A ka Nɔ Hɔn Yì Sù Jehovah À?

 1. Ðó hwɛhuhu wutu ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú gègě mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ tɔn?

“GBƐ̀ ce blawu.” (Hlɔ. 7:24) Mɛsɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ Mawu tɔn gègě ko vɔ́ xó enɛ e mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔ é ɖɔ. Mǐ mɛ bǐ wɛ nɔ sè hwɛhuhu gú e mǐ ɖu é sín wuvɛ̌, bɔ hwenu e nǔwiwa mǐtɔn lɛ ma ɖè jlǒ nùjɔnǔ tɔn e mǐ ɖó ɖɔ nǔ mǐtɔn ni nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ é xlɛ́ ǎ é ɔ, gbɛ̀ mǐtɔn sixu blawu nú mǐ. Klisanwun e ko hu hwɛ syɛnsyɛn ɖé é ɖé tlɛ sixu mɔ ɖɔ Mawu kún sixu sɔ́ hwɛ kɛ emi kpɔ́n ó.

 2. (a) Nɛ̌ Ðɛhan 34:23 ka xlɛ́ ɖɔ mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ kún ɖó na lin ɖɔ nùwanyido emitɔn lɛ ɖi bú emi ó gbɔn? (b) Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xota elɔ mɛ? (Kpɔ́n gbàví “Nùkplɔnmɛ lɛ Wɛ À Alǒ Nùɖé Wɛ É Nɔte Na?”)

² É ɖò mɔ có, Mawuxówema ɔ na mǐ ganjɛwu ɖɔ mɛ ɖěɖee hɔn wá sù Jehovah lɛ é kún ɖó na nɔ lin ɖɔ nùwanyido emitɔn lɛ ɖi bú emi ó. (Xà Ðɛhan 34:23.) Etɛ Jehovah hinhɔn yì sù ka byɔ? Afɔ tɛ lɛ mǐ ka ɖó na ɖè cobɔ Jehovah na kú nǔblawu nú mǐ bo sɔ́ hwɛ sɔ́ kɛ mǐ? Mǐ na mɔ xósin nú nùkanbyɔ enɛ lɛ hwenu e mǐ na ɖò dò ba nú toxo bibɛtɛn tɔn sín tuto e è bló ɖò Izlayɛli hwexónu tɔn wɛ é. Nugbǒ wɛ ɖɔ Akɔjijɛsɛ́n e è ɖyɔ ɖò Pantekotu 33 H.M. tɔn é glɔ wɛ è bló tuto enɛ ɖè. Amɔ̌, flín ɖɔ Jehovah gɔ́n wɛ Sɛ́n ɔ gosin. Enɛ wu ɔ, toxo bibɛtɛn tɔn sín tuto e è bló é na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na mɔ nukúnnú jɛ nukún e Jehovah nɔ sɔ́ dó kpɔ́n hwɛhuhu, hwɛhutɔ́ lɛ kpo hwɛvɛ́númɛ kpo é mɛ. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, mi nú mǐ ni kpɔ́n linlin e wu è ɖó toxo enɛ lɛ ayǐ é kpo azɔ̌ e ye nɔ wà lɛ é kpo.

 3. Nɛ̌ Izlayɛli-ví lɛ ka nɔ wà nǔ gbɔn hwenu e mɛɖé sɔ́ jlǒ dó hu mɛ é?

³ Jehovah nɔ sɔ́ nukún kpɛví dó kpɔ́n mɛhuhu xó lɛ ɖebǔ na ɖò Izlayɛli hwexónu tɔn ǎ. Mɛ e è sɔ́ jlǒ dó hu é sín hɛnnumɔ sunnu e sɛkpɔ ɛ hugǎn bɔ è nɔ ylɔ ɖɔ “hlɔnbatɔ́” é mɔ mɛhutɔ́ ɔ hweɖebǔnu ɔ, é na hu i. (Kɛ́n. 35:19) Nǔwiwa enɛ nɔ cyɔn nǔ dó xomɛvɔnɔ e sín hun kɔn nyì ayǐ é. Enɛ nɔ zɔ́n bɔ è nɔ cyɔn alɔ Akpádídó Yikúngban ɔ jí bɔ é nɔ blí ǎ, ɖó Jehovah ɖegbe ɖɔ: “Mi ma hɛn tò e mɛ mi ɖè ɔ blí ó, ɖó nú è [kɔn gbɛtɔ́ sín hun kɔn nyì ayǐ] ɖò tò ɖé mɛ ɔ, tò ɔ nɔ nyí tò blíblí.”​—Kɛ́n. 35:33, 34.

 4. Nɛ̌ è ka nɔ wà nǔ gbɔn ɖò Izlayɛli hwenu e mɛɖé ɖò manywɛ mɛ bo hu mɛ é?

⁴ Amɔ̌, nɛ̌ Izlayɛli-ví lɛ ka nɔ wà nǔ gbɔn hwenu e mɛɖé ma tuùn ǎ bo hu mɛ é? Nugbǒ wɛ ɖɔ manywɛ mɛ wɛ é ɖè bo wà mɔ̌, loɔ, mɛhutɔ́ jɛn é lɔ nyí ɖó mɛ ɖevo sín hun kɔn nyì ayǐ dó alɔ tɔn kɔ. (Bǐb. 9:5) Amɔ̌, nùblawukúnúmɛ sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ è na ɛ gbè bɔ é na hɔn nú hlɔnbatɔ́ ɔ bo na yì toxo bibɛtɛn tɔn ayizɛ́n lɛ ɖokpo mɛ. È na nya xɛ ɖò jǐ tɔn ɖò finɛ. Mɛ e ɖò manywɛ mɛ bo hu mɛ é ɖó na nɔ toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ kaka jɛ hwenu e vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ na kú dó é.​—Kɛ́n. 35:15, 28.

 5. Nɛ̌ toxo bibɛtɛn tɔn sín tito e è bló é ka d’alɔ mǐ bɔ mǐ tuùn Jehovah hugǎn gbɔn?

⁵ Gbɛtɔ́ lɛ wɛ sɔnǔ nú toxo ɖěɖee nyí toxo bibɛtɛn tɔn lɛ é ǎ. Jehovah ɖesu wɛ ɖegbe nú Jozuwée ɖɔ: “Ðɔ nú Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ: ‘Toxo e mɛ mi hɛn ɔ, mi na nɔ hɔn hwla cí lɛ ɔ, mi cyan ye.’” Toxo enɛ lɛ nyí toxo ɖeɖóvo. (Joz. 20:1, 2, 7, 8) Ðó Jehovah ɖesu wɛ sɔ́ toxo enɛ lɛ ɖó vo nú nǔ bunɔ ɖé wutu ɔ, mǐ sixu kanbyɔ ɖɔ: Nɛ̌ tuto enɛ ka d’alɔ mǐ bɔ mǐ mɔ nukúnnú jɛ nùblawukúnúmɛ Jehovah tɔn wu hugǎn gbɔn? Etɛ é ka kplɔ́n mǐ dó lee mǐ sixu hɔn yì sù Jehovah gbɔn ɖò égbé é wu?

6, 7. (a) Azɔ̌ tɛ ka nyí tomɛxo lɛ tɔn ɖò hwɛ mɛ e ɖò manywɛ mɛ bo hu mɛ é tɔn ɖiɖɔ mɛ? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.) (b) Etɛwu é ka nyí nùnywɛnú ɖɔ mɛ e ɖò manywɛ mɛ bo hu mɛ é ni yì mɛxo lɛ gɔ́n?

⁶ Enyi mɛɖé ɖò manywɛ mɛ bo hu mɛ gudo tlolo ɔ, é ɖó na jɛ nukɔn bo “na tín nǔ e é wà ɔ mɛ nú tomɛxo” lɛ ɖò hɔntogbo toxo bibɛtɛn tɔn tɔn e mɛ é hɔn yì é jí. È ɖó na yí i ganji. (Joz. 20:4) Táan ɖé gudo ɔ, è na lɛ́ sɛ́ ɛ dó tomɛxo ɖěɖee ɖò toxo e mɛ é hu mɛ ɖè é gɔ́n, bɔ ye na ɖɔ hwɛ ɔ. (Xà Kɛ́nsísɔ́ 35:24, 25.) Hwenu e è na yí gbè ɖɔ manywɛ mɛ wɛ mɛ ɔ ɖè bo hu mɛ é jɛn é na lɛkɔ yì toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ.

⁷ Etɛwu tomɛxo lɛ ka nɔ ɖó nu ɖò xó ɔ mɛ? Ye ɖó na hɛn togun Izlayɛli tɔn ɔ ɖó mimɛ̌ jí, bo na lɛ́ d’alɔ mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é bɔ é na ɖu lè nùblawukúnúmɛ Jehovah tɔn tɔn wutu. Akɔwé Biblu tɔn ɖé wlan ɖɔ nú mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é dovɛ̌ nú tomɛxo lɛ gɔ́n yiyi ɔ, “é jì nùɖé ɔ, é na sɔ́ kpan.” É ɖɔ gɔ́ na ɖɔ: “È na kàn hun tɔn byɔ mɛɖebǔ ǎ, ɖó é wà nǔ sɔgbe xá tito xɛnyaɖomɛji tɔn e Jehovah sɔnǔ na n’i é ǎ wutu.” Alɔdo lɛ tíìn nú mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é, amɔ̌, é ɖó na ba alɔdo mɔhunkɔtɔn bo yí gbè na. Enyi é ma hɔn yì toxo ɖěɖee Jehovah ɖè ɖó vo lɛ é ɖokpo mɛ ǎ ɔ, hlɔnbatɔ́ ɔ na hu i bɔ nùɖé na jɛ ǎ.

8, 9. Etɛwu Klisanwun e ɖò hwɛ dó éɖée wɛ ɖó hwɛ syɛnsyɛn ɖé wu é ɖé ka ɖó na sɛkpɔ mɛxo lɛ bo ba alɔdo?

⁸ Égbé ɔ, Klisanwun e hu hwɛ syɛnsyɛn ɖé é ɖó na ba alɔdo mɛxo agun tɔn lɛ tɔn bá dó mɔ éɖée mɛ. Etɛwu é ka ɖò taji sɔmɔ̌? Nukɔntɔn ɔ, lee Biblu ɖɔ gbɔn é ɔ, Jehovah wɛ bló tuto bɔ mɛxo lɛ na nɔ kpé nukún dó hwɛhuhu syɛnsyɛn lɛ wu. (Ja. 5:14-16) Wegɔ ɔ, tuto enɛ nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú hwɛhutɔ́ ɖěɖee hwɛ yetɔn vɛ́ nú ye lɛ é, bɔ Mawu nɔ kpó ɖò nukún kpé dó ye wu wɛ, bɔ ye nɔ nyì alɔ nú hwɛhuhu gbɛzinzan. (Gal. 6:1; Ebl. 12:11) Atɔngɔ ɔ, è sɔ́ azɔ̌ d’así nú mɛxo agun tɔn lɛ, bo lɛ́ kplɔ́n azɔ̌ ye, bonu ye na bló bɔ ayi hwɛhutɔ́ lɛ tɔn na j’ayǐ lobo na d’alɔ ye bɔ ye na vo sín wuvɛ̌ e sè wɛ ye ɖè é kpo hwɛ e dó yeɖée wɛ ye ɖè é kpo sí. Jehovah ylɔ mɛxo enɛ lɛ ɖɔ “fí e è nɔ bɛ̀ yɛ ɖè bo nɔ gló jɔhɔn é.” (Eza. 32:1, 2) A ka yí gbè ɖɔ tuto enɛ ɖè nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn xlɛ́ à?

⁹ Mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn gègě ko mɔ ɖɔ alɔdo mɛxo agun tɔn lɛ tɔn biba bo yí gbè na nɔ dó gbɔ nú mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔví sunnu ɖé nɔ nyí Daniel bo hu hwɛ syɛnsyɛn ɖé, amɔ̌ nú sun gègě ɔ, é xò nǔ kpɔ́n bo sɛkpɔ mɛxo agun tɔn lɛ ǎ. É yí gbè ɖɔ: “Ee táan gègě wá yì gudo é ɔ, un lin ɖɔ mɛxo agun tɔn lɛ kún sɔ́ sixu wà nǔ ɖě dó d’alɔ mì ó. Amɔ̌, un kpò ɖò nukún ɖó nǔ e un wà é sín xɔxɔ wɛ hwebǐnu. Bɔ enyi un ja ɖɛ xò sɛ́dó Jehovah gbé ɔ, un lin ɖɔ un ɖó na nɔ byɔ hwɛsɔkɛ nǔ e un ko wà é tɔn jɛ nukɔn nú nǔ bǐ.” Wǎgbɔ tɔn ɔ, Daniel ba alɔdo mɛxo lɛ tɔn. É kpɔ́n gudo sɛ́dó é ɔ, é ɖɔ: “Nugbǒ wɛ ɖɔ ado hu mì ɖɔ má sɛkpɔ ye. Amɔ̌, ee un wà mɔ̌ gudo é ɔ, é cí nú mì ɖɔ mɛɖé ɖè agban kpinkpɛn ɖé sín abɔ̌ ce lɛ ta ɖɔhun. Dìn ɔ, un mɔ ɖɔ un sixu sɛkpɔ Jehovah bɔ nǔtí kún sɔ́ na sú ali dó mì ó.” Égbé ɔ, Daniel ko ɖó ayixa mímɛ́ ɖé, bɔ agaɖanu dìn ɔ, é nyí devizɔwatɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn.

10. Afɔ taji tɛ mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖé ka ɖó na ɖè cobɔ è na kú nǔblawu n’i?

¹⁰ Mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖó na ɖè afɔ e jɛxa é cobɔ è na kú nǔblawu n’i. É ɖó na hɔn yì toxo bibɛtɛn tɔn e sɛkpɔ é mɛ. (Xà Jozuwée 20:4.) Mǐ sixu lin ɖɔ mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é na gbɛ́ ɖɔ emi kún na wà mɔ̌ ó ǎ; nú é yawu ɖesu bo hɔn yì toxo ɔ mɛ bo cí finɛ ɔ kɛɖɛ jɛn é sixu gán! É ɖó na savɔ̌ ɖé lɛ. É ɖó na jó azɔ̌ tɔn, vivo mɛ e é nɔ nɔ ɖò xwé tɔn gbè é, vo e é nɔ vo bo na nɔ yì tomɛ é dó kaka jɛ hwenu e vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ na kú é.a (Kɛ́n. 35:25) Amɔ̌, ɖagbe tɔn wɛ vɔsisa enɛ lɛ nyí. Enyi é tɔ́n sín toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ ɔ, é xlɛ́ ɖɔ mɛ e sín hun é kɔn nyì ayǐ é kún ɖi nǔtí n’i ó, bɔ gbɛ̀ éɖesunɔ tɔn na jɛ axɔ́ nu.

11. Afɔ tɛ lɛ Klisanwun e hwɛ tɔn vɛ́ na é ɖé ka nɔ ɖè dó xlɛ́ ɖɔ emi kún mɔ nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn dó mɔ nǔ e emi ɖ’acɛ na é ó?

¹¹ Égbé ɔ, nǔnyanyawatɔ́ e hwɛ yetɔn vɛ́ nú ye lɛ é lɔ ɖó na wà nǔ tawun tawun ɖé lɛ cobo na ɖu nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn sín lè. Mǐ ɖó na jó gbɛzán hwɛhuhu tɔn ɔ dó bǐ mlɛ́mlɛ́; enyi hwɛhuhu syɛnsyɛn lɛ kɛɖɛ wɛ mǐ na hɔn na ǎ, loɔ, mǐ na hɔn nú hwɛhuhu kpɛví kpɛví e nɔ kplá mɛ yì hwɛ ɖaxó huhu kɔn lɛ é. Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Pɔlu bɔ é tinmɛ lee Klisanwun e hwɛ yetɔn vɛ́ nú ye lɛ é wà nǔ gbɔn ɖò Kɔlɛnti é. É wlan ɖɔ: “Aluwɛ e mɛ mi nɔ ɔ, Mawu zé dó wà azɔ̌ na; mi bo kpɔ́n nǔ e tɔ́n sín mɛ dìn lɛ é! Aluwɛ e mɛ mi nɔ ɔ, mi kpɔ́n lee é zɔ́n bɔ mi sɔ́ nǔ e jɛ ɔ dó ylɔ nùjɔnǔ sɔ́ é, bo kpɔ́n lee é huzu mi gbɔn, bɔ mi bí dó azɔ̌ wu, bo na dó jɛ ahwan miɖée jí é. Mi kpɔ́n lee mi mɔ akpɔ̀ sɔ é, bo kpɔ́n lee xɛsi ɖi mi dó Mawu wu sɔ é. Mi kpɔ́n lee mi ɖó jlǒ, bo na mɔ mǐ sɔ é. Mi kpɔ́n lee mi bí dó nǔ wu sɔ é, bo kpɔ́n lee mi ván kàn, bo na [jla nùwanyido ɔ ɖó] sɔ é.” (2 Kɔ. 7:10, 11) Afɔ nùjɔnǔ tɔn lɛ ɖiɖe dó jó gbɛzán hwɛhuhu tɔn dó nɔ xlɛ́ Jehovah ɖɔ mǐ kún nyí vɛ̌donúnǔtɔ́ ó, bo nɔ lɛ́ xlɛ́ ɛ ɖɔ mǐ kún nɔ lin ɖɔ mǐ ɖ’acɛ nú nùblawukúnúmɛ tɔn ó.

12. Nú Klisanwun ɖé jló na kpó ɖò nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn sín lè ɖu wɛ ɔ, etɛ lɛ é ka ɖó na jó dó?

¹² Enyi Klisanwun ɖé na kpó ɖò lè nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn tɔn ɖu wɛ ɔ, etɛ lɛ é ka ɖó na jó dó? É ɖó na ɖò gbesisɔmɛ bo na jó nǔ ɖebǔ e é tlɛ yí wǎn na bɔ ye ka sixu dɔn ɛ dó mɔ hwɛhuhu tɔn mɛ é dó. (Mat. 18:8, 9) Enyi xɔ́ntɔn towe ɖé lɛ nɔ dɔn we bonu a na wà nǔ e ma nyɔ́ Jehovah nukúnmɛ ǎ lɛ é ɔ, a ka na ɖó nǔ kancica e ɖò mi tɛntin é nu à? Enyi a ɖò gǎn dó wɛ bo na nɔ jlɛ̌ jí ɖò ahan syɛnsyɛn nunu linu ɔ, a ka na sɔ́ jlǒ dó nyì alɔ nú ninɔmɛ e sixu dɔn we bɔ a na nu ahan zɛ xwé wu lɛ é à? Enyi jlǒ nùblibliwiwa tɔn lɛ xò hun xá wɛ a ɖè ɔ, a ka ɖò alɔ nyì nú video, tɛn ɛntɛnɛti tɔn alǒ nǔwiwa ɖevo ɖěɖee sixu dɔn we yì linlin blíblí lɛ kɔn é wɛ à? Flín ɖɔ vɔ̌ ɖebǔ e mǐ na sá bo na dó kpó ɖò gbeji nú Jehovah é kún na gú mǐ ó. Nǔ ɖebǔ sɔ́ nyla hú ɖɔ è ni mɔ ɖɔ é jó mɛ dó ǎ. Ðò hwe ɖokpo ɔ nu ɔ, nǔ ɖebǔ sɔ́ tíìn bo na na mɛ awǎjijɛ hú è mɔ bɔ é ɖè “wanyiyi ma ɖó dogbó” tɔn xlɛ́ mɛ ǎ.​—Eza. 54:7, 8.

13. Tinmɛ nǔ e wu mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖé sixu nɔ ayijayǐ mɛ, bo zán gbɛzán awǎjijɛ tɔn ɖé ɖò toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ é.

¹³ Hwenu e mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖò toxo bibɛtɛn tɔn mɛ é jɛn é na ɖò ayijayǐ mɛ. Jehovah ɖɔ dó toxo enɛ lɛ wu ɖɔ: “Ye na nyí bibɛtɛn ɖé nú we.” (Joz. 20:2, 3, nwt) Jehovah byɔ ɖɔ è ni lɛ́ ɖó hwɛ nú mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é hweɖevonu ɖó xó ɖokpo ɔ wutu ǎ; mɔ̌ jɛn é ma ka na gbè hlɔnbatɔ́ ɔ bonu é na byɔ toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ bo hu i ǎ é nɛ. Enɛ wu ɔ, mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖó na ɖi xɛsi nú tódɔnnúmɛ gbeɖé ǎ. Hwenu e é na ɖò toxo ɔ mɛ é ɔ, é na ɖò ayijayǐ mɛ ɖò alɔcyɔnmɛji Jehovah tɔn glɔ. Enyi gankpa bibɛtɛn tɔn ɖé ǎ. Ðò toxo ɔ mɛ ɔ, ali hun n’i bɔ é na w’azɔ̌, d’alɔ mɛ ɖevo lɛ, lobo sɛ̀n Jehovah ɖò fífá mɛ. Ɛɛn, é nyɔ́ bló ɖɔ é ni zán gbɛzán awǎjijɛ tɔn bɔ nǔ bǐ na ɖò yiyi n’i wɛ ganji!

14. Jiɖiɖe tɛ Klisanwun e hwɛ tɔn lɛ vɛ́ n’i é ɖé ka sixu ɖó?

¹⁴ Mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn e ko hu hwɛ syɛnsyɛn bɔ hwɛ yetɔn ka vɛ́ nú ye é ɖé lɛ nɔ mɔ ɖɔ emi ɖò gankpa mɛ, ɖó hwɛhuhu yetɔn wu, ye tlɛ nɔ lin ɖɔ Jehovah na nɔ kpɔ́n emi tɛgbɛ ɖi mɛ e kɔ hwɛhuhu ɖaxó ɖé ɖè é! Enyi nǔ cí mɔ̌ nú we hǔn, kɛnklɛn bo kudeji ɖɔ, nú Jehovah sɔ́ hwɛ kɛ we ɔ, a sixu nɔ ayijayǐ mɛ ɖò nùblawukúnúmɛ tɔn mɛ! Daniel e xó mǐ ko ɖɔ wá yì é mɔ ɖɔ nugbǒ wɛ nyí xó enɛ. Hwenu e mɛxo lɛ ɖè é ɖ’ali jí bo d’alɔ ɛ bɔ é lɛ́ wá ɖó ayixa mímɛ́ ɖé gudo é ɔ, é ɖɔ: “Un mɔ ɖɔ agbɔ̌n ce sixu lɛ́ jɛ dò dìn. Ee è ɖeɖɛ xó ɔ ganji gudo é ɔ, un sɔ́ nɔ dóhwɛ nyiɖée ɖě ǎ. Nú Jehovah sɔ́ hwɛ kɛ mɛ ɔ, xó bǐ nɔ fó. Lee é ko ɖɔ gbɔn é ɔ, é nɔ sɛ̀ hwɛhuhu mɛtɔn lɛ dó zɔ vwée nú mɛ. È sɔ́ na lɛ́vɔ mɔ ye gbeɖé ǎ.” Hwenu e mɛ e hu mɛ ɖò manywɛ mɛ é ɖò toxo bibɛtɛn tɔn ɔ mɛ é ɔ, é sɔ́ byɔ ɖɔ é ni ɖò xɛsi ɖi nú hlɔnbatɔ́ ɔ wɛ ǎ. Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, hwenu e Jehovah sɔ́ hwɛ kɛ mǐ é ɔ, é sɔ́ byɔ ɖɔ mǐ ni ɖò xɛsi ɖi wɛ ɖɔ é ɖò hwɛjijɔ ɖé ba wɛ bo na lɛ́ zé hwɛhuhu enɛ nyì atɛ jí, alǒ, bo na ɖó hwɛ nú mǐ ǎ.​—Xà Ðɛhan 103:8-12.

15, 16. Nɛ̌ Gbɛxɔnumɛtɔ́ kpo Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó kpo e Jezu nyí é ka dó hlɔnhlɔn hlɔnhlɔn jí nú jiɖe é mǐ ɖó dó nùblawukúnúmɛ Mawu tɔn wu é gbɔn?

¹⁵ Nugbǒ ɔ, mǐ tlɛ ɖó hwɛjijɔ ɖaxó e hugǎn ee Izlayɛli-ví lɛ ɖó é bo na ɖeji dó nùblawukúnúmɛ Jehovah tɔn wu. Ee Pɔlu xlɛ́ lee é blawu n’i sɔ ɖɔ é ma nɔ kpéwú bo nɔ setónú nú Jehovah mlɛ́mlɛ́ ǎ é gudo é ɔ, é tinmɛ ɖɔ: “Mi ni kpa susu nú Mawu gbɔn Jezu Klisu Aklunɔ mǐtɔn jí.” (Hlɔ. 7:25) Hun e Pɔlu nɔ xò xá hwɛhuhu é kpo nǔ nyanya e é ko wà wá yì, bo ko lɛkɔ sín gudo lɛ é kpo ɖò finɛ có, é kanɖeji ɖɔ Jehovah ko sɔ́ hwɛ kɛ emi gbɔn Jezu gblamɛ. Gbɛxɔnumɛtɔ́ mǐtɔn Jezu ko klɔ́ ayixa mǐtɔn lɛ bo na mǐ fífá ayi mɛ tɔn. (Ebl. 9:13, 14) Ðó é nyí Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó mǐtɔn wutu ɔ, é “hɛn ɔ, é na hwlɛn mɛ e gbɔn jǐ tɔn bo sɛkpɔ Mawu lɛ é bǐ gán, bɔ nǔ bǐ na vɔ ɖ’ewu sín dìn kaka sɔyi, ɖó é ɖò gbɛ̀ tɛgbɛ, bo na nɔ savo nú Mawu dó ta yetɔn mɛ.” (Ebl. 7:24, 25) Enyi azɔ̌ e vɔsanúxwlémawutɔ́ ɖaxó ɔ nɔ wà é zɔ́n bɔ Izlayɛli-ví lɛ ɖeji ɖɔ è na sɔ́ hwɛ yetɔn lɛ kɛ ye ɔ, kpɔ́n lee azɔ̌ e Vɔsanúxwlémawutɔ́ Ðaxó mǐtɔn Jezu wà é ɖó na zɔ́n bɔ mǐ na kudeji ɖɔ “mǐ na mɔ fɛ́nú ɖò finɛ, bonu é na d’alɔ mǐ ɖò nǔ e hudo mǐ lɛ é mɛ, ɖò hwetɔnnu” sɔ é.​—Ebl. 4:15, 16.

¹⁶ Bo na dó hɔn yì sù Jehovah ɔ, a ɖó na ɖó nùɖiɖi ɖò vɔsisa Jezu tɔn mɛ. Ma yí gbè kpowun ɖɔ vɔsisa ɔ xɔ akwɛ bo d’alɔ gbɛtɔ́ gègě ó. Loɔ, ɖǒ nùɖiɖi ɖɔ gbɛxixɔ ɔ kàn hwiɖesunɔ. (Ga. 2:20, 21) Ðǒ nùɖiɖi ɖɔ gbɛxixɔ ɔ wu wɛ è na sɔ́ hwɛ towe lɛ kɛ we. Ðǒ nùɖiɖi ɖɔ gbɛxixɔ ɔ na we nukúnɖiɖo gbɛ̀ mavɔmavɔ tɔn. Vɔsisa Jezu tɔn ɔ, nùnina ɖé wɛ bɔ Jehovah na we.

17. Etɛwu a ka jló na hɔn yì sù Jehovah?

¹⁷ Toxo bibɛtɛn tɔn lɛ nyí xlɛ̌ nùblawukúnúmɛ Jehovah tɔn tɔn. Gbɔn tuto enɛ gblamɛ ɔ, enyi lee gbɛ̀ xɔ akwɛ gbɔn é kɛɖɛ jí wɛ Mawu nɔ sɔ́ ayi ɖó ǎ, loɔ, é lɛ́ xlɛ́ lee mɛxo lɛ nɔ d’alɔ mǐ gbɔn é, nǔ e hwɛvɛ́númɛ nyí nugbǒ nugbǒ é kpo nǔ e wu mǐ sixu ɖeji dó hwɛsɔkɛ mɛ Jehovah tɔn wu bǐ mlɛ́mlɛ́ é kpo. A ka nɔ hɔn yì sù Jehovah à? Fí ɖě sɔ́ ɖó ayijayǐ hú mɔ̌ ǎ! (Ðɛh. 91:1, 2) Ðò xota e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, mǐ na mɔ lee toxo bibɛtɛn tɔn lɛ sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na xwedó kpɔ́ndéwú hwɛjijɔ kpo nùblawukúnúmɛ kpo tɔn Jehovah tɔn e hugǎn bǐ é gbɔn é.