ sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun. Sɛ́n e é ná Izlayɛ́li ví lɛ́ é ɖe lěe vǐ ɖěɖěe mɛjitɔ́ yětɔn lɛ́ ɖokpó kú é sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ n’i gbɔn é xlɛ́ nyi wɛn. Mi nú mǐ gbéjé fí e “tɔ́cyɔvǐ nɔcyɔvǐ lɛ́” tɔ́n ɖe azɔn nukɔntɔn ɖo Biblu mɛ, b’ɛ ɖo Tíntɔ́n 22:21-23 mɛ é kpɔ́n.
Jexóva ɖo alɔ dó we wɛ bónú a ná ɖu ɖ’é jí
17 Xa Ðɛhan 40:6. Nǔ e gbé mɛ e nɔ fán só é ɖé nɔ nya é wɛ nyí ɖɔ, é ní yi só ɔ sín ahɔn mɛ. Amɔ̌, ɖo só ɔ fínfán hwenu ɔ, fí gěgé ɖe bɔ é sixú nɔ te ɖe, bo ɖu vǐví nǔ ɖagbe e é mɔ lɛ́ é tɔn. Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, nɔ ba hwenu hwɛhwɛ bo nɔ nɔ te, lobo nɔ dó nukún lěe a ɖo xwi ɖí xá wǔvɛ́ lɛ́ wɛ có, Jexóva ka ɖo blǒbló wɛ bɔ é nɔ kpa we gbɔn é jí. Ðo vivɔnu azǎn ɖokpó ɖokpó tɔn hǔn, nɔ kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Ali tɛ́ nu un ka mɔ nyɔ̌ná Jexóva tɔn ɖe ɖo égbé? Nǔgbó wɛ ɖɔ tagba ɔ kpo ɖo ayǐ có, nɛ̌ Jexóva ka ɖo alɔ dó mì wɛ bónú má dɛ ɖ’é nu gbɔn?’ Kpɔ́n ɖɔ é hwe bǐ ɔ, émí ka sixú sɔ́ kɛ́n nǔ e Jexóva wa dó d’alɔ émí é tɔn ɖokpó vɔ́vɔ́ a jí.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w06 1/6 10 akpá. 5
Nǔ tají ɖěɖěe ɖo wěma Ðɛhan tɔn akpáxwé wegɔ́ ɔ mɛ lɛ́ é
68:19: Mɛ̌ lɛ́ ka nyí “nǔníná ɖo gbɛtɔ́ lɛ́” mɛ ɔ? Hwenu e è yí Akpádídó yíkúngban ɔ é ɔ, súnnu ɖěɖěe ɖo mɛ e è wlí kannumɔ yětɔn lɛ́ é mɛ lɛ́ é wɛ. Nukɔnmɛ ɔ, é sɔ́ mɛɖé lɛ́ ɖo súnnu énɛ́ lɛ́ mɛ bɔ yě nɔ d’alɔ Levíi ví lɛ́ ɖo azɔ̌ yětɔn kɔn.—Ɛsidlási 8:20.
29 JUILLET–4 AOÛT
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 69
Lěe Ðɛhan 69gɔ́ ɔ ɖɔ nǔ e jɛ ɖo gbɛzán Jezu tɔn mɛ lɛ́ é ɖ’ayǐ gbɔn é
w11 15/8 11 akpá. 17
Yě nɔ te kpɔ́n Mɛsíya ɔ
17 Yě ná nɔ yǎyá bo gbɛ́ wǎn nú Mɛsíya ɔ. (Ðɛh. 69:5) Mɛsɛ́dó Jaan vɔ́ xó élɔ́ lɛ́ e Jezu ɖɔ é ɖɔ: “Ényí un ma ko wa azɔ̌ e mɛ ɖěbǔ ma wa kpɔ́n ǎ lɛ́ é ɖo tɛ́ntin yětɔn ǎ wɛ ɔ, hwɛ ɖě ná ɖo kɔ nú yě ǎ; amɔ̌ din ɔ, yě mɔ mì, bo lɛ́ gbɛ́ wǎn nú nyi kpó Tɔ́ ce kpó bǐ. Nǔ nyí mɔ̌, bónú nǔ élɔ́ e è wlán dó Sɛ́n yětɔn mɛ é ní dó jɛnu: ‘Yě gbɛ́ wǎn nú mì ma sín nǔɖé wú.’” (Jaan 15:24, 25) Hwɛhwɛ ɔ, xókwín “Sɛ́n” ɔ nɔ dó gesí Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ bǐ. (Jaan 10:34; 12:34) Tan e ɖo Wɛnɖagbewéma lɛ́ mɛ lɛ́ é xlɛ́ ɖɔ è gbɛ́ wǎn nú Jezu, tají ɔ, sinsɛngán Jwifu lɛ́. Gɔ́ ná ɔ, Klísu ɖɔ: “Gbɛ ɔ ɖó hwɛjijɔ ɖěbǔ bo ná gbɛ́ wǎn nú midɛɛ lɛ́ ǎ, amɔ̌, é gbɛ́ wǎn nú nyɛ, ɖó un nɔ ɖe kúnnu dó wǔ tɔn ɖɔ nǔwiwa tɔn lɛ́ nylá.”—Jaan 7:7.
w10 15/12 8 akpá. 7-8
Yǐ wǎn nú mawusinsɛn ɖo ali mímɛ́ ɔ nu
7 Nǔɖé jɛ ɖo gbɛzán Jezu tɔn mɛ bo ɖe akpakpa e nɔ sɔ́ ɛ é xlɛ́ tawun. Sinsɛnzɔ́ tɔn sín bǐbɛ́mɛ wɛ, ɖo Dǐndínwáyixwe 30 H.M. tɔn. Jezu kpó ahwanvú tɔn lɛ́ kpó wá Jeluzalɛ́mu bɔ é “mɔ nyibúsatɔ́ lɛ́, lɛ̌ngbɔ́satɔ́ lɛ́ kpó ahwannɛ́satɔ́ lɛ́ kpó ɖo tɛ́npli ɔ mɛ, bo lɛ́ mɔ akwɛ́cɛ́tɔ́ lɛ́ ɖo ayǐjínjɔ́n ɖo zinkpo yětɔn lɛ́ jí.” Nɛ̌ Jezu ka wa nǔ gbɔn? Nɛ̌ lěe é wa nǔ gbɔn é ka cí nú ahwanvú tɔn lɛ́?—Xa Jaan 2:13-17.
8 Nǔ e Jezu wa bo lɛ́ ɖɔ ɖo ninɔmɛ énɛ́ mɛ é ná ko dɔn ahwanvú lɛ́ sín ayi yi nǔ e Davídi ɖɔ ɖ’ayǐ ɖo ɖɛhan ɖokpó mɛ é jí: “Wǎnyíyí e un ɖó nú xwé towe ɔ, wǎnyíyí ma ɖó jlɛ̌ ɖé wɛ.” (Ðɛh. 69:10) Étɛ́wú? Ðó mɛ e akpakpa nɔ sɔ́ é ɖé jɛ́n sixú sɔ́ gbɛ tɔn ɖ’axɔ́ nu bo wa nǔ énɛ́ e Jezu wa é. Ðésú lɔ ɔ, tɛ́npli ɔ sín gǎn lɛ́, énɛ́ wɛ nyí ɖɔ vɔ̌sánúxwlémawutɔ́ lɛ́, sɛ́nkplɔ́nmɛtɔ́ lɛ́ kpó mɛ nukúnɖéjí ɖěvo lɛ́ kpó, wɛ ɖo gǔdo nú ajɔ̌wiwa baɖabaɖa énɛ́ e nɔ hɛn le wá nú yě ɖo fínɛ́ é. Ðe e Jezu ɖe sinsɛngán hwetɔnnu tɔn lɛ́ gba, bo lɛ́ ɖe mɛ̌ nǔ e wa wɛ yě ɖe é ɔ, é xlɛ́ ɖɔ é kún yí gbe nú nǔwiwa yětɔn ó. Lěe ahwanvú lɛ́ ná ko mɔ gbɔn ɖo ninɔmɛ ɔ mɛ é ɔ, ‘wǎn e Jezu yí nú xwé Mawu tɔn’ alǒ nú mawusinsɛn ɖo ali mímɛ́ ɔ nu é jɛ wě. Amɔ̌, étɛ́ ka nɔ nyí akpakpa ní sɔ́ mɛ dó mawusinsɛn wú tawun ɔ? É gbɔn vo nú nǔ ní myá nukún nú mɛ wɛ a?
g95 22/10 31 akpá. 4
È ka sixú kú ɖó è gba hǔn dó nú mɛ wútu wɛ a?
Mɛɖé lɛ́ ɖɔ ɖɔ hǔn Jezu Klísu tɔn e è gba dó é nyí ɖokpó ɖo nǔ e hu i lɛ́ é mɛ, ɖó nǔɖɔɖayǐ ɔ ɖɔ: “Cí e è kɔn dó kɔ nú mì ɔ gba hǔn dó nú mì, bɔ un ɖo azɔn jɛ wɛ.” (Ðɛhan 69:21) È ka ɖó ná mɔ nukúnnú jɛ xó énɛ́ lɛ́ mɛ gbɛɖe gbɛɖe tɔn mɔ̌ wɛ a? Bóyá, ɖó Jezu se wǔvɛ́ tawun ɖo ganxixo e jɛ nukɔn nú kú tɔn lɛ́ é mɛ; é se wǔvɛ́ ɖo agbaza mɛ kpó lěe nǔ nɔ cí nú mɛ é kpó linu. (Matíe 27:46; Luki 22:44; Eblée lɛ́ 5:7) Gɔ́ ná ɔ, é sixú ko nyí ɖɔ gba e hǔn Jezu tɔn gba dó é wɛ zɔ́n bɔ ɖo kú tɔn gúdo tlóló ɔ, “hun kpó sin kpó” tɔ́n sín akpa e hwǎn e è sɔ́ ɛ é dó wǔ tɔn é mɛ. Ényí è wɛ́n hǔn, alǒ kan e gosín hǔn mɛ bɔ hun nɔ sa gbɔn mɛ é ɖé wɛ́n ɔ, hun sixú kɔn dó akpo e mɛ hǔn nɔ nɔ é (péricarde) mɛ. Ényí è tɔ́n akpo énɛ́ ɔ, nǔ e cí “hun kpó sin kpó” ɖɔhun é sixú tɔ́n.”—Jaan 19:34.
it-2 600
Atín aɖǐnɔ
È ɖɔ ɖ’ayǐ dó Mɛsíya ɔ wú ɖɔ è ná “[atín aɖǐnɔ]” nǔɖuɖu mɛ n’i. (Ðɛ 69:22) Énɛ́ jɛnu hwenu e è xwlé vɛ̌ɛn e è cáká kpó nǔ vǐvɛ́ ɖé kpó Jezu Klísu, cóbó xwe è nyi atín wú é. Amɔ̌, ée é ɖɔ́ kpɔ́n é ɔ, é gbɛ́, ɖó é cí ɖɔ bo ná dó ɖe wǔvɛ́ tɔn lɛ́ kpo wú wɛ è ná ɛ ɖɔhun. Hwenu e Matíe ɖo nǔɖɔɖayǐ énɛ́ sín jijɛnu wlán wɛ ɖo Matíe 27:34 mɛ é ɔ, xókwín Glɛ̌kigbe tɔn kholê (nǔ vǐvɛ́) wɛ é zán, xókwín énɛ́ ɖokpó ɔ wɛ è zán ɖo Ðɛhan 69:22 mɛ ɖo Septante mɛ. Amɔ̌, tan e ɖo Wɛnɖagbewéma Maki tɔn mɛ é (Mk 15:23) ɖɔ mǐla, bɔ énɛ́ zɔ́n bɔ è lin ɖɔ ɖo ninɔmɛ élɔ́ mɛ ɔ, “atín aɖǐnɔ” alǒ “nǔ vǐvɛ́” ɔ, mǐla wɛ. Nǔ ɖěvo wɛ ka sixú lɛ́ nyí ɖɔ nǔ vǐvɛ́ kpó mǐla kpó bǐ wɛ ɖo vɛ̌ɛn cáká cáká ɔ mɛ.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w99 15/1 18 akpá. 11
Nɔ sɔ́ alɔ dó jǐ kpó gbejíninɔ kpó dó xo ɖɛ
11 Bo ná dó byɔ́ nǔ wú kɛ́ɖɛ́ jɛ́n mɛ gěgé nɔ xo ɖɛ. Amɔ̌, wǎn e mǐ yí nú Jexóva Mawu é ɖó ná sísɛ́ mǐ bɔ mǐ ná nɔ dó kú n’i bo lɛ́ kpa susu n’i ɖo ɖɛ e mǐ nɔ xo sɛ́dó è mǐɖésúnɔ lɛ́ é kpó éé mǐ nɔ xo ɖo togun mɛ lɛ́ é kpó bǐ mɛ. Pɔ́lu wlán ɖɔ: “Ado ní ma nɔ hu mi dó nǔ ɖěbǔ wú ó, é nyɔ́ wa ɔ, ɖo ninɔmɛ lɛ́ bǐ mɛ ɔ, mi ní nɔ byɔ́ nǔ Mawu gbɔn ɖɛxixo, vosisa kpó kúdídó kpó gblamɛ; énɛ́ ɔ, fífá Mawu tɔn e zɛ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ bǐ wú é ná nya xɛ ɖo ayi mitɔn kpó linlin mitɔn kpó jí gbɔn Klísu Jezu gblamɛ.” (Filípunu lɛ́ 4:6, 7) Ɛɛn, gɔ́ nú vosisa kpó nǔ byɔ́byɔ́ kpó ɔ, mǐ ɖó ná nɔ dó kú nú Jexóva ɖó nyɔ̌ná e é nɔ kɔn dó mǐ jí ɖo gbigbɔ kpó agbaza kpó linu lɛ́ é wú. (Nǔnywɛ́xó 10:22) Ðɛhanwlántɔ́ élɔ́ ji han ɖɔ: “Vɔ̌ e a ná sá nú nyɛ Mawu towe ɔ wɛ nyí ɖɔ a ní tuun nǔ e bló nú we wɛ un ɖe ɔ nú mì. Ðe akpá e a dó nú nyɛ Mawu Ajalɔ̌nlɔn lɛ́.” (Ðɛhan 50:14) Bɔ xó élɔ́ e byɔ́ lanmɛ nú mɛ lɛ́ é ɖo ɖɛhan Davídi tɔn mɛ: “Un ná mlá Mawu nyíkɔ dó han mɛ, un ná ji han dó kpa susu n’i.” (Ðɛhan 69:31) Mǐ ɖó ná wa nǔ ɖokpó ɔ hwenu e mǐ ɖo ɖɛ xo wɛ ɖo togun mɛ kpó hwenu e mǐ ɖo ɖɛ xo wɛ mǐɖokpónɔ é kpó ǎ cé?
5-11 AOÛT
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 70-72
Ðɔ xó dó hlɔ̌nhlɔ́n Mawu tɔn wú nú “mɛ e ná wá jɔ sɔ́ lɛ́” é
w99 1/9 18 akpá. 17
Mɛ wínnyáwínnyá lɛ́ è mi, mi kplɔ́n nǔwúkpíkpé nǔtuuntuun tɔn mitɔn lɛ́!
17 Ényí mi ma ná jɛ mɔ Satáan tɔn lɛ́ mɛ ǎ ɔ, é ná byɔ́ ɖɔ mi ní nɔ acéjí hwebǐnu, bɔ hweɖélɛ́nu ɔ, é ná byɔ́ ɖɔ mi ní kpankɔ́n tawun. Nǔ e wú wɛ hweɖélɛ́nu ɔ, mi sixú mɔ ɖɔ mi kpó gbɛ̌ mitɔn lɛ́ kpó kún ɖo gbe ɖokpó ɔ dó wɛ ó, gbɛ ɔ lɔ kpó mi kpó kún ka ɖo gbe ɖokpó ɔ dó wɛ ó é nɛ́. Ðɛhanwlántɔ́ Davídi xo ɖɛ ɖɔ: “Ðó hwi wɛ un ɖo nukún ɖó wɛ, Aklúnɔ [Jexóva], hwi wú wɛ un ɖeji dó sín dɔ̌nkpɛ mɛ. Mawu ce, a kplɔ́n nǔ mì sín dɔ̌nkpɛ mɛ, bɔ káká wá jɛ égbé ɔ, un ɖo azɔ̌ ɖagbe ɖagbe e a wa lɛ́ jlá wɛ.” (Ðɛhan 71:5, 17) È tuun Davídi ɖó akɔ́nkpinkpan tɔn wú. Amɔ̌, hwetɛ́nu é ka kplɔ́n bo jɛ akɔ́n kpan jí? Hwenu e é kpo ɖo wǐnnyáwínnyá mɛ é wɛ! Cóbɔ é tlɛ wá kpé hun xá Goliyáti ɔ, é ko ɖe akɔ́nkpinkpan ɖaxó xlɛ́ hwenu e é nɔ nya xɛ ɖo tɔ́ tɔn sín lɛ̌ngbɔ́ lɛ́ jí é, bo hu kinnikínní ɖokpó kpó lɔnmɔ ɖokpó kpó. (1 Samuwɛ́li 17:34-37) É ɖo mɔ̌ có, é sɔ́ akɔ́nkpinkpannú e é wa lɛ́ é bǐ sín susu jó nú Jexóva, bo ɖɔ “hwi wú wɛ un ɖeji dó sín dɔ̌nkpɛ mɛ.” Gǎn e Davídi nɔ gán jɛ Jexóva wú é zɔ́n bɔ é nɔ kpé wú bo nɔ ɖu ɖo mɛtɛ́nkpɔ́n ɖěbǔ jí. Hwi lɔ ɔ, ényí a nɔ gán jɛ Jexóva wú ɔ, é ná ná we akɔ́nkpinkpan kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó e sín hudó a ɖó bo ná “ɖu ɖo gbɛ ɔ jí” é we.—1 Jaan 5:4.
g04 8/10 23 akpá. 3
Nɛ̌ mǐ ka ɖó ná nɔ wa nǔ xá mɛxómɔ lɛ́ gbɔn?
Ðɛhanwlántɔ́ ɔ xo ɖɛ ɖɔ: “Un jɛ kpikpoxɔmɛ hǔn, ma ɖe alɔ sín kan ce mɛ ó. Hwenu e hlɔ̌nhlɔ́n ná vɔ ɖo wǔ ce ɔ, ma jó mì dó ó.” (Ðɛhan 71:9) É ná bo tlɛ nyí ɖo hwenu e mɛsɛntɔ́ gbejínɔtɔ́ Mawu tɔn lɛ́ nɔ mɔ ɖɔ émí kún sɔ́ nyí nǔɖéwanú ó é ɔ, é nɔ “ɖe alɔ sín kan” yětɔn mɛ ǎ. Ðɛhanwlántɔ́ ɔ mɔ ɖɔ Jexóva kún jó émí dó ó, é nyɔ́ wa ɔ, é yí gbe ɖɔ ée émí ɖo kpikpo wɛ é ɔ, émí ɖó ná lɛ́ gán jɛ wǔ tɔn hú gǎn ɖ’ayǐ tɔn. Jexóva nɔ kpé nukún dó gbejínɔtɔ́ mɔ̌hun wú ɖo gbɛzán tɔn bǐ mɛ dó ná sin nú ɖɛ tɔn lɛ́. (Ðɛhan 18:26) Hwɛhwɛ ɔ, alɔdó mɔ̌hun nɔ wá gbɔn klisánwun hǎtɔ́ mǐtɔn lɛ́ jí.
w14 15/1 23 akpá. 4-5
Sɛn Jexóva cóbɔ azǎn nyanya lɛ́ ní wá
4 Ényí mɛxó e ko mɔ nǔ kpɔ́n nú xwe mɔ̌kpán é ɖé wɛ nú we ɔ, a sixú kan nǔ tají élɔ́ byɔ́ hwiɖée: ‘Din e nǔwúkpíkpé kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó kpɛɖé kpo ɖo wǔ yě é ɔ, étɛ́ un ka ná sɔ́ gbɛzán ce dó wa ná?’ Ðó klisánwun e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé wɛ nú we wútu ɔ, ali gěgé wɛ hun nú we, bo ka hun nú mɛ ɖěvo lɛ́ ǎ. A sixú má nǔ e a kplɔ́n ɖo Jexóva gɔ́n lɛ́ é xá mɛ wínnyáwínnyá lɛ́. A sixú ná hlɔ̌nhlɔ́n mɛ ɖěvo lɛ́ gbɔn nǔ e sín vǐví a ɖu ɖo mawusinsɛn mɛ lɛ́ é sín tan kpikpi nú yě gblamɛ. Axɔ́sú Davídi xo ɖɛ nú ali ní hun n’i bónú é ná wa mɔ̌. É wlán ɖɔ: “Mawu ce, a kplɔ́n nǔ mì sín dɔ̌nkpɛ mɛ . . . Mawu ce, hɛn mì káká yi kpikpo hwenu; hwenu e ɖa e ɖo ta ce ɔ bǐ ná nyí hwa ɔ, ma jó mì dó ó; énɛ́ ɔ, un ná ɖɔ lěe a ɖó hlɔ̌nhlɔ́n sɔ é nú din ví lɛ́, un ná ɖɔ lěe a kpé nǔ wú gbɔn é nú mɛ e ná wá jɔ sɔ lɛ́.”—Ðɛh. 71:17, 18.
5 Nɛ̌ a ka sixú má nǔnywɛ́ e a ɖó ɖo xwe lɛ́ vlamɛ é xá mɛ ɖěvo lɛ́ gbɔn? A sixú ylɔ́ mɛ wínnyáwínnyá e ɖo Mawu sɛn wɛ é ɖé lɛ́ wá xwe towe gbe bónú mi ná dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú miɖée a? A sixú byɔ́ yě ɖɔ yě ní kplá we yi sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ bónú yě lɔ ná mɔ awǎjijɛ e è nɔ mɔ ɖo Jexóva sinsɛn mɛ é a? Elihu e nɔ gbɛ ɖo Jɔbu sín hwenu é ɖɔ: “Mɛxó lɛ́ wɛ è nɔ jó xó ná, mɛ e xwe yětɔn ko sɛ yi lɛ́ wɛ nɔ ná nǔnywɛ́ mɛ.” (Jɔb. 32:7) Mɛsɛ́dó Pɔ́lu byɔ́ nyɔ̌nu klisánwun e ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ́ é ɖɔ yě ní nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ ɖěvo lɛ́ gbɔn xó e yě nɔ ɖɔ lɛ́ é kpó kpɔ́ndéwú yětɔn lɛ́ kpó gblamɛ. É wlán ɖɔ: “Nyɔ̌nu mɛxómɔ lɛ́ ɖó ná nɔ . . . kplɔ́n nǔ ɖagbe mɛ.”—Ti. 2:3.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
it-1 825
Efláti
Dogbó ayǐkúngban e è ná Izlayɛ́li ví lɛ́ é tɔn. Ðo akɔ e Mawu jɛ xá Ablaxámu é mɛ ɔ, é d’akpá ɖɔ émí ná ná kúnkan tɔn lɛ́ ayǐkúngban e “bɛ́sín tɔsisa Ejípu tɔn ɔ kɔn káká yi tɔsisa ɖaxó Efláti ɔ kɔn” é yě. (Bǐ 15:18) È lɛ́ vɔ́ akpá énɛ́ dó nú akɔta Izlayɛ́li tɔn. (Tí 23:31; Sɛ́ 1:7, 8; 11:24; Joz 1:4) Tan Nukɔntɔn 5:9 ɖɔ ɖɔ cóbɔ Davídi ná jɛ acɛ kpa jí ɔ, Hwlibɛ́ni sín kúnkan ɖé lɛ́ jɛ agban ɖó “gbětótló e yi tɔsisa Efláti tɔn ɔ kɔn é kpá.” Amɔ̌, ɖó kilomɛ́tlu 800 mɔ̌ wɛ Efláti tɔ ɔ ɖó dó ‘zǎnzǎnhwe jí Galádi tɔn’ wútu ɔ (1Ta 5:10), é sixú nyí ɖɔ ɖiɖɔ wɛ è ɖe kpowun ɖɔ Hwlibɛ́ni ví lɛ́ gbló ada nú ayǐkúngban yětɔn ɖo zǎnzǎnhwe jí Galádi tɔn káká yi gbětótló Silíi tɔn sín dogbó jí; gbětótló énɛ́ hun káká yi Efláti. Énɛ́ wú ɔ, é cí ɖɔ akpá Jexóva tɔn jɛnu bǐ mlɛ́mlɛ́ azɔn nukɔntɔn ɖo acɛkpikpa Davídi kpó Salomɔ́ɔ kpó tɔn hwenu, hwenu e ayǐkúngban Izlayɛ́li ví lɛ́ tɔn sín dogbó lɛ́ hun sín káká Alamunu lɛ́ sín axɔ́súɖuto Sova tɔn bo wá fó ɖó tɔsisa Efláti tɔn lɛ́ kɔn é ɖɔhun; tɔsisa ɔ sín awa e d’asá totaligbé Silíi tɔn é.—2Sa 8:3; 1Ax 5:1; 1Ta 18:3-8; 2Ta 9:26.
ijwfq 49
Etɛwu Kúnnuɖetɔ́ Jehovah Tɔn lɛ ka Ðyɔ Nǔ E Ye Ði Nǔ Na É ɖé Lɛ?
Sín dò ɔ, Biblu kɛɖɛ jí wɛ nǔ e mǐ ɖi nǔ na lɛ é nɔ jinjɔn, enɛ wu ɔ, nú nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e mǐ ɖó dó Mawuxówema ɔ jí é kpɔ́n te d’eji ɔ, mǐ nɔ jla nǔ e mǐ ɖi nǔ na lɛ é ɖó.
Huzuhuzu mɔhun lɛ sɔgbe xá nǔgbododó Biblu tɔn e tɔ́n ɖò Nǔnywɛxó 4:18 mɛ é: “Mɛ e nɔ wà nǔ jlɔjlɔ lɛ sín ali cí weziza zǎnzǎn tɔn ɖɔhun; é nɔ ɖò hinhɔ́n wɛ, é nɔ ɖò hinhɔ́n wɛ kaka bo nɔ wá hɔ́n bǐ, bo nɔ cí weziza hwemɛ tɔn ɖɔhun.” Lee hwesivɔ e ɖò hunhun wɛ é nɔ bló bɔ gbɛmɛ nɔ hɔ́n kpɛɖé kpɛɖé gbɔn é ɔ, mɔ̌ ɖokpo ɔ wɛ Mawu nɔ na nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mɛ dó nǔgbo ɔ wu kpɛɖé kpɛɖé gbɔn, ɖò hwetɔnnu. (1 Piyɛ́ɛ 1:10-12) Lee Biblu ɖɔ ɖ’ayǐ gbɔn é ɔ, é flɔ́ zo dó glɔ̌ nú mɔ̌ biblo ɖò “nǔ lɛ bǐ sín fifó hwenu.”—Daniyɛli 12:4.
Huzuhuzu enɛ lɛ e tɔ́n dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mǐtɔn wu é ɖó na kpaca mǐ alǒ hu ado nú mǐ ǎ. Mɛ e sɛn Mawu ɖò hwexónu é ɖé lɛ ɖó linlin kpo nukúnɖiɖó kpo agɔ ɖé lɛ, b’ɛ byɔ ɖɔ ye ni ɖyɔ linlin yetɔn.
✔ Mɔyizi sɔ́ éɖée jó bo na hwlɛn akɔta Izlayɛli tɔn, xwè 40 jɛ nukɔn nú hwenu e Mawu ɖó dó é.—Mɛsɛ́dó 7:23-25, 30, 35.
✔ Mɛsɛ́dó lɛ mɔ nukúnnú jɛ nǔɖɔɖ’ayǐ e kúnkplá kú kpo fínfɔ́n sín kú kpo Mɛsiya ɔ tɔn é wu ǎ.—Ezayíi 53:8-12; Matie 16:21-23.
✔ Klisanwun nukɔntɔn ɖé lɛ ɖó linlin agɔ lɛ dó hwenu e “azǎn Jehovah tɔn” na wá é wu.—2 Tɛsalonikinu lɛ 2:1, 2, nwt.
Mawu jla nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ yetɔn lɛ ɖó ɖò nukɔnmɛ, bɔ mǐ nɔ xoɖɛ ɖɔ é ni kpò ɖò nǔ ɖokpo ɔ bló nú mǐ lɔmɔ̌ wɛ.—Jaki 1:5.
12-18 AOÛT
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 73-74
Ényí mǐ nɔ jló mɛ e ma nɔ sɛn Mawu ǎ lɛ́ é sín gbɛ ɔ ka lo?
Jehovah Nɔ Hwlɛn Mɛ E Awakanmɛ Kú lɛ É
14 Levíi ví ɖé wɛ wlán Ðɛhan 73gɔ́ ɔ. Mɔ̌ mɛ ɔ, é ɖó wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé bo nɔ wà sinsɛnzɔ́ ɖò fí e è nɔ sɛn Jehovah ɖè é. Amɔ̌, hweɖenu ɖò gbɛzán tɔn mɛ ɔ, awakanmɛ kú i tawun. Etɛwu? É jɛ mɛ nyanya cejɛnnabinɔ, ee nǔ ɖò nyǐnyɔ́ na wɛ enyíì lɛ é sín gbɛ̀ jló jí; é ka nyí gbɛ̀ nyanya e zán wɛ ye ɖè é wɛ jló è ǎ. (Ðɛh. 73:2-9, 11-14) É cí ɖɔ nǔ bǐ ɖò yiyi nú ye wɛ ɖɔhun: ye jɛ dɔkun, gbɛ̀ nyɔ́ nú ye, bɔ nǔɖe ka ɖò adohu adohu ɖó nú ye wɛ ǎ. Ee ɖɛhanwlántɔ́ ɔ mɔ mɔ̌ é ɔ, awakanmɛ kú i tawun b’ɛ ɖɔ: “Hǔn ayi ce e un lɛ̀ bɔ é mɛ́, bɔ un ma lɔn bo ɖó alɔ ɖò nǔ nyanya ɖé mɛ ǎ ɔ, nǔ yayǎ wɛ é nyí nɛ hǔn!” É ɖò wɛn ɖɔ nǔ enɛ sixu zɔ́n bɔ é na ɖó Jehovah sinsɛn te.
Jehovah Nɔ Hwlɛn Mɛ E Awakanmɛ Kú lɛ É
15 Xà Ðɛhan 73:16-19, 22-25. Levíi ví ɔ “byɔ tɛn mímɛ́” Mawu tɔn mɛ. É sixu yì agbɔ̌n jí, lin tamɛ ganji, bo xoɖɛ dó ninɔmɛ tɔn wu ɖò xwé Mawu tɔn gbè, fí e Jehovah sɛntɔ́ hatɔ́ lɛ ɖè é. Wǎgbɔ tɔn ɔ, é wá mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ xlonɔnú wà wɛ emi ɖè, bo ɖò ali nyanya e sixu dɔn emi dó zɔ nú Jehovah é ɖé jí. É lɛ́ mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ “ali e ɖíɖí é jí wɛ” mɛ nyanya lɛ ɖè, bɔ xó yetɔn na “fó.” Enyi ɖɛhanwlántɔ́ Levíi ví ɔ na ɖu ɖò mɛnújlojló kpo awakanmɛkúmɛ kpo jí ɔ, é ɖó na nɔ kpɔ́n nǔ lɛ lee Jehovah nɔ kpɔ́n ye gbɔn é. Hwenu e é wà mɔ̌ é ɔ, ado ɖě sɔ́ hu i ǎ, bɔ é lɛ́ ɖó awǎjijɛ. É ɖɔ ɖɔ Jehovah “mɛvo ɔ, gbɛ̀ víví ɖé ɖò ayikúngban jí fí nú nyɛ ǎ.”
16 Nǔkplɔnmɛ. Mɛ nyanya e é cí ɖɔ nǔ yetɔn ɖò nyǐnyɔ́ wɛ lɛ é sín gbɛ̀ ɖó na nɔ jló mǐ gbeɖé ǎ. Nukúnta kpowun wɛ awǎjijɛ yetɔn ɖè, é na nɔ ayǐ ǎ; ye ɖó sɔgudo ɖé ǎ. (Nǔt. 8:12, 13) Enyi gbɛ̀ yetɔn nɔ jló mǐ ɔ, enɛ na zɔ́n bɔ awakanmɛ na kú mǐ, bɔ kancica e ɖò mǐ kpo Jehovah kpo tɛntin é tlɛ sixu gblé. Enyi a wá ɖ’ayi wu ɖɔ emi ko ɖò mɛ nyanya e nǔ ɖò nyǐnyɔ́ na wɛ enyíì lɛ é sín gbɛ̀ jló wɛ hǔn, wà nǔ Levíi ví ɔ ɖɔhun. Nɔ setónú nú wěɖexámɛ Jehovah tɔn e wanyiyi kpé lɛ é, bo nɔ dó gbɛ̌ xá mɛ ɖevo e nɔ wà jlǒ tɔn lɛ é. Enyi a yí wǎn nú Jehovah hú nǔ bǐ ɔ, a na ɖó awǎjijɛ nǔgbo ɔ. Bɔ a na kpò ɖò “gbɛ̀ jɔ gbɛ̀” li ɔ jí.—1 Tim. 6:19.
w14 15/4 4 akpá. 5
Ði nǔ Mɔyízi ɖɔhun
5 Nɛ̌ mǐ ka sixú gbí dɔn ɖo “vǐví e” è nɔ mɔ “ɖo hwɛhuhu mɛ nú hwenu kléwún ɖé é” nukɔn gbɔn? Nɔ flín hwebǐnu ɖɔ hwenu kléwún ɖé jɛ́n è nɔ se vǐví e nǔblíblíwiwa nɔ ná mɛ é tɔn ná. Sɔ́ nukún nǔɖiɖi tɔn dó mɔ ɖɔ “gbɛ ɔ ɖo wǐwá yi wɛ kpó jlǒ tɔn lɛ́ kpó.” (1 Jaan 2:15-17) Nɔ lin tamɛ dó sɔgúdo mɛ e ma lɛ́ kɔ sín hwɛ yětɔn lɛ́ gúdo ǎ lɛ́ é tɔn jí. “Ali e ɖíɖí é jí” wɛ yě ɖe, ‘nukikɛ ɖokpó kpowun ɔ, yě sɔ́ ná tíin ǎ.’ (Ðɛh. 73:18, 19) Ényí nǔɖé jló ná tɛ́n we kpɔ́n nú a ná ɖ’alɔ ɖo nǔblíblíwiwa mɛ hǔn, kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Sɔgúdo alɔkpa tɛ́ ba nú nyiɖée wɛ un ka ɖe?’
w13 15/2 25-26 akpá. 3-5
Ma lɔn nú nǔ ɖěbǔ glɔ́n ali nú we nú a gɔn susu mɔ ó
3 Ðɛhanwlántɔ́ ɔ tínmɛ ji e é ɖe é bo ɖɔ Jexóva ná hɛn ɖisí lɔ émítɔn, bo ná yí émí dó susu tɔn adodwé ɔ mɛ. (Xa Ðɛhan 73:23, 24.) Nɛ̌ Jexóva ka nɔ wa mɔ̌ gbɔn? É nɔ yí mɛsɛntɔ́ tɔn mɛɖéesɔ́hwetɔ́ lɛ́ dó susu tɔn mɛ gbɔn yɛ̌yi wlíwlí nú yě ɖo ali gěgé nu gblamɛ. É nɔ bló bɔ yě nɔ mɔ nukúnnú jɛ jlǒ tɔn mɛ dó kɔn nyɔ̌ná dó yě jí. (1 Kɔ. 2:7) É nɔ jɔ wǔ mɛ ɖěɖěe nɔ ɖótó xó tɔn bo nɔ lɛ́ se tónú n’i lɛ́ é bɔ yě nɔ zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá ɛ.—Ja. 4:8.
4 Jexóva lɛ́ sɔ́ dɔkun ɖaaɖagbe ɖé d’así nú mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́, é wɛ nyí sinsɛnzɔ́ klisánwun tɔn. (2 Kɔ. 4:1, 7) Bɔ sinsɛnzɔ́ énɛ́ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ mɔ susu tɔn. Jexóva d’akpá nú mɛ ɖěɖěe nɔ jlá wɛn ɔ dó kpa susu n’i bo nɔ lɛ́ dó d’alɔ mɛ ɖěvo lɛ́ é ɖɔ: “Mɛɖé sɔ́ mì su ɔ, un ná sɔ́ ɛ su.” (1 Sam. 2:30) È jɔ wǔ mɛ mɔ̌hun lɛ́ bɔ yě nɔ ɖó nyǐkɔ ɖagbe ɖo Jexóva gɔ́n, bɔ é ɖo wɛn ɖɔ mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn gbɛ̌ yětɔn lɛ́ lɔ nɔ ɖɔ xó yětɔn ɖagbe.—Nǔx. 11:16; 22:1.
5 Sɔgúdo tɛ́ ka ɖo te kpɔ́n mɛ e nɔ ‘nɔ te kpɔ́n Jexóva, bo nɔ ali e é ɖe n’i ɔ jí’ é? Biblu d’akpá ɖɔ: “É [Jexóva] ná sɔ́ we dó jǐ, bɔ [ayǐkúngban] ɔ ná nyí towe. A ná mɔ bɔ è ná sú mɛdídá lɛ́ sín kún dó sín [ayǐkúngban ɔ jí].” (Ðɛh. 37:34) É ɖo nukɔn kpɔ́n sɛ́dó ajɔ e ma kpé we ǎ é ɖé wɛ, énɛ́ wɛ nyí gbɛ mavɔmavɔ ɔ.—Ðɛh. 37:29.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
it-2 132
Levyatáan
Ðɛhan 74gɔ́ ɔ tínmɛ hwlɛ̌n e Mawu hwlɛ́n togun tɔn gán é, bɔ wěmafɔ 13 kpó 14 kpó ɖɔ xó dó hwlɛ̌n e é hwlɛ́n Izlayɛ́li gán sín Ejípu é wú ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu. Xógbe “nǔdábaɖa e nɔ nɔ tɔ lɛ́ mɛ” bɔ è zán ɖo fí é ɔ, nǔ ɖokpó ɔ wɛ é nyí xá xókwín “Levyatáan” ɔ, bɔ ɖɔ e è ɖɔ ɖɔ è gba Levyatáan lɛ́ sín ta hánnyá é sixú ko ɖo gesí dó ahwan e Falawɔ́ɔn kpó ahwangɔnu tɔn lɛ́ kpó cí hwenu e Izlayɛ́li ví lɛ́ tɔ́n sín Ejípu é wɛ. Biblu Alámugbe tɔn Targoum zán “mɛ hlɔ̌nhlɔ́nnɔ Falawɔ́ɔn tɔn lɛ́” dó “Levyatáan lɛ́ sín ta” ɔ domɛ ɖo fínɛ́. (Sɔ́ jlɛ́ dó Eze 29:3-5 wú, fínɛ́ ɔ, è sɔ́ Falawɔ́ɔn sɔ́ jlɛ́ dó “lǒ ɖaxó ɖé” wú, b‘ɛ ɖo Nilu tɔ ɔ sín ala lɛ́ mɛ; lɛ̌ kpɔ́n Eze 32:2.) É cí ɖɔ Ezayíi 27:1 zán xókwín Levyatáan (LXX, “dlagɔ́ɔn”) ɔ ɖo nǔjlɛ́dónǔwú linu dó dó gesí axɔ́súɖuto ɖé, tutoblónúnǔ e ɖ’acɛ gbɔn gbɛ ɔ mɛ, bɔ mɛ e kp’acɛ d’é nu é ɖésú ɔ, è ylɔ́ ɛ ɖɔ “dan” alǒ “dlagɔ́ɔn” é ɖé. (Nǔ 12:9) Nǔɖɔɖayǐ énɛ́ nyí ɖokpó ɖo nǔɖɔɖayǐ ɖěɖěe ɖɔ xó dó Izlayɛ́li vívɔ́ ɖó ayǐ wú lɛ́ é mɛ, bɔ énɛ́ wú ɔ, ɖɔ e Jexóva ɖɔ émí ná “wa nǔ xá” Levyatáan é ɔ, Babilɔ́nu lɔ ɖó ná ɖ’é mɛ. Amɔ̌, wěmafɔ 12 kpó 13 kpó lɛ́ ɖɔ xó dó Asilíi kpó Ejípu kpó wú. Hǔn, ɖo fí ɔ, é ɖo wɛn ɖɔ xókwín Levyatáan ɔ ɖo gesí dó tutoblónúnǔ e ɖ’acɛ gbɔn gbɛ ɔ mɛ alǒ axɔ́súɖuto e nɔ klán gbe xá Jexóva kpó mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ kpó é ɖé wɛ.
ijwbq 89
Sinsɛn lɛ Bǐ Wɛ Nyí Nǔ Ðokpo ɔ À? Ye Mɛ Bǐ Wɛ Nɔ Kplá Mɛ Yì Mawu Gɔ́n À?
Xósin e Biblu na é
Eǒ, sinsɛn lɛ bǐ nyí nǔ ɖokpo ɔ ǎ. Sinsɛn ɖěɖee ma nyɔ́ Mawu nukúnmɛ ǎ lɛ é gegě sín kpɔ́ndéwú ɖò Biblu mɛ. Ye ɖò gbɛ̌nu we jí.
Gbɛ̌nu 1: Vodunsinsɛn
Biblu zán xógbe ɖé lɛ dó ɖɔ xó dó vodunsinsɛn wu, ɖi “nǔ yayǎ,” kpo “ye kpé nǔɖe wu ǎ” kpo. (Jelemíi 10:3-5; 16:19, 20) Jehovah Mawu ɖegbe nú akɔta Izlayɛli hwexónu tɔn tɔn ɖɔ: “Ma sɛn nǔ ɖevo zɛ nyɛ wu ó.” (Tíntɔ́n 20:3, 23; 23:24) Hwenu e Izlayɛli-ví lɛ sɛn nǔ ɖevo lɛ é ɔ, “Mawu Mavɔmavɔ sin xomɛ dó ye.”—Kɛ́nsísɔ́ 25:3; Levíi ví lɛ 20:2; Hwɛɖɔtɔ́ lɛ 2:13, 14.
Mawu kpò ɖò linlin ɖokpo ɔ ɖó dó nǔ e “mɛ lɛ nɔ ylɔ́ ɖɔ mawu” é sinsɛn wu wɛ. (1 Kɔlɛntinu lɛ 8:5, 6; Galatinu lɛ 4:8) É ɖegbe nú mɛ ɖěɖee jló na sɛn ɛ lɛ é ɖɔ ye ni nyi alɔ nú gbɛ̌didó xá mɛ ɖěɖee nɔ sɛn nǔ ɖevo lɛ é, bo ɖɔ: “Mi ɖó na gosin ye mɛ, bo na klán xá ye.” (2 Kɔlɛntinu lɛ 6:14-17) Enyi sinsɛn lɛ bǐ wɛ nyí nǔ ɖokpo ɔ bo nɔ kplá mɛ yì Mawu gɔ́n ɔ, etɛwu Mawu ka na lɛ́ ɖegbe mɔ̌hun ɖé nú mɛ lo?
Gbɛ̌nu 2: Mawu nǔgbo ɔ sinsɛn lee é ma ba gbɔn ǎ é
Ðò hweɖenu ɔ, Izlayɛli-ví lɛ xwédo nǔɖiɖi kpo aca kpo e ye mɔ ɖò vodunsinsɛn mɛ lɛ é dó sɛn Mawu, amɔ̌, Jehovah gbɛ́ wǎn nú tintɛnkpɔn bo na cáká sinsɛn nǔgbo ɔ kpo sinsɛn adingban tɔn kpo ɖó kpɔ́. (Tíntɔ́n 32:8; Sɛ́nflínmɛ 12:2-4) Jezu ɖó hwɛ nú sinsɛngán hwetɔnnu tɔn lɛ, ɖó lee ye nɔ sɛn Mawu gbɔn é wu; ye nɔ ɖexlɛ́ ɖò nukúnta ɖɔ emi nyí Mawu sɛntɔ́, “bo ka nɔ jó nǔ e ɖò taji ɖò Mawusɛ́n mɛ lɛ dó. Ye wɛ nyí: Hwɛjijɔ, nǔblawukúnúmɛ, gbejininɔ.”—Matie 23:23.
Mɔ̌ ɖokpo ɔ ɖò égbé ɔ, sinsɛn e jinjɔn nǔgbo ɔ jí é kɛɖɛ wɛ nɔ kplá gbɛtɔ́ lɛ yì Mawu gɔ́n. È nɔ mɔ nǔgbo enɛ ɖò Biblu mɛ. (Jaan 4:24; 17:17; 2 Timɔtée 3:16, 17) Nǔgbo ɔ, sinsɛn ɖěɖee nɔ kplɔ́n mɛ nǔ e sɔ́ ta Biblu lɛ é nɔ dɔn gbɛtɔ́ lɛ dó zɔ nú Mawu. Nǔkplɔnmɛ gegě tíìn bɔ mɛ lɛ nɔ vɛ́dó ɖɔ Biblu mɛ wɛ ye gosin sín, ɖi Atɔnɖobǔ, lindɔ̌n jɔmakú kpo zojimací kpo, loɔ, mɛ ɖěɖee nɔ sɛn vodun lɛ é gɔ́n wɛ ye gosin. “Nǔ yayǎ” wɛ sinsɛn e nɔ flɔ́ zo dó glɔ̌ nú nǔkplɔnmɛ mɔ̌hun lɛ é nyí, ɖó é nɔ sɔ́ hwɛndo mɛ nú lɛ dó nǔ ɖěɖee Mawu byɔ lɛ é tɛnmɛ.—Maki 7:7, 8.
Mawu nɔ gbɛ́ wǎn nú yɛmɛnúwiwa sinsɛn tɔn lɛ. (Titu 1:16) Bonu sinsɛn ɖé na d’alɔ gbɛtɔ́ lɛ bonu ye na sɛkpɔ́ Mawu ɔ, nǔkplɔnmɛ tɔn lɛ ɖó na kúnkplá gbɛzinzan gbè bǐ gbè tɔn yetɔn, é nyí aca lɛ alǒ afɔ ɖé lɛ ɖiɖe jí wɛ ye na jinjɔn kpowun ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Biblu ɖɔ: “Enyi mɛɖé mɔ ɖɔ emi nyí sinsɛnnɔ, bo ma ka nɔ hɛn nu tɔn ǎ ɔ, éɖée blɛ́ wɛ é ɖè; sinsɛn tɔn nyí nǔɖewanú ǎ. Sinsɛn e nyí sinsɛn mímɛ́, sinsɛn nǔgbo nǔgbo ɖò Mawu Tɔ́ ɔ nukɔn ɔ ɖíe: è ni kpé nukún dó tɔ́cyɔvǐ nɔcyɔvǐ lɛ kpo asúkúsi lɛ kpo wu ɖò wuvɛ̌ yetɔn lɛ mɛ; è ni cɔ́ mɛɖée dó nǔ e wà wɛ mɛ e nyí gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖè lɛ wu, bo ma hɛn mɛɖée blí ó.” (Jaki 1:26, 27)
19-25 AOÛT
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 75-77
Ma nɔ sɔ́ hwiɖée su ó: Étɛ́wú?
Mɔ Vogbingbɔn ɔ Ðò Gbɛtɔ́ lɛ Tɛntin
4 Ee Pɔlu ɖɔ ɖɔ mɛ gègě na nɔ yí wǎn nú yeɖée, bo na nɔ yí wǎn nú akwɛ gudo é ɔ, é wlan ɖɔ gbɛtɔ́ lɛ na nɔ mɔ yeɖée, ye na nɔ yigo bo na nɔ yigo zɛ xwé wu; jijɔ enɛ lɛ nɔ xlɛ́ hwɛhwɛ ɖɔ mɛɖé lin ɖɔ emi hugǎn mɛ ɖevo lɛ, ɖó nǔwukpikpé, ɖɛkpɛ, dɔkun alǒ tɛn e mɛ é ɖè é wu. Gbɛtɔ́ alɔkpa mɔhun lɛ nɔ jló ɖesu ɖɔ è ni nɔ sí emi bo lɛ́ sɛ̀n emi. Akɔwé ɖé wlan dó mɛ e goyiyi gɔ́ ayi tɔn mɛ é ɖé wu ɖɔ: “Vɔsakpe kpɛví ɖé ɖò ayi tɔn mɛ, bɔ é nɔ ɖèkɔ́ nú éɖée ɖò finɛ.” Mɛɖé lɛ ɖɔ ɖɔ goyiyi zɛ xwé wu nyla tawun, kaka bɔ mɛ e tlɛ nyí goyitɔ́ e mɔ goyiyi mɔhun ɖò mɛɖé sí ɔ, é nɔ vɛ́ mɔ n’i.
5 É ɖò wɛn ɖɔ Jehovah nɔ gbɛ́ wǎn nú goyiyi. É gbɛ́ wǎn nú “nyiɖokpo wɛ tíìn” sín linlin ɖiɖó. (Nùx. 6:16-19) Goyiyi nɔ sú ali dó mɛ bɔ è nɔ sixu sɛkpɔ Mawu ǎ. (Ðɛh. 10:4) Jijɔ Awovi tɔn wɛ. (1 Tim. 3:6) É blawu ɖɔ Jehovah sɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ ɖé lɛ tlɛ wá huzu goyitɔ́. Oziyasi e nyí axɔsu Judáa tɔn ɖé é nɔ gbeji nú xwè mɔkpan. “Loɔ,” Biblu ɖɔ ‘ee acɛkpikpa tɔn jinjɔn ayǐ mɔ̌ ɔ, é jɛ gò yí jí, bo sɔ́ éɖée nyì gbě. É sɔ́ nɔ nɔ gbeji nú Jehovah, Mawu tɔn ǎ. É wá jɛ gbè ɖokpo, bɔ é hun kaka yì Jehovah xwégbe, bo jló na dó zalinkpɔ́n zo ɖò vɔsakpe jí.’ Nukɔnmɛ ɔ, Axɔsu Ezekiyasi ɖesu jɛ afɔ tɛ ayǐ jí, amɔ̌, táan klewun ɖé jɛn é wà mɔ̌ na.—2 Tan 26:16; 32:25, 26.
Étɛ́ nǔjíwǔ e Jezu bló lɛ́ é ka sixú kplɔ́n mǐ?
11 Étɛ́ nǔjíwǔ e Jezu bló bo sɔ́ sin dó húzú vɛ̌ɛn é ka sixú kplɔ́n mǐ? É kplɔ́n nǔɖé mǐ dó mɛɖéesɔ́hwe wú. Jezu bló nǔjíwǔ énɛ́ dó jlá ajɔ̌ nú éɖée ǎ; nǔgbó ɔ, é jlá ajɔ̌ nú éɖée gbeɖé ɖó nǔ e é wa lɛ́ é ɖě wú ǎ. É nyɔ́ wa ɔ, kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó wɛ é nɔ sɔ́ susu ɔ bǐ jó nú Tɔ́ tɔn hwebǐnu. (Jaan 5:19, 30; 8:28) Ényí mǐ nɔ ɖó linlin e ɖo jlɛ̌ jí é dó mǐɖée wú Jezu ɖɔhun ɔ, mǐ ná jlá ajɔ̌ nú mǐɖée ɖó nǔ e mǐ nɔ wa lɛ́ é ɖě wú ǎ. Mǐ ná bo tlɛ wa nǔ ɖěbǔ ɖo sinsɛnzɔ́ Jexóva tɔn mɛ ɔ, mi nú mǐ ní nɔ gó ɖó wǔjɔmɛ e mǐ ɖó bo ɖo Mawu mǐtɔn e ma kpé we ǎ é sɛn wɛ é wú, é ní ma nyí ɖó mǐɖée wú ó. (Jel. 9:23, 24) Mi nú mǐ ní nɔ sɔ́ susu e jɛxá ɛ é n’i. È ná ɖɔ ɔ, nǔ ɖagbe tɛ́ mǐ ka sixú wa alɔdó Jexóva tɔn mɛvo?—1 Kɔ. 1:26-31.
12 Mi nú mǐ ní ɖɔ xó dó ali ɖěvo e nu mǐ sixú xwedó kpɔ́ndéwú mɛɖéesɔ́hwe tɔn Jezu tɔn ɖe é wú. Dǒ nukún nǔ élɔ́ mɛ kpɔ́n: Mɛxó agun tɔn ɖokpó zán hwenu gěgé dó d’alɔ devízɔ́watɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn dɔ̌nkpɛvú ɖé, bɔ é sɔ́ nǔ nú xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ tɔn nukɔntɔn ɔ. Wǎgbɔ tɔn ɔ, nɔví súnnu dɔ̌nkpɛvú ɔ xwlé xóɖiɖɔ e dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mɛ é ɖé mɛ, bɔ agun ɔ bǐ ɖu vǐví tɔn. Ðo kplé ɔ gúdo ɔ, mɛɖé yi mɛxó agun tɔn ɔ gɔ́n bo ɖɔ n’i ɖɔ: ‘Nɔví súnnu lě sín xóɖiɖɔ nyɔ́ tawun, kabǐ?’ É ka byɔ́ ɖɔ mɛxó agun tɔn ɔ ní ɖɔ xó lěhun a?: ‘Ɛɛn, hwenu gěgé wɛ é ka ɖu nú mì mɛ.’ Alǒ é ná ɖɔ kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó ɖɔ: ‘Ɛɛn, nǔgbó wɛ. Un nɔ gó ɖó wǔ tɔn tawun.’ Ényí mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe ɔ, mǐ ná nɔ xɔ susu nú mǐɖée ɖó ɖagbe e mǐ wa nú mɛ ɖěvo lɛ́ é wú ǎ. Tuun e mǐ tuun ɖɔ Jexóva nɔ mɔ nǔ e mǐ nɔ wa lɛ́ é, bɔ yě nɔ lɛ́ xɔ akwɛ́ ɖo nukún tɔn mɛ é ko kpé mǐ. (Sɔ́ jlɛ́ dó Matíe 6:2-4 wú; Ebl. 13:16) É ɖo wɛn ɖɔ, ényí mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe Jezu ɖɔhun ɔ, nǔ mǐtɔn nɔ nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ.—1 Pi. 5:6.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w06 15/7 11 akpá. 3
Nǔ tají ɖěɖěe ɖo wěma Ðɛhan tɔn akpáxwé atɔngɔ́ ɔ kpó ɛnɛgɔ́ ɔ kpó mɛ lɛ́ é
76:11: Nɛ̌ “adǎn e jí gbɛtɔ́ lɛ́ ɖe é” ka nɔ kpa susu nú Jexóva gbɔn? Ényí Mawu jó gbɛtɔ́ lɛ́ dó bɔ yě wa adǎn dó mǐ ɖó mǐ nyí mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ wútu ɔ, nǔ ɖagbe ɖe sixú tɔ́n sín mɛ. Wǔvɛ́ ɖěbǔ e mǐ mɔ é sixú kplɔ́n nǔ mǐ ɖo ali ɖé nu. Bǎ e mɛ mǐ ná mɔ wǔvɛ́ yi ɖó b’ɛ ná kplɔ́n nǔ mǐ é kɛ́ɖɛ́ jɛ́n Jexóva nɔ yí gbe ná. (1 Piyɛ́ɛ 5:10) ‘Adǎn e jí gbɛtɔ́ lɛ́ ɖe é ɖésú nɔ kpa susu nú Mawu.’ Bónú mǐ se wǔvɛ́ ɔ káká bɔ kú hwɛ́n wǎn ɖ’é mɛ ɔ ka ló? Énɛ́ lɔ sixú kpa susu nú Jexóva, ɖó mɛ ɖěɖěe mɔ bɔ mǐ ɖo didɛ wɛ kpó gbejíninɔ kpó lɛ́ é lɔ sixú jɛ susu kpa nú Mawu jí.
26 AOÛT–1er SEPTEMBRE
DƆKUN MAWUXÓ Ɔ TƆN ÐÉ LƐ́ ÐƐHAN 78
Gbejímanɔ Izlayɛ́li ví lɛ́ tɔn: Kpɔ́ndéwú akpágbanúmɛ tɔn ɖé
w96 1/12 29-30
Étɛ́wú é ka nyɔ́ ɖɔ ‘è ní nɔ flín azǎn e wá yi lɛ́ é’?
É blá wǔ ɖɔ hwɛhwɛ ɔ, Izlayɛ́li ví lɛ́ nɔ wɔn nǔ e jɛ wá yi é. Étɛ́ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó? “Yě lɛ́ jɛ Mawu tɛ́n kpɔ́n jí, yě lɛ́ jɛ agɔ jɛ dó Mɛ mímɛ́ Izlayɛ́li tɔn ɔ jí. Yě sɔ́ flín hlɔ̌nhlɔ́n tɔn ǎ, yě ka sɔ́ flín gbe e gbe é hwlɛ́n yě ɖo kɛntɔ́ sí ɔ ǎ.” (Ðɛhan 78:41, 42) Wǎgbɔ tɔn ɔ, gbeɖiɖe Jexóva tɔn lɛ́ e yě nɔ wɔn é zɔ́n bɔ é lɔmɔ̌ wá gbɛ́ yě.—Matíe 21:42, 43.
Ðɛhanwlántɔ́ e ɖɔ xó élɔ́ é sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ: “[Jexóva], un ná nɔ flín azɔ̌ e a nɔ wa lɛ́, ɖo tají ɔ, un nɔ flín nǔjíwǔ e a bló ɖ’ayǐ xóxó lɛ́. Un ná lin tamɛ dó nǔ e a bló lɛ́ wú, un ná lin tamɛ dó azɔ̌ ɖaxó ɖaxó e a wa lɛ́ wú.” (Ðɛhan 77:12, 13) Tamɛ linlin mɔ̌hun ná zɔ́n bɔ mǐ ná nɔ flín sinsɛnzɔ́ e mǐ ko wa wá yi kpó gbejíninɔ kpó lɛ́ é, kpó wǎnyíyínú e Jexóva ko wa nú mǐ lɛ́ é kpó; énɛ́ ná zɔ́n bɔ akpakpa ná nɔ sɔ́ mǐ, dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ, bo lɛ́ bló bɔ nǔ ná nɔ su nukún mǐtɔn mɛ. Gɔ́ ná ɔ, ‘azǎn e wá yi lɛ́ é flínflín’ ná zɔ́n bɔ mǐ ná nya nǔcikɔ dó gbě, dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ bɔ mǐ ná wa nǔ e wú mǐ kpé é, bo lɛ́ dɛ kpó gbejíninɔ kpó.
w06 15/7 17 akpá. 16
‘Mi ní ma nɔ húnhún nǔɖɔ ó’
16 Ényí mǐ nɔ húnhún nǔɖɔ ɔ, é ná zɔ́n bɔ mǐ ná nɔ sɔ́ ayi ɖó mǐɖée kpó wǔvɛ́ mǐtɔn lɛ́ kpó jí, bɔ énɛ́ ná zɔ́n bɔ nyɔ̌ná ɖěɖěe mǐ nɔ mɔ ɖó mǐ nyí Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ wútu é ɔ, mǐ sɔ́ ná nɔ sɔ́ ayi ɖó yě jí ǎ. Ényí mǐ ná gbo kpo nyi ali jí nú nǔ húnhún ɖɔ ɔ, mǐ ɖó ná nɔ ɖo tamɛ lin dó nyɔ̌ná énɛ́ lɛ́ jí wɛ hwebǐnu. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ mɛ bǐ wɛ ɖó wǔjɔmɛ bǔnɔ ɖé: nyǐkɔ Jexóva ɖésúnɔ tɔn ɖo ta nú mǐ. (Ezayíi 43:10) Mǐ sixú dó gǎn bo zun xɔ́ntɔn vívɛ́ xá ɛ, bɔ mǐ lɛ́ kpé wú bo ná ɖɔ xó xá Mɛ e “nɔ se ɖɛ” é ɖo gan ɖěbǔ mɛ. (Ðɛhan 65:3; Jaki 4:8) Gbɛ mǐtɔn nɔ ɖó nu tawun, ɖó mǐ mɔ nukúnnú jɛ Nǔbǐwúkpétɔ́ wɛ̌kɛ́ ɔ tɔn e Jexóva nyí é sín xó e ɖo atɛ jí é mɛ, bo lɛ́ tuun ɖɔ wǔjɔmɛ wɛ é nyí ɖɔ mǐ ní nɔ gbejí nú Mawu wútu. (Nǔnywɛ́xó 27:11) Mǐ sixú nɔ ɖ’alɔ ɖo wɛn ɖagbe Axɔ́súɖuto ɔ tɔn jíjlá mɛ ɖo gbesisɔmɛ. (Matíe 24:14) Nǔ ɖiɖi nú vɔ̌sísá gbɛxɔnúmɛ tɔn Jezu Klísu tɔn nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó ayixa mímɛ́. (Jaan 3:16) É ná bo nyí ɖɔ nǔ ɖěbǔ nu wɛ mǐ ɖó ná dɛ ɖe ɔ, mǐ nɔ ɖu nyɔ̌ná énɛ́ lɛ́ sín vǐví.
w11 1/7 10 akpá. 3-4
Nǔ e mǐ nɔ wa lɛ́ é nɔ hun xomɛ nú Jexóva alǒ kú wǔ n’i wɛ a?
Ðɛhanwlántɔ́ ɔ ɖɔ: “Azɔn mɔ̌kpán wɛ yě fɔ́n gǔ dó jǐ tɔn ɖo gbětótló mɛ.” (Ðɛhan 78:40) Wěmafɔ e bɔ d’é wú é ɖɔ gɔ́ ná ɖɔ: “Yě lɛ́ jɛ Mawu tɛ́nkpɔ́n jí.” (Ðɛhan 78:41) Ð’ayi wú ɖɔ ɖɛhanwlántɔ́ ɔ ɖɔ ɖɔ azɔn mɔ̌kpán wɛ yě fɔ́n gǔ ɔ. Ayi gblégblé énɛ́ yá wǔ jɛ wě ɖo gbětótló mɛ, tlóló e è hwlɛ́n yě sín Ejípu é. Togun ɔ jɛ nǔ húnhún ɖɔ dó Mawu wú jí, bo nɔ kanbyɔ́ ɖɔ é ka kpé wú bo ná kpé nukún yě wú bo lɛ́ ɖo gbesisɔmɛ bá wa mɔ̌ a jí. (Kɛ́nsísɔ́ 14:1-4) Wěma alɔdlɛ́ndónǔ tɔn nú biblutínmɛdógbeɖěvomɛtɔ́ lɛ́ tɔn ɖé ɖɔ è sixú lɛ́ tínmɛ xógbe “yě fɔ́n gǔ dó [Mawu]” jí ɔ dó “yě bló bɔ ayi yětɔn syɛ́n dó Mawu” alǒ “yě nɔ ɖɔ ‘Éǒ’ nú Mawu.” É ɖo mɔ̌ có, ɖó nǔbláwǔkúnúmɛtɔ́ wɛ Jexóva nyí wútu ɔ, ényí togun tɔn sín hwɛ lɛ́ vɛ́ nú yě nǔgbó nǔgbó ɔ, é nɔ sɔ́ kɛ́ yě. Amɔ̌, énɛ́ gúdo ɔ, yě nɔ lɛ́ kɔ yi ali yětɔn xóxó ɔ jí bo nɔ lɛ́ jɛ gǔ fɔ́n jí, lěe e ko nyi walɔ yětɔn gbɔn é.—Ðɛhan 78:10-19, 38.
Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú Jexóva hweɖébǔnu e togun ɔ lɛ́ fɔ́n gǔ é? Ðɛhan 78:40 ɖɔ: “Azɔn mɔ̌kpán wɛ yě dó xomɛsin n’i.” Mɛ ɖěvo ɖɔ ɖɔ yě nɔ “dɔn ɛ dó aluwɛ mɛ.” Alɔdlɛ́ndónǔ Biblu tɔn ɖé tínmɛ ɖɔ: “Xó énɛ́ sín tínmɛ wɛ nyí ɖɔ lěe Eblée lɛ́ wa nǔ gbɔn é sixú zɔ́n bɔ è se wǔvɛ́, lěe vǐ e ma se tónú ǎ bo nɔ lɛ́ fɔ́n gǔ é ɖé sín nǔwiwa sixú bló gbɔn é ɖɔhun.” Lěe vǐ e ma nɔ se tónú ǎ é ɖé sixú dɔn wǔvɛ́ ɖaxó wá nú mɛjitɔ́ tɔn lɛ́ gbɔn é ɖɔhun ɔ, Izlayɛ́li ví gǔfɔ́ntɔ́ lɛ́ “dó Mɛ mímɛ́ Izlayɛ́li tɔn ɔ” aluwɛ mɛ.—Ðɛhan 78:41.
Nǔ xɔ akwɛ́ Biblu tɔn lɛ́ biba
w06 15/7 11 akpá. 4
Nǔ tají ɖěɖěe ɖo wěma Ðɛhan tɔn akpáxwé atɔngɔ́ ɔ kpó ɛnɛgɔ́ ɔ kpó mɛ lɛ́ é
78:24, 25: Étɛ́wú è ka ylɔ́ mǎna ɖɔ ‘blěe e gosín jǐxwé é’ kpó “nǔɖuɖu wɛnsagun lɛ́ tɔn” kpó? Xógbe énɛ́ lɛ́ ɖěbǔ ɖo ɖiɖɔ wɛ ɖɔ mǎna nyí wɛnsagun lɛ́ sín nǔɖuɖu ǎ. È ylɔ́ ɖɔ ‘blěe e gosín jǐxwé é’ ɖó jǐxwé wɛ é nɔ gosín wútu. (Ðɛhan 105:40) Ðó jǐxwé wɛ wɛnsagun lɛ́ nɔ nɔ wútu ɔ, xógbe “nǔɖuɖu wɛnsagun lɛ́ tɔn” ɔ sín tínmɛ sixú ko ɖo ɖiɖɔ wɛ kpowun ɖɔ Mawu e jǐxwé wɛ é lɔ nɔ nɔ é wɛ ná. (Ðɛhan 11:4) Jexóva sixú ko lɛ́ zán wɛnsagun lɛ́ dó bló bɔ Izlayɛ́li ví lɛ́ nɔ mɔ mǎna ɔ.